„Staatkundige Harmoniën," BUITENLAND. BINNENLAND, Neerlands Grondwet J. W. BROUWERS. Engeland. Turkjjë. Italië. Duitschland. België. Frankrijk. GEMENGD NIEUWS. Wij bieden Ons Recht by den ingang van dit zijn achtste jaar onze broederlijke heilwenschen aan en de oprechte verzekering onzer vurigste sympathie. Ons Recht opent zijn achtsten strijdjaar met een beoordeeling over een allerbelang rijkst onderwerp. Wij nemen dat stuk, vooral in de tegenwoordige dagen van het grootste gewicht, gedeeltelijk over. Onze lezers zullen dan tegelijkertijd van meer nabij leeren kennen en waardeeren én het weekblad Ons Recht én de jongste brochure tot titel hebbende: VAN Dooa Deze versche brochure ligt op onze leestafel te wachten op eene meer dan vluchtige vermelding. Thans vooral nu eene toevallige regeeringspartij haar eerbied voor onze Grondwet wel hebben mag, nu juist degenen, die onze constitutie in partijdigen zin trachten te misduiden of tot een doode letter te maken, mond en pen vol hebben van „constitutioneelen zin" verdient elk poging tot opwekking en aanmoediging van wezenlijk grondwettigen zin, toegejuicht te worden, en wat gewoonlijk meer helpt dan het gemakkelijke toejuichen, te worden gesteund tevens. Inzonderheid wel, wanneer het geschrift dat zich ten taak stelt eene vereischte waardesring van onze Grondwet te bevorderen, terzelfdertijd onze letterkundezij 't dan ook met eene luttele bijdragewerkelijk verrijkt. De gedachte toch en de inkleeding, de inhoud en de stijl der „Staatkundige Harmoniën" zijn keurig. Bij het lezen dezer brochure wordt het zoo scherp aanschouwelijk, hoe barbaarsch ongrond wettig de leer is, welke minister Kappeyne in de toelichting van zijn onderwijs-ontwerp over den stand en de bevoegdheden der Prov. Staten, als constitutioneele instelling, verkondigt. Waar de auteur uit de geschiedenis onzer Eerste Kamer eene glansrijke periode verhaalt, vindt hij gelegenheid om naar eisch den waar achtig grondwettigen zin van Thorbecke in zijne beste dagen te roemen. Bij het lezen daarvan sloegen wij nog eens onwillekeurig de „Narede" op welke Thorbecke in Aug. 1869 te Ilmenau schreef, en die als voorrede in No. VI zijner „parlementaire redevoe ringen" geplaatst is. Toen wij daar andermaal zagenhoe Thorbecke eigenlijk dacht over het onderwijs „de zorg (der regeering) voor onder wijs, boven alle het middel om zelfstandig leven te wekken hoofdzakelijk te bepalen tot het ver meerderen der gelegenheden om het op lager en hooger trap te erlangen" hoe hij een voorstander was van decentralisatie, autonomie, aanmoedi ging van elk initiatief, toen was het ons als hoorden wij een schoonen droom vertellen. Maar laat ons onze dagen niet miskennen; al zijn de opvolgers van Thorbecke verre van zijn voetspoor weggedwaald, bij de natie 't bleek nog on langs bij de aanvullende verkiezingen is deze waarlijk constitutioneele zin nog lang niet gedoofd. Bijzonder voldaan mag de auteur der „Har moniën" ook over dat gedeelte van zijn arbeid wezenwaar hij ontvouwt „het verschil van plichten", die wegens „het verschil van ambt" de afgevaardigde Kappeyne nu heeft. Voor andersdenkenden zal geheel de brochure van pastoor Brouwers ook in dit opzicht merk waardig wezenals zijnde een proeve hoezeer een Nederlandsch pastoor vol is van waarlijk grond wettigen zin." Het OOSTEN. De Politische Correspondent verzekert dat de Engelsche vloot bevel heeft dadelijk den Bosporus door te stoomen en tusschen Bujukdere en den toegang tot de Zwarte Zee voor anker te gaan, wanneer de Rus gen Bujukdere bezetten. Dit zou het mid del zijnom te voorkomendat in den Bosporus torpedo's worden gelegd, om te zorgen dat de gemeenschap tusschen de Zwarte en de Aegeïsche zee open blijft. De Turken hebben hunnerzijds maatrege len genomen om de Russen uit Bujukdere te houden. Zij hebben de heuvels bezet, die den Bosporus beheerschenen de dorpen Ferikeni en Maslak De Russische pers en vooral het Journal de St. Petersbourg slaat een hoogen toon aan; breedvoerig wordt vermeld dat Rus land alles gedaan heeft om den vrede in stand te houden. Voortaan zou Rusland zijn eigen belangen en zijn eigen eer raad plegen. Engeland wil den oorlog zegt de Rus sische Zeitung en de Golos maant Rusland aanniet op Europa te steunen maar op zijn eigen energie. Rusland mag daarom uit Turkije geen enkel soldaat doen ver trekken vóórdat de vrede definitief zal zijn gesloten; het moet eischen, dat de Porte het Engelsch Gouvernement sommeere zijn vloot uit de Zee van Marmora terug te trekken (aan dien onzinnigen eisch is be reids gevolg gegevengelijk men weet) om dien eisch te steunenmoet de Bospo rus worden bezet en met alle ten dienste staande middelen worden versterkt, onder bedreiging inmiddels, dat, als de Engel sche vloot niet binnen 48 uren vertrokken is, Konstantinopel zal worden binnenge trokken; voorts moet Gallipoli bezet en moeten er fortificatiën aangelegd worden ook als het blijken mocht dat de Sultan door een herhaalde intrigue, gevaar liep, moeten de Russen onverwijld Konstantinopel binnentrekken omdat men anders niet zou weten wie het definitief tractaat moet onderteekenen. Volgens de laatste berichten is de reis van generaal Ignatieff naar Weenen om Oostenrijk voor Rusland te winnen voor 't oogenblik mislukt. De generaal is recht streeks naar St. Petersburg teruggekeerd en zal dus zijn tournée naar de andere hoofdsteden niet voortzetten. Rusland zal wel een toon lager gaan zingennu vol gens de Montags-Revue generaal Ignatieff van graaf Andrassy heeft kunnen vernemen, dat Oostenrijk het vredesverdrag van San Stefano afwijstals in botsing komende met zijn eigen zoowel als met de Engelsche belangen. Andrassy heeft zeer duidelijk doen zienwelke Oostenrijks belangen in deze zijn. Daar nu generaal Ignatieff geen volmacht had, om zich daarover bepaald uit te laten kon hij naar huis gaan. De kordate houding van Engeland en de anti-Russische houding van den Hon- gaarschen Landdag hebben den sluwen Rus- sischen generaal dus belet, het Oostenrijksch Kabinet voor zich te winnen. The Standard bericht dd. 28 Maart uit Konstantinopel. Gisteren had een onder houd plaats tusschen den Grootvorst en den Sultan, waarbij Osman-pacha tegenwoor dig was. De Grootvorst drukte Osman hartelijk de hand en zeideOsman-pacha, gij zijt een zeer dapper ondernemend en een verstandig man. Het was voor het Russisch leger een groote eeru tot tegen stander te hebben. Tusschen Rusland en Turkije bestaat thans een volstrekt bond genootschap in alle opzichten, zegt het blad, en dat verbond is zeer hecht en vriend schappelijk. Wanneer men het oog naar Malta richt valt het gansche legioen van vredesberich- ten, die men den volken nog wil verkon digen in duigen. Met koortsachtige drift ziet men nieuwe forten en versterkingen bouwen, het opstellen van reusachtige kanonnen waaronder er een isonlangs uit Engeland aangekomen, 't welk 40000 kilogram weegt. Die kolossale vuurmonden worden nu op onderscheiden fortenen wel twee op elkgeposteerd. Afdeelingen van de daar gestationeerde genie-regimen ten kan men den ganschen dag op sloepen dan hierdan daar zien landenbalken kettingen en ander bouwmaterieel afla dende en aan land slepende. Op het eiland Malta zijn dan ook de Engelschen bezig zich ten strijde gereed te maken. Oorlogsmaterieel en mondbe hoeften worden in overvloed aangevoerd zoodat de vloot niet alleen tegen een hef tig gevechtmaar ook tegen een langdurig vertoeven wordt uitgerust. In de kringen der hooge officieren daar ter plaatse verwacht men algemeen den oorlog. De voor anker liggende divisie van het Kanaal-eskader bestaat uit 7 pantser schepen, doch zal in de eerste dagen nog door 5 tot 7 pantserschepenuit Engeland komendeworden versterkt. In het arsenaal wordt dag en nacht gearbeid, ten einde de in het dok liggende schepen zoo spoe dig mogelijk zeewaardig te maken. Uit Athene bericht men: Met de slach ting en het plunderen der christenen in Macrynitza en Thessalië wordt voortge gaan. De correspondent van de Times de heer Oglo is Vrijdag door de Turken, na een gevecht in Macrynitzavermoord. Wanneer de Engelschen met de Bussen gaan vechten, zal het hun aan „hartversterking" niet ontbrekenop de rijkswerf te Woolwich liggen 20,000 flesschen cognac voor de eerste bezending cadeau. Wanneer het tot een oorlog mocht komen tus schen Busland en Engeland, zegt de Pall Mall Gazette, zou de Britsche regeering tot het voeren er van beschikken kunnen over een kapitaal van 4800 millioen gulden. Te Londen heeft 24 uur lang een hevige sneeuw storm gewoedde sneeuw buiten Londen ligt twee voet hoog. In het Lagerhuis heeft sir Stafford Northcote medegedeeld dat lord Salisbury de portefeuille van Buitenlandsche Zaken heeft aangenomen. De mailbooten die den 30en Maart uit de haven van Dover vertrokken moesten wegens het zwaar stormwedervergezeld van sneeuw weder derwaarts terug keeren. De Bussen versterken de linie van Schataldja en maken verschansingen op alle strategische punten. Osman-pachaBeuf-pacha en Fuad-pacha hebben zich naar het Turksche kamp te Maslak begeven. Mukhtar-pacha is benoemd tot chef van den staf, Osman-pacha tot bevelhebber van Konstanti nopel. In militaire kringen vertrouwt men op het tot stand komen eener overeenkomst met Busland. De te Smyrna verschijnende Akhbar verzekert, aan zijn Turksche lezers, dat de Sultan overwin naar is geweest in den oorlog met Busland. Hij heeft zijn stadhouder-vazal den vrede wel willen schenken maar als voorwaarde gesteld, dat diens broeder met groot gevolg naar Stamhui zou komen om aan het Licht der Wereld vergiffenis te vragen en de achterstallige schatting te overhandigen dat 50,000 Bussen als pand in Bulgarije zouden blijven en dat het leger in diepen eerbied voorbij Stamhui zou defileeren. Een besluit van den Sultan schaft door geheel Turkije het zegelrecht op de dagbladen af. In de motieven wordt gezegd dat de opbrengst dezer belasting hoogst onbeduidend was en dat men door de opheffing er vanhoopt de dagbladpers een grooter vlucht te zien nemenhetgeen meer in het belang van het Bijk wezen zou dan de kleine bijdrage die de schatkist er door missen moet. Het hoofd der politie in Konstantinopel maakte den 21 dezer bekend, dat in de beide laatste dagen 2386 lijken van dieren (krengen,) die op de straten der stad gevonden waren, in zee zijn geworpen. Ziük een bericht is wel geschikt een denkbeeld te geven van den staat der zaken in Turkije's hoofdstad en een verklaring van de vreeselijke ziekten en epidemiën welke er somtijds heerschen. De Sultan heeft den Latijnschen aartsbisschop van Konstantinopel, die hem den brief overhan digde, waarin Paus Leo XIII van zijne verhef fing kennis gaf, het grootkruis van de Medjudië- orde verleend In dit ongelukkige land waar de Begeering zich verzadigt aan de opbrengst der gelden van gestolen klooster- en andere kerkelijke eigendom men ziet 't er ellendig met het volk uit. Te Boudeno nabij Eerrara heeft een talrijke volks menigte die honger had de broodbakkerijen leeg geplunderd. Ook te Florence men weet dat deze stad bankroet is en dat daardoor een groot aan tal nijvere werklieden en kleine renteniers on gelukkig zijn geworden, vreest men voor wan ordelijkheden. Voor de rechtbank te Berlijn stond Woensdag een arbeider terechtdie den hond van een heer had opgepeuzeld. Hij had het dier tot zich ge lokt en mede naar zijne slaapstede genomen waar hij door zijn hospita van het diertje lekkeren „hondenpeper" heeft doen maken. Gebrek aan werk en vreeselijke honger hadden den man tot den diefstal gebracht. In de katholieke volksvergadering, die laatst leden Dinsdag te Dortmund is gehoudenhebben zeven Evangelische predikantendie er als toe hoorders aanwezig warenaan de katholieke spre kers hunne instemming betuigd met hetgeen deze ter bestrijding van het socialisme hadden aange voerd. Tevens hebben zij hun ten dien opzichte hunne medewerking toegezegd. Een braaf werkman van den Staatsspoorweg, Lepage genaamd, opzichter in het station Luik- Guillemins heeft op den 20 Maart jl. de honderd duizend franks getrokken op een lot der leening van Brussel. De gelukkige winner is 40 a. 45 jaren oud, gehuwd en vader van een kind. Hij was, verzekert meneen werkzamegeregelde ar beider die onlangs van handwerker tot opzichter werd verhoogd. Naar men begrijptheeft hij reeds zijn bedrijf vaarwel gezegd. Te Antwerpen is een nieuwe bisschopszetel opgericht door den Nederlandsclien Oorres pondent van het Journal des Débats. Deze weet namelijk heel serieus te verhalendat de mande menten die het Nederlandsch episcopaat uitvaar digt geredigeerd worden door den bisschop van Antwerpen Het proces van Emérique is afgeloopen. Het Hof van Assises te Parijs heeft den ge wezen voorzitter der Union de Credit te Brussel veroordeeld tot tien jaren gevangenisstraf en honderd franks boete. De Parijsche gemeenteraad heeft fr. 300,000 subsidie verleend voor de feesten gedurende de Tentoonstelling. Die som maakt nog al een ver schil met fr. 2,000,000, die in 1867 onder het Keizerrijk werden toegestaan. Z. K. H. prins Hendrik der Nederlanden is te Parijs aangekomen, ten einde de werkzaamheden aan de Nederlandsche afdeeling der tentoonstelling in persoon gade te slaan. Hij heeft intrek geno men in het Nederlandsche consulaat. Te Straatsburg is in den ochtend van 29 Maart een hevige schok van aardbeving gevoeld. De directeur van het Observatorium meldt aan de dagbladen, dat de aardbeving een verticale rich ting volgde en ongeveer 1/3 seconde aanhield. Men bericht de aankomst te Parijs van den Perzisclien generaal Neriman Khaneigenaar van de villa, waar het verdrag van San Stefano is onderteekend. De generaal vertoefde meermalen te Parijs. Het Fransche Gouvernement heeft de repu- bliekeinsche bladen tot groote voorzichtigheid aangemaand en hen verzocht vooral te doen uit komen dat Frankrijk bij het eventueel uitbreken van een Engelsch-Bussischen oorlog de strikste onzijdigheid in acht zou nemen. De Italiaansche particuliere correspondent der Nieuwe Rotterdamsche Courant schijnt een meer dan gewoon belang te stellen in den phy- sieken toestand van den Heiligen Vader. In het nommer van lieden zien we wederom een bericht van dien welingslichten correspondent waarin hij Leo XIII geen lang leven voorspelt. Na de gewone hatelijkheden en vermeende kwinkslagen op de persoon des Paussen krijgen natuurlijk de jezuiten ook een veeg uit de panwant het zijn de jezuiten die den Paus in het ongezonde Vaticaan opsluiten. De Italiaansche correspondent, zoo noemt men den schrijver uit de Witte de witstraat te Botterdam, raadt in gemoede Leo XIII aan het kasteel Gandolfo te gaan bewonen hetgeen ongetwijfeld heilzaam voor den Paus wezen zou. Hoe belangstellend De Maasbode melding makende van den finantieelen steun van ƒ1500 als eene jaarlijksche subsidiedie het bestuur van den nieuwen schouw burg te Haarlem aan den Gemeenteraad heeft verzocht, meent terecht dat die kas reeds genoeg te lijden heeft van het onderwijs, zoodat de schouwburg er wel af kan blijven. Wij hopen dan ook dat de aanval der Haarlemsche schouw burgmannen op de kas der gemeente zal afgeslage n worden. De Wij vernemen dat onder meer andere in zendingen uit Limburg, aan de tentoonstelling te Parijs, ook behoort de Boonekamp ofMaagbitter van den heer Herman Van der Velden te Reuver. Dat wij hem met zijne onderneming goed succes wenschenis natuurlijk. Te Vugt hebben eenige soldaten zich eens te goed gedaanaan goedkoope worst. Die worst schijnt echter zóó goed te zijn geweest, dat een der soldaten die er van genuttigd heeft reeds een lijk is en anderen nog ongesteld zijn. Een Berlijnsche melkboer had zijn paard laten losloopen op een stukje land van zijn huur man; blesje ging zijn grondgebied eens inspec- teerengeraakte per abuis in een put met onge- bluschte kalk en verbrandde zich zoodanig de huiddat er de dood op volgde. Thans doet de melkboer zijn buurman een proces aan over den kalkput en roept deze wederkeerig den melkboer voor de rechtbankdie zonder vergunning zijn erf als paardestal heeft gebruikt. Een correspondent in het land der Zoeloes deelt mede, dat in een der laatste gevechten 150 van elke 200 jongelieden werden gedood, en dat de hoofdlieden van Cetywayo de heksendokters heb ben geraadpleegd over hetgeen moest worden ge daan. Het resultaat was dat de Koning gelastte dat in ieder regiment eiken soldaat een braak middel moest worden toegediendopdat het kwaad uit hunne gemoederen verdwijpe, en zij elkander niet meer zullen dooden. Dat in onze steden het aantal kroegen op iedere gracht en straat tot de grootste der ver leidingsmiddelen behoort, blijkt uit het volgende verhaaltje: „Eene vrouw, die haar man kende, besloot hem Zaterdags, na uitbetaling van het loon van de fabriek af te halen, want, zei ze, ik heb nog eenigen invloed op hem. Een tijd lang hield zij dit vol met het beste gevolgtoen zij het plotseling begon te stakenhaar man aan zijne Zaterdagavond-uitspattingen overlatende. Naar de reden van deze verandering barer handelwijze gevraagdgaf zij ten antwoord„toen ik hem nog maar vijf kroegen voorbij te troonen had, kö» het mij nog gelukken, maar nu dit getal tot.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1878 | | pagina 2