N I E U W E
No. 89.
Zondag 25 December 1877,
De Kiestabel.
2è 'Jdorgaii".
?mn
abonnementsprijs
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Uithoofden van het invallen van den
2de Kerstdag op "Woensdag a. s. zal dit
blad Donderdag verschijnen.
Het waren zeer gewichtige beraadslagin
gen welke jl. Woensdag en Donderdag
in de Tweede Kamer der Staten-Generaal
werden gevoerd.
De herziening der Kiestabel was aan de
orde, en bij de behandeling van het daar
toe betrekkelijk wetsontwerp kwam de juist
heid aan het licht van het oordeelhetwelk
wij bij het optreden van dit Kabinet er
over hadden geveld.
Yan mannen als Kappeyne en Smidt
van Tak en van Bosseom van de andere
Ministers maar te zwijgen kon niet anders
worden verwachtdan dat zijook in de
Regeering, die politiek zouden vertegen
woordigen welke er niet voor terugdeinst,
om, als het belang der liberale heeren dit
vordert, allen, die nog „bekrompen" genoeg
zijn niet-liboraai te denken, tot machte
loosheid bij de stembus te veroordeelen.
Vóór eenigen tijd waarschuwden wij
naar aanleiding van de algemeene beraad
slagingen over de Begrootingswettentegen
al te groote zoetsappigheid tegenover het
tegenwoordig Bewind.
't Kwam ons voor, dat men wat al te
lief van anti-liberalen kant het had be
jegend.
Wij brachten daarbij in herinnering, het
beruchte programma van een toekomstig
liberaal Ministerie, dat de heer Kappeyne
in November 1874 in de Tweede Kamer
ontwikkeld had.
In die rede had hij zich alles behalve
malsch uitgelaten over de verhouding van
de liberale partij tegenover de minderheden
in het land.
Getrouw aan de revolutionaire traditie,
welke r te beginnen met 1789, steeds had
doen zien, hoe zij, die altijd den mond
vol hebben met de woordenvrijheid en
liberaliteitals het op daden aankomt
precies anders handelen dan zij spreken.
De liberale heeren zijn van ouds de grootste
verdrukkers geweest.
Zóó gedroegen zij zich in Frankrijk (in
de laatste dagen leverden zij op nieuw het
bewijs daarvan door nog meerdere prefec
ten te ontslaan dan hun voorgangers, in
wie zij dat feit als een gruwel afkeurden)
zóó overal, met name inzonderheid in Duitsch-
land.
De liberalen gunnen u geen andere vrij
heid dan om liberaal te zijnen als
men hun vrijheidsbrood niet smakelijk vindt,
dan moet men daarvoor gestraft worden
door vrijheidsgebrek.
Zijt ge daarenboven „brutaal" genoeg,
van zulk een vrijzinnigheid onvrijzinnig te
heeten, zoo ontgaat ge daarvoor de kastij
ding met de liberale tuchtroede niet. Ge
wordt dood eenvoudig een man van de
reactie genoemd, of nog erger: een ker
kelijk dweeperdie van Rome of Dordt
uw bevelen ontvangt.
Onbegrijpelijk mag het wel heeten, dat
zulk een richting een meerderheid in 's lands
■vergaderzaal kan meester worden.
Uitgever W. KUPPERS.
Tot verschooning van het goede Hol-
landsche Volk moet er echter op worden
gewezen, hoe dat ook niet mogelijk was,
dan door de toepassing van allerlei afschu
welijke middelen van misleiding en vorval-
sching der openbare meening.
Kan er alzoo wel iets worden bijgebracht,
dat de kiezers eenigermate verontschuldigt,
het feit-zelf, dat het liberalisme over de
meerderheid der stemmen in de Kamer be
schikt, moet diep worden betreurd.
Daardoor alleen kan het immers gebeu
ren, dat een nieuwe poging, door een li
beraal gouvernement beproefdom door
middel van de electorale indeeling des Rijks,
de wezenlijke volksstem te smoren en een
kunstmatige liberale meerderheid in de Ka
mer bijeen te brengen, ten slotte met 45
tegen 31 stemmen kan slagen, en daarin
aan de parlementaire geschiedenis van ons
Vaderland een bladzijde toe te voegen
waarop de onpartijdige tijdgenoot en nazaat
de woorden zullen ter neder schrijven: „In
December van het jaar 1877 gelukte het
aan de radicale partijschaphet werk voort
zettende door vroegere liberale Regeeringen
aangevangenom op Nederlandschen bodem
het zich uiten der ware volksovertuiging
bij de stembus te beletten en een Schrik
bewind te vestigen, dat, in naam der vrij
heid aan de vrijheid-zelve doodelijke won
den toebracht."
Mocht men soms meenen, dat wij te
scherp ons uitlieten, dan leze men slechts
wat over de kiestabel van den heer Kap
peyne, door de heeren Heydenrijck, van
der Hoeven, Bichon van IJsselmonde, Wint-
gensvan BaarMackayvan der Schrieck,
van Asch van Wijck, Saaymans Vader, van
Nispen, Lambrechts, de CasembrootHuff
man s en Corver Hooft is gezegd.
In onomwonden, duidelijke, echt llol-
landsche taal, verweten zij het Ministerie,
dat het de kiestabel ontworpen had, in
de allereerste plaats, met afkeurenswaar
dige partij bedoelingen en dat het 't stem
bevoegd Nederland geweld had aangedaan
door zulk een verschikking in de distric
ten, dat als bijkans zekere uitkomst de
versterking van het liberaal element in de
Kamer kon worden verwacht.
Reeds jl. Maandagbij de discussie over
het aan de orde stellen der kiestabelhad
de heer van der Hoevenmet die kracht
van taal, waardoor hij zich zoo bijzonder
onderscheidt, in het licht gesteld, hoe de
volksstem over dit Regeeringsvoorstel niet
werd gehoordmaar gesmoord.
Die uitspraak is het kort begrip der ge
schiedenis van deze geheele zaak.
Met groote overhaasting, zonder de ver
schillende localiteitenbij de herziening van
de kiestabel betrokken, gelegenheid te ge
ven voor haar rechten op te komenwordt
de aanneming van het wetsontwerp door
gedreven.
Comedie is er gespeeld, anders niet.
Met het onnoozelste gezicht van de wereld,
kwam de Minister Kappeyne in de Kamer
vei klaren, dat hij volstrekt geen partijzuch-
tige inzichten met het ontwerpen dezer wij
ziging van de kiestabel had gehad, en dat
hij in hoofdzaak het ontwerp van zijn voor
ganger had overgenomen. Ook dit laatste
is niet waarwant de Minister Heemskerk
had het zuiden des lands volstrekt niet zoo
benadeeld als de heer Kappeyne bij zijn
wijziging der districten heeft gedaan. Op
ieder onbevangene moet de lezing van de
verdediging door den Minister van Binnen-
landsche Zaken van het wetsvoorstel den
indruk maken, dat hij op de lachspieren
der vergadering wilde werken en vooral
aan de kerkelijke partijen eenige hatelijk
heden toevoegen. Tot dit laatste doel
diende het argument, dat het nieuwe dis
trict Zevenbergen alleen door de Katholie
ken werd bestreden, omdat zij vreesden,
dat een protestant daarin de meerderheid
zou kunnen verwerven. Zulke motieven,
waartegen verschillende sprekers met kracht
opkwamennoemen wij dooddoendersenkel
geschikt om op de kerkelijke hartstochten
te werken. Bewezen wordt door zulke rede
neeringen hoegenaamd niets.
Trouwens geheel het debat over de kies
tabel tusschen de Kamer en de Regeering
gevoerdzal een gedenkteeken blijven van
de dieptewaartoe de partijschap vervallen
kanals zij zich van eiken teugel en eiken
band heeft geëmancipeerd. De geschied-'
schrijver, die eenmaal deze treurige wets
herziening zal boekstavenzal ook nog het
merkwaardige feit te vermelden hebben,
dat de vrienden der liberale Regeering den
moed niet hadden haar partij op te nemen.
Onze vroegere waarschuwingtot de
anti-liberalen in de Kamer gerichtweest
niet al te lief voor het Kabinetzullen wij
wel niet behoeven te herhalen. De liberale
richting, aan het Bewind gekomen, heeft
de anti-liberale partij zóó mishandelddat
deze zich wel van verdere lieftalligheden
tegenover het Bewind zal onthouden.
D. M.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Uit Berlijn wordt gemeld dat prins von
Bismarck daar zal terugkeeren, nu de mi
nister Eulenburgde geheele omgeving der
Keizerin, de minister van het huis des
Konings, benevens graafNesselrode, groot
meester van het huis der Keizerin ontslag
gekregen hebben. Bismarck heeft dus op
nieuw over den Keizer gezegevierd.
In het Huis van Afgevaardigden werd de
derde lezing van de Staatsbegrooting voor
1878/79 voortgezet. Daar het hoofdstuk
van den Eeredienst aan de orde waskwam
de afgevaardigde van Schorlemer-Alst weder
terug op de vervolging der Katholieken.
Spreker hield voldat de staatsambtenaren
een geregelden krijg tegen de katholieke
Kerk en geestelijkheid voeren. Hij besloot
met deze woorden: Eenmaal riep eenFransch-
man, gereed onder de bijl der guillotine
te vallen ik sterf op den dagwaarop het
volk zijn verstand verloor ik wilin aan
sluiting van die woorden, eindigen met
deze stelling: „Men zal ons vervolgen;
doch men zal de vervolging staken op den
dag, waarop het verstand zijn rechten we
der hernemen zal."
Tegen den kardinaal-aartsbisschop Ledo-
chouwski van Gnesen en Posen zijn tegen
woordig weer vijf nieuwe processen aan
hangig, wegens het excommuniceeren van
even zooveel afgevallen priesters.
De verantwoordelijke redacteur van de
Kuryer Poznanski is tot 100 mark boete
veroordeeld, wegens beleediging van den
Reichs-Anzeiger.
In Engeland schijnt men de zaken om
trent het Oosten een weinig van nabij te
gaan beschouwen. Het Ministerie heeft be
sloten het Parlement drie weken vóór het
gewone tijdstip bijeen te roepen, om het
de maatregelen te kunnen voorstellendie
door den veranderden stand van het Oos-
tersch vraagstuk gebiedend geëischt wer
den. Aan het Parlement zal verzocht wor
den, de noodige gelden toe te staan ter
bestrijding eener krijgsmacht, als door'den
tegenwoordigen staat van zaken in Europa
gevorderd wordt.
Ingewikkeld wordt de quaestie nu Rus
land, zijn beloften vergetende, zijn ver
bintenissen verbreekt en naar het bezit van
Armenië en Consfantinopel streeft. Het is
dan ook niet de zegepraal van de Russen,
maar de vrijheiddie aan Rusland door
de verbonden Keizerlijke Mogendheden ge
laten wordt, om van die zegepraal naar
welgevallen gebruik te maken, waardoor
het gevaar voor de Britsche belangen ge
boren worde.
De Porte heeft geklaagd over den toe
vloed van Italiaansche vrijwilligers, die het
leger van Montenegro komen versterken.
Prof. Esmarck, die zich belast had met
het aanwerven van geneesheeren voor het
Turksche Roode Kruismaakt openlijk
bekenddat hij reeds van het voldoende
cijfer voorzien is. Er kwamen een stroom
van artsen voor het aangegeven doel be
schikbaar.
Over de jongste houding van Oostenrijk
in de Oostersche crisis heft The Morning
Post een klaagtoon aan. Het is ongelukkig
genoeg een feitdat de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche Regeering zich bij het complot
tot verbrokkeling van het Turksche Rijk
heeft aangesloten.
„Welke de voorwaarden zijn, kunnen
wij moeilijk gissen, want niets in den vorm
van tijdelijke voordeelen, die door Rusland
kunnen worden aangeboden, zou voldoende
schadeloosstelling kunnen zijn voor de duur
zame gevaren, die door zulk een heilloos
verbond over de dualistische Monarchie
gebracht zullen worden. Wanneer Turkije
heden zulk een treurig schouwspel aanbiedt
van zegevierend verraad en van het slagen
van lang beraamde plannen van revolutie
en samenzweringdan hebben Hongaarsch-
Oostenrijksche staatslieden zich de vraag
te stellen, hoe het met hun eigen Staat
na verloop van een reeks van jaren ge
schapen zal zijnals ook op Oostenrijk-
Hongarije dezelfde revolutie-middelen zullen
worden toegepast.
„Wanneer graaf Andrassy het oog richt
op den innerlijken toestand van de aan
de Habsburgsche dynastie onderworpen
slavische nationaliteiten, zal hij verschijn
selen zien van rusteloosheid, sporen van
Panslavische werkzaamheid en agitatiedie
reeds in hooge mate dreigend beginnen
te worden. Wat uit deze onrust, gevoed
75 Cents
90
s
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt twee maal per weolc.
In Kalf formaat 'S WOENSDAGS AVONDS.
In geheel ZATERDAGS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Tan 1—6 regels80 Cent*.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents por advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en Woensdag»
vóór 12 uur 's middags ingewacht.
