171 NIEUW M 28. Zondag 8 Oct. 1876. 1' Jaargang. -S, Voor KATHOLIEKEN van HAARLEM en OMSTREKEN. 'kt, d» Uitgever W. KÜPPEES. Dit bl ad verschijnt Zaterdagavond. OFFICIEEL NIEUWS. Aan het Politie Bureau Alhier is gedeponeerd. Dr. PAUL MAJUNKE en stemmen uit het liberale en officieuse kamp in Duitschland over den besckavingsstrijd. De gezindheid aangaande den bescha- vingsstrijd (Culturkampf) in het liberale en officieuse kamp in Duitschland, wordt ons zeer klaar en duidelijk afgespiegeld in twee te Berlijn verschijnende hoofdorganen bij name de liberale Volkszeitung en de officieuse Norddeutsche Allgemeine Zeitung, in hunne beoordeeling over de prachtige rede door Dr. P. Majunke, onlangs op de Algemeene Vergadering der Katholieken te Mnnchen gehouden. De Volkszeitung zegt in een harer hoofd artikelen, getiteld: „De bevestiging eener oude waarheid" het volgende: „Onze getrouwe lezers zullen zich nog wel herinneren, hoe wij, in den tijd als de zoogenaamde Culturkampf tegen de Ka tholieke geestelijkheid in vollen bloei stond in het geheel niet ingenomen waren met de wijze waarop die strijd gevoerd werd. Wij beweerden toen, dat de manier om papisten tot martelaren des geloofs te ma ken juist het tegendeel zou uitwerken van wat men zich ten doel had 'gesteld. Bijzon dere gerechtshoven, executiënkerkerver banning politiemaatregelencommissaris sen en gendarmeswerpen juist de Katho lieke bevolking in de armen der geestelijk heid en doen in plaats van verlichting, eene duistere dweeperij ontstaan. De blind- geloovige ziet in dat alles slechts eene ge loofsvervolging en de vrijzinnige Katholiek wordt door gewelddadige maatregelen af geschrikt. Toenmaals stonden wij met deze onze meening zoo tamelijk alleen. Zelfs de Fortschrittspartei, die toch aan het beginsel der vrijheid de voorkeur bo ven alle gedwongen verlichting, keurde onze houding gedeeltelijk niet goed. Er bleef ons niets over dan den tijd te laten beslissenwelk systeem het ware zonde zijn. De kenteekenen van dien tijd blijven thans niet uit en wij achten bet een plicht der waarheidop die teekénen opmerkzaam te maken. De zoogenaamde nationaal conservatieve partij, die zich als een steun der regee ring aanbiedt, belooft eene herziening der MeiwetteuDe aanvoerders dezer partij weten dat men in de regeeringskringen niet zeer tevreden is met liet succes v.in den Culturkampf. De vroegere „Staats- Katholieken," van welke men zoo groote verwachtingen koesterde, zijn geheel en al verbrokkeld. De.oud-Katholiekenondanks alle gunsten en voorrechten hun door den Staat geschonkenleiden een idyllisch teruggetrokken levenzonder den min sten invloed op de Katholieke bevol king uit te oefenen. Het afstaan van groote kerken voor hun eeredienst, brengt hen eerder in verlegenheid dan in geestver voering. De kleine gemeente zien er zoo ver laten uit in die grootsche gebouwen. Wel is waar, is de triomf van den Cul turkampf in zoo verre uiterlijk volkomen, dat de Bisschoppen voor het grootste ge deelte zijn afgezet en uit den lande ver- verdreven, maar het is een feit dat zij door hunne geestelijkheid regeeren. Men zoekt hunne legaten tn geheime agenten, maar men vindt ze niet om ze te kunnen treffen. Slechts bij toeval is eene ukase van den Kardinaal Ledochowski uit Rome, die spot met Culturkampf veroordeeling en Meiwetten, ter kennis van de Regeering gekomen. Alles wat in de handen valt van een ge hoorzame dienaar der opperherders der Ka tholieke kerk, blijft verborgen en werkt in 'tverborgen voort. Wel is waar, ismen hier en daar van meening dat de Pruisi sche Regeering de Italiaansche verantwoor delijk maakt voor eene overtreding der Staatswetten zooals die waaraan kardinaal Ledochowski zich heeft plichtig gemaakt, omdat zij zulke ophitsing tot ongehoorzaam heid in haren Staat gedoogtmaar de Prui sische Regeering zal moeilijk langs dezen weg gelukkig slagen. Zelfs nu, dat de verkiezingen voor de deur staan, waarbij men vroeger nog altijd de hoop koesterde den ultramontanen eene plaats in hun gebied te ontrukkenspreekt men er bijna niet meer van, omdat men weet dat de Katholieke bevolking daar waar zij de meerderheid heeft, voor de Centrums-partij instaat; men geeft zich de moeite niet meer tegen haar te strijden omdat zulks te vergeefs zoude zijn. Zooals de zaken thans staan is het goed, onzen vijand zeiven eens te hooren spreken en derhalve zullen wij hier een stuk laten volgen van eene toespraak die de heer Dr. Paul Majunke te Munchen op de algemeene vergadering der Katholieken heeft gehou den. Al moge zij in eenige punten ook over dreven zijn, zoo schildert zij toch ge trouw de feitelijke betrekkingen af. Niet minder belangrijk is het feit dat de officieuse Norddeutsche Allg. Zeitung de rede van den heer Majunke aanhaalt en de overtuiging uitspreekt dat de zoogenaamde „Culturkampf geen succes behaald heeft. Zij zegt over de rede van den heer Ma junke nog het volgende: «Opmerkzame lezers zullen daarin misschien menigen wenk vinden aangaande de methode volgens welke de Roomsche hiërarchie niet mag bestreden wordenals men haar de moge lijkheid wil ontnemen zege-hymnen aan te heffen, in den vorm van de door Ma junke uitgesproken woorden. WEKEL1JKSCH OVERZICHT. Wanneer wij bij de bespreking van den toestand in het Oosten herhaalde malen onze bezorgdheid te kennen gaven en maar moeielijk konden gelooven aan een vreed zame oplossing der kwestie, hebben wij, naar het schijnt, de zaak uit het goede oogpunt bekeken. Zonder bepaald pessi mistisch te zijn, konden wij ons zelve toch niet zoo bepaald gerust stellendat wij met onbezorgdheid de toekomst inzagenen hebben wij ons dikwijls over het optimisme van vele verwonderd. Was het op zich zelve reeds tamelyk onverklaarbaar dat Servië en de andere vasalstaten het zwaard tegen Turkije durfden ontblooten, voor die roe keloosheid was reden te vinden in den zwakken toestand van Turkije en het ver trouwen op eigenkracht der opgestane pro vinciën ofschoon het nog niet te verklaren was hoe de vasalstaten tegen den wil en de uitdrukkelijke waarschuwing der mo gendheden in, de gehoorzaamheid aan de Forte opzegden. Toen Turkije echter on gedacht een energie ten toon spreidde die het in staat stelde om aan den gelijktijdigen aanval van verschillende vijanden het hoofd te bieden en zelfs op de meeste punten te overwinnen, toen zeker was het voor menigeen een raadsel, dat Servië stout de wapenschorsing van zich wierp en op nieuw een krijg tot het uiterste wilde wagen. Het was toen voor niemand een geheim meer vanwaar Servië ziju kracht en onbeschaamd heid putte, maar tevens bleek het toen ook, dat alle bemiddelingen der mogend heden om den vrede in Turkije te herstellen en den Europeesche vrede te behouden, hinderpalen vonden in de dubbelzinnige houding en den onwil van Rusland, dat zich nu eenmaal de verovering van Con- stantinopel in het hoofd schijnt gesteld te hebben. Rusland heeft nu voorgesteld om Bul garije, Servië en Bosnië door Russische- Oostenrijksche troepen te bezettenten einde daardoor aan den strijd een einde te maken en de vredesvoorwaarden vast te stellen, ook zou Rusland een conferentie der mo gendheden wilden beleggen, om den toestand in het Oosten te regelen. Bij al deze ge vaarlijke punten komt nog, dat Turkije de vredesvoorwaarden, zooals die door Enge land gesteld waren, verworpen heeft, wat zeker een zeer hachelijke daad van de Porte is geweest, maar zij verontschuldigd zich met te zeggendat zij geen weerstand kan bieden aan de pressie der Mahome- daansche bevolking, die zulk een eerloozen ,t«i HUHIIIISIH n I I K III. III. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents. Buiten Haarlem franco per post85 Afzonderlijke Nommers6 BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 1—6 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Zaterdag vóór 12 uur 's middags ingewacht. Agite ma non agitate. Een stuk van een gouden oorbel. Een bloedkoralen armbandje aan 3 snoeren. Een zwart luster parapluie. Een dito dito. Een katoenen parapluie. Een blaauwe parasol. Een metalen doekspeld. Een witte katoenen kous. Twee roode en witte kinderkousjes. Een witte zakdoek gemerkt H. B. 12. Een vrouwen pantoffel. Een schaartje. Een stalen ketting. Een knipmesje. Een merkboekje. Eene ring met acht sleutels en Drie sleutels aan een touwtje. Voorts te bevragen. Een groen geschilderd melkwagentje. Alles op straat gevonden. Sedert vijf jaren reeds, zegt dr. Majunke, zijn wij getuigen van den Culturkampf, die uit verschillende gedeeltelijk onnaspeurlijke oorzaken ontsproten is. Of een machtig mi nister plan heeft om, na de wereldlijke macht ten top gevoerd te hebbenook de heerschappij over de geesten te verwervenof een partij welke van een Duitsche nationaalkerk droomd' thans de gelegenheid voor de verwezenlijking trer idealen gekomen acht; of eene geheel dsdienstlooze partij beoogt het bolwerk van n godsdienst te doen instortenik weet het nietmisschien hebben alle drie deze fac toren tegelijk gewerkt. Maar wat heeft men nu in het eerste lustrum van den worstelstrijd gewonnen Hebben onze tegenstanders bereikt, wat zij wensehten'? Volstrekt niet; veeleer is juist het tegendeel geschied: het Duitsche Rijk is materieel zwaar benadeeld. Immers, een levenskwestie voor eiken Staat is, dat zijn burgers in vrede en eendracht leven, en dét is zeker niet geschied. Wij zien Duitschland in twee partijen gesplitst, die elkander met hevigheid bestrijden. De vonkwelke 300 jaar onder de asch verborgen lag is weder opge rakeld en met duizend blaasbalgen aangewak kerd; ik twijfel niet, of, indien de oude stelling: cujus regio, illius religio thans nog gold, de 30jarige oorlog zou opnieuw ont branden. En welk een verval zien wij niet op staathuishoudkundig gebied: handel en nijver heid kwijnen, want het ministerie, dat er voor zorgen moest, begunstigt den Culturkampf, schorst geestelijken, die altijd voor de onder steuning van kunst en nijverheid nog eenige penningen over hadden, en dwingt hen de fondsen, welke voor het zielenheil bestemd zijn, in het buitenland te beleggen. Ook de landverhuizing neemt toe; en wijl het niet meer mogelijk is volgens zijn geloof televen, nu vele gemeenten van geestelijken beroofd zijn of er eenen hebben, wien de bisschoppe lijke zending ontbreekt, zoo kan men zelfs een ontvolking te gemoet zien. Het tweede gevolg van den Culturkampf is het verval van het protestantisme't welk er in Pruisen nimmer meer van zal op komen. Daarvoor zorgt de nieuwe syno dale wet, welke in de Synode de meer derheid verschaft aan het leeken-element en in vele streken zelfs bepaaldelijk aan anti godsdienstige leeken. Wij hebben predikanten, die openlijk de godheid van Christus looche nen, zien aangesteld en zelfs in hoogste in stantie gehandhaafd worden, nadat zij door de naaste autoriteiten wegens hun ongeloof waren afgezet. Daardoor is officieel het pro testantisme bankroet verklaard, en wij zien de gevolgen daarvan uit het voortdurend af nemen van het kerkbezoek, en aan het toe nemen van het moderne heidendom. Ingevolge de wet op het burgerlijk huwelijk loopen te Berlijn alleen 22,000 ongedoopte kinderen rond, en uit den aard der zaak zal dit onheil in steeds grootere verhoudingen toenemen. Daarentegen zien wij aan de andere zijde den schitterenden vooruitgang der Katholieke Kerk Daar, waar vroeger nog liberale afgevaardig den gekozen werden, zend men thans, zoo dra de Katholieken slechts bij mogelijkheid de meerderheid kunnen vormen, besliste Ka tholieken naar de Kamers. Terwijl wij vroe ger slechts 3 of 4 Katholieke bladen hadden tellen wij er thans 130 a 140. Het vereni gingsleven heeft toegenomen! tegelijk ook de offervaardigheid, en door het verbannen van 200 a 300 Jezuïeten heeft men er juist millioenen aangekweekt. Ook het innerlijke zielsleven heeft zich gesterkt. Dat bewijst het toenemend bezoek aan den biechtstoel en aan de Tafel des Heeren. Iu zoo verre heeft de Cultur kampf; deze door God toegelaten beproeving ons lot zegen gestrekten wij zien zelfs dui delijk het ingrijpen van bovennatuurlijke kracht in den natuurlijken gang der dingen. Welnu daarop gesteund, zullen wij den strijd voort zetten tot eer van God en tot onze volmaking.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1876 | | pagina 1