NIEUW
M 5.
Zondag 30 April 1876.
le Jaargang.
Voor KATHOLIEKEN van
HAARLEM en OMSTREKEN.
Uitgever W. KÜPPEES.
BUBEATJ: St. Jansstraat Haarlem.
Dit bl ad verse hg n t Zaterdagavond.
OFFICIEELNIEUWS.
Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd:
UIT RUSSJSCH POLEN.
„Ongelukkig Polen" is de droevige naam
die sedert geruimen tijd en met alle recht
wordt gegeven aan het land dat eens een
Jan Sobiesky zag geboren worden en van
waaruit eenmaal de redding kwam voor
geheel Europa, toen de Turken nog mach
tig en trotsch door hunne overwinningen,
het dreigden te onderwerpen aan de halve
maan en het belegd sloegen voorWeenen,
dat reeds tot den uitersten nood en bijna
tot de overgave was gebracht. Vooral dat
gedeeltedat bij de schandelijke verdeeling
van het eens zoo fiere land van zooveel groote
mannen, aan Rusland werd toegewezen,
heeft meer dan eenig ander het treurige
voorrecht ongelukkig genoemd te mogen
worden.
Al wat de haat der scheurmakers, wat
de wreedheid van een despotiek bewin,
wat de laagheid van slaafsche beambten
kunnen uitdenken, wordt aangewend om
het Katholieke Polen Russisch en Schisma
tiek te maken, en Europa, dat eenmaal
door Polen werd gered van de barbaarsch-
heid en wreedheid der Turkenziet zonder
blikken en blozen aan, hoe het Poolsche
volk door afpersingenknevelarijen en ver
volging wordt getergd, tot dat het eindelijk
tot het uiterste gebracht, naar de wapens
grijpt om het bedreigde geloof te verdedi
gen om daarna door overmacht van wape
nen telkens op nieuw ten onder gebracht
te wordenen hun kreet om hulp versmoord
te zien in een zee van bloed en tranen.
Wanneer men dien langen reeks van jam
mer en treurtooneelenwanneer men die op
eenstapeling van gruwelen leestdie worden
aangewend om het Katholieke Polen zijn
geloof te ontrooven en te doen verzaken,
dan staat men vol bewondering stil voor
het vurige geloof, dat aan al dien aandrang
weet weerstand te bieden, terwijl men zich
tevens moet verbazen hoe het mogelijk is
dat nog Katholieken in Polen gevonden
kunnen worden.
Herhaaldelijk leest men dan ook in de
anti-Katholieke bladen hoe de Russische
Kerk meer en meer aanhangers in Polen
begint te tellen, terwijl zulk een relaas
gewoonlijk vergezeld gaat van een zegekreet
(wel wat te voorbarig) over de spoedig
totale uitroeiing van het Katholicisme in
Polen.
Wij zouden de arme Polen echter een
gruwelijk onrecht aandoen, indien wij
hen tot zulk een schroomlijken afval van hun
geloof zouden in staat achten, al komen
ook op de registers der Russische Kerken
tal van namen voor van Polen, die zoo
genaamd tot het Russische schisma zijn
overgegaan. Hoe komen dan toch die na
men op die registers? Iu het laatste zon-
dagsnommer der Germania komt een zeer
uitvoerig stuk voor van een Poolsch geestelij
ke dat ons hier van de oplossing geeft. Dat
stukhetwelk zeer lezenswaardig is en ons
in de gelegenheid stelt een blik te werpen
op den toestand van het Katholieke Polen,
terwijl het van den anderen kant al de ha
telijkheden der Russche regeering ofharer
creaturen, in het helderste daglicht stelt, kun
nen wij onmogelijk in zijn geheel in onze
kolommen opnemenzelfs al wilden wij
er die ook van eenige nommers voor open
stellener komen echter te wetenswaardige
zaken in voor om niet enkele daarvan mede
te deelen, opdat men daaruit kunne lee-
ren hoe de Polen tot de Russische Kerk
„bekeerd" worden.
Na een kleine beschrijving van de plaats
zijner inwoning gegeven en het, alles be
halve vleiende portret van eenige Russische
beambte en met name van een Politiecom
missaris geschilderd te hebben zegt ge
noemde Priester verder„De pastoor moet
hier onmiddelijk in kennis gesteld worden
van elk ziektegeval ten einde den kranke
van de HH. Sacramenten te kunnen voor
zien, en van ieder nieuw geborene, ten
einde dien het doopsel toe te dienen. Doet
hij dit niet, dan is de Pope (schisma
tieke priester) die in elk dorp op derge
lijke gelegenheden loert in staat in elk
Katholiek huis in te dringen, meestal in
afwezigheid van den huisvader, om de
weerlooze en zieke moeder uit te schelden
het kind met geweld te doopen en bovendien
allen, zelfs die afwezig zijn, in zijn boek
op te schrijven als „vrijwillig tot het schis
ma overgegaan." Daar een proces niets
tegen zulke zaken helptis er niets anders
aan te doen, dan zulke zieltjes van den
Pope terug te koopen of wat nog beter is
hem voor te zijn. De Katholieke geestelijke
moet dus zonder ophouden zijn' vaak zeer
uitgestrekte parochie bereizen. Dit eene
staaltje is voldoende om te doen zien hoe
de Polen „Russisch" worden gemaakt, en
hoe het mogelijk is dat men kan spreken
van den overgang van zoo vele Polen tot
de Russische Kerk. Of dit door dwang of
list geschiedt wordt niet gevraagd, als zij
maar ingeschreven zijn en daardoor in de
macht van de Popen zijn gekomen die hen
niet zoo spoedig weder los zullen laten.
In een volgend nommer zullen wij eens
ter loops nagaan, welke moeilijkheden de
regeering de Katholieke priesters in den
weg legt en op welke wijze die zwarig
heden gedeeltelijk overwonnen worden.
WEKELIJKSCH OVERZICHT.
In de afgeloopen week zijn de zaken
in het Oosten zoo wat op denzelfden voet
gebleven. Nog steeds spannen de insurgen-
ten al hunne krachten te zamen en bie
den den Turken moedig het hoofden naar
men zegt niet zonder gevolg. Naar het
schijnt heeft men nog niet alle hoop op
een minnelijke schikking der zaak opge
geven, daar er toch weêr sprake is van
een nieuwen wapenstilstand en een hervat
ten van onderhandelingen. Men hoopt dat
de Porte nu wat inschikkelijker zal zijn'
en die pogingen in de hand zal werken.
Volgens algemeen gerucht zouden de vo
rige onderhandelingen zijn afgebroken om
dat de Porte meende dat het drie Keizers-
verbond was uiteengebarstenmaar nu
zij weet dat dit slechts een praatje was
en de drie Mogendheden even goede vrien
den zijn zal zij wellicht meer toegeeflijk zijn.
De omstandigheid dat zoovele Montene-
grijnen in de gelederen der opstandelingen
gevonden worden heeft het bewijs gele
verd dat Montenegro die van Herzogewina
in hun verzet ondersteunt en de Tnrksche
regeering was dan ook voornemens Mon
tenegro door haar troepen te doen bezet
ten op aanraden van Rusland is dit ech
ter niet geschiedofschoon evenwel een
Turksch observatie-leger aan de grenzen
van Montenegro is bij eengetrokken. Er
is ook reeds van gesproken dat Bosnië
door Oostenrijk zou bezet worden en op
nieuw komt nu deze vraag op tapijt. Oos
tenrijk heeft er echter geen zin in en wijst
dat denkbeeld met kracht af.
Over de verhouding der drie Mogend
heden tegenover elkander en tegenover
de Oostersche Zaak is men het niet eens.
Er zijn er die beweeren dat Rusland in 't
geniep de opstandelingen ondersteuntwant
dat deze nooit zoolang hun verzet tegen
de Turksche regeering hadden kunnen vol
houden, in dien zij niet ondersteund werden
door geldwapenenlevensmiddelen enz.
enz. en dat zij al die zaken nergens van
daan kunnen krijgen dan uit Rusland. Nog
anderen willen weten datal zijn de drie
Keizers ook persoonlijk goede vrienden
hunne ministers Gartschakow, Bismarck
en Andrassy het niet zijn en dat er op
het een of ander oogenblik in de kabi
netten der drie regeeringen moeielijkheden
kunnen ontstaan die aan de vriendschap
der vorsten een einde zouden maken.
Wij willen echter de gebeurtenissen niet
vooruitloopen maar afwachten wat er ge-
geschieden zal.
Uit Duitschland is in de laatste dagen
een gewichtig nieuws gekomen, n. 1. dat
de heer Delbrück, president der rijkskan-
zelarij zijn ontslag heeft verzocht en ge
kregen. Men verdiept zich in gissingen naar
de motieven van dit besluit daar niemand
toch geloof slaat aan het motief in het ver
zoek vervatn. 1. dat gezondheids redenen
hiertoe aanleiding zouden gegeven heb
ben. De heer Delbrück toch genoot de
beste gezondheid en was tot op het laatste
oogenblik vol werkzaamheid en geestkracht
en was de rechterhand van Bismarck. Del
brück was echter sterk tegen het streven
van Bismarck om alle Duitsche spoorwe
gen aan het rijk te brengen, omdat hij
hier in veel bezwaar en nadeel voor het
rijk zag. Bismarck die geen tegenstand
duldt en allen voor zich wil doen buigen,
schijnt in verschil met Delbrück te zijn
geraakt, waarop laastgenoemde zijn ont
slag nam. Wie nu het meest gefopt is zal
weldra blijken.
Bismarck heeft in de kamer wel verklaard
dat hij met Delbrück op den besten voet
staat en diens ontslag niet in verband staat
met eenig verschil van opinie maar of
dat alles wel voor geldige munt kan wor
den aangenomen blijft de vraag.
Uit Frankrijk weinig nieuwsalleen stip
pen wij dit aandat de post voor de gezant
schap bij den Paus niet van de begroo
ting is geschrapt en de Katkolieken van
Frankrijk dus vooreerst nog van den
grief verschoond-, blijven dat hun land niet
meer bij den H. Stoel vertegenwoordigd
is, er zijn nog niet veel landen die ons
land hier in navolgen. Nog steeds werken
de republiekeinen er op om amnestie voor
de Comune mannen te verkrijgen en peti-
tionementen in dien geest worden ter ver
krijging van handteekeningen rond gezon
den. 't Is niet te hoopen dat het zoo ver
met Frankrijk zal komen, want de comu-
nards zijn er door hun ballingschap zoo
mogelijk nog erger op geworden en wer
den zij weer in Frankrijk toegelaten dan
zouden wij het misschien kunnen beleven
dat er op de puinhoopen der Tuilleriën
een standbeeld voor de Petroleuses werd op
gericht. De Heer Waddington, hoofd van
het Departement van openbaar onderwijs
heeft het hart der republikeinen gestolen,
door by de kamers een wetsontwerp in
te dienen ten einde het toekennen der aca
demische graden weder aan den staat te
brengen. Dat was ook net een kolfje naar
hun hand.
In Spanje weinig nieuws, de prins van
Walis is op het oogenblik de gast van Ko
ning Alfonso. De vraag of de Noordelijke
Provinciën met name de Baskische hun
fueros zullen behouden is nog steeds een
question bruiante voor Spanje. In genoemde
provinciën zijn reeds vrij onstuimige ver
gaderingen gehouden waarin men zelfs zoo
ver ging van te verklaren, dat, wanneer
de fueros werden opgehevengenoemde
provinciën zich van Spanje zouden los-
scheiden en een zelfstandig rijk vormen.
Het gerucht dat Koningin Isabella het
paleis Aranjues bij Madrid zou komen be
wonen, komt weer herhaaldelijk op het
tapijt, maar wordt ook even herhaaldelijk
tegen gesproken.
Uit Engeland en Belgie weinig nieuws,
wij kunnen dus voor heden volstaan met
het medegedeelde, voor verdere en latere
tijdingen naar de laatste berichten verwij
zende.
M4RUIM WEEKBLAD.
ABONNEMENTSPEIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post85
Afzonderlijke Nommers6 n
PBIJS DEB ADVEETENTIEN:
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 uur
's middags ingewacht.
.A.gite ma non agitate.
Een bruin zijden parasol.
Een aluminium potloodhouder.
Een jongensjasje.
Een witbeenen oorbel.
Twee ledige portemonnaie's.
Eene portemonnaie waarin eenig geld en een lom
bardbriefje.
Een zijden lluweelen strik.
Een R. C. Kerkboek.
Een witte kous.
Een ijzeren handschroef.
Een handschoen.
Een zakdoek en sleutel.
Een zakkammetje.
Een stuk lood gewikkeld in een linnen lapjen.
Een sleutel.
Alles op straat gevonden.
Voorts te bevragen.
Een schaap en een geit.
