NIEUW
-
M 14.
Zondag 2 Juli 1876.
leJaargang.
Voor KATHOLIEKEN van
HAARLEM en OMSTREKEN.
Uitgever W. KÜPPEES.
BUREAU: St. JansstraatHaarlem.
Dit bl ad verschijnt Zaterdagavond.
bij
OFFICIEEL NIEUWS.
Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd.
JAN SALIE II.
In een onzer vroegere nommers hebben
wij aangetoond hoe de Jan Saliegeestdie
tot in merg en beenen is doorgedrongen,
het groote ongeluk is van ons land, om
dat de weinige belangstelling die by de
meeste mensehen voor de algemeene belan
gen gevonden wordt, oorzaak is, dat deze
verkeerd worden behartigd en aan ver
keerde personen worden toevertrouwd. Die
Salieachtigbeid die hen belet zelf na te
denken en te onderzoeken, maakt tevens
dat zij de speelbal worden van dryvers
en schreeuwers. Groote schreeuwers wor
den er ten allen tijde aangetroffen en niet
het minst in onze dagenen de drieste on
beschaamdheid waarmede zij hunne dwaze
theoriën en stellingen boven de daken uit
schreeuwen, maakt dat de meesten die voor
de uiting van het volksbegrip en als de
quintessence van wijsheid en doorzicht be
schouwen, terwijl de Jan Salie's het de
moeite niet waard achten te onderzoeken
in hoe verre die schoonschijnende utopiën,
inderdaad uitvoerbaar zyn, met het alge
meen belang overeenkomen, of de toets
van recht en billijkheid kunnen doorstaan.
Men laat zich door de schreeuwers drijven,
volgt deze, zonder te letten op de waar
schuwende stemmen die zich hier of daar
laten hoorenen ten slottewanneer er
niets meer tegen te verhelpen is, begint
men in te zien dat men zich als een troep
schapen heeft laten voortdry ven enhetschoon-
klinkende klokje van den belhamel gevolgd
is zonder te weten waar deze ons heenvoerde.
Wij hebben een paar voorbeelden hiervan
in de geschiedenis van de laatste maanden
van ons land, n.l. in de Moens-kwestie
en de Antidienst-vervangingsbonder zijn
nog wel meer voorbeelden aan te halen,
maar over deze beide is bijzonder veel le
ven gemaakt, waarom wij ze dan ook bij
voorkeur aanhalen.
Wij zullen hier niet in alle kleuren me-
dedeeleu wat het voorstel Moens beoogde,
wij gelooven dat dit tegenwoordig genoeg
bekend is. 't Is voldoende wanneer wij aan
stippen dat de heer Moens in hot onder
wijs veranderingen wilde brengendie den
burger in 't algemeen onder groote lasten
zou doen bukken, terwijl een groot ge
deelte van haar tevens aan een onredelyken
dwang zou worden overgegeven. Het voor
stel werd over het algemeen afgekeurd als
onbillijk, onwettig en illiberaal. Na zulk
een afkeuring zou men raeenen dat het
plannetje in de doofpot zou gaan; maar
neen: de groote schreeuwers houden het
met hand en tand vast en roepen de voor
treffelijkheid er van over de daken uit en
bewegen hemel en aarde om op hun zoo
genaamde adhaesie adressen de meest mo
gelijke handteekeningen te erlangenen alle
politieke tinnegieters doen hun best om hun
ingenomenheid met het ontwerp te kennen
te geven. En wat doet Jan Salie? Niets,
letterlijk niets. Tegenover al die adressen,
geen afkeurend adres, geen contrabeweging
om te doen zien dat niet allen instemmen
met het plan, dat alleen de scheeuwers
vertegenwoordigd zijn op die adressen: van
dat alles niets. Hij blijft in zijn ouden
slentergang voortsukkelen, bekommert zich
om niets en laat zichwat nog ongelukki
ger isdoor de schreeuwers meesleepen en
teekent zelf, God betere het, op zoo'n
adres, om er maar van af te zijn.
Met de antidienstvervanginsbond is het
niet veel beter gesteld. Onder het schoon
schijnende voorwendsel, dat het leger be
ter zal worden wanneer het geen rempla-
qanten meer zal tellenlaat men zich
verleiden om zijn naam, als voorstan
der van de zaak op te gevenen
men is verrukt en in de wolken, wan
neer men in de 80 en zooveelste lijst in de
N.Rotterdammer zijn naam leestmisschien
wel tusschen dien van een jonkergraaf,
baron, minister of kamerlid. Men beseft
niet dat de conscriptie een der drukkendste
en onrechtvaardigste lasten isdat het
een bloedbelasting voor het volk is, en
wil dien last nog vergrootendoor een ander
de mogelijkheid te benemen, om voor zijn
zoon een plaatsvervanger te stellen
Men wil dus een ander noodzaken zijn
kind af te staan, daar hij anders iemand
kan krijgen die vrijwillig, maar tegen be
taling, die last op zich nam. Zij weten
niet dat al die praatjes over legerverbete-
ringen niets beduiden en dat ons leger er
geen haar beter op zal worden, wanneer
het geen plaatsvervangers meer telt. De
schreeuwers brengen den boel in beweging
en Jan Salie doet er niets tegen, integen
deel loopt in 't gareel en doet mee. De drij
vers in al die zaakjes weten wel waar zij
heen willen, maar passen wel op dat te
vertellen, anders zouden zij weinig dupes
vinden, maar daarom dient men des te
meer op zijn hoede te zijn, want stilstand
moet men niet verwachten. Eerst afschaffing
van plaatsvervanging en dan misschien
een beweging ten gunste van den alge-
meenen dienstplicht, in naaaperij van an
dere, in het oog der drijvers model
staten. Er zullen er genoeg zijn die ook
schoonschijnende voorwendsels zullen vin
den voor algemeenen dienstplicht en er
zijn schreeuwers genoeg om de zaak rucht
baar te maken, en lieden genoegn.l. als
zij er zelf geen last meer van kunnen heb
ben om adressen vol te teekenen. Wij ge
loven dus dat velen er zich goed by zou
den bevinden, wanneer zij wat beter leerden
onderscheiden wat inderdaad goed en nuttig
is en wat ondienstig is, en dat zij eens
leerden inzien dat hun Jan Saliegeesthun
zelve het meeste nadeel zal berokkenen.
Wanneer zij voorlichting verlangen, dan is
die genoeg te verkrijgen, maar door de
groote schreeuwers na te volgen, graaft
men zichzelven een kuil.
WEKELIJKSCH OVERZICHT.
't Is waarlijk niet aangenaam om zoo
in den politieken doolhof rond te dolen,
zonder een Ariadne te vinden die ons den
draad in handen geeft om den weg te
kennen of een uitgang te vinden.
Sedert weken toch worden wij door alle
kronkelpaden rond gevoerd telkens beducht
dat wij hier of daar op het versindende
monster oorlog zullen stuiten, dat als een
moderne Minotaurus den dood aanbrengt
aan hem die er mede in aanraking komt.
Eerst spreekt men van oorlog, dan we
der van vrede, het eene oogenblik voor
spelt men dat Europa geen gevaar bedreigt
dat de mogendheden niets liever verlangen
dan in goede harmonie met elkander te
leven, dat men Turkije allen tijd wil laten,
om het de gelegenheid te geven om de
beloofde hervormingen in te voeren. Wel was
de ontrooning van den vorigen Sultan een
geweldadig middelmaar het was een nood
zakelijk middel en daardoor kon alleen ver
hoed worden dat de mogendheden zich in
de zaken van Turkije zouden mengen, en
met de meest gracieuse welwillendheid en
bonhommie berustte men in het fail-accomp li.
Men hoopte dan ook op vrede en liet zich
door die rooskleurige en bedwelmende be
richten in slaap wiegen omdat men dat o!
zoo gaarne wilde. En nu? Servië is tot
aan de tanden gewapend. De reserve is
opgeroepende meeste ambtenaren zijn bij
het leger ingedeeld, 't Is van alles goed
voorzien, heeft uitmuntend gewapende ar
tillerie infanterie en cavallerie en een leger
van 120,000 man, dat op de Turksche
grenzen gereed staanom elk oogenblik de
vijandelijkheden te beginnenen misschien
zijn reeds de eerste kogels gewisseldwan
neer dit geschrift onder de pers gaat. Men
verwacht althans dat Vorst Milan zich den
lsten Juli aan het hoofd van zijn leger zal
plaatsen, na het bestuur des lands aan
de volksvertegenwoordiging te hebben op
gedragen. Ook Turkije is gereed en heeft
alle beschikbare troepen naar de grenzen
van Servië gebracht. Maar Servië staat
niet alleen, ook Montenegro is strijdvaar
dig en een geduchte worsteling staat voor
de deur. - Vreeselijk bloedig zal de strijd
zijn, want het geldt hier het to be or not
to be, en de jarenlang met geweld onder
drukte haat tusschen Turkenen Christenen
tusschen de vasallen en den Suzerein zal
zich in een hardnekkigen en helaas wellicht
meedoogenloozen strijd openbaren.
En welke is de houding van het overige
Europa tegenover deze feiten? De poli
tiek van Engeland heeft het streven van
Rusland onmogelijk gemaakten dit moest
wilde het niet openlijk de goede verstand
houding verbreken en alle verantwoorde
lijkheid op zich ladenvan verdere inmen
ging in de Turksche aangelegenheden af
zien en de Porte den tyd laten om haar
hervormingen ten uitvoer te brengen. Maar nu
wordt deze met een oorlog bedreigtdie alle
inspanningen en krachten van het ontred
derde rijk. zullen vorderen, zoodat er
wel niets van de volvoering der plannen
zal komen en Rusland zal dus een middel,
hoe gezocht dan ook, gevonden hebben,
om tot zijn eerste voornemen terug te
keeren. Men verzekert wel dat Rusland
niets zal ondernemen zonder van de mede
werking van Duitschland verzekerd te zijn,
maar wie zal zeggen of te Ems niet reeds
tot die samenwerking besloten is. Voor Oos
tenrijk is de toestand ook zeer precair. Niet
alleen dat het de onzijdigheid van zyn
grenzen zal moeten bewaren, nog een au
der gevaar bedreigt hetn.l. de inmenging
van de Hongaarsche provinciën in de Ser-
viesche aangelegenheden, zonder nog te
gewagen van andere gevaren die het boven
het hoofd kunnen hangen, wanneer eens
een algemeene oorlog mocht uitbarsten en
Rusland en Duitschland hand aan hand
mochten gaan. Doch verdiepen wij ons niet
in hetgeen gebeuren kan, 't is reeds treurig
genoeg wat ontwijfelbaar gebeuren zal, niet
binnen eenige maanden, weken of dagen,
maar wellicht reeds binnen weinige uren.
De berichten uit Frankrijk behelzen hoofd
zakelijk parlementair nieuws en over inwen
dig bestuur. Hoewel de beraadslagingen,
daarbij soms zeer heftig zijn en aan de
verschillende politieke hartstochten ruim
baan wordt gegeven, kan de mededeeling
daarvan voor ons minder belangwekkend
zijn. De meest bruiante kwestiën zyn
voor het oogenblik „die over de ge
meente wet, waarover de commissie, met
het onderzoek belast, weldra haar rapport
zal uitbrengen, en die over de toekenning
der academische gradenwaarover wy reeds
in ons vorig nommer gesproken hebben.
Op beiden komen wij later terugwanneer
de ontwerpen bij de kamers in behande
ling zijn gekomen.
Belgie, dat nog voor zeer korten tijd,
door de onlusten en baldadigheden in Ant
werpen en elders, zoo zeer van zich deed
sprekentrekt andermaal de belangstelling
op zich; doch nu door een veel vreedza
mer en nuttiger schouwspel; n.l. door de
tentoonstelling van gezondheidsmiddelen en
reddingtoestellen die te Brussel door den
Koning is geopend. Dat een tentoonstelling
die zoo zeer het nut van den evenmensch
beoogt, veel deelneming en aanmoediging
verdient, is buiten kijf en daarom zal de
commissie en de ontwerpers er een bijzon
dere waarde aanhechten dat keizerin Au
gusta van Duitschland, zich gehaast heeft
I—
HM1LIM WEEKBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post85
Afzonderlijke Nommers6
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 uur
's middags ingewacht.
-Agite ma non agitate.
Een gouden medaillon waarin twee portretten.
Een dito dito aan eene bloedkoralen ketting
Een dito dito.
Een gouden broche.
Een R. C. Kerkboek.
Een Pr. Kerkboek.
Een vrouwenzak met naaldenkoker enz.
Eene ledige portemonnaie
Een paar zeemlederen handschoenen.
Twee differente dames handschoenen.
Een glacé handschoen.
Een zweep.
Een paar witte kousen.
Een lederen sigarenkoker.
Een plumeau.
Een pantoffel.
Een verlakt kinderschoentje.
Eene nieuwe witte vrouwenzak.
Een rat van een boerenwagen.
Een Heerenportret.
Alles op straat gevonden.