BUITENLAND.
BINNENLAND.
vulkaan die elk oogenb'ik tot een uitbar-
DE FUEROS.
Engeland.
Frankrijk.
Duitschland.
Italië.
GEMENGD NIEUWS.
In onzen tijd, waarin zooveel gesproken
wordt over de fueros, zal een toelichting van
de beteekenis van dat woord denkelijk vele
lezers tvelkom zijn.
Het woord fueros is Spaansch, verbasterd,
afgeleid uit het Latijnsche forum: zoo men
weet de marktplaats waar men bijeenkwam
om te beraadslagen en om recht te spreken.
In algemeenen zin zijn de fueros in Spanje
de bijzondere wetten de privelegiën, preroga
tieven en plaatselijke vrijheden van een ko
ningrijk, een hertogdom of een gewest be
palende.
De Baskische provinciën zijn Biscaye Alava
en Guipuzcoa. Navarredat in geographischen
en politieken zin niet onder de Baskische pro
vinciën gerangschikt wordtis nochtans door
een Baskische bevolking bewoondwant door
alle tijdperken der geschiedenis heen vindt
men het lot der Navarrezen verbonden met
dat hunner landgenooten in de hoogvlakten
Met uitzondering van de lage gedeelten
van Navarre, ontkwamen de Baskische pro
vinciën aan de Muzelmansche overheersching.
Zij behoefden dus niet, gelijk de andere pro
vinciën van het Schiereiland, door de opvol
gers van Pelagus bevrijd te worden en
uit hun handen de charters vanpoblacion of
repoblacion te ontvangen. Zij hielpen zelfs de
Christen-vorsten krachtig het land veroveren.
Later traden zij vrijwilig tot de kroon
van Castilie toe, maar zij ded n dat onder
voorwaarden, dat [de instellingen, welke zij
zich geschonken hadden, zouden worden ge
handhaafd.
De fundamenteeie wetten van Navarre klim
men op tot 750, toen het Rijk van Sobrarbe
werd gesticht.
De Biscaaijsche wetten, in (1342 gecodifi
ceerd, werden door Koning Joan I in 1375
bevestigd.
De eerste wetgevende producten van Alava
klimmen tot het einde van de 12de eeuw op.
Van 1379 dagteekenen de privilegiën van
Guipuzcoa; hetzelfde jaar werden zij bekrach
tigd door Koning Johan I.
De fueros omvatten het volgende;
Navarra heeft een eigen Gouvernement,
een eigen Vertegenwoordiging en rechtswezen
uitsluitende rechten voor de Gortez van Na
varre om alle aangelegenheden des lands te
behandelen, de belastingen en de in en uit
gaande rechten te regelen; vrijstelling van
alle belastingen behoudens een schatting van
176,000 realen.
Biscaye heeft evenzeer een eigen gouver
nement enz.; vrijstelling van alle belastingen
behalve de vroegere heerlijke rechten; genot
van privelegien voor den adel in geheel Spanje
wanneer men slechts kan bewijzen van zui
ver Biscaaisch bloed te zijn; het recht om
ten civiele of crimineele niet buiten de Heer
lijkheid, of in, geval vanhoogerberoep bui
ten den Koninklijken rechter van Biscaye te
worden berecht, die voor zich alleen
een kamer vormt op den Koninklijken ge-
rechsdag van Valladolid: voorts om geene
militie aan het leger te leveren; om zelf het
grondgebied te verdedigenen recht te doen
over 'sKonings Vertegenwoordigersdie de
provinciale wetgeving mochten aanranden.
Alava en Guipuzcoa genieten dezelfde voor
rechten als Navarre en Biscaye; behalve dat
Guipuzcoa Spaansche troepen op zijn grond
gebied toelaat voor de garnizoenen van Irun
en St;-Sebastiaan.
Navarra is een feodale Monarchie, die door
de aristocratie en de geestelijkheid wordt be
stuurd terwijl Biscaye een Democratie is. De
algemeene junta wordt door de gedelegeerden
van de verkiezings-junta benoemd, waarin
alle Biscayers van |zuiver bloed zijn toege
laten.
Alava is een mengeling van monarchaal en
aristocratisch bestuur. Het gezag wordt uitge
oefend door den algemeenen Gedeputeerde
die het gezag des Konings vertegenwoordigt.
Die afgevaardigde wordt verkozen gelijk de
algemeene junta van Biscaye door de procu-
radozes di pueblos dat wil zeggen door de
kiezers van den tweeden trap.
Guipuzcoa is een aristocratisch gewest. Al
het Regeerings(gezag is er geconcentreerd in
de algemeene junta zamengesteld uit procu-
radoresdie door ieder der 57 alcadius wor
den afgevaardigd. Die procuradores worden
door de voornaamste grondeigenaarste za-
men met de avuntamiento van de pueblos
gekozen. Het gezag is alzoo binnen een klei
nen kring van familien besloten.
Louter uit ijdelheid hechten de Basken zoo
zeer aan hun fueros. De naam van Bask is
in hun oogen de edelste van alle titels. Een
karakteristieke trek wordt verhaald van een
Biscaaisch schoenlapperdie na de troonsbe
klimming van Philips V, altijd als volgt zijn
handteekening schreefN..noble como el
rey y un poco mas (adelijk als de koning en
zelfs nog wat meer).
Het zijn deze privilegiën en die plaatselijke
nationaliteits-gevoelenswelke een bijna on-
verwinnelijken tegenstand bieden aan de vor
ming van de eenheid der Spaansche natie.
Z. K. H. de Prins van Wales i£ gistermid
dag te Lissabon aangekomen en werd aan
het station door Z. M. den koning, 's Konings
vader, Koning Ferdiand, en aanzienlijk gevolg
ontvangen. De Prins begaf ziqh met den Koning
naar het paleis van Belem en bracht op weg
derwaarts zijn hulde aan H. M. de Koningin
in het Koninklijk paleis. Het escorte cavallerie
hetwelk den Koninklijken stoet, begeleidde,
stond onder commando van Z. K. H. den Her
tog van Coimbra 's Konings broeder.
Gister werd te Windsor de 26e verjaardag
van Z. K. H. den Hertog van Connaugt herdacht.
Dezer dagen is te Parijs het eerste num
mer verschenen van l'Estafette, een blad, dat
bestemd schijnt het gezag van maarschalk
Mac-Mahon te verdedigen tegen het woelen
der radicalen.
De Fransche houders van Egyptische
Staatspapieren hebben een bijeenkomst gehou
den ter overweging van de door Kedive
gedane voorstellen betrekkelijk de betaling van
de coupons. De Messager de Paris geloofde,
dat die voorstellen zouden worden aangenomen.
Naar uit goeden bron gemeldt word, heeft
de Kedive verlangd, dat ook een Oosten-
rijksch commissaris in de commissie voor de
regeling van de schuld zou zitting nemen.
De krijgsraad heeft tot deportatie naar een
vesting veroordeeld den commune-koloneldie
aan het hoofd van het 270e betaillon der
gefedereerdqntot in de laatste dagen van de
commune streed.
Het Hótel-Gaillon te Montpellier is afge-
brandteen vrouw en twee kinderen kwamen
in de vlammen om.
De opstand in Algerië is, volgens telegra-
phisch bericht van den gouverneur-generaal, ge
heel onderdrukt. De priester Ahmet ben Aiech
en de cheicks van de vier afdeelingen van den
stam der Ben-Azid zijn gevankelijk binnen het
Fransche legerkamp gebracht, terwijl de overige
voornaamste personen van den stam als gijze
laars zijn uitgeleverd.
De Koninklijke familie van Belgie is
Woensdag ochtend te Wiesbaden aangekomen.
De Keizer, de Groothertog en de Groother
togin van Baden, vertrokken daarop naar Gaub,
waar zij de Keizerin zullen ontmoeten. Te
Lorch zal het ontbijt worden genuttigd; hier
na keert de Keizerin naar Goblentz en de
Keizer naar Wiesbaden terug. Heden avond
groot diner, ter eere der Belgische gasten.
Aan het station te Rudesheim ontving de
Keizer van den burgemeester rapport nopens
den ramp die onstond door het springen van
een stoomketel. Minstens 25 personen zijn ver
ongelukt; meest allen uil Rudesheim, Bingen
en Giesênheim; ook een dame uil Oost-Pruisen
bevond zich onder de omgekomenen.
Graaf zu Eulenburg, Minister van Bin-
nenlandsche zakenheeft dezer dagen, de stad
Caubdie gevaar heeft geheel verwoest te wor
den dooreen zich verplaatsende berg bezocht ten
einde zich te vergewissen nopens den stand der
zaken aldaar.
Het gevolg daarvan zal zijndat eerstdaags
een wetsonderwerp bij den Landdag zal wor
den ingediend strekkende om een crediet van
600,000 mark beschikbaar te stellen, tot dek
king van de uitgaven, verscheischt om Caub.
voor verdere onheilen door bergstorting te
behoeden.
Het onderzoek in het werk gesteld tijdens
de Minister zich daar bevond heeft het be
wijs geleverd, dat gedurende twee weken, voor
afgaande aan het bezoek door den Minister
te Gaub afgelegd, de berghelling, door het
insij pelende hemelwater in beweging gebracht
aanmerkelijk is voortgeschoven.
De toestand der stad is zeer gevaarlijk ge
worden, het voortschuivend gedeelte der hel
ling heeft een zoo groote omvang, dat vele
straten van Gaub niet. alleen met totalen onder
gang worden bedreigd, maar dat zelfs het.
spoorwegverkeer en de vaart op den Rijn tijde
lijk zullen worden gestremd, indien die gansche
massa nederploft. N
Een ijzingwekkend schouwspel bood
dezer dagen een woning in de Landsberger
Allee te Berlijn aan.
Op de vierde verdieping van dat huis woont
een arbeidersfamilie. Man en vrouw waren
uitgegaan en lieten twee jeudige kinderen,
goed verzorgd naar zij meenden, achter.
De kinderen klauterden echter op een stoel
en van daar in het openstaande venster. Hier
begonnen zij te stoeijen.
Twee mannen uil het talrijk voor het huis
verzameld publiek stoven den trap opom de
kinderen uit den gevaarlijken toestand te bevrij
den.
Zij kwamen echter te laat, want een van
de kinderen had zijn broertje in de verschrik
kelijke diepte gestooten.
„Ieder kind heeft zijn schutsenengelis.
een oud gezegde, en zoo was het ook hier.
Een man, die het verschrikkelijk Spel dei-
kleinen met ingehouden adem had aangezien
ging het trottoir op en ving den kleine in zijn
stevige armen op. Een luid hoera begroette
deze daad. Het kind kwam er ongedeerd af,
maar de redder had belangrijke verwondingen,
in 't aangezicht gekregen.
Dat Italië nog alles behalve veilig kan ge
noemd worden, bewijst weer het volgend
Prins Edmund Radziwill, de trouwe be
geleider van Z. jEmin den aartsbisschop Le-
dochowski die zich, naar men weet, op het
oogenblik te Rome bevint werd dezer dagen
des avonds, terwijl hij verdiept was in een
beschouwing van het Gollosseum bij maan
licht, door eenige schurken aangevallen.
Een hunner zette den prins een dolk op de
borst en gebood hem te zwijgen, terwijl de
anderen zijn beurs eischten.
Zonder eenigen tegenstand te bieden, gaf de
prins alles wat hij bezat. Een gouden horlogie-
ketting zienden, rukten de roovers daaraan met
zulk geweld, dat zij slechts een stuk in de
hand hielden, met dat stuk en den overigen
buit 20 lires maakten zij zich ijlings uit
de voeten.
Het horlogie lieten de schurken onbegrijpe-
lijkerwijze den prins behouden.
Men zou meenen dat zulke feiten in het
Itaia una niet mogelijk waren, vroeger werd
de gewaande onveiligheid der kerkelijke staten
als een groote grief aan de Pauzelijke regee
ring verweten en het Eene Ilalia zou aan die
onveiligheid een einde maken. Dat einde laat
echter lang op zich wachten.
Amsterdam. 3 Mei. Heden-ochtend isRem-
brandts standbeeld van het voetstuk genomen.
Door middel van eene groote, stevige kraan
en eene groote hoeveelheid sterk om het beeld
bevestigde kettingen werd de ruim zes duizend
KG. wegende massa naar beneden geheeschen.
Het beeld werd dwars op planken gelegddie
op rollen waren geplaatst, zoodat het vervoer
naar het midden der Botermarkt gemakkelijk
kan geschieden. In den namiddag van 8 Mei
1852, dus vóór bijna 24 jaar, werd het beeld
op het voetstuk geplaatst.
Sloten, 1 Mei. Heden-ochtend arriveerden
alhier al zeer vroeg eenige huzaren en infan
teristen om rust en orde te bewaren onder de
veenarbeiders die het werk gestaakt hebben.
Men was bevreesd, dat zij, die den arbeid
wilden hervatten, hierin door de anderen be
lemmerd zouden worden. De Hollanders zijn
voon een gedeelte van daag begonnen, terwijl
het andere deel morgen denkt aan te vangen.
Of de vreemdelingen (Pruissen) morgen aan
het werk zullen gaan, is nog twijfelachtig,
daar zijnaar het schijnthet onderste uit de
kan willen hebben. De werkgevers hebben
zich genoodzaakt gezien het baggerwerk met
3 a 4 stuivers per roede te verhoogen. Het is
te voorzien, dat stikkers en droogmakers mede
meei' loon moeten hebben, dewijl zij anders
ook tot staking zullen overgaan. Eenige on
geregeldheden schijnen plaats gehad te hebben,
die echter door de militaire macht bedwongen
werden.
Jl. vrijdag-ochtend bemerkten de buren van
de wed. Beuker te Nieuw-Dordrecht, gemeen
te Emmendie geheel alleen woontvolstrekt
geene beweging in haar huis, hoewel het
reeds laat was. Zij vreesde, dat haar iets
mocht overkomen zijn en gingen daarom bin
nen. Daar deed zich een verschrikkelijk
schouwspel aan hunne oogen voor: de vrouw
lag, badende in haar bloed, geheel bewuste
loos op den vloer bij de tafel. Zij had een
gapende wond aan de onderkaak; terwijl bij
onderzoek haar hoofd zwaar gekneusd werd
bevonden. De buren bemerkten spoedig, dat
het leven nog niet geweken was; zij zagen
gelukkig na eenigen tijd hunne pogingen om
haar weder bij te brengen met gunstigen
uitslag bekroondhoewel zeer zwakkon zij
op de haar gedane vragen den dader aan
wijzen; zij noemde als zoodanig zekeren H. S.,
die niet ver van haar af woonteen man van
40 jaren. Deze is in hechtenis genomen en
geboeit naar Assen overgebracht. De weduwe
vermist 30 aan contanten en het schijnt
dus, dat le afschuwelijke daad is gepleegd
om den diefstal te kunnen bedrijven.
Zondag hebben de rechter-commissarisde
officier van justitie en de subst.-gri'ffier bij
de rechtbank te Assen een onderzoek in loco
ingesteld.
Verders nemen wij over den afschuwelijken
moord nogdat de verslagene niet is verwond
maar geworgd.
De dader heeft het slachtoffer bij den keel
gegrepen en op den grond geworpen; dit
laatste met zooveel geweld, dat een der hals
wervels ter zijde is geschoven. Ook schijnt hij
haar een der heupen uit het gewricht getrapt
te hebben.
Mocht het blijken, dat de beschuldigde
werkelijk deze misdaad heeft bedreven, wat
hij zelf nog niet heeft bekenddan wordt het
feit nog onmenschelijkeromdat hij op ver
schillende wijze de gunst der ongelukkige
weduwe genoot. Hij bezorgde altijd gaar huis
werk en had bovendien nog vele andere klei
ne voordeeltjes van haar.
Bekend is het, dat een paard soms de
herinnering aan eene slechte behandeling
bewaart en daarover wraak neemt. Een voor
beeld van dien aard had dezer dagen te Cli-
chybij Parijsplaats. Een voermandie een
zijner paarden 's daags mishandeld had, ging
's avonds naar de stal om het voeder te
geven. Zoodra het dier zijn meester zag bin
nenkomen, sprong het op maakten met een
ruk zich los van den halsterriem, wierp zich
op den voerman, beet en trapte hem. Op t
geschreeuw van den man zijn eenige personen
komen toeschieten, eu niet zonder moeite
gelukte het hun den voerman te bevrijden.
Zijn toestand is zorgwekkend.
sting kan komenom dood en verderf om
zich te verspreidenniet minder is dat het
geval in de Nieuwe wereld. Reeds hebben
wij een paar keeren gewag gemaakt van
oproerige bewegingen in Mexiconu komen
dezelfde berichten van opstand, en omwen
teling tot ons van uit Haiti.
Ook daar is de president der republiek
afgetreden en hebben de verkiezingen van
een nieuw hoofd tot opstand aanleiding ge
geven waaruit een burgeroorlog het onver
mijdelijk gevolg zal zijn. Welke uitbreiding
de Insurrectie reeds heeft aangenomen is
nog moeielijk te bepalen maar reeds heb
ben talrijke familien uit vrees voor ergers,
het eiland verlaten.
Uit Italië heeft men gemeld dat verschei
dene buitenlandsche diplomaten met in
vloedrijke kardinalen hebben gesproken
over de mogelijkheid om bij eventuëel over
lijden van Pius IX een opvolger te benoe
men die meer tot de moderne beginselen
zou overhellen. De Kardinalen zouden dit
onderwerp spoedig hebben afgebroken met
de opmerking dat Pius IX bij voortduring
de beste gezondheid genietzoodat men
nog niet bezorgd hoeft te zijn voor een
spoedige vacature van den Pauselijken
Stoel.
Wij zullen bij dit nieuws niets bijvoe
gen hetzelfde of nagenoeg hetzelfde is
reeds meermalen rondverteld. Wij hoopen
dat onze groote Pius nog lange jaren den
Stoel van Petrus mag bekleeden en wij
zijn overtuigd dat zijn wettige opvolger
door de voorlichting van den H. Geestde
Kerk met wijsheid en naar plicht en ge
weten zal besturen. Non prelvaebunt is de
bemoedigende leus der Kerk.
