N I E U W E
No. 23.
Zondag 6 Mei 1877.
2e Jaargang.
Voor de aanslaande verkiezing op Dinsdag 8 Mei
van DRIE leden voor de Provinciale Staten in hel
Hoofdkiesdistricl Haarlem bevelen wij aan onze mede-
kiezers dringend aan
A. van Stralen, (te Haarlem).
F. L. Kist, (te Haarlem)aftredende leden en
Mr. W. S. J. van Waterschoot van der Gracht,
De Allocutie van Z, H. Pius IX,
en de Circulaire
van den Minister Mancini.
VOOR HET GOUDEN FEEST VAN
Z. H. PIUS IX.
Bedrag der vorige opgavenf 88,11
i.
De jongste Allocutie van Z. H. Pius IX
heeft geheel de wereld door een ontzag
lijken indruk gemaakt, niet alleen onder
de trouwe zonen der kerk, maar ook on
der haar verklaarde vijanden.
Wanneer de Paus spreekt luistert ge
heel de wereld, vooral wanneer Hij, gelijk
in het Consistorie van Maart jl.de stem
verheft ter verdediging van waarheidrecht
en godsdienst. Wat is bij het woord des
Pausen, het woord ook van den machtig-
sten monarch Zelfs dan wanneer het woord
des laatsten eene oorlogsverklaring isge
lijk er deze dagen een gesproken werd
door den machtigen gebieder van het uit-
gestrektste rijk van Europa, heeft het de
kracht van 's Pausen woord niet. Het klinkt
als een donderslagdie doet schrikkenmaar
die weldra niet meer gehoord wordt; ter
wijl het woord des Pausen geheel de we
reld door in de harten van millioenen een
ontzaglijken weerklank vindt, een blij ven
den indruk achterlaat en steeds even vrucht
baar is ten goede als het woord van vor
sten en ministers ij del, of voor volken en
rijken verderfelijk.
Wondere zaak, wel geschikt menigeen
tot nadenken te brengen! In het Yaticaan
woont een grijsaardgebukt onder den
last der jaren en van het doorgestane leed
een manvan alles beroofdbinnen de
muren van zijn paleis opgesloten, van alle
vorsten verlaten, van vijanden omgeven.
Die man zal sprekenen aller verwachting
is gespannen, aller ooren zijn geopend,
aller blikken naar Rome gericht. Die man
heeft gesproken, en zijn woord weerklinkt
weldra van het eene einde der wereld naar
het andere, en maakt overal den diepsten
indruk. Het komt omdat die grijsaard de
Stedehouder van Christus is; en al gelooft
nu de wereld in de goddelijke zending des
Pausen niet, toch ondergaat zij haars on
danks den indruk van zijn woord. En de
eerbied en volgzaamheid waarmede dat
woord van den eenen kant, de belangstel
ling of verbittering, waarmede het van de
andere zijde ontvangen wordt bewijzen,
dat Pius IX, ook al is Hij onttroond, af
geleefd en in zijn paleis opgesloten, nog
het hoogste woord in de wereld spreekt.
De Allocutie van Z. H. is, het spreekt
van zelf, door de Katholieken in geheel
de wereld met kinderlijken eerbied ont
vangen en heeft een onbeschrijfelijken in
druk in hunne harten teweeg gebracht.
Geestelijkheid en. geloovigen beijveren zich
alom, vooral in Katholieke landen, om,
overeenkomstig den wensch des Pausende
aandacht der Regeeringen te vestigen op
den treurigen toestand, waarin de H. Yader
zich bevindt, daar Hij de vrijheid en on
afhankelijkheid mist, die Hij voor het be
stuur der Kerk behoeft. In ons vaderland,
in Frankrijk, België, Spanje, Ierland,
Engeland en meer andere rijken is men
reeds in dien geest werkzaam; en menig
Gouvernement zal met de adressen en pe
titiën ter dezer zake ingezonden of nog in
te zenden te rekenen hebben.
Ook van niet Katholieke zijde heeft men
hier en daar het woord des Pausen recht
laten wedervaren. Niet alleen heeft op eene
vergadering te Dublin meer dan een pro
testant ten gunste van de Allocutie gespro
ken, maar verschillende Engelsche bladen,
zelfs van zeer geavanceerde liberale richting,
onder andere de Spectator en de Pal-Mall-
Gazettehebben er op gewezen welke el
lendige figuur na 's Pausen Allocutie Italië
maakten hoe het recht geheel aan de zijde
van Pius IX is. Zoo moest dan ook het
oordeel zijn, indien men met onbevangen
blik het woord des Pausen las: het moest
een hulde worden aan de waarheid en eene
hulde aan Pius IX. Maar ook wat van die
zijde gesproken of geschreven werd doet
zienwelke belangstelling 's Pausen woord
ook buiten de Katholieke Kerk wekt.
Belang8telllingook bij de vijanden des
Pausenen bij hen zeker niet het minst
belangstelling zeker niet ten goede, maar
opgewekt door vinnigen haat en door een
vurige begeerte om den indruk, die dat
woord kan maken te verkleinen, ja van
dat woord een wapen te maken tegen de
Kerk en haar Opperhoofd. Wij hebben van
een en ander een staaltje gezien in de zoo
genaamde „Italiaansche correspondentie" van
de N: Bott. Courant.
Onder de vijanden der Kerk heeft echter
bij de jongste Allocutie des Pausen nie
mand meer blijk van belangstelling gege
ven dan het Italiaansche Gouvernement.
Het had er dan ook alle reden toe. De
Paus zou ditmaal, men wist het reeds te
voren of dacht het ten minste, voor de
rechtbank der wereld als beschuldigde tegen
Italië optreden, en een voor een de grie
ven bespreken, die Hij tegen de Regeering
van Yictor Emmanuel kan doen gelden.
Die beschuldiging was het ergste wat Italië
kon wedervaren. Men gevoelde het, men
was schuldig, en daarom vreesde men eene
publieke aanklacht, vooral nu zij uitging
van den man, dien men van alles beroofd
hadbehalve van de vrijheid van het woord
waarvan men Hem niet kon berooven. Er
viel niet aan te twijfelen, verhief Pius
zjjne stemdan was het vonnis tegen Italië
gpveld: het huichelachtig masker, waarachter
dp eenheidsmannen zich verborgenzou
vallen, en de wereld zou weten wat men
te denken heeft van de waarheidsliefde en
het rechtvaardigheidsgevoel van de nieuwe
meesters van Rome. De gevangene van het
Yaticaan zou een onherstelbar en slag toe
brengen aan de roovers van het Quirinaal.
Men gevoelde heten daarom deed de
Italiaansche Regeering haar uiterste best
om de Allocutie ten minste een 24 uren
vroeger in haar bezit te hebben, dan zij
in het publiek zou verschijnen. Ware het
Gouvernement van Yictor Emmanuel daarin
geslaagdwie weet wat men dan tegen
's Pausen woord zou ondernomen hebben.
Maar het slaagde niet. Het onwaardig mid
del waarvan men zich bediendewerd door
de goede trouw van den mantot wien men
zich gewend had, verijdeld. Dat middel
was hetzelfde als dat, waarvan men zich
wel meer bediend hadmen denke hier
slechts aan den vertrouweling van wijle
Kardinaal Antonelli omkooping en
verraad. Men bood aan een beambte der
Pauselijke curie eene somme gelds2000
later 5000 lires aanindien hij de Allocutie
in de handen der eenheidsmannen wilde
stellen, 24 uren voordat zij in het publiek
zou verschijnen. Goddankde mandien
het aanbod gedaan werd was geen Judas;
hij sloeg het voorstel met verontwaardiging
af, en de Italiaansche Regeering moest
zich tevreden stellen met de Allocutie te
lezen, eerst toen zij reeds in het publiek
verschenen was.
Het laat zich begrijpen dat bij het lezen
van het waardig en moedig woord des Pau
sen schrik en ontsteltenis in het kamp der
eenheidsmannen en vooral in de regeerings-
kringen heerschte. Een buitengewone mi
nisterraad werd in allerijl belegd. De hee-
ren zaten met lange gezichten en waren
ten einde raad. Wat zou men doen? De
verspreiding der Allocutie verbieden? Hoe
gaarne zou men het gedaan hebbenMaar
dat kondat durfde men niet. Men had
immers de waarborgenwetwaarbij de vrij
heid en onafhankelijkheid van den H. Stoel
met zooveel woorden verzekerd is. Maar
daarenbovenging men de verspreiding der
Allocutie tegen, dan was het immers voor
geheel de wereld zonneklaar, dat de Paus
niet alleen niet vrij en onafhankelijk is in
zijne daden, maar zelfs niet vrij om het
woord te richten tot de geloovigen van
Italië. Men durfde dus de verspreiding der
Allocutie niet tegengaan, hoe gaarne men
het ook anders zou gedaan hebben; maar
men deed wat men kon, om den indruk
Uitgever W. K P P E R S.
dien 's Pausen woord moest maken zooveel
mogelijk te verkleinen. Twee middelen
werden daartoe gebezigdmen verbood elk
commentaar in de dagbladen op de gehou
den Allocutie, en men besloot, door eene
circulaire van den Minister van justitie aan
de ambtenaren van zijn département een
soort van wederantwoord, dat eene weder
legging der Allocutie moet heeten, in de
wereld te zenden.
Uit een en ander blijkt welk een ont
zaglijke la-acht het woord des Pausen heeft
ook nog in onze ongeloovige eeuwwaarin
buiten de Katholieke Kerk, de begrippen
van ordegezagwaarheidrecht en gods
dienst hoe langer hoe meer verloren gaan.
Wij zeggen meer. Juist omdat de wereld
zoo slecht wordt klinkt 's Pausen woord te
scheller. Men weet het hier, men ge -melt
het daar dat de grooteof liever de eenige
strijd tegen de Katholieke Kerk en haar
Opperhoofd gestreden wordt. Men weet het
hier, men gevoelt het daar, dat de Pais de
vaandrager is van orde en gezag, van
waarheid, recht en godsdienst. Daarom zijn
alle blikken naar Rome gericht, en voidt
het woord van Christus Stedehouder dooi
de getrouwe zonen der Kerk met den
meesten eerbied aangehoord en opgevolgd,
door haar vijanden meer dan iets anders
gevreesd.
In een volgend artikel zullen wij nader
kennis maken met de circulaire van den
Minister Mancini.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
In de proclamatiewelke Grootvoi st
Nicolaasals opperbevelhebber van het
Russische leger tot dat leger heeft gericht
merkt men de volgende zinsnede op: „Wij
zijn geroepen den wil van den Souverein
uit te voeren en de heilige nalatenschap
van onze vaderen. Niet tot het doen van
veroveringenTukken wij op, slechts ter
verdediging van onze gehoonde en verdrukte
broeders, ter verdediging van het geloof.
„Voorwaarts! onze zaak is een heilige
zaak en God is met ons!
Iets anders is het met de klacht, dat
Rusland voor zijn militaire oogmerken de
troepen heeft doen binnenrukken in .le
Vorstendommen, welker onzijdigheid door
Europa gewaarborgd is.
Volgens berichten uit Londen, heeft de
Czaar aan den vorst van Montenegro ge-
telegrapheerd„ik ben ditmaal vast be
sloten de heilige zending van Rusland en
van mijn voorgangers te vervullen; God
zal ons helpen.
De Rus praalt met zijn genegenheid
voor de Oostersche Christenen; doch ééite
vraag, die aan bloed en tranen doet den
ken, is genoeg, om den huichelaar te ont
maskeren en het uithangbord van menscli-
lievendheid in zijn wezenlijke waarde te
schatten. Ert Polen dan?
De Oostenrijksche regeering heeft Rus
land en Turkije aangezegd, dat Servië
op neutraal gebied moet blijven en daar
van is een verklaring in dien zin. door
Servië, reeds het gevolg geweest. Niet
dat Oostenrijk alléén zich als de kampioen
O o
HMMMSCHE COURAÏT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post90
Afzonderlijke Nummers6
Dit blad verschijnt twee maal per week.
In half formaat 'S WOENSDAGS AVONDS.
In geheel ZATERDAGS
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
J«M AiNÏ-CCK D K 47.
BWÏBi-
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en Woensdags
vóór 12 uur 's middags ingewacht.
AGITE MA NON AGITATE.
(advocaat en Notaris te Amsterdam).
