BUITENLAND.
BINNENLAND.
Duitschland.
Frankrijk.
Italië.
Amerika.
Zulke dogma's aan kinderen te verkon
digen, dat acht de wijze dezer dagen een
bijkans onbegrijpelijk groote dwaasheid.
Scholen, waarin van al /lie leerstellingen
maar wordt gerept, moeten worden geweerd.
Nu bestaat er evenwel een bezwaar tegen
die uitroeiing door bijzondere Kerkelijke
scholen.
De Grondwet van 1848 heeft de vrijheid
van het vrije onderwijs uitdrukkelijk ver
leend (en die uitkomst was de zegepraal van
hendie voor hun kroost ook Godsdienstig
onderricht op de lagere school verlangden.
Als de radicalen maar durfden, zouden zij
niets liever doen dan die vrijheid van het
bijzonder onderwijs terug nemen.
Zoo ver wagen zij zich echter niet; doch
het doel, waarvoor zij niet direct durven
uitkomen, trachten zij niettemin indirect
te bereiken.
Onder de beleefde betuiging, dat zij de
vrijheid van onderwijs eerlijk willen hand
haven, regelen zij het lager onderwijs zoo,
dat die Grondwettig gewaarborgde vrijheid
practisch bijna niets meer te beteekenen
heeft.
In strijd toch met de bepaalde bedoeling
van den Grondwetgever wordt het staats
onderwijs in alles begunstigd en het bij
zonder onderwijs benadeeld.
Dat alles geschiedt ('t voorloopig verslag
kan het ons leeren) onder toejuiching der
liberalen
Ja, de ergste heethoofden onder die
vreemdsoortige vrijzinnigen willen nog
veel verder gaan dan de Minister en de
Kamermeerderheid, 't Zeer weinigje vrijheid
dat Minister en de meerderheid op onder-
wijs-gebied nog wil laten bestaan, verlan
gen de zeer geavanceerden nog op te heffen.
Volksonderwijs klaagt zelfs over de wet
Kappeyne nog steen en been. Leerplicht,
paleizen voor de staatsscholen en Ministers-
tractementen voor »de hoofden der school"
(hoofd-onderwijzer klinkt al te burgerljjk,
te eenvoudig) en voor »de heeren" onder
wijzers, voormalige hulp-onderwijzersziet-
daar het programma der volksonderwijzers
der mannen, die kennis zonder godsdienst
voor de toekomstige Nederlanders voldoende
rekenen.
Zooals wij vroeger in 't breede aantoonden
en zoo even herhaalden strijdt zulk een
inrichting van het lager onderwijs zeer
gedecideerd met letter en geest der Grond
wet. Maar dat is geen bezwaar voor de
liberalen. Zij zullende Grondwet uitleggen
op hun manier. En dan lezen zij daarin
dat de Grondwetgever bevreesd was voor
de onderwijs-vrijheid, welke hij verleende.
Bewijzen voor die stelling der radicalen worden
niet en konden ook niet worden aangevoerd.
De Grondwetgever gaf de vrijheid van
onderwijs onbeperkt en hij heeft zich zeker
nimmer kunnen voorstellen, dat er eens
een partij zou opstaan, die het staatson
derwijs zoo zou willen regelen, dat het 't bij
zonder onderwijs noodzakelijk dooden, min
stens zeer ondermijnen moet.
't Fraaiste van alles is nog, dat de heeren
liberalen zoo liberaal zijn van te durven
beweeren('t staat te lezen in 't voorl. verslag)
dat zij, die tegen het staatsonderwijs opko
men, de overtuiging van anderen niet eer
biedigen. Niet genoeg dus, dat men zich moet
laten slaan, men mag niet eenmaal klagen
over de smart, welke men wordt aange
daan.
En die tyrannie, die opzettelijke onder
drukking van hen die de minderheid uit
maken niet in 't landmaar in de Kamer
wordt nog wel aan de politieke markt ge
bracht voor vrjjheid.
Hoeden af, o volk van Nederland voor
zulke vrijheidsvrienden
Toöh schijnt het lot der onderwijswet,
in 't voordeel der Regeering beslist te zijn.
De kamer-meerderheid zal de wet maar
aannemenzelfs het voorstelom de on-
derwijs-weelde der gemeenten voor bijna
1/3 door het Rijk te doen dragen. Men zal
aan de linkerzijde wat pruttelen men zal
nog meer vragen, doch ten slotte zal de
Minister Kappeyne den triomf welk een
zegepraal! wegdragen.
Moeten nu onze politieke vrienden maar
zwijgen?
In geenen deele. Getuigen tegen onrecht
en onderdrukking is des Christens roeping
ook al bestaat er geen uitzicht hoegenaamd
O O
op 't afwenden van het gevaar.
Door het juk te zwaar te doen drukken
zal de weerzin toenemen en daardoor het
tijdstip worden verhaasdwaarop de stem
bevoegde bevolking van haar recht zal ge
bruik maken om van het liberale onrecht
langs legalen weg een einde te maken.
Alle vrienden van waarheid en vrijheid
van recht en billijkheid, van christendom
en Kerk, van een godsdienstige opleiding
der jeugd bovenalbehoorenzoodra het
't uitoefenen van hun heiligen kiezersplicht
geldt, door ijver en getrouwheid zich te
onderscheidenopdat de kamer-meerderheid
van thans welhaasttot zegen des volks en
van het volksonderwijs, tot minderheid
worde herleid. D. M.
Het OOSTEN.
Een zekere kalmte heerscht bij de mee
praters over het Oosten. Nu prins von
Bismarck en Gortschakoff ziek blijven en
graaf Andrassy nog altijd op de jacht is,
schijnt graaf Schouwaloff, Russisch ambas
sadeur te Londen de man te zijn, die
de kastanjes uit het vuur zal ha
len. Volgens het Journal de St. Pe-
tershourg koestert men gunstige verwach
tingen van SchouwalofFs reis naar St. Pe
tersburg.
Men meent in St. Petersburgsche kringen
te mogen aannemendat de Graaf 't best
in staat is de Russische Regeering met die
eischen van het Engelsch kabinet bekend
te makenvan welker al of niet vervulling
de door beide partijen gewenschte zuivering
van den toestand afhangt.
Beducht voor een oorlog tusschen Enge
land en Rusland heeft de Deensche Regee
ring het raadzamer geacht in plaats van
in Jutland de jaarlijksche oefening der troe
pen op Seeland in de onmiddellijke nabijheid
der hoofdstad te doen houden.
Uit Stockholm wordt gemelddat er
evenals in Denemarken, ook in Zweden
een oefeuingskamp in de nabijheid der
hoofdstad zal worden opgeslagen. Er zul
len 10,000 man worden bijeengebrachtdie
volgens het plan in het laatst van Juni
oefeningen zullen houden in den dienst te
velde en na afloop daarvan het kamp zullen
betrekken.
De Turken zetten hun organisatie van het
verdedigings-leger voort en spoedig zullen
zij daarmede gereed zijn. De sultan heeft
een wapenschouwing gehouden over de
troepen die de stellingen om Konstantino-
pel bezet houden.
De Parijsche Estafette bericht den door
tocht van talrijke afdeelingen Russische
zeelieden» door Frankrijk naar Havreal
waar zij ingescheept zullen worden. Vol
gens de verklaring van de officierendie
deze afdeelingen geleidenrust Rusland vier
stoomschepen uitbestemd om bij een even-
tueelen Engelsch-Russischen oorlog de En-
gelsche troepen- en transportschepen te
vernielen en het verkeer tusschen Engeland
en zijn koloniën af te snjjden.
Uit Bucharest wordt gemeld dat te Jassy
40,000 Russische soldaten verwacht worden.
500 gevangenen, opstandelingen uitRumelie,
werden naar den Donau getransporteerd en
60 gewonde Russen kwamen te Rustschuk
aan. Enkele dezer gewonden zeiden, dat
de opstandelingen in verscheidene ontmoe
tingen overwinnaars bleventerwjjl een
officier, die beide beenen brak door een
steen die van eene hoogte geworpen werd
het aantal der opstandelingen op 50,000
schatte.
Het schijnt met de ziekte van den man van
ijzer en staal niet te willen vlotten. Naar men
uit Berlijn bericht is Bismarcks neuralgiseh lijden
tengevolge van zijn jongste ongesteldheid opnieuw
begonnen. Omtrent den tijd van zijn terugkeer
is nog niets bepaald.
Z. K. H. prins Hendrik der Nederlanden
wordt met gevolg te Berlijn ten bezoek verwacht.
Tivee Pruisische onclerojficieren te Miinchen
die bij een feest-toost op den koning van Beieren
«iet op wilden staan, maar bleven zitten met het
gezegde„Dat gaat mij niet aandat i3 niet
voor onzen Keizer," zijn tot 3 maanden gevangenis
en degradatie veroordeeld.
De liberale Crefelder Ztg. heft klaagtonen aan
over het toenemen van het bijgeloof onder de
liberale hoogere standen, een bijgeloof, dat zich
niet alleen openbaart in het bijwonen van spiri
tistische seances (klopgeesterij)maar vooral in
het raadplegen van kaartlegsters.. Te Crefeld
wonen twee „beroemde" waarzegsters, die niet
alleen door aanzienlijke dames der stad maar uok
van buiten de stad, soms van zaer verre bezocht
worden. Wel worden nu en dan die beiden be
boet; wijl de politie niet veroorlooft, dat men
uit kaartenkoffiedik enz. de toekomst voorspelle;
doch de beide waarzegsters hebben en veel geld
verdienen, geven om die boeten niets. De Crefel
der Ztg. raadt nu de rechterlijke macht aan om
bij elk proces tegen de kaartlegsters de dames
uit den aanzienlijken stand, die haar geraadpleegd
hebben, als getuigen te dagvaarden. Dit middel,
meent het blad, zou velen terugschrikken.
In de vorige week vergaderden vele protestant-
sche leden der St. Jacobi parochie in Berlijn ten
einde een adres te teekenen om aan de hooge
Regeering een anderen leeraar te vragen in
de plaats van Dr. Schramm die zich in zijne leerin
gen alles behalve christelijk gedraagt. Even als
zoovele zijner collega's heeft deze moderne predi
kant openlijk van den preekstoel verklaard dat
hij geen geloof slaat aan de Goddelijke openba
ring van den bijbel, noch aan de Godheid van
Christus, noch aan wonderen, noch aan de heilige
Drieëenkeid en daarbij verkondigde dat de hei
lige Sacramenten slechts verouderde vrome ge
bruiken zijn.
Of het de leden der St. Jacobi parochie geluk
ken zal van dezen Godloochenaar ontslagen te
worden gelooven wij niet.
Keizer Wilhelm heeft in de afgeloopen week
verschillende inspectiën over de troepen gehouden
en ontving bij herhaling de Staatsministers von
Bulow en von Stosch bij zich.
Jl. Maandag-avond is, volgens een bericht uit
Hamburg, een buskruidfabriek bij Sckulau in de
lucht gevlogen. Negen personen, waaronder de
directeur zijn uit de puinhoopen opgedolven, en
vijf personen zijn zwaar gekwetst.
De vorsten zijn elkaar aan 't decoreeren. Keizer
Wilhelm heeft den Czaar de orde van verdiensten
prins Karei van Rumenië aan koning George
van Griekenland de orde van de Ster geschonken
zekerlijk als blijken van eene bevestiging van het
Pruisisch-Russisch en het aanstaande Rumeensch-
Grieksche verbond.
Een eigenhandig schrijven van Wilhelm aan
den Czaar vergezelde de decoratie, in dien brief
wordt gezegdmijn leger zal met trots deze orde
op de borst van Uwe Majesteit zien.
Wiesbaden schijnt voor de gewapende macht
veel aantrekkelijks te hebben, er hebben zich nl.
niet minder dan 50 luitenant-generaals en gene-
raal-majoors voor goed gevestigd.
De doctoren prof. Cohn en Magnus te Bres-
lau hebben bij 5000 kinderen een onderzoek
naar kleurenblindheid ingesteld en zijn tot het
resultaat gekomen, dat bij de meisjes kleuren
blindheid zoo goed als nooit voorkomt, doch
bij de Joden tweemaal zoo sterk als bij de Chris
tenen.
De Tentoonstelling is Zondag 11. door 67,870
personen onder betaling bezocht. Op den eer
sten Zondag der tentoonstelling van 1867 be
droeg het getal bezoekers iets meer dan de helft,
namelijk 34,000.
Iloe in Frankrijk de millioenen in den zak
van Gambetta gevloeid zijn is na te gaan als
men let op de woorden van den minister van
Finantiën Leo Say dezer dagen op een partij
tje gesproken tot een vreemden gezant. Ik was
op de schatkist gaan zitten; want de deksel ging
veel te vaak open; later heb ik echter gemerkt,
dat men gaten in den bodem van de kist ge
boord had en 't geld er toch uitliep.
Louis Veuillot is den 4 dezer door den Paus
ten gehoore ontvangen en heeft toen aan Leo
XIII eene som van ruim 60,000 fr. ter hand
gesteld, zijnde het bedrag der vrijwillige inschrij
ving, die de Univers had geopend, om den Paus
een don joyeux d' avênement aan te bieden.
Louis Veuillot heeft hiervan bericht aan zijn blad
gezonden. Onze hoofdredacteur, schrijft de Uni
vers, heeft een langdurig onderhoud gehad met
den Paus. Zijn wij niet gemachtigd den brief
openbaar te maken, waarin dit onderhoud saam-
gevat wordt, wij zullen ten minste zeggen, dat
Leo XIII gesproken heeft van de godsdienstige
drukpers, die eene „gebiedende noodzakelijk
heid" is, en hij heeft onzen hoofdredacteur per
soonlijk geluk gewenscht met de diensten, die
hij aan de Kerk heeft bewezen. De Univers,
dien ik lees, liet de Paus er op volgen, is ge
heel en al in dienst der Kerk en hij heeft haar
goed gediend.
Pater Curci wiens laatste geschriften en han
delingen een oorzaak van ergernis zijn geweest
heeft in eene acte, gericht aan den H. Vader,
al hetgeen herroepen wat in zijne geschriften
door de Kerk was veroordeeld.
De Regeering heeft geen officieele berichten ont
vangen, welke kunnen dienen als bevestiging van
de door the New-York Herald verspreidde ge
ruchten omtrent de oorlogstoerustingen. Een agent
van den Pacific-spoorweg heeft de Cimbria
bezocht.
Een depêche uit Baltimore aan the Herald
bericht dat met de Germania twee Russische
agenten zijn aangekomen, die snelvarende stoom
schepen voor de Russische dienst willen aankoo-
pen. Volgens een depêche uit Southwest-Harbour
worden de ketels en sclioorsteenen van de Cim
bria vernieuwd, waaruit blijkt dat het vaartuig
nog geruimen tijd in de haven zal blijven.
Drie stoomschepen van de New-YorkHavre
Stoomvaart-maatschappij, alsmede de schepen City
of Toknir en Japan beiden van de Pacific Mail
Steamship Company zijn aan de Russen verkocht.
De City of Toknir is een schroefstoomboot met
vier masten, lang 400 voet heeft een inhoud van
5000 ton en 1000 paardenkracht.
Amsterdam, 7 Mei. De jaarlijksche algemeene
vergadering der leden van de Naamlooze Ven
nootschap der Koninklijke Maatschappij van
Tuinbouw „Linnaeus" werd heden alhier gehouden
onder het voorzitterschap van jhr. J.Rutgers
van Rosenburg. Ingevolge art. 14 van de statu
ten moest worden voorzien in de benoeming van
een commissaris in de plaats van den aftredenden
maar herkiesbaren commissaris, mr. W. J. Doude
van Troostivijk. Met algemeene stemmen werd de
heer Doude van Troostwijk herbenoemd.
Groningen, 7 Mei. Heden-nacht ongeveer
2'/3 ure is op den wal tussschen de Heere- en
Oosterpoort het lijk van zekere vrouwgenaamd
Johanna Boelens, gevonden. De vrouw is blijkbaar
een geweldadigen dood gestorven en wel door
verworging. De vermoedelijke dader G. II. C.
Blanken, een paar dagen geleden uit de kolonie
Veenhuizen ontslagen; is in hechtenis genomen
GEMENGD NIEUWS.
Uit Pekalongan meldt men aan de
Sam. Ct. dat men zich daar amuseert over de
volgende komische scène. Een Europeesch inge
zetene van genoemde plaats had bij herhaling op
gemerkt, dat men hem zijne kippen ontstal. Zon
dag-avond 11. besloot hij daaraan een einde te
maken; hij wapende zich met een geweer, met
grof zout geladen, en ging op den loer staan.
Werkelijk kwam de dief na eenigen tijd opda
gen maar nu verloor de held den moeden
in plaats van te schieten begon hij te schreeuwen.
De dief liep natuurlijk weg zoo hard hij loopen
konen kwam in zijn vlucht terecht op het erf
van een oom van den zoo even bedoelden dappere.
Daar stelde hij zich schadeloos voor de onder
vonden misrekeningdoor een veulen te stelen.
Te Rottweil (Duitschland) is een merk
waardig rechtsgeding aanhangig. In den jongsten
winter gaf de violoncellist Diem aldaar een con
cert; na afloop wensclite een der docenten aan
het gymnasium den virtuoos met diens prachtig
spel geluk, en drukte hem zóó hartelijk de hand
dat de cellist gedurende geruimen tijd den strijk
stok niet kon besturen. Diem eischt nu van den do
cent 500 mark schadevergoeding.
Heeft een katzooals de Engelschen zeggen
negen levens te verliezen, eer hij dood is, hoe
veel dan een tijger? Zulk een dier, door den
Maharadja van Djohore aan het Raffles-instituu,
gezonden om opgezet te wordenheeft zooveet
strychnine geslikt, als volstaat om 160 volwassen
menschen te doen doodvallen, en heeft nog na
de kuur 3 uur vroolijk en wel doorgebracht.
De kastelein W. Pruit te Haarlemmermeer
(Hoofddorp)die ongeveer drie weken geleden
het ongeluk had uit een karretje te vallen is tenge
volge van zijne bekomen kneuzingen, na een
smartelijk lijden, overleden.
Door het hoofdbestuur der Neflerlandsche
Maatschappij voor tuinbouw en plantkunde zal in
den loop van dit jaar een rozenplebiscit worden
uitgeschreven. Dit plebiscit zal van het plebiscit
dat ten vorigen jare door het Journal de roses"
is uitgeschreven, onderscheiden zijn doordien het
uitsluitend voor Nederland is bestemd.
Te Berlijn wordt een onaangename ge
schiedenis, tusschen een koopman aldaar en zijn
