NIEUW - M 14. Zondag 2 Juli 1876. leJaargang. Voor KATHOLIEKEN van HAARLEM en OMSTREKEN. Uitgever W. KÜPPEES. BUREAU: St. JansstraatHaarlem. Dit bl ad verschijnt Zaterdagavond. bij OFFICIEEL NIEUWS. Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd. JAN SALIE II. In een onzer vroegere nommers hebben wij aangetoond hoe de Jan Saliegeestdie tot in merg en beenen is doorgedrongen, het groote ongeluk is van ons land, om dat de weinige belangstelling die by de meeste mensehen voor de algemeene belan gen gevonden wordt, oorzaak is, dat deze verkeerd worden behartigd en aan ver keerde personen worden toevertrouwd. Die Salieachtigbeid die hen belet zelf na te denken en te onderzoeken, maakt tevens dat zij de speelbal worden van dryvers en schreeuwers. Groote schreeuwers wor den er ten allen tijde aangetroffen en niet het minst in onze dagenen de drieste on beschaamdheid waarmede zij hunne dwaze theoriën en stellingen boven de daken uit schreeuwen, maakt dat de meesten die voor de uiting van het volksbegrip en als de quintessence van wijsheid en doorzicht be schouwen, terwijl de Jan Salie's het de moeite niet waard achten te onderzoeken in hoe verre die schoonschijnende utopiën, inderdaad uitvoerbaar zyn, met het alge meen belang overeenkomen, of de toets van recht en billijkheid kunnen doorstaan. Men laat zich door de schreeuwers drijven, volgt deze, zonder te letten op de waar schuwende stemmen die zich hier of daar laten hoorenen ten slottewanneer er niets meer tegen te verhelpen is, begint men in te zien dat men zich als een troep schapen heeft laten voortdry ven enhetschoon- klinkende klokje van den belhamel gevolgd is zonder te weten waar deze ons heenvoerde. Wij hebben een paar voorbeelden hiervan in de geschiedenis van de laatste maanden van ons land, n.l. in de Moens-kwestie en de Antidienst-vervangingsbonder zijn nog wel meer voorbeelden aan te halen, maar over deze beide is bijzonder veel le ven gemaakt, waarom wij ze dan ook bij voorkeur aanhalen. Wij zullen hier niet in alle kleuren me- dedeeleu wat het voorstel Moens beoogde, wij gelooven dat dit tegenwoordig genoeg bekend is. 't Is voldoende wanneer wij aan stippen dat de heer Moens in hot onder wijs veranderingen wilde brengendie den burger in 't algemeen onder groote lasten zou doen bukken, terwijl een groot ge deelte van haar tevens aan een onredelyken dwang zou worden overgegeven. Het voor stel werd over het algemeen afgekeurd als onbillijk, onwettig en illiberaal. Na zulk een afkeuring zou men raeenen dat het plannetje in de doofpot zou gaan; maar neen: de groote schreeuwers houden het met hand en tand vast en roepen de voor treffelijkheid er van over de daken uit en bewegen hemel en aarde om op hun zoo genaamde adhaesie adressen de meest mo gelijke handteekeningen te erlangenen alle politieke tinnegieters doen hun best om hun ingenomenheid met het ontwerp te kennen te geven. En wat doet Jan Salie? Niets, letterlijk niets. Tegenover al die adressen, geen afkeurend adres, geen contrabeweging om te doen zien dat niet allen instemmen met het plan, dat alleen de scheeuwers vertegenwoordigd zijn op die adressen: van dat alles niets. Hij blijft in zijn ouden slentergang voortsukkelen, bekommert zich om niets en laat zichwat nog ongelukki ger isdoor de schreeuwers meesleepen en teekent zelf, God betere het, op zoo'n adres, om er maar van af te zijn. Met de antidienstvervanginsbond is het niet veel beter gesteld. Onder het schoon schijnende voorwendsel, dat het leger be ter zal worden wanneer het geen rempla- qanten meer zal tellenlaat men zich verleiden om zijn naam, als voorstan der van de zaak op te gevenen men is verrukt en in de wolken, wan neer men in de 80 en zooveelste lijst in de N.Rotterdammer zijn naam leestmisschien wel tusschen dien van een jonkergraaf, baron, minister of kamerlid. Men beseft niet dat de conscriptie een der drukkendste en onrechtvaardigste lasten isdat het een bloedbelasting voor het volk is, en wil dien last nog vergrootendoor een ander de mogelijkheid te benemen, om voor zijn zoon een plaatsvervanger te stellen Men wil dus een ander noodzaken zijn kind af te staan, daar hij anders iemand kan krijgen die vrijwillig, maar tegen be taling, die last op zich nam. Zij weten niet dat al die praatjes over legerverbete- ringen niets beduiden en dat ons leger er geen haar beter op zal worden, wanneer het geen plaatsvervangers meer telt. De schreeuwers brengen den boel in beweging en Jan Salie doet er niets tegen, integen deel loopt in 't gareel en doet mee. De drij vers in al die zaakjes weten wel waar zij heen willen, maar passen wel op dat te vertellen, anders zouden zij weinig dupes vinden, maar daarom dient men des te meer op zijn hoede te zijn, want stilstand moet men niet verwachten. Eerst afschaffing van plaatsvervanging en dan misschien een beweging ten gunste van den alge- meenen dienstplicht, in naaaperij van an dere, in het oog der drijvers model staten. Er zullen er genoeg zijn die ook schoonschijnende voorwendsels zullen vin den voor algemeenen dienstplicht en er zijn schreeuwers genoeg om de zaak rucht baar te maken, en lieden genoegn.l. als zij er zelf geen last meer van kunnen heb ben om adressen vol te teekenen. Wij ge loven dus dat velen er zich goed by zou den bevinden, wanneer zij wat beter leerden onderscheiden wat inderdaad goed en nuttig is en wat ondienstig is, en dat zij eens leerden inzien dat hun Jan Saliegeesthun zelve het meeste nadeel zal berokkenen. Wanneer zij voorlichting verlangen, dan is die genoeg te verkrijgen, maar door de groote schreeuwers na te volgen, graaft men zichzelven een kuil. WEKELIJKSCH OVERZICHT. 't Is waarlijk niet aangenaam om zoo in den politieken doolhof rond te dolen, zonder een Ariadne te vinden die ons den draad in handen geeft om den weg te kennen of een uitgang te vinden. Sedert weken toch worden wij door alle kronkelpaden rond gevoerd telkens beducht dat wij hier of daar op het versindende monster oorlog zullen stuiten, dat als een moderne Minotaurus den dood aanbrengt aan hem die er mede in aanraking komt. Eerst spreekt men van oorlog, dan we der van vrede, het eene oogenblik voor spelt men dat Europa geen gevaar bedreigt dat de mogendheden niets liever verlangen dan in goede harmonie met elkander te leven, dat men Turkije allen tijd wil laten, om het de gelegenheid te geven om de beloofde hervormingen in te voeren. Wel was de ontrooning van den vorigen Sultan een geweldadig middelmaar het was een nood zakelijk middel en daardoor kon alleen ver hoed worden dat de mogendheden zich in de zaken van Turkije zouden mengen, en met de meest gracieuse welwillendheid en bonhommie berustte men in het fail-accomp li. Men hoopte dan ook op vrede en liet zich door die rooskleurige en bedwelmende be richten in slaap wiegen omdat men dat o! zoo gaarne wilde. En nu? Servië is tot aan de tanden gewapend. De reserve is opgeroepende meeste ambtenaren zijn bij het leger ingedeeld, 't Is van alles goed voorzien, heeft uitmuntend gewapende ar tillerie infanterie en cavallerie en een leger van 120,000 man, dat op de Turksche grenzen gereed staanom elk oogenblik de vijandelijkheden te beginnenen misschien zijn reeds de eerste kogels gewisseldwan neer dit geschrift onder de pers gaat. Men verwacht althans dat Vorst Milan zich den lsten Juli aan het hoofd van zijn leger zal plaatsen, na het bestuur des lands aan de volksvertegenwoordiging te hebben op gedragen. Ook Turkije is gereed en heeft alle beschikbare troepen naar de grenzen van Servië gebracht. Maar Servië staat niet alleen, ook Montenegro is strijdvaar dig en een geduchte worsteling staat voor de deur. - Vreeselijk bloedig zal de strijd zijn, want het geldt hier het to be or not to be, en de jarenlang met geweld onder drukte haat tusschen Turkenen Christenen tusschen de vasallen en den Suzerein zal zich in een hardnekkigen en helaas wellicht meedoogenloozen strijd openbaren. En welke is de houding van het overige Europa tegenover deze feiten? De poli tiek van Engeland heeft het streven van Rusland onmogelijk gemaakten dit moest wilde het niet openlijk de goede verstand houding verbreken en alle verantwoorde lijkheid op zich ladenvan verdere inmen ging in de Turksche aangelegenheden af zien en de Porte den tyd laten om haar hervormingen ten uitvoer te brengen. Maar nu wordt deze met een oorlog bedreigtdie alle inspanningen en krachten van het ontred derde rijk. zullen vorderen, zoodat er wel niets van de volvoering der plannen zal komen en Rusland zal dus een middel, hoe gezocht dan ook, gevonden hebben, om tot zijn eerste voornemen terug te keeren. Men verzekert wel dat Rusland niets zal ondernemen zonder van de mede werking van Duitschland verzekerd te zijn, maar wie zal zeggen of te Ems niet reeds tot die samenwerking besloten is. Voor Oos tenrijk is de toestand ook zeer precair. Niet alleen dat het de onzijdigheid van zyn grenzen zal moeten bewaren, nog een au der gevaar bedreigt hetn.l. de inmenging van de Hongaarsche provinciën in de Ser- viesche aangelegenheden, zonder nog te gewagen van andere gevaren die het boven het hoofd kunnen hangen, wanneer eens een algemeene oorlog mocht uitbarsten en Rusland en Duitschland hand aan hand mochten gaan. Doch verdiepen wij ons niet in hetgeen gebeuren kan, 't is reeds treurig genoeg wat ontwijfelbaar gebeuren zal, niet binnen eenige maanden, weken of dagen, maar wellicht reeds binnen weinige uren. De berichten uit Frankrijk behelzen hoofd zakelijk parlementair nieuws en over inwen dig bestuur. Hoewel de beraadslagingen, daarbij soms zeer heftig zijn en aan de verschillende politieke hartstochten ruim baan wordt gegeven, kan de mededeeling daarvan voor ons minder belangwekkend zijn. De meest bruiante kwestiën zyn voor het oogenblik „die over de ge meente wet, waarover de commissie, met het onderzoek belast, weldra haar rapport zal uitbrengen, en die over de toekenning der academische gradenwaarover wy reeds in ons vorig nommer gesproken hebben. Op beiden komen wij later terugwanneer de ontwerpen bij de kamers in behande ling zijn gekomen. Belgie, dat nog voor zeer korten tijd, door de onlusten en baldadigheden in Ant werpen en elders, zoo zeer van zich deed sprekentrekt andermaal de belangstelling op zich; doch nu door een veel vreedza mer en nuttiger schouwspel; n.l. door de tentoonstelling van gezondheidsmiddelen en reddingtoestellen die te Brussel door den Koning is geopend. Dat een tentoonstelling die zoo zeer het nut van den evenmensch beoogt, veel deelneming en aanmoediging verdient, is buiten kijf en daarom zal de commissie en de ontwerpers er een bijzon dere waarde aanhechten dat keizerin Au gusta van Duitschland, zich gehaast heeft I— HM1LIM WEEKBLAD. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents. Buiten Haarlem franco per post85 Afzonderlijke Nommers6 PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 uur 's middags ingewacht. -Agite ma non agitate. Een gouden medaillon waarin twee portretten. Een dito dito aan eene bloedkoralen ketting Een dito dito. Een gouden broche. Een R. C. Kerkboek. Een Pr. Kerkboek. Een vrouwenzak met naaldenkoker enz. Eene ledige portemonnaie Een paar zeemlederen handschoenen. Twee differente dames handschoenen. Een glacé handschoen. Een zweep. Een paar witte kousen. Een lederen sigarenkoker. Een plumeau. Een pantoffel. Een verlakt kinderschoentje. Eene nieuwe witte vrouwenzak. Een rat van een boerenwagen. Een Heerenportret. Alles op straat gevonden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1876 | | pagina 1