NIEUWE
No. 37.
Zondag 2 September 1877.
2® Jaargang.
Een rechtmatig beklag?
Uitgever W. K1JPPERS.
Onder de eigenaardige kenmerken van
het liberalisme behoort ook dit, dat het
"iet alleen het genot van de vrijheidmaar
°ok dat van de macht en het gezag alleen
voor zich begeert en eischt.
Zijn hun tegenstanders aan het bewind,
han verlangen zij door niets of niemand
hemoeielijkt te worden in hun woelen en
•kijven tot ondermijning en omverwerping
v&n het Gouvernement, waartegen zij ge
acht zijn.
Dan deinzen zij voor geen enkel middel
terugniets is hun dan te heiligalle
^egen, al voeren zij ook door de diepten
van de ergste politieke immoraliteit, slaan
3ij gaarne in, zoo er maar kans bestaat,
hat het beoogde doel zal worden bereikt.
En ontmoeten zij in dat drijven tegen
stand van de zijde der regeering, dan heet
het onmiddellijk, dat er aanranding van
he vrijheid plaats heeft.
Onmiddellijk wordt de groote trom ge
toerd; in allerlei vormen, op allerlei toon
"n wijs wordt geweeklaagd en geprotes
teerd. Als men het niet beter wist, zou
hien inderdaad gaan meenendat het land
gevaar was.
Van wettelijke beletselen willen de liber
tijnen in zulk een geval hoegenaamd niet
hooren. Feitelijk eischen zij, dat alle wet
ten en verordeningen in het voordeel van
het liberalisme zullen worden uitgelegd.
Gaan wij soms in die schets te ver?
"Wij hebben slechts den blik naar Frank-
t'jk te richten, om van de juistheid onzer
Voorstelling ten volle overtuigd te worden.
Wat toch zien wij daar gebeuren?
Door het hoofd der Franschelibertijnen,
hen beruchten Gambetta, werd in eene
Volksvergadering een heftige rede uitge
broken over de crisis van den dagwaarin
'"zonderheid ook de maarschalk Mac-Mahon
"iet gespaard werdmaar integendeel be
ledigd en in zijn waardigheid miskend.
Het Ministerie meende, gelijk al spoedig
Vernomen werddat het dit feit niet straf
feloos mocht laten voorbijgaan.
Blijkbaar was het toch, dat de speech
Voornamelijk was gehouden met het doel
Voor de verspreiding in druk.
Daar de drukpets in Frankrijk aan ze-
We beperkingen is onderworpen, kunnen
he dagbladen niet zoo gemakkelijk als
eigen beschouwing artikelen opnemen, waarin
fe hevig tegen het gezag wordt uitgevaren.
Als huismiddeltje tot ontduiking der wet
v^ordt nu een omweg gemaakt. Er komt
eea redenaardie precies zegt wat men in
he persorganen zou willen geschreven heb
ben, en dan wordt zijne rede, bij wijze
Van verslag der vergaderingin de kolom
men van het blad opgenomen.
Zoo zal het ook wel gegaan zijn met
he redevoering van Gambetta te Rijssel.
Dat reddingswoord van den grooten
"ooden republikein zal wel gesproken zijn
met een verder strekkende bedoeling, dan
W stichting der „roode broeders" te Rijssel.
De September-held zal wel beoogd heb
ben een vuurwerk af te steken, dat, door
middel der pers, geheel Frankrijk in de
oogen zou stralen.
Gambetta dacht dat hij dit meesterstuk
straffeloos zou kunnen verrichten. Uit alles
blijkt, dat hijnoch zijn geestverwanten
aan eene vervolging hebben gedacht.
Geen wonder, dat het eene min aangename
verrassing voor hen was, toen zij bemerk
ten dat de regeering niet voornemens was
de zaak dood lakoniek op te nemen en
lijdelijk toe te ziendat het hoofd van het
Gouvernement door het slijk werd gesleurd.
Nadat eenige dagen tegenstrijdige berich
ten waren verspreid omtrent de plannen
van het Bewind in deze quaestie, kwam
eindelijk de zekere tijding, dat Gambetta
en de directeur-gérant van la République
Frangaise voor den rechter van instructie
waren gedagvaard.
Yoor ons tegenwoordig doel is het niet
noodig ons te verdiepen in de vraag, of
de Fransche regeering verstandig handelt,
door Gambetta strafrechtelijk te vervolgen.
Naar het ons voorkomt valt er veel te
zeggen voor het gevoelendat Mac-Mahon
wellicht verstandiger had gedaanwanneer
hij Gambetta niet voor den rechter had
gedaagd.
Het staat nu toch te vreezen, dat de
roode volksmenner zelf zijne verdediging zal
doen hooren en dat hij van die gelegenheid
gebruik zal maken, om de openbare mee
ning nog meer te agiteeren en tegen den
Maarschalk in het harnas te jagen. De ver
spreiding, door de dagbladen, van dat
zelf-pleidooi zal moeielijk zijn te voorko
men tenzij de bestaande wetgeving in
Frankrijk bepalingen bevatwelke aan het
gezag de middelen in handen geven om de
opname in de dagbladpers te verbieden,
ook van pleidooien in de rechtszaal uitge
sproken, die direct tegen het gezag zijn
gericht en den eerbied er voor ondermij
nen. "Wij gelooven echter nietdat de Fran
sche wet zulk een preventief optreden mo
gelijk maaktdan alleen na de afkondiging
van den staat van beleg, waartoe het Be
wind niet wil overgaan.
Afgescheiden van de quaestie der men-
schelijkheid, voor de zegepraal der regee
ring bij de stembusvan de strafactie tegen
Gambetta op touw gezet, willen wij thans
alleen de vraag beantwoordenof de liber
tijnen recht hebben om te klagen over
misbruik van gezag, of zoo men wil over
te groote gestrengheid van de zijde van
het Gouvernement.
Yolgens onze zeer stellige overtuiging
overschrijdt de Fransche regeering volstrekt
niet de grenzen harer bevoegdheid door
met energie te ageeren tegen de Gambetta's
en hun aanhang in de pers.
Bij de beoordeeling van de handelwijze
van Mac-Mahon is het allerminst overbodig
eens na te gaanhoe de heeren libertijnen
gewoon zijn te handelen als zij aan het
gezag zijn.
Slaat men daartoe het geschiedboek op
van alle landen en volkenmaar inzonder
heid van datzelfde Frankrijk, dan blijkt
het alras, dat de heeren liberalisten alles
behalve malsch te werk gingen, waar zij
het roer in handen hadden.
Wij hebben slechts te herinneren aan
de dagen der „groote revolutie". Ieder weet,
hoe toen de heeren libertijnen hebben huis
gehouden.
Niemand zal hun verwijten kunnen, dat
zij destijds de wonden, waaraan de maat
schappij volgens hen lijdende waste zacht
wilden genezen.
Duizenden bij duizenden hunner tegen
standers werden van goed en leven beroofd.
De guillotine was een der „middelen van
overreding", welke door de redders der
maatschappij in „heiligen" ijver werden
aangewend.
Onder het Schrikbewind kan men dage
lijks gansche vrachtwagens van die „levende
argumenten" zien vervoeren.
Later het moet worden gezegd
schenen de heeren libertijnen wel tot zacht
zinniger denkbeelden gekomen te zijnmaar
voor roof van eigendom of positie deinsden
zij allerminst terug. In naam van het al
leen zaligmakend liberalisme werden zelfs
gansche rijken genomen en geannexeerd.
Niemand zal dit dan ook in de gedachte
komenom de heeren libertijnen als zachte
chirurgijns te kenmerken.
Heeft nu eene richtingwelkeals zij de
macht in handen heeft haar tegenpartij gansch
niet ontziet en geen middel onbeproefd laat
om deze onschadelijk te maken en te ver
nietigen, eenig recht van klagen als tegen
haar wordt gebruik gemaakt van alle wet
tige middelen, die binnen het bereik van
het gezag liggen, om haar triomf te be
letten
Wie zou de rechtmatigheid van zulk een
beklag durven staande houden?
't Is zeker een vreemd soort van vrijheids
begrip van de heeren libertijnen als zij
eischtendat eene regeeringwaartegen zij
een strijd op leven en dood voeren, alles
van hen zal dulden en dragen, terwijl zij
op hun beurt aan het roer, onverbiddelijk
tegen de anti-liberalen ageeren.
Doch zóó toonen zich de libertijnen in
Frankrijk en zóó toonen zij zich overal.
Zelfs tyrannen als zij ageerenwenschen
zij als lammerkens te worden behandeldook
waar zij met de felheid van een leeuw op
positie voeren tegen het bewind, dat hen
vervangen heeft.
Zulk een meeten met twee maten zal
echter door geen onpartijdige kunnen wor
den gebillijkt.
Dat de zegepraal van eene richtingzoo
éénzijdig als de liberale, door ons niet kan
worden begeerd, zoo min voor Frankrijk
als voor eenig ander land, spreekt van zelf.
Wij blijven daarom hopen, dat de li
bertijnen bij de stembus, die welhaast in
Gallië zal geplaatst wordenniet zullen
zegevieren.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Eindelijk is Gambetta gedagvaard om te
verschijnen voor den rechter van instructie
niet te Rijssel, maar te Parijs, niet om
het uitspreken van de bekende redevoering
maar als de medeplichtige van den uitge
ver van de „République Frangaise" welke
die redevoering heeft verspreid.
De Figarois reeds aan het uitreke
nen, hoeveel gevangenisstraf Gambetta kan
krijgenluidt de uitspraakaanval op de
rechten van het gezag van den President
der Republiek, dan krijgt hij van drie
maanden tot vijf jaren met 300 tot 6000
francs boete; is 't een vonnis echter op
eenvoudige beleedigingdan volgt gevange
nisstraf van een maand tot drie jaar met
100 a 5000 francs boete.
De nieuwe Turksche Minister van Oor
log Mustapha wordt gehouden voor een
specialiteit van vesting-bouwkundezijn
opbruisend karakter heeft hem den bijnaam
van Phosphor doen verwerven.
Als een bewijs van von Bismark's op
rechte bedoelingen, in zake zijn beweerde
neutraliteit, wordt de aandacht gevestigd
op een bericht der Neue freie Pressevol
gens 't welk te Krakau op jl. Maandag
27 Augustus uit Pruisen komende waggons
vol lood gepasseerd zijn, welke bestemd
waren voor het Russische oorlogstooneel.
Ten opzichte van Griekenland bevestigt
de Atheensche correspondent van V Indép.
omtrent de dreigende reclamatiën van de
Porte en betrekkelijk de dringende raad
gevingen van Engelandwelke de Britsche
gezant te Athene aan het Helleensche
Kabinet heeft overgebrachtwegens zijne
houding en de verwikkelingenwelke daar
uit het gevolg zouden kunnen zijn. Men
voegt er bij, dat Italië zich bij Engelands
stap aangesloten en aan het Grieksch Gou
vernement groote voorzichtigheid en een
politiek van afwachting aanbevolen heeft,
aan de gebeurtenissen haar geregelden loop
latende.
Trouwens, zoo schrijft men tevens, de
openbare meening in Griekenland is tame
lijk verkoeld ten opzichte der Russische
interventie en bouwt meer hoop op de
medewerking van de groote Mogendheden
als 't uur zal hebben geslagen voor eene
definitieve regeling van den toestand der
Qostersche bevolkingen op een Europeesch
Congres.
Kardinaal Bizzarri is overleden. Z. Em.
werd in 1802 te Pagliano uit eenvoudige
ouders geboren en kreeg vooral bekend
heid als secretaris van Pius VIII. In 1856
zond Pius IX hem met eene bijzondere
zending naar den koning van Napels en
verhief hem in 1863 tot Kardinaal. Ofschoon
sedert eenigen tijd ongesteld, komt zjjn
dood toch onverwacht.
Ook de broeder van den Keizer van
Oostenrijk, de Aartshertog Karei Lodewijk,
heelt dezer dagen met zijne gemalin Maria
Theresia aan Marpingen een bezoek ge
bracht. De aartshertog moest zich als alle
andere menschenkinderen voor den gendarm
legimiteeren.
De Pruisische regeering heeft besloten
nu voor goed een einde te maken aan de
aldaar heerschende agitatie. Ook de K'óln.
Zeitung deelt op grond van haar ver
strekte inlichtingen mededat de politie
nieuwe orders ontvangen heeft. Von Bis
marck kan zijn gang gaan. De verbazende
toeloop naar Marpingen niet ten on
rechte het Duitsche Lourdes genaamd
zal daardoor niet verminderen. De H.
Maagd laat zich niet Maszregelendoor
MAMMIE EMIRAAT.
AB ONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post90
Afzonderlijke Nummers 6
Dit blad verschijnt twee maal per week.
In half formaat 'S WOENSDAGS AVONDS.
In geheel ZATERDAGS
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
■TtrKAMirtnmmr
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
Van 1i
Elke regel meer
30 Cents.
5
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie k Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en "Woensdags
vóór 12 uur 's middags ingewacht.