N I B U W E
79.
Zondag 18 November 1877,
2e Jaargang.
De Drankzonde.
Sint Nicolaas.
RA1RIM
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden yoor Haarlem75 Cents.
Buiten Haarlem franco per post90
Afzonderlijks Nummers6
Dit blad verschijnt twee maal per week.
In half formaat 'S WOENSDAGS AVONDS.
In geheel ZATERDAGS
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
IIRAIT.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie k Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en Woensdags
vóór 12 uur 's middags ingewacht.
AGITE MA NON AGITATE.
Uitgever WK II P P E R S.
Niemand zal kunnen ontkennen, dat het
misbruik van sterke dranken (om een ge
tuigenis over te nemen, voor eenige jaren
afgelegd door de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal) een kanker is, welke knaagt
aan het welzijn des volks.
Van verschillende kanten werden in den
loop des tijds geneesmiddelen aan de hand
gedaan om dat ontzettend kwaad te be
strijden.
Al die raadgevingen vloeiden ongetwij
feld uit eerbiedwaardige' bron. Zij werden
ingegeven onder den indruk der vreeslijke
feiten, welke zich schier alle dagen voor
doen en wier ontstaan aan den rampzaligen
drankduivel moet geweten worden.
Men kan toch bijna geen nummer van
eenig dagblad ter hand nemen, of onder
de nieuwstijdingen vindt men misdrijven
en misdaden vermeld, welke werden ge
pleegd in dronkenschap. De meest satani
sche handelingen zijn het gevolg der on
matigheid en door haar beheerscht, ziet
men den mensch in een onmensch ont
aarden.
Geen wonder daarom, dat (gelijk wij
reeds aanstipten) alle menschenvrienden
zich bezig hielden met de vraagwat ter
bestrijding van dit heilloos verschijnsel kan
geschieden
Ook in ons Vaderland werden er stemmen
gehoord, die aandrongen op het invoeren
van wettelijke beperkende maatregelen.
Als met de arm der wet, wil men den
onmatige tot bekeering dwingen en den
zwakke tegen het vervallen tot onmatig
heid behoeden.
De voorstanders van die tusschenkomst
der wet, bij het bestrijden eener zoo veel
verwoestende volkszondeberoepen zich
meestal op Engeland en Amerika, waar
hun denkbeeld verwezenlijking vond.
Daar nu inderdaad zulke voorbeelden
aiet weinig zouden bewijzen ten gunste
Zou er één enkele naam bestaanwaaraan
Voor ieder, zonder onderscheid van rang of
stand aangenamer herinneringen verbonden
zijn dan aan dezen
St. NICOLAAS!
Welk een genot was het ons als kind op
moeders schoot gezeten, reeds weken lang te
Voren te hooren verhalen hoe de goede Bis
schop op zijn gevleugeld paard gezeten en
Van zijn zwarten knecht vergezeld ons eerlang
zou komen bezoeken en ons, dan, o zooveel
moois zou medebrengen; hoe kropen we achter
moeders stoel verschrikt weg, als op den zoo
lang verbeiden avond onze oude keukenmeid,
Voof die plechtige gelegenheid zoo onkenbaar
mogelijk toegetakeld en met een halve takke-
bos bij wijze van gard in de hand, met
Veel eedruisch binnenkwam om zich met een
Rfoven basstem te informeeren of de kinderen
ahijd nog al zoet waren, waarop moeder dan
geregeld antwoordde, dat zij geen klagen over
ons had en de gewaande Bisschop het eens
klaps suiker en erwten en boonen liet regenen,
°m vervolgens te maken dat hij weêr gauw
"Oet goed fatsoen uit de voeten kwam; hoe
onrustig sliepen we dien nacht j deels naar aan-
eener interventie van den wetgever op liet
gebied der drankbestrijding, wanneer het
bleek, dat de genomen maatregelen doel
hadden getroffenzoo is het niet van be
lang ontbloot, eens te weten te komen,
welk resultaat zulk een wets-veldtocht tegen
den drankduivel heeft uitgewerkt.
Met belangstelling namen wij dan ook
kennis van een getuigenisin een reisboek
afgelegd, omtrent de werking van het be
sproken beginsel in Amerika.
't Spreekt van zelf, dat wij volstrekt
niet voorbijzien het verschil tusschen de
Amerikaansche en Nederlandsche toestanden.
Dit neemt echter niet weg, dat het al
lergrootste punt van overeenkomst tusschen
ginds en hier niet kon geloochend worden,
namelijk dit, dat men zoowel in Amerika
als in'Nederland menschen vindt, waarin
dezelfde trek naar het verbodene heerscht
menschen, wier harten door dezelfde zon
de worden verpest, en die, onder den in
druk eener zelfde kwade gewoonte gevaar
lijk worden voor zich zelven en voor de
Maatschappij.
En wat staat nu geschreven in het door
ons bedoeld reisverhaal
Een ander euvel, zoo heet het daarin,
waarmede de Amerikaansche Maatschappij
te worstelen heeft, en dat ontzagelijke
verwoestingen aanricht, is de verregaande
onmatigheid, de dronkenschap.
Deze schier onbedwingbare trek naar
sterke drank is een erfenis van de Ger-
maanscheEngelsche en Duitsche voorva
ders van het tegenwoordige Amerikaansche
volk hier echter wordt die behoefte nog
meer geprikkeld door den invloed van een
klimaatdat zoowel in warmte als in koude
telkens tot uitersten overslaat.
Even als de Engelschenhebben ook de
Amerikanen allerlei middelen aangegrepen
om dit steeds heftiger voortwoekerend kwaad
te stuiten. Zij zijn daarin zelfs verder ge
gaan dan in Engeland.
In sommige Staten werd de verkoop van
leiding van dat bezoek, deels in de blijde ver
wachting van de heerlijke dingen, welke wij
verzekerd waren den volgenden ochtend bij
ons ontwaken te zullen vinden
Hij ligt al lang achter ons, die gelukkige
tijd, waarin wij, nog geen zorgen kenden,
waarin ons grootste verdriet nog bestond in
een te water geraakten knikker of priktol,
waarin we nog een onwrikbaar geloof hechten
aan den goeden Heilige en diens jaarlijksch
bezoek. We weten al lang wat er van dien
St. Nicolaas is en in stede van door hem be
zocht te wordenstellen wij hem thans zelf
voor. Maardaarom heeft dit feest zijne aan
trekkelijkheid nog geenszins voor ons verloren.
Of is het ons geen genot die fonkelende oog
jes onzer kleinen te zien, die gelukkige ge
zichten van ouden van dagen, die zoo onver
wacht in staat zijn gesteld de barre winter
koude met minder zorg te gemoet te treden f
Gevoelen wij ooit krachtiger de waarheid van
de spreukdat het zaliger is te geven dan
te ontvangen
Ik geloof het niet
Wat in den loop der eeuwen ook veranderd
moge wezenwelke gebruiken in den loop der
tijden ook geheel verloren mogen zijn gegaan,
Sint Nicolaas komt nu eerstdaags al voor den
meer dan veertien honderdsten maal terug en
bedwelmende dranken geheel verboden in
andere werd die handel aan beperkingen
onderworpen, welhaast met een verbod
gelijk staande.
De drankverkooper werd in onderschei
dene Staten verantwoordelijk gesteld voor
de vergrijpen of misdaden, door den be-
schonkene begaan; en in vele andere is
doorgaande dronkenschap een grond voor
echtscheiding.
En toch, in Amerika zoowel als in
Engeland, is de uitkomst van dergelijke
maatregelen voor het minst twijfelachtig.
Over het geheel genomen, wordt er in
Amerika tegenwoordig meer sterke drank
gebruikt dan ooit te voren.
Zelfs in die Staten, die tot dusver ge
acht konden worden, het minst aan dit
euvel te lijden, nemen de veroordeelingen
wegens dronkenschap voortdurend toe.
In spijt van zijn uiterst gestrenge wetten
werden er in Maine, in het jaar 1875,
meer personen ter zake van dronkenschap
veroordeeld, dan in eenig vroeger jaar,
sedert de invoering der verbodsbepalingen.
Massachusetts, na gedurende meer dan
twintig jaar de proef te hebben genomen
met het verbod van dronkenschapheeft
onlangs die wet ingetrokken, en laat nu
den verkoop van sterke drank toe, behou
dens vergunning der overheid.
Wetten, reglementen en politiemaatrege
len zijn onmachtig gebleken om het kwaad
te keerenmaar evenmin is dit tot dusver
gelukt aan de ijverige en welmeenende po
gingen van particulieren, afschafïings-ge-
nootschappenvereenigingenmeetings, pre
dikers en zendelingen.
Zelfs de in sommige opzichten misschien
bespottelijke, maar in ieder geval goed
gemeende kruistocht door de vrouwen in
Ohioonder aanvoering van moeder Caiey
tegen den drank ondernomen, heeft voor
zooyer men oordeelen kan, niet bijzonder
veel vrucht gedragen.
Het kwaad is zoo ingeworteld en zoo velerlei
wordt nog altijd met hetzelfde enthousiasme
verbeid.
Kent ge de geschiedenis van dien goeden
Sint Niet Welnu in het kort komt zij hier
op neêr.
Omstreeks het jaar 300 onzer jaartelling
was zekere Nicolaas Bisschop van Myra in
Klein-Azië en stond in zijn dioceese algemeen
bekend als oen zeer weldadig man. Hij was
een dier vrome en brave kerkvaders, door
wien de spreuk „Doe wel en zie niet om" steeds
in zoo ruime mate in toepassing werd gebracht.
Onder de brave arme liedendie niet ver
van den Bisschop afwoonden, behoorden o. a.
ook een schoenmaker. De man had 3 doch
ters en moest hard werken voor een dage-
lijksch stukje brood. Gaarne zou hij zijne oudste
dochter hebben uitgehuwelijkt, maar er ontbrak
hem een bruidschat. Het meisje zelf leed hier
onder ook, totdat op een goeden avond op
geheimzinnige wijze een goudbeurs de deur in
werd geworpen en zoodoende eensklaps do
huwelijksgift voor de dochter gevonden was.
Toen later van uithuwelijking der tweede
dochter sprake wasgebeurde hetzelfdeter
wijl eindelijk voor de 3e dochter nogmaals en
op even geheimzinnige wijze een goede som
gelds in huis werd geworpen. Eu het was
eerst bij gelegenheid van dien derden keer
oorzaken werken juist in onzen tijd mede om
het te bevorderendat de vraaghoe die ver
derfelijke en steeds grooter verwoestingen
aanrichtende kanker kan worden genezen of
althans beteugeldinderdaad eene der ergste
is, die de staatsman en ieder vriend des
volks zich ter verantwoording kan voor
leggen.
Hier eindigen wij onze aanhaling uit het
bewuste reisboek.
- 't Is zeker te bejammerendat de schrij
ver op de vraag, welke hij aan het eind
zijner opmerkingen steltzelfs geen proeve
van beantwoording gaf.
Niemand zal hem toch kunnen tegen
spreken, dat werkelijk het kwaad van het
drank-misbruik eene ziekte iswaardoor tel
kens meerderen worden aangetast, maar al
te dikwerf met doodelijke gevolgen.
Als wij rondzien in de wereld, dan
ontdekken wij overal de sporen van dien
grooten verwoesterdiehelaas door dui
zenden bij duizenden als een vriend wordt
beschouwd en wiens omhelzingen toch ver
derfelijk zijn.
Uit de gevangenissende krankzinnigen
gestichten en de verblijven der armoede
gaan de akeligste jammerkreten der drank
ellende op, geslaakt door de slachtoffers
van het bedwelmend vocht, die door het
misbruik daarvan tot misdaad vervielen
van hun verstand werden beroofd of hun
maatschappelijke welvaart zagen vernietigd.
Wat valt nu tegen die vreeselijke zonde
te doen
Gelijk ons werd medegedeeld baten tegen
haar geen bepalingen der wetde hartstocht
toont zich sterker dan het legaal verbod.
De schrijver, wiens voorstelling wij over
namen constateertdat om het drankkwaad
te keerenniet alleen wettenreglementen
en politie-maatregelen onmachtig bleken
maar dat ook de pogingen van predikers
en zendelingen het gewenschte resultaat
niet opleverden.
Was het de bedoeling van den schrijver
dat de brave bisschop ontdekt werd de milde
gever te zijn geweest en dat hij zich niet kon
onttrekken aan de hartstochtelijke dankbetui
gingen van dat beweldadigde gezin.
Tevens was het nu uitgemaakt wie de ge
heime weldoener was van zooveel anderen,
die op dezelfde of op soortgelijke wijze hun
kommer zoo dikwerf door een onverwachte
gift in eens hadden zien wegnemen.
En ziedaar de oorsprong welke er toe geleid
heeft om ten minste ééns op een jaar het voor
beeld van den ouden Bisschop toch te volgen
en anderen, vooral onze kleinen, op aange
name wijzo te verrassen.
Laat ons steeds dat feest in eere houden
laat ons steeds de St. Nicolaas volgens oud
gebruik blijven vieren. Aan iets nieuws om
de onzen mede te verrassen zal het wel nooit
ontbreken, want de 6e December moge ook
al uitsluitend in Nederland gevierd worden,
hij heeft toch over de grenzen reputatie ge
noeg om den fabriekanten aldaar te doen zor
gen dat we niet met leege handen behoeven
te staanzoo zag ik dezer dagen niet alleen
in den Printemps, boulevard Haussmann te
Parijs, maar ook reeds, in deze stad Sint-
Nicolaas étalage's zóó keurig en rijk, zóó smaak
vol en uitgebreid als ik er nog zelden heb
aangetroffen.
