BUITENLAND.
Frankrijk.
Engeland.
Oostenrijk.
Duitschland.
Rusland.
Turkije..
Italië.
Amerika.
yen, gegrond op hunne godsdienstige begin
selen. Godsdienstloos onderwijs en alleen
zulk onderwijs wordt door de openbare school
gegeven is voor hen volstrekt onvoldoend.
De vrijheid van het bijzonder onderwijs, door
de Grondwet gewaarborgdwordt door de wet
van 1857 en nog moer door hare uitvoering
sedert genoemd jaar belemmerd door de énorme
subsidiën, uit 's Rijks, de provinciale en ge
meentekassen ten behoeve der openbare scholen
verleendwaardoor deze met eene soms buiten
sporige weelderigheid worden ingerichtdie de
bijzondere school zou doen kwijnen en sterven,
indien de liefde der Katholieken voor voldoend
onderwijs hen niet tot de zwaarste offers be
woog tot stichting en onderhouding van bij
zondere scholen.
Ondergeteekenden zijn van oordeel datdaar
de openbare school geen onderwijs geeft, dat
volgens do Grondwet voldoend moet zijn, het
eene schreeuwende onrechtvaardigheid is, dat
zij gedwongen worden voor dat onderwijs door
zeer drukkende belastingen bij te dragen en
daarenboven zich groote offers op te leggen
tot stichting en onderhouding hunner eigene
scholen
dat uit dien toestand dan ook een tweedracht,
twist, strijd en onverdraagzaamheid zijn gebo
ren, die wij sedert 1857 hebben zien ontstaan
en waarvan men vóór dien tijd zelfs geen
denkbeeld had
dat zij te dien opzichte volkomen de mee
ning zijn toegedaan die het Dagblad van Zuid-
Holland en 's Hage onlangs uitdrukte, toen
het de bewering, dat de wet van 1857 ver
draagzaamheid aankweektbeantwoordde met
de vraag:
„Maar hoe komt het dan, dat er nooit zulk
een ellendigeeen zoo cynieke onverdraag
zaamheid in Nederland heeft bestaan als sedert
de invoering van de wet van 1857 er inheemsch
is gewordeneene onverdraagzaamheiddie een
haat tegen andersdenkenden heeft gekweekt
zóó feldat hij degenendie zekere kerkleer
huldigen alleen daarom stempelt als uitvaag
sels der menschheid of minstens als het on
kruid in de maatschappijeen haat zóó fel
dat hij ieder, die een kerkgeloofonverschillig
welk, met een geloovig hart aanhangt, ver
kettert en uitstoot als onontwikkelde en daarom
onbruikbare leden van de maatschappij een
haatzóó feldat hij bij velen tot een haat
tegen allen godsdienst en elk geloof is aange
groeid
dat die jammerlijke toestand naar hunne vaste
overtuiging niet zal eindigenwanneer door de
onverhoopte aanneming van het onlangs inge
diende wetsontwerp op don grondslag van dë
wet van 1857 hunne grieven worden vermeer
derd in stede van weggenomen;
dat de Katholieken h. i. integendeel met
gröoter kracht dan ooit en met allo wettige
middelen den strijd tegen zulk eene groote-en-
rechtvaardigheid zullen- voortzetten, met de
wetenschap, dat zij gesteund zullen worden
door honderdduizendon geloovige Protestantsche
•landgenooten.
alle welke redenen ondergeteekenden de vrij
heid doen nemen U beleefd maar dringend te
verzoeken bovengenoemd wetsontwerp van den
minister van binnenlandsche zakenzooals het
daar ligtniet aan te nemenmaar het te
wijzigen in zulken geest, dat de Grondwet
behoorlijk uitgevoerd en de vrijheid van het
bijzonder onderwijs oprecht worde.
Hetwelk doende enz.
De Maasbodena verslag gegeven te hebben
van eene vergadering van Katholiekenwaarin
dit adres werd vastgesteld, voegt er de vol
gende behartigenswaardige woorden bij
De Katholieken buiten Rotterdamin geheel
Nederland, verzoeken wijvolgt ons voorbeeld
zendt ook, zëndt allen een protest naar de
Tweede Kamer. Schrijft het Rotterdamsche
adres af op zegel, en plaatst er uwe namen
onder, of schrijft een ander naar uwe verkie
zing, maar protesteert! Zwijgt niet! Laat de
Tweede Kamer wetendat gij volkomen een
stemmig denkt als wijen dat wijKatholie
ken van Nederland, ons recht, al te lang met
voeten getredenkomen opeischen en niet
voornemens zijn nog langer te zwijgenLaat
het hooren, dat wij vrije burgers zijn van het
Vaderland en de Grondwet zoowel voor ons
is geschreven als voor anderen
Als een machtige, breede gtem uit de Ka
tholieken van Nederland opgaat, zouden dan
de geestverwanten van Moens en Kerdijk niet
een weinig tot nadenken komenof als dat te
veel gevergd is, misschien niet eenige vrees
gaan krijgen om hunne handen nog dieper in
onze beurs te steken
EEN TEEKEN DES TIJDS.
In het Handelsblad van "Woensdag jl. vindt
men het volgende bericht:
„Prof. Eugen. Maier te Stuttgart is wegens
„godslastering vervolgd, omdat hij een werkje
„heeft uitgegeven, waarin hij de rechtstreek-
„sche inmenging van een hooger wozen in de
„lotgevallen der menschen ontkent. Het open
baar Ministerie eischte zijne veroordeeling
„maar do jury te Esslingen heeft hem vrij ge-
esproken, onder de toejuiching der talrjjke
„toehoorders. De jury heeft zoodoende de vrjjé
„uiting der gedachten gehandhaafd en ook in
„den vorm, waarin de hoogleeraar zijne denk
beelden verkondigt, geen aanleiding gevon-
„den om het artikel der wet toe te passen;
„dat het ergernis geven, door openlijk in be
schimpende taal God te lasteren, strafbaar
„stelt."
Men mag dus volgens de uitspraak dier
jury vrijelijk zijne gedachten uiten, ook al
wordt daardoor het Opperwezen beleedigd, ja
gelasterd; want Godslastering blijft het de
goddelijke Voorzienigheid te loochenen, ondanks
de uitspraken van alle jury's der wereld. God
te lasteren schijnt dus in Duitschland niet
meer strafbaar, al bestaat daar ook nog de
doode letter der wet, die het verbiedt; maar
van den Kanselier van het Duitsche Rijk te
zeggen dat hij niet altijd zal blijven leven,
dat is Bismarck's beleidigungen wordt met
gevangenis en geldboete gestraft. De Redac
teurs der Germania hebben het ondervonden.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
De oorlogsverklaring van Rusland aan
Turkije is nog niet verzonden en zoolang
de Russische, troepen de Pruth niet zijn
overgetrokken, wordt door sommigen nog
een flauwe hoop op den vrede gekoesterd.
Zijn de berichten uit St. Petersburg juist,
dan is de Czaar op heden naar Kische
neff vertrokken, vergezeld van prins Gort-
schakoff. Kischeneff is het samentrekkings-
punt van de Russische troepen geworden,
en men. verwacht van daaruit den gewel
digen schok, die de oorlogsverklaring aan
Europa zal brengen.
Berichten uit Rusland, schrijft de Neue
freie Presse doen vermoedendat met opzet
een snel tempovan het Russische leger
vermeden wordt, omdat het voortrukken
van het leger nog steeds met groote ter-
rein-moeielijkheden en met den slechten
toestand der wegen te kampen heeft. Daar
door heeft Rusland nog ruimschoots tijd te
overwegenmeent het bladof 't niet ver
standiger deed het gevaarlijke spel niet te
beginnendoch de Neue freie Presse maakt
zich daaromtrent geen illusies.
Weinig sympathie voor Rusland vinden
wij in de Europeesche pers. Het rechts
bewustzijn van Europa is gekrenkt.
Le Nórd verlangt en verwacht dat, nu
eenmaal het offer gebracht wordt, ook de
vruchten van den strijd in verhouding zul
len staan tot zijn gewicht. Later zal eerst
kunnen blijken wat men hieronder te ver
staan hebbe. De gerechtigheid omsluiert
zich het gelaat. Den aanblik van een oor
log, welken ook, in onzen tijd, kan zij
moeielijk verdragen, en wie er aan trac-
taten nog mocht hechten, wordt juist he
den pijnlijk getroffen door de herinnering
aan het Prager verdrag, waarvan de Duit
sche Minister von Bülow eenvoudig ver
klaarde, dat de naast belanghebbende par
tij er zich niet op kan beroepen, omdat
de beide Souvereinen, die 't hebben aan
gegaan, niet verkiezen daaraan uitvoering
te geven.
In 't bijzonder is de aandacht gevestigd
op Rumenië. Nu het niet als neutraal grond
gebied maar als integreerend deel des Turk-
schen Rijks beschouwd wordt, zou het in
normale opvatting niets te doen hebben dan
zijn strijdkrachten beschikbaar stellen voor
den Grooten Heer en den Russen den
overtocht over de Pruth betwisten. Het
maakt zich echter gereed om juist het te
genovergestelde te doen. De Regeering is
meer beducht voor een Turksche dan voor
een Russische bezettingde minister Ghika
is naar Kischeneff vertrokken om met prins
Gortschakoff een modus vivendi vast te stel
len met betrekking tot den doortocht der
Russische troepen. Als de Czaar te Kische
neff zal wezenzalzegt menvorst Karei
in eigen persoon hem daar hulde komen
brengen; en van den anderen kant worden
Rumeensche troepen naar de westelijke grens
gezonden om een eventueelen inval der
Turken te keeren. Allemaal teekenen dus,
dat Rumenië naar de zijde van Rusland
overhelt; Oostelijk-Rumenië of Moldavië is
trouwens altijd Russisch gezind geweest.
De bevolking zou misschien ..nog minder
gewicht in de schaal leggen, maar de Re
geering zelve is zoo Russischgezinddat
het spotblad Kuheruku den president-mi-
nister Bratianu niet ten onrechte met een
Russischen uitgang Rratiawof noemt. De
Regeering heeft zich dan ook niet bepaald
tot het concentreeren van 10,000 man te
genover Kalafat, waar de Turken aanstal
ten maken om den Donau over te steken
maar heeft reeds besloten tot de mobilisatie
van het geheele Rumeensche leger. Om Ru
menië in de daaraan verbonden zware kos
ten tegemoet te komenheeft Rusland een
practisch middeltje bedacht; het koopt gra
nen en fourrages in Rumenië op en betaalt
contant.
Alzoo, met genoegzame zekerheid mag
men aannemendat Rumenië de partij van
Rusland kiest. Maar de bevolking van dat
vorstendomtusschen twee vuren geplaatst,
verkeert in groote ongerustheid en is zich
bewust in elk geval het gelag te zullen
moeten betalen. Het meest vreest zij nog
de Turken, wijl deze op wraak zullen be
dacht zijnen misschien reeds vóór de
komst der Russen een horde Baschi-Bazoeks
zullen afzenden om gansch Rumenië plat
te branden en te verwoestenten einde den
Russen niets over te laten. Inderdaad een
weinig bemoedigend vooruitzicht!
Men zegtdat het korps Rumeniërsdat
bij Kalafat den inval der Turken moet
keeren, onder de bevelen zal gesteld wor
den van den russischen generaal Fadajef,
die ook den Servischen veldtocht heeft mee
gemaakt en zich thans te Belgrado bevindt.
Een Turksche afgezant is naar Bucha
rest gezonden om het Rumeensch Gouver
nement zijn plichten als vasal in herinne
ring te brengen. Alles duidt aandat het
oorlogs-manifest van Rusland zal worden
voorafgegaan door een oorlogsverklaring van
Rumenië.
Yan alle kanten dreigen de Turken be
stookt te worden. Op een en ander was
denkelijk gerekend te St. Petersburg.
De Turken zijn echter op hun qui vive.
Bij den Provincialen Landdag te Dus-
seldorf is onlangs een voorstel ingediend
om eene som van 100,000 mark beschik
baar te stellen ten behoeve van feestelijk
heden bij de komst des Keizers aldaar.
De Commissie van rapporteurs heeft thans,
bij meerderheid van stemmen geadviseerd,
het voorstel te verwerpen. Nu hebben het
de Ultramontanen weer gedaan.
Op vele plaatsen in Engeland en ook te
Londen heeft in het begin dezer week een
hevige storm uit het oosten gewoed. Vele
grootere en kleinere ongelukken worden
door de Engelsche bladen vermeldhui
zen zijn ingestortmenschen gedood en
gekwetst, schepen gezonken, opvarenden
over boord geslagen, tal van schoorsteenen
en daken vernield.
Men spreekt te Parijs van de mogelijkheid,
dat de wereldtentoonstelling zal worden uitge
steld tot 1879.
Parijs, 18 April. Nadat de Russische am
bassadeurs heden met hertog Deeazes een con
ferentie hadden gehad werd de nieuwe Turksche
ambassadeur Khalil-pacha in plechtige audiëntie
door maarschalk Mac-Mahon ontvangen; hoe
wel de ontvangst allerhartelijkst was, werden
geen redevoeringen gehouden. O. a. herin
nerde de maarschalk den Turkschen diplomaat
er aandat zij elkaar in de Krim hadden ont
moet.
Kardinaal Cullen, aartsbisschop van Dublin,
heeft een herderlijken brief openbaar gemaakt
naar aanleiding der jongste Pauselijke allocutie.
In dien brief noodigt de Kardinaal het Iersche
volk uitde oproeping van den Paus voor het
Parlement te brengenten einde het Gouver
nement te dringen, in overleg met de andere
vreemde Mogendheden van zijn invloed gebruik
te maken om de herhaling te beletten van ge
beurtenissen als die to Rome hebben plaats
gevonden tijdens den eersten Napoleon.
Op eene openbare verkooping van kost
baarheden Dinsdag te Londen gehoudenis
een oude klok m blauw Sèvres-porselein aan
den man gebracht voör 2000 guittjcs (f 25,000).
De Engelsche Regeering zal volgens de
Lloyd drie scheeps-divisiën uitzendeneen naar
de Griekscke watereneen naar Gibraltar en een
om in de Middellandsche zee te kruisen. Te
vens zou Engeland krachtig zijn opgekomen
tegefn de krijgstoerustingen van Griekenland.
Men verneemt, dat vijf armée-korpsen mo
biel verklaard zijn.
De Porte doet haar best om de sym
pathie der Hongaren voor de „Turksche broe
ders" levendig te houden. Den 13en dezer toe
kende de Sultan het besluit, volgens hetwelk
Corvina, d. i. de bibliotheek van koning Ma-
thias Corvinus, en andere interessante histo
rische reliquiëndie als zegeteekenen uit vroe
gere oorlogen te Constantinopel bewaard wor
den aan Hongarije teruggegeven zullen worden.
Alle vroegere pogingen om deze historische
gedenkteekenen terug te krijgen mislukten,
en dit besluit des Sultans maakte dan ook oen
algemeen gunstigen indruk in Hongarije.
Uit "Weenen wordt aan de National Zeitung
gemelddat Oostenrijkvoor 't geval dat de
oorlog uitbreektgenoegzaam is voorbereid.
De overtocht der Russen over den Donau zal
het sein wezen voor de Oostenrijkers om over
de grenzen van Bosnië en de Herzegowina te
trekken. Deze beweging zal niet tegen Rusland
zijn gericht en men is er Yer van verwijderd
de vorderingen der Russische wapenen in Bul-
garijë te willen verminderen, maar zij heeft
ten doel voorloopig te zorgen voor Oostenrijks
belangen in geval Rusland gelukkig is in den
oorlog. Reeds vroeger zal Bosnië bezet worden,
indien de toestand van Servië dit noodzakelijk
maakt.
Een collecte te Moskau voor de wapening
van vrijwilligers gehouden, bracht in weinige
uren 50,000 roebels op.
Generaal Murawieff is van Parijs naar St.
Petersburg vertrokken om der Regeering zijn
diensten aan te bieden.
De Grootvorst-Troonopvolger zal het leger
tot aan den Donau vergezellen, terwijl de
Keizer zelf slechts tot aan den Pruth zal me
degaan.
Grootvorst Nicolaas heeft Tschemajeff naar
Kischeneff ontboden, waar hem, volgens de
Poll. Gorr. een kommando in het Zuiderleger
zou worden aangeboden.
Do Turksche troepenkommandanten in de
Herzegowina en Albanië hebben de orde ont
vangen om met de vijandelijkheden niet to
beginnenmaar zich te bepalen tot een defen
sieve houding en de aanvallen van de Moqte-
negrijnen af te wachten.
De Porte heeft de Rumenische Regeering
doen weten datwanneer de Russen de Pruth
zijn overtrokken, het Keizerlijk leger dadelijk
Kalafat zal bezetten. Drie te Bucharest aan
gekomen Turksche gevolmachtigden hebben
de overgave van genoemde vesting verlangd,
met bedreiging dat ze anders zal platgescho
ten worden. Tevens zon Turkije voornemens
zijn, zoo de Russen in Rumenië vallen, dit
tot het tooneel van den krijg te maken.
Met ruime hand worden te Bucharest Russi
sche orden verdeeldeveneens ondersteunt Rus
land de vorming van corpson vrijwilligers in
Servië, doch van wege de Porte zijn daar
over te Belgrado nog geen vertoogen ingeko
men. Het Turksche leger is volgens berichten
van de Weener Presse samengesteld uit: 485,700
man Infanterie, 17,000 man Kavallerie, 644
veldstukken88 bergkanonnen en 2932 stukken
vestinggeschut.
De Ünion verzekert, dat de uitlevering van
Kardinaal Ledochowski door Duitschland ge
vraagd en door het Italiaansche gouvernement
toegestaan is. Het bevelschift van gevangen
neming was op het punt van uitgevaardigd te
wordentoen Z. H. de Paus den prelaat onder
Zijne bescherming nam.
Het Amerikaansche eskader in Europa heeft
in last gekregen naar Constantinopel te ste
venen ter beschermingzoo noodigvan de
belangen der Amerikanen aldaar.
