NIEUW
Voor KATHOLIEKEN van
HAARLEM en OMSTREKEN.
M 23.
Zondag 3 Sept. 1876.
leJaargang.
i
Uitgever W. KÜPPEES.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Dit blad verschijnt Zaterdagavond.
m
(1
Aldegene die zich met 1
October op dit blad abonnee-
ren, ontvangen de nog voor
dien datumverschijnende num
mers gratis.
Bij dit blad behoort een Bijvoegselbe
vattende Feuilleton, Buitenlandsohe- en
Laatste Berichten.
OFFICIEEL NIEUWS.
Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd.
VOLKSWELVAART.
Toen wij kinderen waren hebben wij
ons menigmaal vermaakt met schaduw
beelden op den muur. De ijdele beelden op
den wand verrukten ons, wij kenden ze,
wij gaven ze een naam, de vormen wa
ren ons eigen en in onze onnoozelheid
grepen wij er naar en bevondentot
onze teleurstelling en spijtdat het beelden,
niets dan ijdele schaduwen waren en dat
zij werden voortgebracht door voorwerpen,
die bijna geen vorm en samenhang hadden en
slechts door den invloed en inwerking van
licht, een bepaalden vorm aannamen. Nu wij
groot zijn en de kinderschoenen ontwassen,
lachen wij met onze begoocheling van toen,
en zouden wij ons bijna schamen te beken
nen, dat wij ons ook door zulke schadu
wen hebben laten misleiden. In onze waan
wijsheid zien wij echter niet, dat wij ook
uu nog met hetzelfde vuur en met den
zelfden ijver naar even groote en soms
grootere schijngestalten grijpen. Ons oog,
door het licht onzer bevooroordeelde en
kunstmatig opgeleide meening verblind,
houdt voor echte en degelijke waarheid
wat wij spoedig voor valsch en idealistisch
zouden erkennen, indien eene dwaze en
belachelijke wijsheid ons niet vrijwillig de
oogen deed sluiten.
In onzen tegenwoordigen tijd vooral, laten
wij ons veelvuldig door zulke voortbreng
selen onzer verbeelding begoochelen, en
roepenvol verrukking en vreugde, over
het schoone en degelijke er van.
Onder het woord „volkswelvaart" roepen wij
telkens, en telkens weer, zulk een schijnbeeld
te voorschijn, en dommer dan wij in onze
jeugd warengeven wij ons de moeite niet
te onderzoeken, in hoeverre dat schaduw
beeld werkelijkheid is en goede vormen
heeft. Wij zijn er gewoon aangeraakt, niet
meer zelfstandig te denken en vinden het
veel gemakkelijker dat door andere voor
ons te laten doen, en de soms dwaze en
verkeerde resultaten van dat -nadenken van
anderenemen wij aan als de vrucht onzer
eigen nasporingen en stemmen met volle
borst meê in het groote koor der niet
denkers. Zoo is het ook gegaan met het
begrip van volkswelvaart. Door het woord
van beschaving en vooruitgang begoocheld
en verblind, hebben wij alle voortbreng
selen en werken van den nieuweren tijd
met ingenomenheid begroet als een mach
tige schrede vooruit op den baan van al-
gemeer.e welvaarter wij zouden ons
schamen te erkennen dat nog ergens ar
moede beslaat. "Wy zien met minachting
neèr op vervlogen eeuwendie wij donker
barbaarsch en onontwikkeld noemenen die
wij slechts bekeken hebben door den bril
van onwetendeonwaarheidlievende en
bevooroordeelde schrijvers, en wij willen
maar volstrekt niet aannemen dat het „pau
perisme" nog steedsbestaatjainhoogere
mate bestaat dan in die tijdendie wij zoo
verachten.
Waar is de vorst in Europa of liever op
de gansche wereld, die met een koning
van Frankrijk kan getuigendat er in zijn
geheele rijk geen mensch is die niet, al
thans des Zondags een kippetje in den pot
kan hebben. De man, die zijn pot met
erwten en spek omver wierp, omdat dat
geen eten was voor iemand die een
braspenning daags verdient, moge een mythe
zijnmaar eveneens mag men het een mythe
noemenwanneer men beweerde dat iedere
handwerksman van onzen tijd dagelijks nog
erwten met spek kan krijgen.
Het zou ondankbaar en onredelijk zijn,
indien wij de groote uitvindingen en den
vooruitgang van onzen tijd zouden willen
negeeren, of van geen nut verklaren. On
getwijfeld hebben deze veel nut en naast
veel kwaad ook veel goed verspreidmaar
dat goede mag ons niet zoodanig verblin
den, dat wij naar schaduwbeelden blijven
grijpen en ons daarmee te vreden blij
ven stellen, zonder te onderzoeken of dat
alles wel zuivere waar en geen begooche
ling is. Het verblijven in die illusie zou
ons misschien en te laat, duur te staan
komen. Wij zoudenwanneer ons eindelijk
den blinddoek werd afgenomenterugdein
zen voor den afgrond, die voor onze voe
ten gaapt en wij zouden, naar redding grij
pende, verkeerde middelen aanvatten.
Ook in Duitschland heeft men zich lang
laten verblinden door het schaduwbeeld van
volkswelvaarten daarop bouwende, leefde
men onbezorgd van den eenen dag in den
anderen voort.
Eindelijk viel de blinddoek en nu bleek
hetdat achter dat schoonschijnende beeld,
armoede en gebrek verborgen was. Het
eenige redmiddel zou zijnterugkeeren tot
eenvoudiger en arbeidzamer leven, maar
de schoonschijnende en valschblinkende
volkswelvaart had behoeften in 't leven ge
roepen die men vroeger niet kendemaar
die men, eenmaal er aan gewoon zijnde,
niet meer kan ontbeeren.
Nu zoekt men naar andere redmiddelen
en vindt die nog slechts in het denkbeeld,
dat de eene klasse boven de andere is be
voorrecht, en dat er meer gelijkheid moet
komen; dat het onbillijk is dat de werk
man, die hard werkt voor zijn meester,
minder heeft en zich minder gemak en
weelde kan verschaffen dan zijn meester,
en daaruit vloeien tal van onheilen voort,
waaronder allen lijden, maar het meeste
zij, die zich door illusiën op een dwaal
spoor hebben laten brengen.
Vpor een zestal jaren brandde, plun
derde en moordde meu iu Parijsouder de
kreet „leven de proletariërs" en diezelfde
kreet weerklonk voor weinige dagen in
Duitschland op het congres der sociaal-de
mocraten. En wie zijn het die den zooge-
naamden proletariërs dien kreet in den mond
gaven? Misschien dezelfde lieden, die het
meest, door de schoonschijnende schaduw
beelden van volkswelvaart, hebben bijge
bracht tot volksverval en volksarmoede.
EEN WAARSCHUWING.
In ons vorig nommer hebben wij mede
gedeeld wat wij wisten omtrent onze mi-
nistrieele crisis en hoe aan den Heer Kap-
peyne van de Coppello de formatie voor een
nieuw kabinet was opgedragenwelke op
dracht door genoemden Heer echter niet was
aangenomen. Dat wij ons daarin verheu
gen behoeven wij zeker niet te vermelden
want een ministerie Kappeyne kon ons
niet zeer naar den zin zijn, evenmin als
elk ander liberaal ministerie.
Door die weigering zullen wij misschien
daarvan verschoond blijven, en bestaat er
kans, dat het ministerie Heemskerk het
bewind zal behouden
Wy zijn niet de eenige, die niet hoog
loopen met den Heer Kappeyne als minis
ter, ook andere, niet Katholieke bladen,
verheffen daartegen hun stem, zooals uit
het navolgende blijkt.
De Wekstem nl. behelst het volgende, ge
titeld: De leider der liberalen.
Naar het Vaderland ons verzekertis mr.
J. Kappeyne van de Coppello tot leider
der liberalen gekozen."
„Deze heer is ontegenzeggelijk een zeer
bekwaam rechtsgeleerde. Daarom wordt zijn
raad van heinde en ver gezocht en zeer
gewaardeerd."
„Ook de schrijver van dit stukje heeft
voor dien heer, als rechtskundige, hooge
achting en stelt zijn advies, zijn raad en
medewerking als advocaat der Hervormde
gemeente te St. Annaparochie, in de zeer
moeielijke Bildsche quaestie, op hoogen
prijs."
„Als Minister begeeren wij hem echter
„niet. De reden ligt voor de hand."
„Mr. J. Kappeyne van de Coppello heeft
„geen oog en hart voor de rechten van
„het geweten der voorstanders van de vrije
„schooL"
Hij huldigt staatsalmacht. Wij de vrij-
„heid van consciëntie."
„Zijn woord, nog niet lang geleden tot
dr. A. Kuyper in de Tweede Kamer ge
sproken: Gij zijl de vlieg, die de zalf
des apothekers bederft," bewijst geDoeg, wat
de anti-revolutionairen van hem te duchten
hebben, als hij geroepen wordt om de han
gende schoolquaestie op te lossen."
„Een vlieg, een hinderlijke, bedervende
vlieg knijpt men dood."
„Mr. J. Kappeyne van de Coppello is als
advocaat ons best; als staatsman, als Mi
nister is, vreezen wij, zijn optreden het
sein tot meerdere verdrukking der minder
heid, tot uitvaardiging dei* scherpe Reso
lutie."
„Anti-revolutionairen, waakt!"
WEKELIJKSCH OVERZICHT.
De geruchten omtrent den vrede en eene
bemiddeling der mogendheden in den strijd
tusschen Turkije en Servië, zijn weer aan
de orde van den dag en hebben nu eene
bepaalde gedaante aangenomen. Raadsel
achtig blijft echter de beweegreden die
daartoe aanleiding zou gegeven hebben.
Volgens de meeste en algemeene berichten,
zou vorst Milan zich tot de consulaire ver
tegenwoordigers der mogendheden hebben
gewend, opdat deze stappen bij de Porte
zouden doen om tot een vrede te geraken.
Na den zesdaagschen strijd te Alexinac,
waar de Serviërs in het voordeel heetten
te zijn, schijnt het wel wat vreemd dat
de vraag naar vrede van den overwinnaar
uitgaat, maar er is in deze geschiedenis
zooveel vreemds, dat wij over een weinig
meer niet verwonderd behoeven te zijn. De
mogendheden schijnen de vraag van Ser
vië welwillend aangenomen en reeds stap
pen bij de Turksche regeering gedaan te
hebben, want bij de bijeenkomst der drie
Keizers was bepaald, dat alleen dan sprake
kon zijn van bemiddeling wanneer een der
oorlogvoerende partijën daartoe het verlan
gen te kennen gaf. Dit is nu door Servië
gedaan en tout va pour le mieux
dans, le meilleur des mondes. 't
Muisje heeft echter een staartje, en dat
staartje is: dat de Porte, naar men zegt
van geen bemiddeling wil hooren, omdat
Servië aan haar en niet aan de mogend
heden om vrede had moeten vragen. Italië
zou namens de mogendheden de bemiddelende
partij moeten zyn tusschen de Porte en
haar vasal; maar als Italië daar even zoo
weinig in orde weet te brengen als binnen
eigen grenzenziet het er niet rooskleurig
uit, en kan er nog lang onderhandeld
wordenvooral als de Porte wat veel
complimenten maakt. Er zijn er ook die
beweeren dat dat juist het zoeken van
Servië is, omdat de verantwoordelijkheid
van den langen duur van den oorlog op
Turkije zou vallen, en de mogendheden
ten slotte een voorwendsel zouden vinden
om gewapenderhand te komen bemiddelen.
Behalve deze gissing omtrent de neven
DURUM WEIKBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post85
Afzonderlijke Nommers6
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 42 uur
's middags ingewacht.
Agite ma non agitate.
Eene portemonnaie met 2 gouden oorbellen.
Eene portemonnaie met geld.
Een gouden ringetje.
Een koperen broche geëmailleerd.
Een zilveren vingerhoed.
Een koperen horologieketting
Een bloedkoralen kinderoorbel.
Een bril in etui.
Een zwart moirée boeselaar.
Een zwart luster boeselaar.
Een vrouwenzak met ledige portemonnaie en zakdoek.
Een bruine parasol.
Een schoolboek.
Een duimstok.
Een ijzeren fornuisdeksel.
Een stuk leder van een ezeltuig.
Een pendule- en horologiesleutel, en
Eenige losse sleutels.
Voorts te bevragen:
Een zwart krulhondje
Alles op straat gevonden.
