NIEUWE
Ko. 137
Zondag 31 Maart 1878.
3e Jaargang.
Bericht.
Gij zult geen aanstoot
geven.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem75 Cants.
Buiten Haarlem franco poi post90
Afzonderlijke Nummers 6
Dit blad verschijnt twee maal per week.
In kalf formaat 'S WOENSDAGS AYONDS.
In geheel ZATERDAGS
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
"N v'
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van I6 regels30 Cents.
Elke regel meerS
Grooto letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents por advertenti. a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Zaterdags en Woensdags
vóór 12 uur 's middags ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEES LAUREY.
Aangemoedigd door den
wensch van velen, en in
't belang onzer geachte lezers zullen wij,
dankbaar als wij zijn voor de genoten on
dersteuning, de Nieuwe Haarlemsche Cou
rant na 1 April a. s. tweemaal 's weeks
in heel formaat laten verschijnen.
Gesteund door de abonné's en door den
vermeerderden toevloed van advertentiën
zijn wij in staat gesteld deze belangrijke
uitbreiding aan ons blad te geven, slechts
met eene geringe prijs verhooging van tien
cents per kwartaal, voor het meerdere te
leveren papier.
"Wij zijn overtuigd door deze uitbreiding
in den geest onzer geachte lezers te han
delen en wij koesteren de hoop daardoor
aan een vrij algemeen verlangen te hebben
voldaan. De Uitgevers.
Het weldenh d liberalisme heeft den
onderwijzers der openbare scholen ten plicht
gei te vermijden en niets toe te laten
in de school, dat aanstootelijk is voor an
dersdenkenden. Een gebod, of, zoo men
wil verbod in de theorie wel te verstaan,
dat in de practijk meermalen wordt over
't hoofd gezien, als er bijv. maar gespro
ken wordt van de „wording" der wereld,
of de „afstamming" van den mensch, en
de Schepping op negatieve manier geloo
chend wordt, tot groote ergernis van an
dersdenkenden die gelooven in Gods woord.
Meer nog buiten dan in de school schendt
het liberalisme zijn eigen gebodwant bij
na dagelijks geeft het aan Katholieken aan
stoot en groote ergernisdoet het honderd
duizenden rechtvaardigen vragenwat is
er aan te doen, en daarop antwoorden
er is niets aan te doen t best is maai
gelaten te blijven zelfs bij de onrechtvaar
digste handelingen van de macht des ge-
weldsen met David uit te roepen„de
Heer laat het nu eenmaal toe
Alles moet bukken voor de overmacht
Al zijt ge nog zoo moedig en onversaagd;
al durft ge groote gevaren trotseeren, al
verlaat ge u op eigen lichaamskracht, uw
moed en onversaagdheid en lichaamskracht
baten u niets als de brutale overmacht u
aangrijpt, ter aarde werpt en berooft. Mocht
een onrechtvaardig gouverneur, steunende
°P zijn kracht, van daag uwe bezittingen
verbeurd verklarenmorgen tot de ten uit
voerlegging van dit goddeloos besluit over
gaan, er is niets aan te doen. Gij moet
met grievende smarte en diepe wonden in
het hart het aanzien, dat uwe eigendom
men en bezittingen worden aangerandu
worden ontroofd, aan meestbiedenden wor
den verkocht en zoo ge het wagen
durft uwe ontevredenheid door woorden
lucht te geven, dan loopt ge bovendien
gevaar door allerijverigste dienaren eener
.rechtvaardigeonomkoopbare onafnaake-
lijke rechtsmacht" bedreigd te worden met
gerechtelijke vervolging wegens laster, of
wegens de „Paapsche stoutheid," die ge
u niet ontzaagt te bedrijvendoor geloofs-
genooten opmerkzaam te maken op waar
heden uit den cathechismu iwantin het
„klassieke land der gewetensvrijheid" en
der bezworen grondwet met gelijke rechten,
wordt dit door rechtsgeleerden genoemd
inbreuk maken op of belemmeren der vrij
heid van verkoopen en koopen waartegen
bij de wet strafbepalingen zijn vastgesteld!
„Gij zult geen aanstoot geven!" Maar,
waarom ontzagen voorname overheidsper
sonen zich dan niet de Katholieken aller-
ergelijkst te kwetsen in het rechtvaardig
heidsgevoel en in den eerbied voor het H.
Geloof en de eigendommen der H. Kerk
Is dit geen bittere spotternijdie veel wrok
en afgekeerdheid veroorzaakt, den eerbied
jegens het gouvernement bij velen vermin
dert, de zoo noodige achting jegens het
gezag ondermijnt, het wantrouwen van een
groot deel der bevolking opwekten dat
alles om het Rijk met eenige tonnen gouds
te verrijken, voortspruitende uit den ver
koop van bij den Munsterschen vrede ver
beurd verklaarde Geestelijke goederen.
Welk zonderling rechtsbeginsel huldigen
toch. de mannen, die zoodanige daad ge
lasten Meenen zijdat de Munstersche
vredemakers inderdaad een recht bezaten
'f welk niemand ter wereld toekomt De
erfgenamenwien deze verbe ird verklaarde
geestelijke goederen werden toegewezen,
hadden er even weinig recht en aanspraak
op als bijv. de Groote Mogol of de Keizer
van Japan. Zij waren met deze wonder
lijke begiftiging, met dit hun vermaakt
legaat, dan ook zóó verlegen, dat ze den
rechtmatigen eigenaars de goederen in ad-
modiatie lieten behouden en de verbazende
pachtsom van 1/4 of 1/2 percent der waarde
bedongen En dat duurde zoo ruim twee
eeuwen lang. Eindelijk, anno 1877, be
sloot de zich noemende eigenaar tot den
gedeelteljjken verkoop dezer zoo zonderling
in eigendom verkregen goederen over te
gaanen zachtjes aanalles te gelde te
maken, ten voordeele der schatkist. Het
liberalisme, en al ie andere vijanden der
Katholieken keurden het goed; alleen de
1.400.000 Katholieken treurden om de diepe
wonden, hun door de ten uitvoerbrenging
van dit alleronre ditvaardigst besluit in het
hart geslagen.
Een tweede veiling van St. Agatha-
eigendommen zal eerstdaags plaats hebben,
en het gouden zwijgen der Katholieke ver
tegenwoordigers is nog altijd niet vervangen
geworden door het zilveren spreken. Die
heeren schijnen nog altijd te wachten op
de zoogenaamde schikkingop een goeden
uitslag der onderhandelingendie volgens
zeggen, plaats grijpen! Och arme! Wie
ooit vertrouwen stelden in de schikking
in de onderhandelingen, wij niet. Wij
hebben ons geen knollen voor citroenen
laten in de hand stoppener zijn wijzere
mannendie in 's lands hoogste vergade
ring de belangen, ook der Katholieken,
krachtig zullen voorstaan - dat was onze
hoop. Men moet immers voor waar aannemen,
dat de Staten-Generaal het geheele Neder-
landsche volk vertegenwoordigendus ook
de Katholiekenen dan ook niet zullen
gedogen dat den Katholieken zulk grievend
onrecht worde aangedaan.
Waar zijn onze wakkere volksvertegen
woordigers van vóór 20 jaren, de oude
heer van Nispen van Sevenaerde heeren
Storm.LuijbenDommers van Polders-
veldtdie zoo dikwerf en zoo onverschrok
ken voor de rechten der Katholieken in de
hres sprongen? Zij zijn, helaasniet meer
Doch, waarom zouden wij niet blijven
hopen Onze wakkere Katholieke kamer
leden zijn bezadigde mannenen zullen
hunne stem tegen den verkoop der St.
Agatha-eigendommen toch verheffen als
het maar niet te laat is „Gij zult geen
aanstoot geven
Politieke eerlijkheid, strikte rechtvaar
digheid, onpartijdige toepassing der Grond
wet en der gelijke rechten leveren in de
St. Agatha kwestie stof tot ruime beschou
wingen en de verregaande lafheid veler
Katholieken, die bang schijnen in hunne
zoete rust gestoord te zullen worden, heeft
onze ergernis niet minder gewekt dan de
overmoed dergenen, die alles meenen te
mogen doen omdat zij het sterkste zijn.
Welnu: „gij zult geen aanstoot geven!"
Onthoudt het goedLezers N.
BUITEN LANDSCI O VE RZICHT.
De Engelsche Regeering heeft op nieuw,
doch vruchtelooseene poging in het werk
gesteldom Rusland tot de erkenning zijner
verantwoordelijkheid jegens Europa te be
wegen en toch is 't waarschijnlijk dat Rus
land, hetwelk in deze dagen, best nieuwe
verwikkelingen kan missen, ter elfder ure
zal bijdraaien.
De toestand blijft feitelijk dezelfde ge
vaarlijk, en dreigend voor den vrede.
Generaal Ignatieff is bezig een staaltje
van zijn Russische overredingskracht en
behendigheid te geven aan het hof te Weenen.
Of het den sluwen Rus zal gelukken graaf
Andrassy en keizer Frans Jozef te belezen,
valt te bezien. Het hoofddoel zijner zen
ding moet zijn, Oostenrijk de overtuiging
te schenken dat het zich ten onrechte on
gerust maakt over sommige bepalingen van
het vredes- verdrag. Het zal generaal Ig
natieff niet gemakkelijk vallen en daarom
erkent the Times ookdat de eerepalm der
behendigheid aan Ignatieff onbetwistbaar
zal moeten uitgereikt wordenals hij .er
in mocht slagen de overtuiging van het
tegendeel te vestigen. Gelukt de zending
van Ignatieff, en slaagt hij er dan in, om
Andrassy ten opzichte van het Oosten te
bevredigen, dan zal hij Russisch ambassa
deur bij het Hof van Oostenrijk worden,
een betrekking reeds lang door hem be
geerd doch hem nuals loon op een goe
den uitslagtoegezegd.
Frankrijk zal geen afgevaardigde naar
het Congres zendenzoo Engeland aan die
samenkomst zijn adhaesie niet schenkt.
In een gehouden Ministerraad onder voorzit
terschap van Mac-Mahon, heeft men zich
uitsluitend met de vraagstukken van bui-
tenlandsche politiek bezig gehouden. Men
hoopt, dat de oorlog tusschen Rusland en
Engeland niet zoo aanstaande zal zijn, als
sommigen vreezen. Dat het in 't eind tus
schen die beide Mogendheden tot een uit
barsting zal komen, daaraan twijfelt nie
mand. De beide landen zijn te ver gegaan
om terug te kunnen treden.
Te Parijs heerschte op de beurs op het
bericht van het aftreden van Lord Derby
en van de oproeping der reserve door de
Britsche Regeering een paniek. Russen
1877 daalden vijl percent, Oostenrijksche
goudrente twee, Fransche rente 1percent.
Het Oosten.
Men verzekert dat de Porte, voor het ge
val van een Engelsch-Turkschen oorlog, al
thans in het begin, de strengste neutraliteit
zal bewaren. De komst van Osman-pacha
schjjnt met die quaestie en haar oplossing in
verband te staan.
Uit Bucharest wordt bericht dat de Minister
van Buitenlandsche Zaken in de Kamer heeft
verklaard, dat hij het tractaat van San Ste-
fano voor Rumenië achtte als van nul en
geen waarde.
„Wij hebben geprotesteerd en zullen daar
mede voortgaan. Het tractaat is een geesel
voor Rumenië; de Regeoring zal in niets toe
geven, waarbij de rechten des lands betrok
ken zijn."
De correspondent van the Standard te Kon-
stantinopel bericht van 24 Maart;
„De sterfte onder de vluchtelingen neemt
op onrustbarende wijze toe. Dagelijks sterven
200 jnensc*--". De ter aarde bestelling mag
niét toe, op EuropeescV grondgobied plaats
hebben en de 'ijken worden in booten naar
Scutari en Haidar vervoerd. Dit is natuur; k
een zeer omslachtig werk, waardoor de lijken
soms verscheiden dagen boven de aarde blijven.
Erzerum kan beschouwd worden als een
groot doodsbeenderenhuis. De correspondent
van de Levant Heraldeene beschrijving ge
vende van die plaats zegt, dat sedert 3 maan
den in 4 verschillende hospitalen 9500 Turk-
sche soldaten gestorven zijnen waarschijnlijk
een gelijk getal aantal burgers, dus te zamen
bijna 20000 dooden binnen 12 weken.
In Januari was de koude verschrikkelijk
en werd een detachement van 800 soldaten
naar Erzingham gezonden. Slechts 300 be
reikten die plaats van bestemming. Het be»on
te sneeuwen; de kolonel bracht zijne vrouw
en drie kinderen in eene overdekte araba
maar allen kwamen om.
De hospitalen te Erzerum zjjn vol half be
vroren ongelukkigeneen chirurgijn heeft on
der zijne patiënten 27 soldaten zonder voeten.
Yan al dezen zijn de voeten bevroren geweest
en geamputeerd moeten worden.
Het weder wordt zachter.
De Politische Correspondenz ontvino- uit
Konstantinopel van den 27n een bericht dat
de Porte aan Ruslands invloed toegevende
op 't punt staat haren ambassadeur te Lon
den aan te schrijven, het Engelsche Kabinet
krachtens de tractaten te verzoeken de En
gelsche vloot uit de Dardanellen en de Zee
van Marmora terug te roepen. Het is niet te
verwonderen dat men spoed achter 't werk zal zet
ten omdat de Czaar de toestand van voort
durende krijgsvaardigheid niet lang zal kun
nen volhouden zonder dat zijn kas geheel
uitgeput zal worden terwijl Engeland tijd
heeft, tot dat het geschikte oogenblik aan
breekt.
Rusland zit inderdaad op weinig benijdens
waardige wjjze in de klem. En hoe langer
t MAla.
(ill RMT.
j
