NIEUW M 0. Zondag 28 Mei 1876. 1* Jaargang; Voor KATHOLIEKEN van HAARLEM en OMSTREKEN. Uitgever W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. Dit blad verschijnt Zaterdagavond. OFFICIEEL NIEUWS. KENNISGEVING. Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd. HET 0NTWERP-M0ENS. Onder de vele kwestiën van den dag behoort zeker ook wel het zoogenaamde Ontwerp- Moens, dat, naar het uithangbord althans, verbetering beoogtniet alleen van het la ger onderwijs maar ook van den toestand der onderwijzers. De liberale heer Moens bewandelt echter zeer vreemdsoortige we gen om tot zijn doel te geraken, 't Lust ons niet alle punten van zijn ontwerp één voor één na te gaan. Wij zullen slechts een paar er van aanstippen om te doen zien hoe absurd en tegenstrijdig soms die mid delen zijn. Het gebrekkige en niet voldoende van het lager onderwijs wordt in de eerste plaats toegeschreven aan het te geringe getal onderwijzers, dit gebrek wil men weggenomen hebben door verhooging van bezoldigingen der onderwijzers en het stel len van een minium. Door het toekennen van meer salaris zal natuurlijk de lust om onderwijzer te worden aangewakkerd wor den en een groot aantal jongelieden zich aan het onderwijs wijden met het oog op het vette baantje. Daar gelaten de opmer king dat het niet zeer vleijend is voor onze hooggeroemde intellectueele maatschap pij dat de dubbeltjes de hoofdzaak uitmaken en de eenige motief zijn voor eene roeping, zou dit middel misschien wat kunnen baten ofschoon wij er niet zeker van zijn of het op den duur zal helpen. De schaarste aan onderwijzend personeel heeft reeds de meeste gemeentebesturen gedwongen om een honorarium aan te bieden dat in zeer vele gevallen, de som overtreft die men als minimum heeft gesteld, zoodat eene bezoldiging voor een hulponderwijzer van 7 a 800 en soms meergeen zeldzaamheid isterwijl daarentegen bij vermeerdering van personeel de aanvraag het aanbod niet meer zal overtreffen en het minimum het normale cijfer der bezoldiging zal worden. Om hiertegen echter te waken en het openbaar onderwijs het roer in handen te geven, ten koste natuurlijk van het bij zonder onderwijs, beoogt een ander punt in het ontwerp Moens afschaffing van het kweekelingenstelselzoodat op scholen waar nu een hoofdonderwijzer met een kwee- keling voor het onderricht volstaan, dan een hoofdonderwijzer met een hulponder wijzer zullen gevorderd wordenterwijl daarenboven nog een maximum getal leer lingen (b. v. b. 30) per onderwijzerwordt voorgesteld. Zoo doende zal natuurlijk in de eerste jaren het aanbod verre beneden de aanvraag blijven en zullen er steeds groote bezoldigingen moeten worden uit geloofd om althans eenig onderwijzend personeel te kunnen bekomen, deze hooge honoraria komen natuurlijk ten laste der ingezetenen die de kosten er van zullen moeten dragen terwijl zij in vele gevallen er niet het minste voordeel uit trekken. Uit het aangehaalde blijkt echter ook tevens het absurde van het plan. Er zijn te wei nig onderwijzersmen wil er meerdere lokken door hooge bezoldiging maar tevens ziet men naar middelen uitom het gebrek nog grooter te maken. Dat kan men met recht noemen„het paard achter den wagen spannen". Er is echter nog meer wat in dat ont werp alles behalve in den haak is- Door de buitengewone begunstiging van hét open baar onderwijs en de groote voordeelen die het aan de onderwijzers geeft, gevoegd bij den grooten druk die het op de bevol king legt, wordt het bijzonder onderwijs ten zeerste belaagd en men heeft het voor stel Moens dan ook met recht een sluipmoord genoemd op het bijzonder onderwijs. Ge lukkig heeft het bij de vertegenwoordiging weinig kans van slagen, spijt de talrijke adressen van adhaesiewaarop echter niet te veel handteekeningen voorkomen, onder welke er van een massa personen zijndie niet eens weten wat zij geteekend hebben of volkomen onbekend waren met de strek king van het ontwerp en die geteekend hebben op een lijst die hun werd aange boden, met de eenvoudige opmerking dat de inteekening geschiedde om eenige ver betering in het onderwijs te verkrijgenof wel onder motieven die nog veel meer de zaak verborgen of onbekend lieten. Men heeft berekend dat het voorstel Moens, wanneer het in zijn geheel werd aangenomen, het land de bagatel van 19 millioen zou kosten. Of die berekening nu geheel en al zuiver is en of daar niet een paar millioen op af te dingen zou zijn, laten wij in 't midden, wij hebben dat cijfer alleen genoemd om ten naastebij een denk beeld te geven van de colossale sommen die het aan het land, dus aan de ingeze tenen aan de belastingschuldigen zou kos ten. Ziedaar een paar opmerkingen op een ontwerp dat zelfs van liberale zijde genoemd wordt ondoordacht illiberaal en in de gevol gen hoogst onbillijk. Eene Vereeniging die veel goeds belooft, veelzijdig nut kan stichten en voor vele teleurstellingen en ongenaamheden kan vrijwaren, is dezer dagen definitief te s'Hage tot stand geko men. Het D. v. Z.-H. schrijft daarover het volgende De voorloopige directie der Vereeniging B. G. D. (ter Bevordering der Geschiktheid van het Dienstbodenpersoneel) had reeds zooveel steun gevonden en zooveel toezeg ging van deelneming ontvangen, dat het met lo Mei jl. de Vereeniging definitief, onder directie van den heer H. H. van Eek, ambtenaar bij het Departement van Finan- tiën, heeft geconstitueerd en daarna haar taak nedergelègd. De Vereeniging behoort geenszins tot de categorie der „huur- en verhuur-kantoren"; zij tracht haar doel in de eerste plaats te bereiken door het oprichten van een Infor matie-bureau, waar een Dienstbodenregister wordt gehouden, dat uit inlichtingen van de leden zoo volledig mogelijk wordt bij gehouden enzoo daartegen geen bijzondere bezwaren bestaan, elke verandering in het dienstbodenpersoneel, met vermelding van redenen, zal aangeven; het wordt zooveel doenlijk aangevuld met het personeel van niet-leden. Op straffe van als lid geschrapt te worden, is men verplicht juiste opgaven te verstrekken. Nadrukkelijk wordt daarbij echter geconstateerd, dat de registers voor de niet-leden geheim zullen zijn. Tevens wordt een Register van beschikbare dienst boden aangelegd, waarin iedere dienstbode zich kosteloos kan laten inschrijven. B. G. D. richt voorts een Premiënfonds opwaaruit iedere dienstbode, die gedurende twee of meer jaren bij een der leden in dienst is en een verklaring overlegt dat de meester of meesteres de huur verlengt of wenscht te verlengen, elk jaar een gel delijke premie zal genieten. Dat fonds wordt gevormd uit vrijwillige bijdragen, terwijl aan het einde des jaars het bedrag naar evenredigheid van de dienstjaren wordt verdeeld. „Hoe aanzienlijker het ledental, zoo eer en zoo beter zal de Vereeniging aan haar doel kunnen beantwoorden", schrijft de Directeur zeer terecht in zijn circulaire waarin hij algemeene zamenwerking tot 't erlangen van goede resultaten verzoekt. WEKELIJKSCH OVERZICHT. Wij hebben in ons vorig nommer er reeds op gewezen dat de zoogenaamde mi nisters-conferentie te Berlijn, weinig veran dering in de toestanden heeft teweeg ge bracht en dat daarin geene besluiten of maatregelen zijn beraamd om met wat meer kracht tegen Turkije op te treden en dat misschien het eenige practische resultaat zou kunnen voortvloeien uit de overeenstemming der ministers in de te volgen gedragslijn bij voorkomende eveu- tualieteitenvan welke overeenstemming echter geen jota werd gereptin de aan de mogendheden gezonden nota. De meeste mogendheden hebben al dadelijk hunne adhaesie aan de nota geschonkenbe halve Engeland, dat er niets van schijnt te willen weten. Wat de ware beweeg reden van het achterblijven van Engeland isschijnt niet uitgemaaktmen wil er geen anderen grond in zien dan een gevoel van billijkheid dat Engeland zou beletten debet te willen zijn aan handelingen te genover Turkijedie het meent niet bil lijk te zijndaar het de inmenging der mogendheden als een interventie schijnt te beschouwen. Daar de staatkunde van on zen tijd het beginsel van non-interventie huldigtzou Engeland de eenige staat blijken te zijn, die zich zeiven en het huidige staatkundige sisteem consekwent bljjft. Tegenover dit gevoelen staat echter een ander, dat meent Engelands weige ring te moeten zoeken in een soort van ijverzucht tegen Ruslanddat er steeds op uit is zijn maritieme macht in de Zwarte zee en de Dardenellen uit te breideniets wat het zeker niet zou kunnen doen wan neer de Oostenrijksche kwestie in statu quo bleef. De terughouding van Engeland geeft na tuurlijk meer moreelen steun aan Turkije, dat niet zoo dom isof het begint in te ziendat de mogendheden niet veel zullen uitrichten, wanneer er geen eensgezind heid tusschen haar bestaat en zij niet het zelfde gevoelen zyn toegedaan. De opstan delingen hebben weer eenige voordeelen behaald en zijn dns minder dan ooit ge negen hunne vorderingen te laten varen ja hebben die zelf reeds vermeerd met den eisch voor de onafhankelijkheid van Her- zogewiena en Bosnië, en zullen zeker de wapenen niet nederleggen alvorens zij de gelijke waarborgen hebben dat het Tur kije ernst is met zijn hervormingen. Ook in het Ottomanische bestuur hebben door de benoeming van een nieuwen Groot-vi zier en andere hooge beambten, eenige veranderingen plaats gehaddie echter naar het schijntweinig invloed op den loop der zaken zullen uitoefenen. In elk geval zijn wij nog lang niet aan het einde van de zaak. Wanneer het denDuitschen Cultur-Kdmp- fer te doen is om de Katholieken op alle mogelijke wijze te grieven, kunnen zij zich beroemen op een nieuw heldenfeit. Zie hier wat van die zaak aan is. De aartspriester Beer uit Oklau was door de regeering ge schorst en werd daarna beschuldigd goede ren aan de Kerk toebehoorende meê te heb ben genomen. Dien ten gevolge werd een huiszoeking gelast, welke zich ook tot de Kerk uitstrekte. De koster beging den on- vergeef lijken misslag aan den politie be ambte ook de sleutels van het tabernakel ter hand te stellen, waaruit die beambte de H. H. Hostiën nam en deze naar het bureau van den landraad bracht. In het H44RLMSCHMlik HL lil. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem... 75 Cents. Buiten Haarlem franco per post85 Afzonderlijke Nommers6 PRIJS DER AD VERTEN-TIEN: Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 uur 'smiddags ingewacht. -Agite ma non agitate. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van HAARLEM doen te wetendat heden zijn afgekondigd de door den Raad bij besluit van den 8sten Maart jl.no 13, vastgestelde VERORnEVINGEV op de heffing en invordering eener belasting op het houden van honden in deze gemeente, en dat gedrukte exemplaren daarvan (belastingreglement no84) tegen betaling der kosten ter Gemeente-Secretarie verkrijgbaar zijn. HAARLEM, 23 Mei 1876. Burgemeester en Wethouders vernoemd, E. A. JORDENS. De Secretaris, J. TIELENIUS KRUYTHOFF, Een bloedkoralen armbandje van 4 snoeren met gouden sluiting. Een blikken emmer. Een koker van plated uit een rijtuiglantaarn. Zes witbeenen messen in lederen étui. Een zwarte paternoster. Een blauwe zijden halsdoekje. Een zwart kinderstroohoedje Een tafelkleed met roode bloemen. Een stuk zwart veterband. Een R. C Kerkboek. Een witte kous. Een bont boeselaar. Een ceintuur Een schilderijtje met dames portret. Een schoolboek. Een ring waaraan acht sleuteltjes en een slotje, en Twee losse sleutels. Alles op straat gevonden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1876 | | pagina 1