NIEUW
M 19.
Zondag 6 Ang. 1876.
1 Jaargang.
Voor KATHOLIEKEN van
HAARLEM en OMSTREKEN.
BUITENLAND.
rijk
ischc!
■v naa'
-:sndaaf
flit difj
is vei)
on
ijn vij
sein'
naars
ward
n
grijj
■lens g'
ren.
gif
I, die
rvo
Uitgever W. KÜPPERS.
BUREAUSt. Jansstraat Haarlem.
Dit bl ad verschijnt Zaterdagavond.
OFFICIEEL NIEUWS.
Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd.
IETS NAAR AANLEIDING VAN ZEKERE
OPROEPING.
Voor weinige weken hebben wij in een
onzer artikelen een blik geworpen op den
industrieëlen toestand van Duitschland en
zulks naar aanleiding van de ongunstige
berichten die er over de Duitsche nijver
heid van de tentoonstelling van Philadel
phia kwamen.
Voor dien achteruitgang bestonden ver
scheidene oorzaken, doch de voornaamste
daarvan waren het hoog opgevoerde mili
tairisme dat duizende en duizende armen
en hoofden voor werken en denken onge
schikt maakten vervolgens het socialisme.
Dit laatste neemt in Duitschland waarlijk
onrustbarende verhoudingen aan en wordt
een macht die allengs den staat ten ver-
derve zal voeren. Vooral onder de werk
lieden heeft het socialisme zijn uitgestrekte
netten gespannen en door de werklieden-
vereenigingenwaarvan de meeste onder-
deelen zijn van de socialistische vereeni-
gingenveel macht en invloed op het
werkvolk verkregen. Hierdoor was het
mogelijk dat het werkvolk op de werkge
vers pressie en dwang kon uitoefenen door
werkstakingen en hen kou dwingen tot
loonsverhoogingen die gewoonlijk niet in
verhouding stonden tot de bekwaamheden
en den ijver der werklieden. Wij veronder
stellen dat een bekwaam en ijverig werkman
altijd overal voor zich en zijn gezin een fat
soenlijk stuk brood kan verdienenen overal
werk kan vindenen dat een meester zulk
een man niet zal laten gaan indien hij hem
eenigsins kan bevredigen. Maar er zijn ook
luie en onbekwame lieden, die slechts met
moeite in hun onderhoud kunnen voorzien
en deze zijn gewoonlijk de grootste kla
gers en schreeuwers en winnen dan ook
het meest bij een afgedwongen loonsver-
hooging. Maar wat is daarvan het gevolg
voor den werkgever en de nijverheid? Dat
de eerste door hoog loon te moeten beta
len in prijs niet meer kan concurèeren met
andere en dus door slechtere grondstoffen
te gebruiken of op andere wijze moet trach
ten terug te winnen, wat hij aan meer
arbeidsloon moet uitbetalenen dat de nij -
verheid achteruitgaat en het land arm wordt.
Daarbij komt nog dat de luieonbekwa
me werkman, evenveel als de ijverige
en bekwame verdienende, geen prikkel
meer heeft om beter in zijn vak te vollee
reu of meer ijver te betoonen, en van dit
alles komt het nadeel ten laste van den
werkgever.
'Gelukkig hebben wij in ons land nog weinig
last van dat gevaar, ofschoon werkstakin
gen om hooger loon bij ons ook geene
zeldzaamheden zijn, en wij reeds in ons
land een groot aantal zoogenaamde werk
liedenbonden hebben en kennen. Ook deze
wenden zich openlijk door aanplakbilletten
en andere middelen tot de werklieden
om hen tot toetreding tot den bond te
bewegen en het lidmaatschap op te drin
gen. Beperken die bonden zich tot het op
richten van onderlingen begrafenis- of we
duwen-fondsen of tot spaarkassen dan zal
dat veel goeds kunnen bewerkenmits met
wijsheid en overleg tot stand gebracht,
en wanneer die kassen niet moeten dienen
om werkstakingen of anderzins te onder
steunen. Doen zij dit, dan is hun leus
„den werkman vooruit te willen helpen"
valsch en leugenachtig. Wel kunnen zij
daardoor dwingen dat loonsverhooging en
dus meer verdiensten in den zak geven,
maar daardoor wordt men niet bevoordeeld.
Worden de loonen hooger dan moeten na
tuurlijk ook de prijzen der producten stij
gen. Moet een timmermanmetselaaraan
nemer of wie het ook zijzijn knechts hoo
ger loon bétalen, dan volgt daaruit natuur
lijk dat hij die schade niet alleen lijdt,
maar die verhaalt op 't algemeen en dus
duurder wordt in zijn werk. Daardoor wor
den de huizen bijvoorbeeld kostbaarder in
bouw en moeten dus meer rente, dat
is, meer huur opbrengen. En wie lijden
het eerst hieronder. Natuurlijk de werk
lieden die bijna allen zonder uitzonde
ring huurhuizen bewonen. En zoo is het
met alles, met kleeding, met voeding met
alle eerste levensbehoeften. Het voordeel
uit de verhoogde loonen is slechts oogen-
scbijnlijk en kan niet opwegen tegen de
nadeelen, vooral niet wanneer die nadeelen
zoo groot worden als in Duitschlandwaar
de geheele nationale industrie zulk een ge-
voeligen schok heeft gekregendat zij bijna
reddeloos verloren schijnt.
Wij geven deze opmerkingen aan allen
ter overwegingieder doe er zijn nut mee.
Schoonschijnende voorspiegelingen kunnen
onnadenkende en goedgeloovige lieden ver
leiden en tot medewerking verlokkenmaar
alvorens iets te ondernemen, of zich ergens
bij aan te sluiten, dient men in overwe
ging te nemen, wat de gevolgen kunnen zijn.
Voorzeker de werkman heeft ook zijn
rechten, hij heeft even veel aanspraak op
waardeering en achting, wanneer hij zich
die weet waardig te maken, als ieder an
der hij vormt ook een sport van den maat-
schappelijken ladder; maar hij heeft dan
ook zijne plichten tegenover de maatschappij
te vervullenen rechten en plichten moeten
elkander in evenwicht houden.
WEKELIJKSCH OVERZICHT.
De oorlog in het Oosten is en blijft een
groot raadselspel, officieele berichten zijn
raadselstelegrammen zijn raadselsde hou
ding der mogendheden is een raadsel, en
iedereen doet zijn best de oplossing te
vinden, maar te vergeefs, 'tls zelfs nog
niet recht duidelijk wie of per slot van
rekening het verste gevorderd zijnTurkije
of de opstandelingen. Deze laatste, met
name de Montenegrijnen hebben in het
laatst der vorige week een belangrijke over
winning behaalddie niet weinig hun moed
deed stijgenofschoon zeer veel bladen be
weren dat zij die overwinning niet te
danken hebben aan krijgsbeleid van eigen
bevelhebbers maar aan fouten en verkeerde
bewegingen van den vijand. Ons dunkt die
onderscheiding wel wat subtiel, in den
krijg komen bekwaamheden en moed op
den voorgrond, maar evenveel komt vaak
op rekening van het toeval en het ver
zuim der tegenpartij. Het feit van die
overwinning wordt echter erkend en be
vestigd. De Polit. Corr. weet te verhalen
dat de Montenegrijnen Trebinjebedreigen,
nadat de poging van Moekhtar-Pacha om
Bilek ter hulp te komenwas mislukt. Het
oorlogstooneel levert weinig belangrijks op.
De gevechten en schermmutselingen zijn te
weinig beteekenend om veel de aandacht
te trekkenmeer opmerkzaamheid verdient
de politiek om en in Turkije.
Wij hebben reeds meermalen gewezen
op den ongunstigen gezondheidstoestand
van Sultan Murad. Meer dan ooit komt die
toestand ter sprake en de meest uiteenloo-
pende geruchten worden verspreid. Volgens
den eene lijdt hij aan delirium tremens,
het gevolg van zijn misbruik van sterke
drankenanderen weer noemen hem geheel
waanzinnigvolgens een derde lijdt hij aan
de gevolgen van een langzaam werkend
vergif, en ten slotte zegt men ook dat hij
reeds dood is. Wat hiervan aan is, zeker
schijnt het toch dat zijn toestand hem ge
heel en al voor de regeering ongeschikt
maakt en men reeds de oogen naar zijn
opvolger wendt. Deze zou de broeder van
Murad V, Abdul-Hamid moeten zijn, een
man dien men zegtveel degelijker te zijn
dan zijn broeder, en vol goede hoedanig
heden. Maar dit zelfde werd van Abdul-
Azis en van Murad ook gezegd, maar de
uitkomst heelt geleerd dat beiden niets
beduidende personen waren, waarvan de
eerste zijn rijk op den rand van den af
grond heeft gebracht en de tweede na een
paar maanden regeerens al bewijzen geeft
van geheel en al ongeschikt te zijn.
Bij dit alles komt nog een bezwaar. De
vermoedelijke opvolger op den Turkschen
troon isnaar men zegtvan geheel tegen
over gestelde staatkundige meening, dan
nu door Midhat Pach wordt gevolgd, en
behoort tol de zoogenaamde oud-Turksche
partij. Dit zoo zijnde, zou het er waarlijk
niet toe bijbrengen om tot een spoedige
oplossing van de crisis te komen. Maar
wij hebben het gezegd, in Turkije houdt
men van raadsels. Tegenover al die ongun
stige berichten komt nu de Alg. Ze it.
vertellen dat Murad weer veel beter wordt
weer met de ministers kan werken, en
piano speelt, dus dat hij weer zoo wat
gezond is. Het zou ook zeer goed waar
kunnen zijn dat Murad reeds den 28e over
leden is, zoo als men beweert, maar dat
men dat geheim houdt en maar stilletjes
op naam van den ontslapene het rijk blijft
besturen zooals Midhat-Pacha het goed
vindt, om later weer een nieuwen Sultan uit
te roepen. In Turkije kan zoo iets zeer goed
gaan.
De interventie der mogendheden komt
telkens opnieuw ter sprake. Volgens een
telegram uit St. Petersburg aan de Ind Bei
ge zou feitelijk reeds tot een tusschenkomst
besloten zijn, 't is nog maar alleen de vraag
„Wanneer?" De vraag zal door de omstan
digheden beantwoord moeten worden en die
omstandigheden kunnen zich eiken dag
voordoen.
Rumenie houdt zich nog onzijdig, hoe
wel voor korten tijd het vooruitzicht be
stond, dat het zich in den oorlog zou mengen,
dat neemt echter niet weg, dat alom in het
Turksche rijk en aan de grenzen veel gis
ting is waardoor de hechtheid van het rijk
niet vermeerderd wordt. Er zijn er, die
nog hoopen op een oplossing van de crisis,
zonder een algemeenen oorlogen plaatste
het zwaarte punt van den toestand te Ber
lijn, waar, naar men zegt, eene confe
rentie zal bijeenkomen waar al de mogend
heden die indertijd het Parijzer verdrag
hebben geteekendvertegenwoordigd zullen
zijn. Men hoopt dat Duitschland of Pruissen
of Bismarckdit alles is zoo wat synoniem
den vrede zal weten te handhaven door het
groote overwicht van Duitschland. Wij hoo
pen dat dit zoo moge zijn, maar twijfelen
er aan of Rusland zich wel zoo de les
door Duitschland zal laten oplezenalthans
wanneer het waar is wat men Rusland ten
laste legt, n. 1. dat het niets liever zou
willen dan Turkije te deelen om zelfs het
aandeel van den Leeuw te verkrijgen.
Turkije.
Het bericht, dat Sultan Murad reeds over
leden zou zijn, is reeds meermalen vermeld.
Thans wordt het wederom uit Parijs aan de
Köln. Ztg. medegedeeld. De Turksche heer-
HMRI.IMII WEEKBLAD.
ABONHEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post85
Afzonderlijke Nommers6
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 uur
's middags ingewacht.
.A.gite ma non agitate.
De Loting om de tien exemplaren
„Den oomer in Domo*" heeft on
der toemicht van den uitgever van dit blad
plaat*gehad en de namen der abonnee* waar
op de prijmen vielen mijn de navolgende
X, KorsP. J, MullerA, van Zon V. C.
Baumgartner, B. P. van Leeuwen, J,
Graal, 4. Neme, en mej. A, J. Koning te
Kaarlem, C, Hoornen te Nchooten, en Jacob
Huijgrok te Vogelenmang.
Een gouden medaillon met dames portret.
Een onderstuk gouden oorbel.
Een stuk van een gouden oorbel.
Een parasol met houten stok.
Een zwart laken kindermantel.
Een zwarte strik-
Een Manchet met koperen knoop.
Drie pakken inhoudende 27 zakken.
Een bont boeselaar.
Een pakje spelden, twee strenggetjes zijde, twee
groote en twee kleine knoopen, en een kaartje garen.
Een wandelstok.
Een schuijer.
Een stuk ijzer van een wagen.
Een R. C. Kerkboek.
Een catalogus van landbouw, en
Vier losse sleutels.
Voorts te bevragen.
Een zwart bonte koe.
Alles op straat gevonden.
