NIEUWE
Mo. 158.
Woensdag 3 April 1878.
3e Jaargang.
Waar het kwaad zit.
de kleine étienne.
Wel verre dat men zou protesteeren tegen
de begrippen-zelven waarnaar wordt ge
handeld twist men eenvoudig over de voor-
deelenwelke de een boven den ander van
die staatkunde van 't eigenbelangvan het
ruwe geweldvan de overmachtbehalen wil.
n u mi
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 0,85
Buiten Haarlem franco per post 1,
A&oaderlijke Nummers -0.06
Dit blad verschijnt t
mken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
MHIMÏT.
PRIJS DEE ADVERTENTIËN
Van 1—6 regelsgo Cents.
Elke regel meer5 p
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk D i n g s d a g- en V r ij d a g-
avond ingewacht.
AGITE MA NON AGITATE.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
BERICHT.
Door den grooten toevloed van nieuwsberichten
en advertentién zijn wij genoodzaakt in 't ver
volg de opgaaf der vertrekuren van den spoorweg
dienst achterwege te laten. Wij zullen onze
geaehte abonne's echter voor dit gemis schadeloos
stellen en bij het begin van eiken Zomer- en
Winterdimst een afzonderlijk biljet gratis ver
zenden.
de Uitgevers.
Wjj hebben er reeds meermalen op ge
wezen boe de tegenwoordige toestand van
ons werelddeel bet duidelijkst bewjjs op
levert voor de algemeene ontaarding van
de maatschappij.
Recht en gerechtigheid zijn niet lan
ger beginselen, 't zijn voor de meesten in
deze eeuw louter woordenzonder zin en
beteekenis.
Het rechtsbewustzijn is ontaard, omdat
de waarachtigede éénig wezenlijke en
blijvende grond van alle waarheidook
op bet gebied van bet staatslevende gods
dienst, werd ondermijnd en verzwakt.
Men beeft, het gelooi bespottende en
loochenende, wind gezaaid. Is het te be
vreemden, dat men storm oogstte?
Wanneer men thansvan de hoogte eener
overtuiging, welke door bet licht der Hoogste
Waarheid wordt verhelderd, den blik laat
weiden over het oude en dood kranke
Europa, dan wordt men somber te moede.
Reeds voor bijkans honderd jaren werd
den volken vrijheidvrede en zekerheid
beloofdals zjj knielden voor de goden
der rede.
In het land der vrijheid ging men zelfs
zóó ver van den levenden God (otoppunt
van menschelijken overmoed!) officieel af
te schaffen en welhaast voerde men een
veile deernein 't licht kleed der rede ge
huld, als godin der rede door de straten
van het God- bespottend en God- vergetend
Parijs.
Wel heeft Frankrjjk diep voor die zonde
geboet, 't Bloed zjjner edelste zonen heeft
met stroomen gevloeid van de Guillotine
(die symbolische vinding van de eeuw
der vrijheiden het schrikbewind is in Gods
FE UILLETON.
Den 19en September van het jaar 1782 werd,
ongeveer ten vijf ure in den namiddag, in een
der nauwste straten van den faubourg Poisson-
Oière te Parijs, een venster der vijfde verdieping
geopend, en eenige oogenblikken later zag men
bet gepoederde hoofd eens jongeliugs, die zijne
blikken langs (le straten dwalen liet. Er was
■oebter volstrekt niets bijzonders op de straten te
^en, slechts morsige vrouwen en kinderen, een
bleêrkooper, een man met een vaatje limonade
°P den rug, een ander met een mand vruchten,
Wler zwarte vlekken uitermate netjes door groene
bladen en schoone herfstbloemen bedekt waren;
de jonge man zag ook niet naar beneden, maar
juist recht voor zich uit. Aan de overzijdein het
zwarte, hemelhooge huis, stond ook een venster
openjuist zulk een kleinnietig venstertje als
het zjjne. Maar een bloempot en eene kooi met
hand, de geduchte Wreker geweest voor
de gekwetste Majesteit des Allerhoogsten.
Maar die les heeft, teu slotte, weinig ge
baat. Frankrjjk bleef heulen met het onge
loof, en daardoor volgde dan ook de eene
revolutie op de andere. De verblinde Natie
meende de vrjjheid gevonden te hebben en
het smeedde met eigen hand de ergste en
hatelijkste ketenen.
Niet bij Frankrjjk bleef de ellende der
Godverlating bepaald. De revolutie-stroom
sloeg ook elders de heiligste en dierbaarste
beginselen weg uit de volkenuit de harten
der individuen.
De groote omwenteling schudde het oude
Europa en deed veel in puin vallen, wat
men meende dat de eeuwen zou kunnen
trotseeren. Instellingen na instellingen ver
dwenen troonen bezweken óf waggelden
't scheen alsof men straks enkel puinhoop
in ons werelddeel zou zien.
Gelijk men weet volgde op die omver
werping wel een tijdvak van herstel.
Er werd wel weder wat men zou kun
nen noemen, opgeknapt"er werd terug
gekeerd tot sommige der vroegere vormen;
maar men keerdeover het algemeenniet
terug tot den ouden geestwelke men
bij nieuwe vormenhad behooren te hand
haven.
Zoo werd de reactie geen herleven in
de hoogste beteekenis van dat woord.
De meerderheid der zonen van den nieuwen
bijd zijn blijven breken met het historisch
christendom en daardoor missen hun be
ginselen of liever de vage begrippen en
denkbeeldenwelke zij zoo heetenlevens
kracht en duurzaamheid.
Door die afdwaling van den menschelij
ken geest zijn allerlei wanbegrippen ont
staan.
Een daarvan is hierin gelegen dat men
dikwerf, ot liever, van ongeloovige zijde
altijdhoort bewerendat de geloovigen
vjjanden zijn der vrijheid.
Welk een valsche voorstelling!
Geen warmer vrijheidsvrienden dan juist
zijdie gelooven iu de Godsdienst des Ge-
kruisten want zij zijn verlost van die macht,
welke het genot van de vrijheid onmogelijk
maakt: de zonde.
De ongeloovige is onvrij in de jammer-
een vogel daarin waren op de vensterbank ge
plaatst en met keurige linten sierlijk aan het
vensterkozijn vastgebondenopdat geen windvlaag
deze licht beweegbare schatten zou afwerpen. In
het kamertje stonden aan den muur eenige stoelen
en eene kastuit wier half geopende deur allerlei
bonte vrouwenkleêren te voorschijn kwamenvoorts
zag men er een paar stoelenwaarop in zoete
harmonie muziekpapiereen krans van gemaakte
bloemen, een cither, schoenen, die wel voor
kindervoetjes of een asschepoestertje zouden passen
en dergelijke dingen meer lagen. Men zal
moeielijk kunnen denken dat de jonge man aan
de overzijde deze voorwerpen beschouwde, even
min de blinde vrouw, die in haren armstoel zat
en de zonnestralen, die juist op dit gedeelte van
den dag, en slechts een half uurtje lang, in het
venster vielenop hare doffe oogen liet schijnen.
Op de tafel echter was er iets, dat meer dan id
het andere verdiende te worden beschouwd. Marion
de schoonste koriste der opera, had deze ietwat
wonderlijke plaats gekozen, om een zilveren lint
op een wit kleedje vast te hechten. In weerwil
lijkste mate. Hij weet de vrijheid niet te
gebruikenhij misbruikt haar. Zij is voor
hem een schatwaarvan hij de waarde niet
beseftroekelooseigenlijk zinneloosgaat
hij met de dierste heilgoederen om, wijl
hij onbekend is met, wellicht juister onbewust
is, van die zelfbeperking en dat zelfbe
dwang die het Christelijk geloof zijn aan
hangers weet in te storten.
Hoog geven de revolutie-mannen op van
hun vrijzinnigheidmaar zij weten niet,
die verdwaasdendat juist hun zinnen niet
vrij zijn, daar zjj staan onder de macht
van het booze.
Het kon dan ook niet anders, of 1789
heeft niet geschonkenwat het met zooveel
ophef beloofde.
Koningsbloed kon de revolutie eischen
en doen vloeien; de moordenares van al
wie geld en goednaam of geloof bezat
kon zij wordendoch de vrijheidde rechts
zekerheid kon zij niet schenkennoch
aan haar ware vaderlandnoch aan de
andere Natiën van Europa, welke zich
door haar lieten afvoeren van God, zijn
dienst, zijn geboden.
Het is sedert de groote revolutie voort
durend een worstelen geweest in Europa,
eeu zoeken naar een steunpunt, een hope
loos strijden, een arbeiden zonder uitzicht
op wezenlijke bekrooning.
Deze dagen verkondigen die waarheid
met ontzettende kracht.
Waar bleef de heiligheid der tractaten?
Wat is er nog over van 1815?
Niets, dan scheurpapier.
Al het gejammer der Kabinetten over
de gruwelen van den jongsten krijg, hoe
veel grond er ook toe bestaat; al de po
gingen, ter elfder ure beproefd, om het
hart van den Noordschen Kolossus te
vermurwen, ten einde hij af moge zien
van het aantasten der Europeesche belangen,
hoe vreeselijk Rusland die ook bedreigt en
hoe billijk dat streven op zich zelf dus
is; het treft ons betrekkelijk niet wijl
we aan de oprechtheid van al die klaag-
toonen der Machthebbersaan het eerlijke
zelfs der door hen getoonde verontwaar
diging, niet kunnen gelooven.
Bestond er toch werkelijk een besef van
den ernst van den Europeeschen toestand,
van dezen arbeid had zij echter nog tijd genoeg,
nu en dan schalks naar de overzijde te lonken en
een vrolijk liedje te neuriën. Toch zong zij zoo
luidedat zij haren naam niet scheen te hooren
dien de jongman eerst zachtjes, vervolgens even
wel luide riep. Dieper boog zich 't hoofdje naar
den zoom, zoodat de arme buurman nauwelijks
meer zien kon dan een gedeelte van het schoone
voorhoofd, een puntje van 't lieve neusje, de
gepoederde lange lokken, eene hand die vlijtig
met de naald heen en weêr, op en neerwaarts
zwaaide, en twee voetjes in roode muilen, die
van de tafel hangende onder het kleed te voor
schijn kwamenen zich naar de maat der melodie
die Marion zong, heen en weer bewogen.
,zLieve, ik dacht dat de oude klavierspeler,
onze goede huurmanu daar straks geroepen had
zeide de blinde.
„Ik heb geen tijd, mij met hem te bemoeien
was het antwoord. De gewaande oude klavier
speler verdween van het venster; kort daarna
zweefden de toonen van een oud klavier naar de
ijverige naaister. Het moeten geoefende handen
zooals die onder den invloed eener ongodis-
tische politiek, zich gevormd heeft, dan
zou men van die staatkunde zelve een af
keer moeten krijgen en terugkeerenin
waarheid, ter goede trouw, tot die politiek,
welke ook hij het regelen der verhouding
van de Volken onderling, het volkenrecht,
van de eeuwige beginselen van recht en ge
rechtigheid uitgaat.
De Congres-quaestie laat ons dusin
zekeren zinook koudwant op die bij
eenkomst van de heeren diplomaten zou
eigenlijk niets anders worden gedaan, dan
gemarchandeerd, wie met den grootsten
buit uit het Oosten zou huiswaarts keeren.
Zelf eeu nieuwe oorlogtusseheu Rusland
en Engeland te voerenzou het geschonden
Volkenrecht niet in eere brengendaar
Engeland, cynistisch genoeg, openlijk er
kent alleen voor zijn belangen te strijden.
Als Rusland John Buil een»kluifje" geeft,
zal alles best afloopenvooral als ook Oos
tenrijk wordt tevreden gesteld.
Oorlog of vredeCongres of geen Con
gres wat zal het batenzoolang de rechts
grond in Europa niet wordt vernieuwd en
de vele onrechtvaardigheden, die men bedreef,
niet worden hersteld.
Zal dat ooit nog gebeuren?
Wij weten het niet, alleen dit weten
wij vastgeen heiligheidook der tractaten,
zonder terugkeer van Vorsten en Volken
tot den alleen Heiligen God. D. M.
ONS RECHT
Het dappere weekblad gewijd aan op
voeding en onderwijsvolgens de beginselen
der R. K. Kerk is thans zijn achtsten jaar
gang ingetreden. Het blad dat de uitste-
kendste medewerkersen dat in groot getal
die jaargangen met hunne zoo degelijke
artikelen ziet verrijken en waarlijk reden
heeft om met groote voldoening op den
afgelegden weg terug te zien, heeft voor
zeker zeer groote diensten bewezen aan
opvoeding en aau onderwijs.
zijn geweest, die de toetsen aanraakten want be-
tooverende melodiën fladderden als tjilpende vogelen
in het vertrekje.
ii Hoe schoon die oude nog spelen kanmom
pelde tie blinde. „Zijne handen beven niet zoo
als de mijne!"
Wie haar toch gezegd mocht hebben, dat die
goede buurman zoo oud was?
Marion antwoordde niets, doch de kleine vin
gers lieten de naald vallen; het gebukte hoofd
verhief zich, de glimlach van den moedwil ver
dween van het schoone gelaaten de groote zwarte
oogen blikten ernstig naar de overzijde. De kleine
sprong van haren zetelbegaf zich naar 't venster
leunde met den arm op het kozijn en luisterde
met alle aandacht. Plotselingin 't midden eener
betooverende passage, hield de speler op. Metéén
sprong was hij aan 't venster en riep de verraste
Marion lachend toe: „Goeden avond Mademoi
selle, goeden avond goede mama!"
Wordt vervolgd).