NIEUW
Zondag 9 April 1876.
1' Jaargang;
Voor KATHOLIEKEN van
HAARLEM en OMSTREKEN.
Ml.
Uitgever W. KÜPPEES.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Dit blad verschijnt Zaterdagavond.
OFFICIEEL NIEUWS.
Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd:
VADERLAND EN TAAL.
De menseh is een wereldburger. Voor
hem is geen bepaalde luchtstreek een
levenskwestienu eens onder de verzen
gende stralen van de Keerkrings-zon dan
weder onder de eeuwige sneeuw en ijsvel
den der Noordpool is en blijft hij steeds
dezelfde mensehweet hij zich te rege
len en te schikken naar het klimaat
waaronder hij zich bevindten zijn ver
stand en vindingskracht geven hem dra
de hulpmiddelen aan de hand om de hin
derende warmte te verminderen of zich
te beschutten tegen de felle koude. Maar
waar hij zich ook moge bevinden, waar
hij ook moge levenhij heeft een plaats
er is een plek waarheen hij bij voorkeur
zijne schrede richter is een land waar
heen zich steeds zijn blikken wenden, 't
Is het land zijner geboortezijn vader
land. Duizende banden verbinden hem
daaraan zoo hechtzoo onverbreekbaar
dat geen wee vergeleken kan worden bij
dat wat den armen balling kweltdie
zijn land bemint maar veroordeelt is er
buiten te blijven. Om dat vaderland onge
schonden te behoudenom dat het onze
te kunnen noemen zijn geene opofferingen
ons te zwaar. Goed en bloed, geld en
levenarbeid en moeitealles hebben wij
daarvoor feilindien het slechts kan strek
ken om ons het bezit te vergewissen van
den plek waarzooals de dichter zong, eens
ons wieg stondwaar eens ons graf zal
staan.
Wij hebben dus allen aanspraak op dat
land't moet ons allen even dierbaar zijn,
geen macht moet ons dan de liefde voor
het vaderland kunnen ontrooven. En toch
wordt vaak den Katholieken het verwijt naar
het hoofd geslingerd dat zij vaderlands-
loozen zijn. Dat verwijt, die beschuldiging
zouden ons zeker zeer grieven indien wij
voor ons zeiven maar in het minste de
bewustheid hadden van te kort le schie
ten in de liefde die wij ons land toe moe
ten dragenals wij niet wisten dat de
katholiek in zijn hart ruimte genoeg bezit
om naast de liefde voor zijn Kerk en haar
Opperhoofd ook een onbegrensde gene
genheid te dragen voor zijn land en in
staat is daarvoor zich alle opofferingen te
getroosten..
Daarom zijn wij conservatief om dat wij
ons land liefhebben en omdat wij weten en
gelooven dat de beginselen der moderne
wetenschap en het moderne streven niets
dan kwaad aan ons land kunnen berok
kenen, en voor die genegenheid voor het
vaderland trotseeren wij den smaad en de
verachting die men ons zoo kwistig toe
smijt.
Wanneer wij nu als vaderlandsloozen
worden uitgekreten, zullen de liberale lui
zeker wel het toonbeeld zijn van echte en
warme vaderlandsliefde? Uit hunne woor
den zouden wij dit wel op mogen maken,
maar 't is toch zoo niet. 't Is toch genoeg
bekend hoeveel simpathie zij voorDuitsch-
land gevoelen, eene simpathie die zelfs
zoo ver gaat dat misschien menigeen van
die lieden gaarne zoude zien dat] ons land
in het groote Duitsche vaderland werd op
gelost. Openlijk werd dit echter nog niet
verkondigdmaar dat het daartoe zou komen,
was te voorzien, en is ook eindelijk ge
beurd.
De taal vertegenwoordigt het geheele volk
en zoolang een volk zijn eigen taal onverbas
terd kan behoudenblijft het als volk
bestaan en is het gevrijwaard voor insmel
ting in andere volkeren. Daarom moeten
wij ook alles wat dienen kan om onze
taal en letterkunde te bevorderen, op te
beuren en te onderhoudenonze deelneming
op wekken; want is eenmaal de taal weg
dan gaat het volk en het nationaliteits-
kenmerk onherroepelijk verloren.
't Is nu wel waar dat onze taal buiten
ons land slechts door zeer weinigen wordt
gekend en beoefend, en dat dit alles be
halve aangenaam is voor geleerden en schrij
vers, die gaarne de geheele wereld ver
baasd willen doen staan over hunne ge
leerdheid, maar het kwaad is toch niet zoo
groot als men wel wil doen voorkomen. In
de eerste plaats toch schrijven de meeste
voor eigen landgenooten. Onze litteratuur
is voor ons volk en ons volk verstaat onze
taal en weet die schrijvers te waardeeren
en te achten, die het ten dienste hebben
gestaan. Wij kannen nu eenmaal de nabu
ren en vreemdelingen niet dwingen onze
taal te leeren en moeten dus berusten in
de weinige bekendheid die onze schrijvers
in het buitenland genieten.
Niet allen denken er echter zoo over
en in de Arnh. c. wordt er over geklaagd
dat ons taalisolement onze geleerden in boeien
knelt, schadelijk werkt op de beschaving
van het volk, en onze geleerden geen roem
doet verwerven.
Dr. A. J. Vitringa geeft daarvoor een
geneesmiddel aan de hand eenvoudig en
radicaal.
„Wij moeten ons taal-isolement opheffen
en tot voertuig onzer gedachten niet de Ne-
derlansche taalmaar de wereldtaaldie taal
van het groote vaderlandde Duitsche taal
kiezen. Onze geleerden moeten leeren in die
vreemde taal te schrijven en te spreken;
dit moet hun van jongs aan geleerd wor
den. Wetenschappelijke werken zouden dan
niet anders het licht zien dan in het Duitsch.
De jongens op de school voor m. u. 1. on
derwijs zullente gelijk met de moedertaal,
de Duitsche taal leeren en daardoor dege
lijker onderlegd worden in buigingsvormen
en syntactische verbindingen; van die taal
moet op de school de hoofdzaak gemaakt
worden. De Duitsche populaire werken
zullen een nieuw licht ontsteken bij onze
burgerklasse. Ons taal-isolement zal groo-
tendeels zijn weggenomen. Wij zullen deelen
in al de voorrechten der Duitsch sprekende
en Duitsch schrijvende natiën. Alleen de
laagste klassen zullen voorshands nog in
haar taalisolement blijven. Voorshands,
want het kan niet anders of het wetenschap
pelijk leven en de geestbeschaving van onzen
(dan Duitsch sprekenden en Duitsch schrij-
venden) burgerstand zullen hun invloed
krachtig doen gevoelen. De lust om Duitsch
te leeren zal toenemen, de behoefte er aan
zal zich meer en meer openbaren en
Nederland zal verjongd ontstaan!"
Bravo! En als wij allen goed Duitsch
spreken, als her Dnisch (niet meer het
Hollandsch) onze beschaafde conversatie
taal is gewordenwanneer alle boeken
op weinige uitzonderingen nain het Duitsch
worden gedruktals wij geheel en al ver-
duischt zijnwat dan Dan komt Duitsch-
land om ons te annexeeren, want volgens
de moderne leer moeten alle natiën die
eene zelfde taal spreken een land uitmaken
en onder een bestuur staan.
Italië moest een rijk zijn, omdat allen
eene zelfde taal spreken, Venetie-Lombar-
dye moest niet aan Oostenrijk blijvenwant
het sprak eene andere taal. Elzas-Lotha-
ringen moest aan Duitschland komen, want
men sprak er veel Duitschen als Neder
land dan Duitsch spreekt moet het ook
aan Duitschland komen. Dat is konsekwent
gedachtde hemel behoede ons echter voor
de uitvoering van het idee en de konse-
kwente toepassing er van en voor de mo
derne vaderlandsliefde.
WEKELIJKSCH OVERZICHT.
Wanneer wij in ons vorig nommer zei
den niet veel goeds voor Frankrijk te ver
wachten van het nieuwe rood-republikeinsche
bestuur, dan hebben de latere berichten
ons slechts in die meening kunnen ster
ken. Het allereerst zullen de republikeinen
natuurlijk zorgen alle macht in handen te
krijgen en daarom doen zij ook hun best
om de verkiezingen van die leden dieniet
tot hun partij behooren nietig te doen ver
klaren ten einde bij eventuëele herverkie
zingen den kans gemakkelijk te maken
voor de rooden. Voorts werken zij sterk
om den staat van beleg voor Parijs en
Versailles te doen ophouden, gelukt hun
dit, en zij hebben allen kans van slagen,
dan hebben zij de handen vrij om ongehin
derd op het volk te kunnen ageeren wat
zij ook door alle middelen zullen beproe
ven. Reeds noemt men de titels van zeer
goedkoope blaadjes die onder redactie van
Gambetta staande, het volk tot de roode
republiek moeten bekeeren, kortom het
volk revolutionair, ongodsdienstig, comu-
nards moeten maken.
Als verdere maatregel willen zij het be
sluit vernietigd ziendat onlangs tot stand
gekomen zijnde, het verleenen van acade
mische graden heeft toegekend aan bijzon
dere inrichtingen van onderwijsdie onaf
hankelijk van den Staat zijn. Na dit be
sluit hebben de katholieken van Frankrijk
met lofwaardigen ijver katholieke univer
siteiten opgericht, ten einde hunne zonen
en pupilen te ontrekken aan de dikwerf
gevaarlijke leerstellingen der Staatsprofes-
soren. Dat die katholieke hoogescholen
Gambetta, Louis Blanc c. i. een doorn
in 'toog zijn, laat zich begrijpen, van
daar dan ook hun streven om deze uit
den weg te ruimen. Ten slotte schijnt het
lot ook de rooden nog te willen begunsti
gen. Van de nieuwe bestuursleden moeten
eenige over drieandere over zes en weer
andere over negen jaren aftredenbij lo
ting zou beslist worden wie het eerst moe
ten aftreden en de uitslag is geweest dat
van de weinige conservatieven en Bona-
partisten de meesten nog over drie jaren
zullen moeten aftreden, zoodat na dat
tijdsverloop de rooden geheel en al mees
ter zullen zijn van het terrein. En alsof
dit alles nog niet voldoende was om de
katholieken te grieven, heeft de heer Ti-
rart voorgesteld om de ambassade van
Frankrijk bij den H. Stoel in te trekken.
Frankrijk dat steeds trotsch was zich de
oudste dochter der Kerk te mogen noemen
geen vertegenwoordiger meer bij den Paus
C'esl le ridicule de l' infamie.
In Engeland zijn de gemoederen nog lang
niet bedaard over de kwestie van den Royal
Titles Bill, ofschoon het een gunstigen
indruk heeft gemaakt dat in het Hooger-
huis de tirade over Rusland achterwege
is gebleven. Inmiddels is de Koningin nog
op reis en heeft in Duitschland eene ont
moeting met den Keizer gehad. Naar men
beweert zon het doel dezer zamenkomst
geweest zijn, om aan Duitschland de
soevereiniteistrechten aftestaan van het her
togdom Coburg aan haar zoon den her
tog van Edinburg toebehoorende, natuur
lijk tegen behoorlijke betaling. Eenige no
Poperij mannen hebben in het Engelsche
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlen75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post85
Afzonderlijke Nommers6
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 urn
's middags ingewacht.
-A.gi.te ma non agitate.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN HAAR
LEM doen te weten, dat de VOORJAARS-VKE-
K1RUT dit jaar zal gehouden worden op Woensdag
12 April e. k.
Haarlem1 Apriï 1876.
Burgemeester en Wethouders van Haarlem,
E. A. JORDENS.
De Secretaris,
J. TIELENIUS KRUYTHOFF.
De Burgemeester ran HAARLEM,
Gezien eene aanschrijving van den Commissaris des
Konings dezer provincie van den lOden dezer, no
72/1798le afd.circulaire no 16,
Brengt ter kennis van belanghebbenden
dat de Luntersche Tuinbouwvereeniging ter opbeuring
van de Ooftboomteelt in Nederland een door het Ge
meentebestuur van Ede gewaarborgden prijs van
DUIZEND HUIDEN uitlooft voor den winner der
25 soorten schoonste en deugdzaamste appels van
zaailingen, waarvan de beoordeeling zal geschieden
door eene commissie van deskundigen in de maand
October 1899, wordende elk ingezeten van Nederland
uitgenoodigd aan den wedstrijd deel te nemen;
en dat de Vereeniging zich gaarne bereid verklaart
verdere inlichtingen te geven, waatoe men zich aan
haar kan adresseeren.
Haarlem31 Maart 1876.
De Burgemeester voornoemd,
E. A. JORDENS.
Een Paternoster.
Een ladder.
Een Portemonnaie met 8 ct.
Een Uitsteekspiegel
Een Handschoen.
Een Jongenshesje.
Een Portemonnaie met f2. 35.
Een Hamer.
Ean dames boa.
Een paar witte kinder kousjes.
