NIEUWE
No. 149
Zondag 3 Maart 1878.
3e Jaargang.
ZILVEREN FEEST.
RUS of TURK.
Russische Gruwelen.
Uitgevers: KÜPPERS LAUREY.
Maandag vieren de Bisdommen van Ne
derland het zilveren feest van hun her
nieuwd bestaan, daar Z. H. Paus Pius
IX, z. g. op den 4n Maart 1853 het
Bisschoppelijk Kerkbestuur in ons Vader
land heeft hersteld.
Tot dankbare herinnering zal het Hoog-
eerw. Kapittel op dien dag ten half elf
ure in de Kathedrale K v van Haarlem
eene plechtige Conventueele H. Mis zingen
en zal Z. D. H. de Bisschop na die H.
Mis het Pontificale Te Deumvieren.
De openbare teekenen van vreugde
blijven achterwegeom niemand te hinderen;
maar moee toch de innige dankbaarheid,
die allen moet bezielen, velen met den
Bisschop en de Kanunniken aan den voet
van het Bisschoppelijk altaar vereenigen
om aan God, den gever van alle goede
gaven, een hartelijken dank aan te bieden.
Niets natuurlijker dan dat de Katholie
ken, bij het aanschouwen der ontzaglijke
worstelingen op de uitgebreide slachtvelden
van het Oosten zich zeiven afvragen, wat
Christus' kerk van dien strijd te hopen of
te vreezen heeft.
Reeds te voren kon hare verwachting
niet groot zijnen hoe de oorlogskans zich
ook wende, daar bestonden meer redenen
tot vrees dan tot vertrouwen en berusting
want de oorlogvoerende partijen waren beide
barbarenbeide fanatiekbeide uit beginsel
tegen de Moederkerk vijandig gezind. Te
winnen viel er eigenlijk niet; maar er leef
den op het Turksche grondgebied nog vele
Katholieken, voor wie de uitslag des oor-
logs geen onverschillige zaak was.
"Waar twee vijanden dreigen, wekt de
sterkste ook de grootste vrees. Het viel
dus niet te ontkennen, dat de Noordsche
Kolos, de moordenaar der Polen, na de
behaalde zegepraal, de bezittingen en de
kinderen der Kerk te vuur en te zwaard
tot verdelging toe zou vervolgen. Wat de
Islam in Europa niet vermochtomdat zijn
invloed op het Christelijk volk geheel te
loor ging, dat zou onder het huichelachtig
devies van „humaniteit en christendom"
door knoet en sabel worden gevestigd.
Des te bedenkelijker werd de toestand,
toen het bleek dat tusschen den Rus en
den Pruis een broederbond was gesloten
enbijgevolgde beide kerkvervolgers
hand aan hand gingen.
Aan het bondgenootschap toch valt niet
meer te twijfelen, voor de logica der fei
ten worden alle betuigingen van neutrali
teit krachteloos, en die feiten spreken zoo
luid mogelijk. Hoe verklaart men het an-j
ders dat de offioieuse Duitsche pers da
gelijks een pleidooi houdt ten gunste van
Rusland tegen Turkije dat prins Reuss
de Porte, op haar verzoek om de bemid
deling van Duitschland tot verkrijging van
den vredeverwees naar het Russisch
hoofdkwartier dat 30,000 kilogram bus-
kruit door de Russische regeering in Ber
lijn gekocht en naar Rusland gevoerd zijn,
terwijl bij verdrag werd vastgestelddat
de betaling eerst in 1881 behoefde plaats
te hebben dat 250,000 gewerenwaar
onder 120,000 chassepots uit den Fransch-
Duitschen oorlogdoor Rusland voor slechts
5 francs per stuk gekocht werdenterwijl
de levering geschiedde door eene commis
sie van Duitsche officieren, die elk wapen
vooraf moesten beproeven en voor de
deugdelijkheid daarvan verantwoordelijk wa-
.ren P dat de betaling dier geweren tot het
jaar 1883 werd uitgesteld dat tweemaal
's weeks bij von Moltke de officieren van
den Pruisischen generalen staf vergaderden
om het beloop des krijgs in Bulgarije en
Azië na te gaan en dat daags na elke
zitting het protocol naar den Russischen
generalen staf werd gezondenin drin
gende gevallen zelfs langs den telegraphi-
schen weg dat Pruisen een leger van
50,000 soldaten aan zijne oostelijke grenzen
heeft geconcentreerd, om aan Rusland ge
legenheid te geven, al zijn troepen uit
Polen en Lithauen naar het slagveld te
zenden
De woorden mogen op staatkundig ge
bied een zeer rekbare beteekenis hebben,
de aangehaalde feiten kunnen onmogelijk
met het begrip van neutraliteit in over
eenstemming worden gebracht.
Daar zijn misschien nog onnoozelendie
in den waan verkeerendat de Keizer van
Ruslandaan zjjn eenmaal gegeven woord
gebonden, geen veroveringen op Turksch
gebied zal maken, wijl hij verklaard heeft
niets anders te beoogen dan de verbetering
van den toestand der Christenen. Men lette
echter op de vredesvoorwaarden, die Rusland
stelt. Niet de betuigingenmet de plechtige
beloften, niet de eeden, maar het eigen
belang alleen is de maatstaf, waarvan wij
in onze eeuw van onbeschaafdheid en on
beschaamdheid het beloop der staatkundige
gebeurtenissen moeten beoordeelen.
De Rus heeft de overwinning behaald.
Hijde sterksteen daardoor tevens de
grootste vijand van het Christendom.
Tegenover dien Kolos staat de „zieke
man." Wel heeft men zich in den graad
der ziekte bedrogen, maar het valt niet
te ontkennen], dat de Turk in kwijnenden
staat verkeerde. In de staatkunde althans
had hij zijn vroeger schrikwekkend aanzien
geheel verloren. En zich bewust van eigen
zwakheid, betoonde hij in de laatste jaren
zelfs eene groote volgzaamheid aan de
christen mogendheden in Europa. Welk
een gedweeheid legde hij aan den dag,
als zijn trouwelooze vazallen tegen hem in
verzet kwamen? Niet juist uit beginsel,
maar uit ontzag voor de machtige staten
van Europaschonk hij den Christenen
die op zijn grondgebied leefden eene vrij-j
heiddie men in de staten van den Russi
schen despoot te vergeefs zal zoeken. Hij,
de Turk van het Oostentoonde zich veel
verdraagzamer dan de Turk van het Wes
ten die sedert eenige jaren al de halfsleten
knoeten van zijn hartelijk beminden Rus
sischen broeder schijnt op te koopen. Nie
mand zal ontkennen, dat de Halve Maan
reeds lang uit Europa had behooren te
verdwijnen wij voegen er bijhet strekt
den christen vorsten tot schande, dat aan
den Bosphorus tot op dezen dag het
teeken van den valschen profeet nog niet
door het heilteeken des kruises vervangen
werd. Maar aan de Russische regeering
betwisten wij het recht een beroep te doen
op humaniteit en christendom, omdat hare
humaniteit en haar christendom slechts aan
de menschelijke barbaarschheid van het
heidendom herinneren.
De Christen vorsten uit de middeleeuwen
hebben Europa tegen den verwoestenden
stroom der Mahomedanen beschermd en
menige ridderschap had zich aan het vol
trekken van die taak gewijd. Zoo bijv.
moesten weleer de ridders der balie van
Utrecht feitelijk eenigen tijd de wapens
tegen de Turken gevoerd hebbenvoor en
aleer zij waardig werden geacht in de rid
derschap der Duitsche orde te worden op
genomen.
Onder al de staten van Europa heeft
Rusland zich het minst bekommerd over
het lot der christenendie onder de Turk
sche heerschappij gebukt gingen. Als het
thans veinst te weenen over de ellende
der christenen, dan herinnert het ons aan
den krokodildie tranen stort wanneer hij
zijn prooi verslindt.
Wat bovendien den Turk, behalve zijne
meegaandheid op den weg der moderne
beschaving minder gevaarlijk maakte, was
de verdedigende houding, die hij bij het
ontbranden van den strijd aannam en ge
durende den oorlog behield. Annexatiezucht
kan men hem niet ten laste leggenhij
bedreigde geen enkele zijner naburen, en
bij een beslissende zegepraal zou hij niet
anders hebben gevorderd dan de onder
werping zijner oproerige en trouwelooze
vazallen. Zulk een vijand kon niet onder
de gevaarlijke bedreigers der beschaving
worden gerangschikt.
Het „Neue Wiener Tageblatt" deelt het vol
gende medeomtrent de gruwelen door de
Russen gepleegd op de Polen, die in Bulgarije
in hun handen vielen. Te Sophia waren 5
Poolsche doctoren, waaronder 4 onderda
nen van Oostenrijk, in de Turksche hos
pitalen werkzaam. Drie hunner doctoren
van de universiteit van Krakau, werden
onmiddellijk nadat de Russen Sophia waren
binnengerukt, gevangen genomen. Den
vierden liet men ongemoeid, omdat zijn
naam Duitsch klonk. De vijfdedr. Czer-
winski, had een Engelsche pas en stelde
zich onder bescherming van den Engelschen
Consul te Sophia, waardoor hij gespaard
bleef voor het lot zijner collega's die aan
de galg werden opgeknoopt. De drie eer
sten dadelijk, de vierdedr. Gebhardt, dien
de Russenzooals zij zeidenvoor een
Duitscher hielden, bleef eerst ongemoeid,
maar weldra kwam het uit, dat hij van
Krakau kwam; hij werd toen in hechtenis
genomen. Te vergeefs beriep hij zich er
op, dat hjj een Oostenrjjksch onderdaan
was, dat zijn oudste broeder te Weenen
een hooge rechterlijke betrekking bekleedde
en dat hij onmogelijk aan den Poolschen
opstand in 1863 kon hebben deelgenomen,
omdat hij toen eerst 13 jaar oud wasniets
baatte; Gebhardt werd evenals de drie an
dere Polen opgehangen en dr. Czerwinski
bracht de treurige tyding aan zijn broeder
te Weenen over met zijn laatste groeten.
De „Pester Lloyd" zegt, dat Oostenrijk
krachtig protesteeren zal tegen deze en
andere gruwelen, door de Russen bedre
ven. Polen en Hongaren hadden geducht
te lijden. Generaal Gourko liet drie Kra-
kauers en een ingezeten van Pest ter dood
brengen. Dr. Zagorskidie in het hospitaal
te Kasanlik was achtergeblevenwerd op
gehangen. Te Sophia ondergingen nog twee
andere Poolsche doctoren van het doör
baron Hirsch opgerichte hospitaal hetzelfde
lot. Ja zelfs toen de wapenstilstand geslo
ten was, voerden de Russen uit Pravady
een herbergier en een apothekerbeide
Polen en tevens Joden, mede en hingen
ze op voor de moskee te Bazardschik. De
meeste der terechtstellingen werden in het
openbaar voltrokken, terwijl de tonen der
militaire muziek en de roffels der tamboers
zich paarden aan de angstkreten van de
ongelukkige slachtoffers.
BUITENLANDSCS OVERZICHT.
In Engeland schijnt men zich toch wer
kelijk Yoor een oorlog gereed te maken,
want 't begint er zeer oorlogzuchtig uit te
zien. Volgens the Pall Mall Gazette is
generaal lord Napier van Magdala, gou
verneur van Gibraltar, die te Londen is
aangekomen en een onderhoud heeft gehad
met den veldmaarschalk hertog van Cam
bridge tot opperbevelhebber van de expe
ditie-troepen aangewezen, met sir Garnet
Wolseley tot chef van den generalen staf.
(Wolseley kommandeerde de jongste En
gelsche expeditie tegen de Ashantijnen. Na
den schitterenden afloop van die expeditie
werd hij tot generaal benoemd.)
In een later bericht zijn de gemelde
benoemingen van lord Napier en van ge
neraal Wolseley officieel bevestigd.
Een garde-brigade is op voet van oorlog
gebracht en in de arsenalen wordt groote
werkzaamheid ontwikkeld en met verdub
belde kracht gearbeid; hier kan nog bijge
voegd worden, dat last is gegeven om te
Dundee binnen drie weken tijd 50,000 zak
ken zand gereed te maken, terwijl de Re-
geerings-agenten in het graafschap Suffolk
paarden aankoopen voor het troepentrans
port en voor do artillerie. Eindelijk heeft
het Ministerie van Oorlog den aanmaak
van een groot aantal stoom-windassen ge
last, bestemd om het laden van kanonnen
en het beladen van schepen te vergemak
kelijken.
The Standard gelooft, dat die maatre
gelen noodig zijn geworden omdat Enge
land Ruslands vredesvoorwaarden NIET
kan bekrachtigen. „Het zwaard zal moeten
getrokken worden, als Rusland te dien
opzichte geen concessiën mocht doen.
Volgens Tablettes d' un spectateur is in
een officieus telegramuit Londen aan den
MARIMSCHI (IIIRUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 75 Cents.
Buiten Haarlem franco por post90
Afzonderlijke Nummers 6
Dit blad verschijnt twee maal per week.
In half formaat 'S "WOENSDAGS AYO D S.
In geheel Z ATEK DA GS
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en "Woensdags
▼óór 12 uur 's middags ingewacht.
