NIEUWE
No. 77.
Zondag 11 November 1877,
2e Jaargang,
E u r o p a.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post90
Afzonderlijke Hummers 6
Dit blad verschijnt twee maal per week.
In half formaat 'S "WOENSDAGS AVONDS.
In geheel ZATERDAGS
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en "Woensdags
vóór 12 uur 's middags ingewacht.
Uitgever W. KIJPPERS.
„Daar is geen Europa meer", deze klacht
werd eenige jaren geleden door baron Yon
Beust niet zonder bitterheid geuit.
Dit blijkt echter heden nog meer.
Indien er een Europa was, dan zou het
thans pogingen in het werk stellen, om
een bloedigenwreeden en nutteloozen oor
log te doen eindigen, welke het niet heeft
kunnen voorkomen.
Kan men uit de dagbladen wel de cijfers
van die duizenden offers lezen, die om
Plewna vallen, zonder zich af te vragen,
waarom de groote mogendheden het den
oorlogvoerenden niet opleggen die menschen-
slachting te doen ophouden
Niemand is bedrogen geworden door de
leugenachtige voorwendselswaaronder deze
oorlog is begonnenniemand heeft het ern
stig opgenomen met de beschermingdie
de verdrukkers van het katholieke Polen
„den verdrukten Christenen van het Oosten
gingen aanbieden.
Niet alleen de aanvallers, maar allen,
die geloofden dat de „zieke man" stervende
was en men diens diplomatieke begrafenis
nog slechts had voor te bereiden, hebben
zich in den moed en den krachtigen weer
stand van Turkije vergist.
De vredesvoorwaarden schijnen niet zoo
moeilijk te regelen.
Turkije heeft nooit geweigerd, aan zijn
Christen onderdanen van het Oosten zekere
waarborgen toe te staan; opdat deze meer
afdoende zoude zijn, zou men ze in een te
sluiten tractaat opnemen en ze onder de
bescherming en den gezamenlijken waar
borg van al de mogendheden kunnen stellen.
De interventie zou voor Turkije niets
vernederends hebben want zij zou onder
geschikt zijn aan de wederkeerige verplich
ting aan Rusland opgelegd, om aan zijn
katholieke onderdanen dezelfde rechten en
dezelfde godsdienstvrijheid te schenken, die
de Christen onderdanen van den Sultan
genieten en genieten zullen.
Polen zou meer dan half verlost zijn
"Wat de oorlogskosten betreft, zij behoor
den ontegenzeggelijk op den aanvaller en
wel op den overwonnen aanvaller te rus
ten. Trouwens, hoeveel het der eigenliefde
der Russen ook kosten moge moet erkend
worden dat deze de tweevoudige positie
van Rusland is Zij hebben zonder aan
nemelijke redenen aangevallen en hun aan
val is mislukt.
"Wij voegen er bij dat, van welke zijde
ook beschouwd, de bemiddeling van Eu
ropa gewettigd en gerechtvaardigd zijn zou.
De oorlog drukt niet alleen als een ver
schrikkelijke geesel op de oorlogvoerende
natiënmaar slaat wonden ook aan geheel
westelijk Europa. Daarbij komt nog, dat
hij de voorlooper schijnt te zullen zijn van
de pest; de mannen der hygiènie maken
zich ongerust over de gevolgen van de op
hooping van lijken, die meestal onbegraven
blijven liggen in die woeste en eenzame
strekenwaar die bloedige veldslagen wor
den geleverd, waarvan wij dagelijks de
akelige berichten lezen.
Eene zwarigheid schijnt die zoo- vurig
gewenschte bemiddeling in den weg te
staan. Welke mogendheid zal het initiatief
nemen Duitschland of Oostenrijk zal men
van te veel vooringenomenheid jegens Rus
land verdenkenwanneer Engeland optreedt,
zal het van partijdigheid voor Turkije wor
den beschuldigd. Wat de overige natiën
betreft, deze vervullen eene te onderge
schikte roldan dat wij met haar rekening
behoeven te houden. De tegenstrijdigheid
der politieke belangen levert eene ernstige
moeilijkheid op, en zal meestal aan de
oprichting van die scheidsrechterlijke recht
banken in den weg staandie eenige, meer
edelmoedige dan practische philantropen
hebben uitgedacht, om de oorlogen onmo
gelijk te maken.
Eertijds had de Christenheid een opper
hoofd, die te gelijkertijd een rechter en
een vader was. Onafhankelijk souverein,
stond hij bovendien door zijn ambt en zijn
karakter bij de strijdende partijen boven
alle verdenking, en rechtvaardigheid ging
immer hand aan hand met de barmhartig
heid. Maar men is het er nu over eens,
dat zoo iets tot de theocratiebehoort,
en de moderne geest zou zich onmogelijk
kunnen verzoenen met een dergelijke te
rugkeer tot misbruiken van eene andere eeuw."
Er dient dus een ander middel gezocht
te worden, om tot eene vreedzame oplos
sing te komen van den strijddie in oos
telijk Europa een bloedbad aanricht.
Van eene verandering van grenzen zou
er geen sprake kunnen zijndewjjl die on
vermijdelijk geschillen en conflicten zou in
't leven roepen. Maar zou de diplomatie
dan tot machteloosheid gedoemd zijntenzij
de kaart van Europa veranderd worde
Moeten de gouvernementen slechts eene ver
andering der grenzen op 't oog hebben en
zijn zij ook niet een weinig gemaakt in
't belang hunner onderdanen P Wat blijft
er dan over van dat befaamde evenwichts-
systeem, door de bewonderaars der heden-
daagsche staatkunde zoozeer in bescherming
genomen? Is 't niet mogelijk, in de di
plomatieke weegschaal tegenwicht genoeg te
leggen, om den strijdlust van Turkije of
Rusland onschadelijk te maken Voor zoo
veel Turkije betreft, heeft men 't er nooit
van kunnen zeggen; men heeft zelfs te
hoog opgegeven van zijn gedweeheid en
onderworpenheid. Wat Rusland aangaat,
de feiten spreken te luide en hebben het
van de hoogte gerukt, waarop het door
zijn veroveringszucht en zijn hoogmoed ge
voerd werd.
Wij houden het voor een plioht van de
gezamenlijke mogendheden, om door eene
krachtige tusschenkomst een einde te mar
ken aan een oorlog, waarvan de gruwelen
eene scherpe en bittere teleurstelling vor
men met de holle declamatiën onzer wie-
reldbeschaversover de zachtheid der zedep,
den vooruitgang der beschaving en de ver
spreiding van humane denkbeelden in deze
eeuw. Laat ons wat minder wijsgeerig en
wat meer christelijk zjjn. Rusland alleen
zou, uit gekrenkte eigenliefde, zich tegen
eene vreedzame oplossing kunnen verzetten
maar de gevoeligheid weegt niet zwaar
tegenover de ernstige nederlagen door de
Russische legers ondergaan, tegenover de
wenscben van het Russische volk zeiven en
tegenover de hoogere belangen van Europa.
Men behoeft slechts een oppervlakkigen
blik, om zich te overtuigen, dat van alle
kanten binnenlandsche moeilijkheden en
maatschappelijke vraagstukken opdoemen,
ernstig genoegom de gouvernementen aan
te sporen, hunne twisten te staken enden
vrede der natiën en het herstel der orde,
of, zooals men eertijds zeideden vrede
Gods te sluiten. D. G.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Toen bij den laatsten Pruisischen land
dag de wakkere afgevaardigde Windthorst
van het centrum op de hem alleen eigen
satyrieke wijze de nationaal-liberalen, doch
inzonderheid het ministerie hekelde, had
het volgende incident plaats „Wij hebben"
sprak Windthorst „nu in Pruisen een sou
verein minister met onbeperkte macht, en
daarnaast eene rij van mannen, die niets
meer zijn dan zijne zaakgelastigden in de
onderdeelen des bestuursin waarheid be
zitten wij dus geene staatsministers, die ge
meenschappelijk arbeiden, maar eene rij
hoogst achtingswaardige, brave lieden, die
echter niets meer zijn dan kommiezen van
vorst Bismarck." Bij deze laatste uitdruk
king rees er een gemompel op uit de libe
ralen. Deze pil viel hun wat zwaar te slik
ken. Althans minister Camphausen rijst op
en zegt
„Zeer wel, mijnheer Windthorst! doch
wat is dan de reden, dat de katholieke
pers er zoo op aandringt, dat de kommies
Falk aftreden zal en waarom maakt de
cijnsvrije pers zoo veel drukte om den
kommies Camphausen tot heengaan te be
wegen
„O," antwoordt Windthorst, „het is mij
geheel onverschilligof Falk en Camphau
sen gaan of blijven, want zoolang vorst
Bismarck zijne plaats behoudtzal alles
bij het oude blijven. Het standpunt dei-
katholieke pers is overigens duidelijk ge
noeg. Zij valt wel is waar Falk aan, om
dat diens naam onder de wetten staat en
hij ook menige bijzonderheid zelf daarbij
gevoegd heeft, doch als er sprake van is,
dat de Culturkampf ophouden of voortgaan
zaldenkt niemand aan mijnheer Falk
maar alleen aan vorst Bismarck. Mijnheer
Falk zal ook zelf wel ondervonden hebben,
dat de katholieke pers niet veel respect
voor zijne persoon heeft, want hij heeft
bijv. reeds meermalen de Germania aange
klaagd, omdat zij zijne persoon niet voor
beduidend genoeg hield."
Graaf Hermann von Arnimlegatie-secre
taris buiten dienstneef van den ex-gezant
graaf Harry von Arnim is in hooger beroep
tot vier weken gevangenisstraf veroordeeld,
wegens beleediging van prins v. Bismarck,
in twee artikelen opgenomen in Die Deutsche
Reichsglocke. De eerste rechter had hem
drie maanden; gevangenisstraf opgelegd. Zijn
medebeklaagdede redacteur Gehlsen, moet
vier jaren in den kerker doorbrengen, een
jaar minder dan bepaald was bij het von
nis, waarvan hij appelleerde.
Te Berlijn loopen voortdurend geruchten
over een aanstaande Ministercrisis, omdat
prins von Bismarck ontevreden is over zijn
ambtgenootenwelke volgens hem niet prac-
tisch genoeg te werk gaan.
De onzekerheid in den politieken toe
stand van Frankrijk duurt voort. Het Mi
nisterie Pouyer-Quertier heeft geen levens
vatbaarheid na zijne samenstelling getoond
en mocht niet eens den volgenden dag aan
schouwen. Men vleit zich numet het
voorloopig aanblijven van het Kabinet-de
Brogliede Fourtou.
Eenige der oud-Ministers zijn in den
Senaat verschenen en de eerste zittingen
van de beide Fransche Kamers zijn rustig
en zonder incident afgeloopen.
Opmerkelijk is 't, hoe de radicale partij
in het geheim intrigeerd en werkt. Zij heeft
blijkbaar weinig goeds voor den dag te
brengenalthans haar plannen schuwen
het daglicht. Er valt echter met de crisis
in Frankrijk niet te spotten. De ingetogen
heid van 't oogenblik kon wel eens ten
doel hebben om tijd te winnen.
Het gerucht, dat Mac-Mahon zijn ontslag
zou willen nemen is ongegrond. De Maar
schalk heeft de deputatie der rechter zijde
ten gehoore ontvangendeeen zeer bepaald
antwoord gegeven en zijn vast besluit ken
baar gemaakt om niet af te treden.
Men verzekert dat de Meerderheid van
den Senaat eendrachtig besloten is, den
Maarschalk-President te blijven steunen.
De spanning tusschen Servië en Turkijë
is plotseling toegenomen, ten gevolge van
eene te Belgrado ontvangen nota der Porte,
waarin deze onder bedreiging van krach
tige maatregelen de verwijdering van het
Servische observatiecorps van de grenzen
verlangt.
De Koningin-moeder van Saksen is Don
derdag-avond overleden. Zij was geboren
13 November 1801, gehuwd met Koning
Jan 13 November 1822 en weduwe sedert
29 October 1873.
DE OORLOG.
Uit nadere berichten blijkt dat bij het jong
ste gevecht bij Gornzi-Dobnik een pacha met
verscheidene officieren en 1600 man de wape
nen neerlegde. Men gist dat een deel der troe
pen reeds vroeger in de richting van Telisch
de wijk had genomen. De Russen maakten 4
stukken geschut en eene groote hoeveelheid
wapenen buit. De Turken verloren aan dooden
en gewonden 3500, de Russen 4000 man,
waaronder 230 officieren. Twee brigade-gene
raals werden zwaar gewondvele stafofficieren
gedoodmaar de garde had haar taak volbracht.
Een uur nadat het gevecht was geëindigd ver
scheen generaal Gourko en bedankte elk dei-
regimenten voor de betoonde dapperheid.
„Chefket-pacha rukt aan het hoofd van een
sterk legercorpsPlewna ter hulp.
Volgens een telegram uit Coustantinopel is
Moukhtar-pacha ijverig bezig met Erzerum dat
door een aanzienlijk versterkt leger bezet wordt
in staat van verdediging te brengen.
Uit Kurukdara wordt in dato 6 dezer ge
meld Gisteren beproefden de Turken een aanval
op de positie van generaal Lasareff vóór de
zuid-oostelijke forten van Kars. Zij leden de
nederlaag en trokken in wanorde terug tot
onder bereik van het geschut op het fort
Hafupascha. Twee Russische bataljons drongen
HAARIMSdl (OULUT.
