NIEUWE
No. 182.
Donderdag 27 Juni 1878.
3 Jaargang.
Belgische Toestanden.
wMfmm
ii \i ii ii
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Buiten Haarlem franco per post1.
Afzonderlijke Nummers0.06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem,
ST1EM1
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
AGITE MA NON AGITATE.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk D i n g s d a g- en V r ij d a g-
avond ingewacht.
Uitgevers KUPPERS LAUREL
De eenige Katholieke Regeering tlie nog
in Europa bestond is titans een prooi dei-
liberalen geworden.
't Is waar in Beieren is er nog eene
Katholieke meerderheid in de Kamers maar
het Ministerie is liberaal. In Belgie had
men Tan af 1870 eene Katholieke meer
derheid in de heide Kamers en daarbij nog
een Katholiek Ministerie. Den llen Juni
echter hebben de Katholieke conservatieven
de meerderheid verloren en een liberaal
Ministerie heeft de teugels van het Staats
bewind in handen genomen.
De oorzaken der nederlaag van de Katho
lieke partij bij de laatste verkiezingen zijn
gemakkelijk te ouderscheiden. In Belgie
bestaat eene uiterste Katholieke partij waar
voor het vorige Ministerie te gematigd
was; velen van deze partij hebben bij de
verkiezing zich terug gehouden en vermits
in vele districten de uitslag ten gunste
der liberalen slechts door enkelen stemmen
meerderheid verkregen werd, zoo is zeer
waarschijnlijk die partij mede-oorzaak van
den triomf der radicalen. De voornaamste
oorzaak is echter het kiesstelsel. In plaats
van eene rechtvaardige verandering dei-
wet in het leven te roepen liet de Katho
lieke meerderheid zich door de liberalen
verschalken.
Daarbij bieef het oude stelsel van kracht
namelijk de verkiezing van afgevaardigden
door de grootere steden en juist dit stelsel
is zeer ten nadeele der Katholieken. Acht
afgevaardigden werden zoo doende in een
enkel district gekozen en de bijna even
sterke minderheid kon geen enkel verte
genwoordiger te voorschijn roepen. Het
voordeel van dit onrechtvaardige kiesstelsel
is meestal ten gunste der liberalen, omdat
zij in vele steden kleine of groote meer
derheid bezitten. Op deze wijze is de zeld
zame o-ebeurtenis te verklaren dat de Katho-
r?
Heken meer stemmen uitbrachten dan de
tegenpartij en dat zjj toch nauwelijks de
helft der candidaten deden zegevieren. Het
aantal liberale stemmen bedroeg 41028 en
daarmede werden 49 Kamerleden en 18
leden van den Senaat gekozen.
De Katholieken leverden 44318 stemmen
F E U ILL E T O A'.
DE TWEE NICHTEN.
IV
UEX BOSCHJE
Vervolg
- Ja, zeicle de stem van Joseph, ik had
eerst het plan van Anna goedgekeurd, daar zij
wegens hare hoedanigheden en niet wegens haar
geld bemind wil worden; en zij lieeft gelijk. En
echter staat dit mijne plannen in den wegwant
ik ben bijna zes en twintig jaar oud.
Welk eene overeenkomst bestaat er tus-
schen uwe zes en twintig jaren en Anna? vroeg
Daniel.
Ik wilde huwenen indien ik wistdat
Miriam Maria was, zou ik mijnen oom verzoe-
liaar mij ten huwelijk te geven. Ik ben
zij bezit niéts; maar ik heb moed, en heb
een goeden oom en neef, en ik ben er zeker
van mijne familie fatsoenlijk te kunnen onder
houden.
Geef mij uwe handantwoordde Danielik
ken
arm
dus ruim 3000 meer dan de liberale partij,
nochtans verkregen zij slechts 19 mandaten
voor de Kamer en 20 voor den Senaat.
Heerlijk stelsel dat de eene partij dubbel
begunstigt boven de andere! De uitwerking
van dit prachtige stelsel werd nu nog
door liberale kunstgrepen, bedriegerijen en
vernietiging van stembriefjes enz. op ge-
wetenlooze manier bevorderd, terwjjl de
Regeering en de Katholieke partij zich op
de meest eerlijke wijze van zulke verachte-
lijke manoeuvres onthielden.
Tot hiertoe had de Katholieke partij eene
meerderheid van vier stemmen in den Senaat
en twaalf stemmen in de Kamer.
Door de laatste verkiezingen hebben de
liberalen eene meerderheid zoowel in de
Kamer als in den Senaat. Antwerpen en
Geut hebben den doorslag gegeven. In
Gent won men met 575 stemmen meer
derheid 9 candidaten en in Antwerpen met
slechts 51 stemmen 5.
Onder dergeljjke omstandigheden kan men
waarlijk van achteruitgang der Katholieken
in Belgie niet spreken. De zegepraal der
liberalen is meer een werk van het toeval
en van slechte kunstgrepen, als van hunne
kracht. De liberale partij is in geenen deele
homogeen.
Fr ere Orban die den rechtervleugel der
doctrinairen aanvoert verdraagt zich ter
nauwernood met Ba-rade leider der partij
van den vooruitgang. Maar er hangt nog
O O DO
een roode nasleep aan de partij itie zij
gaarne onschadelijk zouden maken wanneer
zij van hunne meerderheid zonder hem
overtuigd wareu. Maar dat wil niet lukken.
De Belgische liberalen moeten bongré mal-
O O
gré gemeeue zaak maken met de sociaal-
O O
democraten.
De Belgische liberalen hadden tot dusver
een energiek Cultuurstrijd-programma; zij
verlangden godsdienstlooze scholen, alge-
meene begraafplaatsen, schorsing van de
inkomsten der geestelijken, staatsbeheer der
kerkelijke bezittingen, aunexatie der kloos
tergoederen en opheffing der geestelijke
orden, 't Is mogelijk dat zij by den cul
tuurstrijd homogeen zijn maar dan bestaat
de vraag nog of zij de macht en den tijd
hebben om de Kerk gevoelig te bena-
deelen.
had groote vreesdat gij uwe zinnen op Pepita
zoudt gesteld hebbenen ik durfde haar mijnen
vader niet vragenuit vrees van u te bedroe
ven. Wat mij betreft, ik bekommer mij weinig
of het Anna of Maria is! Ik ben rijk genoeg;
ik behoef mij om liet geld mijner vrouw weinig
te bekommeren; en kan er buiten. Voor bet
overige dank ik u, dat gij vertrouwen in mij
stelilet; een jaar geleden, toen vader mij vroeg
welk geschenk ik voor mijn verjaardag wilde
hebbenheb ik hem verzocht mij met u te asso-
cieerenik heb heden de balans opgemaakt van
hetgeen ons toekwam, en voor uw deel kunt gij
morgen aan de bank 53.000 franken ontvan-
gen.
Op de stiltedie op deze woorden volgdebe
grepen de wevzen de ontroering van Joseph;
zij kwamen uit het bosclije te voorschijn.
Daniel en Josephzeide Miriamzonder
het te willen hebben wij gehoord wat gij gezegd
hebt. Pepita en ik keuren het aanzoek om on
ze hand goeden wij machtigen u liet te
doeu.
Over twee jaren moet op nieuw gekozen
worden en wanneer in dien tijd de Katho
lieken door een weinig cultuurstrijd wakker
zijn gemaakt, dan zal de kans denkelijk
keeren.
Wij hopen dat deze crisis voor de Katho
lieke partij gezond moge zijn. Zij was tot
heden te voorzichtig en te teeder. Voor de
neigingen van het hof. voor het straatru-
O o
moer van het Brusselsche grauw en voor
het lamento der liberale pers had zij zulke
vrees, dat zij geen stap tot bevestiging
harer heerschappij durfde wagen; zij be
perkte zich tot de vermijding van deu
cultuurstrijd en was zoo zoetsappig zelfs
om de liberalen den weg van den triomf
te banen.
Daar moet echter een eind aan komen.
Wanneer de liberale partij den aftocht
geblazen heeft dan moet het eerstvolgend
Katholieke Ministerie energiek optreden en
gebruik maken van de rechten welke de
constitutie aan de meerderheid geeft.
Het is te hopen dat de Katholieke partij
in Belgie ook een sociaal-programma zal
vormen.
Wij beschouwen het als een groote fout
dat die partij iu de acht jaren harer heer
schappij op staathuishoudkundig gebied
niets gedaan heeft dan de liberale erfhuis
te bewaren. Uit de laatste gebeurtenissen
zullen onze vrienden in Belgie geleerd heb
ben, wat zjj echter reeds lang moesten
weten, dat de sociale vraag het fondament
der politiek is en dat juist de Kerk en de
Kerkelijke partijen tot genezing der zieke
lijke tijdsomstandigheden door invoering en
ondersteuning van sociale hervormingen
geroepen zijn.
Wanneer de Katholieke party voor de
organisatie van haar programma den haar
gegeven tijd nuttig besteedt dati kan uit
de nederlaag meer nut en voordeel dan
schade groeien.
C'est dans les grands malheurs qu 'on
apprend ses ressources.
Het OOSTEN.
In Berlyn gaat het met de onderhande
lino-en omtrent den vrede in het Oosten
O
naar wensch.
Lord Beaconsfield houdt voet bij stuk
Nog dezen avondzander uitstelzeide
Joseph, vindt ge dat goed?
Dan is juist de familie vergaderd, voegde
er Daniel l>ijen mijne moeder schijnt nog al
in een goeden luim te zijnzoodat wij mogen
hopen een goed woord van haar te ontvangen.
Geef mij uwen arm, Pepita! Kom, Joseph! neem
gij dien van Miriamen nu voorwaarts
Z >o gezegd zoo gedaanmaar de zaal nade
rende vroeg Pepita wie het woord zou doen en
de vier jonge lieden stonden stil om te beraad
slagen. Iedereen wilde het van deu hals schui
venJoseph wilde dat Daniel het zou doen daar
hij de lieveling van mevrouw Delman wasvan
den anderen kant deed Daniel opmerkendat
mijnheer Delman Joseph nooit iets geweigerd
had.
Welnu, het zij zoo! zeide de laatste; mij
dunkt, dat ik dezen avond moed voor vier zal
hebben.
Hij ging het eerste binnende andere volg
denen groot was hunne verwondering, toen zij
met vijf personen binnen traden, daar zij geloof-
en Rusland dit inziende betoont zich vre
delievend gezind.
Een depêche van Vrijdag-nacht aan the
Times deelt mede dat de Engelsclie, Rus
sische en Oostenrijksche gevolmachtigden
zijn overeengekomen omtrent het vol
gende:
s> Bulgarije zal begrensd worden door den
Balkan. Aan Turkije zal toegestaan worden,
de passen van den Balkan te versterken
en garnizoenen te leggen in de vestingen
van de Balkan linie. Sofia zal deel uitma
ken van Runrelië; Varna, aan de Zwarte
Zee, zal tot Bulgarije behooren.
»De haven van Burgas zal onder het
gezag van de Turken blijven. De noorde
lijke gren» van Montenegro zal worden in
gekrompen, insgelijks de grenzen van Ser
vië. Beide landen verkrijgen in het zuiden
een compensatie van grondgebied.
Aan de Pol. Corresp. zijn de volgende
berichten ontleend, dd. 22 Juni:
Uit BelgradoDe insurgenten-hoofden
Milonowic en Widowic zijn naar Berlijn
gereisd, om aan het Congres een memo
randum te overhandigen, waarin grieven
en verlangens van de in Bosnië wonende
orthodoxe Serven worden uiteengezet.
Uit KonstantinopelDemeter Bratiano
werd heden door den Sultan ten gehoore
ontvangen en keerde daarop naar Bucha
rest terug. Het verschil betreffende de uit
wisseling van de krijgsgevangenen is ge
schikt.
Uit Athene wordt aan het blad gemeld,
O
dat men in Regeeringskringen aldaar niet
tevreden is met de toelating van Grieken
land op het Congres louter om geraad
pleegd te worden (voix consultative). Een
dergelijke toelating zal het Kabinet niet
aannemen. Nochtans zal in dat geval de
Grieksche gezant te Berlijn de Congres
zittingen bijwonen, terwijl de Grieksche
Minister van Buitenlandsche Zaken, Delyan-
nis, alsdan naar Athene terugkeert.
In Epirus en Tossalië is de opstand
weer sterk aan het toenemen; ook op Can-
dia wordt de opstand door een groot aan
tal leiders georganiseerd. In de laatste
dagen hadden verscheidene bloedige bot
singen plaats tusschen insurgeuten en Turk-
sche troepen.
den slechts met vier te zijnzuster Ros;» bevond
zich in hun midden.
Ik zal het woord doenzeide zijte meer
daar ik achter u was en alles gehoord heb; en
de vier jonge lieden achter zich latende, naderde
zij mijnheer en mevrouw Delman.
Mijnheer Delman hield een zakboekje in de
hand, waarop hij berekeningen maaktemevrouw
Delman was ijverig aan het breien.
Broeder en zuster, sprak de goede zuster
met zachte stem, het komt mij, die aan al de
wereldsche vreugden verzaakt hebom mij alleen
aan God toe te wijden, misschien niet, toe, mij
met aardsche aangelegenheden te bemoeien maar
het geluk (lezer vier kinderen noodzaakt mij er
mij een weinig mede in te laten.
Vromvlaat dat breien staanzeide mijn
heer Delman, zijn zakboekje dichtslaande en het
in zijn zak'stekendezuster Rosa is dezen avond
zeer plechtstatig, dat vordert onze aandacht.
Wordt vervolgd).