NIEUWE
No. 197.
Zondag 18 Augustus 1878.
3e Jaargang.
DE WARE VREDEBRON.
BUITENLAND.
Duitschland.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem",85
Buiten Haarlem franco per postU
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
A1NTUCND
(MMIT.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
AGITE MA NON AGITATE.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk D i n g s d a g- en V r ij d a g-
avond ingewacht.
Uitgevers KUPPERS LAUREY.
De vredes-preliminairen van San Ste-
phano waren geteekend. Onmiddellijk daar
op begonnen de lieden, die ongaarne in hun
genietingen door ontrustende overleggingen
gestoord, steeds roepenvrede, vrede, geen
gevaar, den toestand van Europa rooskleu
rig voortestelleu.
Alles zou zich nu wel schikken. Het
licht des vredes zou voor goed in en voor
het Oosten opgaan.
Doch zelfs die optimisten konden voor
hun zelfbedrog moeielijk meer een drage
lijke n grond van verdediging aanvoeren
toen de letterlijke inhoud van het tractaat
Van San Stephano bekend werd.
Rusland had met Turkije duchtig af- en
alles naar zich toe gerekend.
Aan de oevers van Theems en Donau
werd gemurmureerd. Groot-Brittanje noch
Oostenrijk waren tevreden.
En geen wonder ook, want men had over
het Oosten waarbij zij zoo van nabij be
trokken zijn, beschikt zonder hen, veelzins
tegen hen.
Wij zullen ons hier niet begeven in een
onderzoek naar de vraag, of de ontstemming
van Oostenrijk wel oprecht gemeend was,
en of men te Weenen nu keizer Frans
Josef behoorde tot den Keizersbond, niet
voorwendde gedupeerd te zijn ten einde
Engeland om den tuin te leiden. Onwaar
schijnlijk is het in elk geval, volstrekt niet,
dat graaf Andrassy zich Bosnië en de Her-
zegowitia heeft laten toedeelen bij de her
haalde Keizers- en Kanseliers-ontmoetingen,
een afspraak, waaruit zich dan de andere
schier onverklaarbaar laconieke houding van
Oostenrijk gedurende den oorlog in Icet Oosten
Volkomen goed verklaren laat.
Hoe dit wezen moge, zooveel is onloochen
baar dat John Buil hevig begon te blaifen
en er hevig gevaar bestond, dat het zelfs
tot bijtenzou komen.
Nu kwamen de diplomaten in beweging;
e"n nieuwe oorlog moest tot eiken prijs
borden voorkomen.
De grootste moeielijkheid leverde bij die
Vredebemoeingen Rusland opdaar de
Aansla visten, onder wie de revolution naire
Achting in het rijk van den Czaar zich
FEUILLETON.
DE DOCHTER VAN DEN
UITGEWEKENE.
Vervolg.
In hare kamer wedergekeerd, wierp zij zich
''P ile knieënom God te danken voor de be
scherming, die Hij haar bewezen had, toen me-
bfl'ronw Vanbaert binnen trad, door haar ka
mermeisje gevolgd. „Waar komt gij op dit uur
*a" daan, Mejuffrouw? zeide zij haar, terwijl zij
verpletterenden blik op haar wierpbeloont
jG aldus mijne goedheid? denkt gij door een
°gst afkeurenswaardig gedrag den dienst te be-
"°»den, die gij bij mij hebt, en de achting, die
door mij verworven hebt?
Haar Christine haar gedrag niet kon uitleggen.
ïj, 1 oO
j. besloot zij te zwijgenechter antwoordde zij
r: Mejuffrouw, niemand heeft mij kunnen we
ggeven hetgeen ik niet verloren had.
Hurft gij, kleine onbeschaamde, uwe nach-
e'jke samenkomsten loochenen? maar ik heb
verborgen houdt, en die dus de onrust niet
wilden doen ophouden, alle mogelijke pres
sie op keizer Alexander en zijne raadsleden
uitoefenden, om niet toe te geven in deeischen
van Engeland.
GraafSchuwaloff, gesteund door den mach
tigen Duitschen Rijkskanselier, die ook al
lerminst gediend scheen met een nieuwen
krijg, zeker met het oog op Frankrijk, dat
natuurlijk, iu elk geval, de partij van
Duitschland's eventueele tegenpartij zou
kiezen wist echter aan de vredespartij
te St. Petersburg den triumf te verzekeren
en het Congres te Berlijn kwam tot stand.
Nauwelijks was het bijeenkomen van dat
Congres gewaarborgd of de optimisten op
wie wij zoo even doelden, waren plotseling ge
heel gerustgesteld en jubelden met geest
drift over het behoud van den vrede.
Onze meening over den arbeid van het
Berlijnsche Congres hebben wij reeds vroe
ger geuit.
Naar onze opvatting was die gansche
diplomatieke bijeenkomst niets anders als
een reusachtige mystificatie.
Zelfs Engeland, dat oogenschijnlijk een
geheel belangelooze rol vervulde en slechts
O O
opkwam voor het evenwicht van Europa,
bleek ten slotte enkel op uitbreiding van
grondgebied bedacht te zijn geweest.
De wereld werd op een politiek schouw
spel onthaald van zoo onzedelijke natuur als
zich alleen denken liet in dezen tijd waarin
de onafhankelijke moraaldat is onafhan
kelijk van elk dogma, zegeviert, een
triomf die zoo volkomen is dat die onaf
hankelijke moraal wel haast onafhankelijk
zal wezenvan de, ja van alle
moraal.
Trouwens het Congres had een Voorzit-
zitter (Prins von Bismarck) die wist, hoe
men landen en volken recht moet doen,
gelijk zulks door Denemarken, Oostenrijk,
Hannover, Hessen, Nassau, Frankfort a/M
en Frankrijk (wij volgen den historischen
gang der gebeurtenissen) kan worden ge
tuigd. Onder de generale-leiding van den
Duitschen Rijkskanselier moest het Congres
wel eenige lenigheid" erlangen op het punt
der land verdeeling. Als men op die eigen
aardigheid van de persoonlijkheid van den
Congres-President let, dan moet men zich
andere bewijzen nooilig. En zij maakte zich van
een kistje, dat Christine toebehoorde, meester.
Deze wilde aan de oogen van hare vervolgster
het werk van den vorigen nacht onttrekken, en
rukte den sleutel weg, dien zij in haar kleed ver
stopte. Mejuffrouw Vanbaert gaf een teeken aan
hare kamenier er zich meester van te maken
Christine uitte een kreet van angstMejuf
frouw Vanbaert had den sleutel, en trotsch op
hare overwinning, riep zij uit: Ja, slechte, hui
chelachtige meid, wij zullen u in tegenwoordig
heid der geheele wereld overtuigen.
En ik zal voor de geheele wereld staande
houden, zeide de Eransche generaal, eensklaps te
voorschijn tredende, dat Mejuffrouw onschuldig
is; Mejuffrouw Chistine wijdde hare nachten aan
het werk, om haren vader te onderhouden, en
aan hem schonk zij die nachtelijke bijeenkom
sten.
Wie zijt gij dan, Mijnheer? vroeg Christine
verwondeul, en hoe weet gij
Ik ben Jnstinus, Mejuffrouw Justinus, die
u herkend heeft, want gij waart nog zeer jong,
er eigenlijk nog over verbazen, dat nog niet
meer door liet Congres werd geregeld,"
en dat men der Porte nog iets lioti't willen
laten.
De goedgeloovige mannen des vredes
lieten zich echter niet afschrikken door
het bedenkelijk teeken, dat de definitive
vrede van Berlijn het volkenrecht nog meer
met voeten trad dan de voorloopige vrede
van San Stephano, en dat dus het verschil
tusschen beiden, wel beschouwd, alleen hier
op neder kwam, dat Rusland te San Ste
phano slechts voor zich zelf had gezorgd
en dat te Berlijn ook aan Engeland en
Oostenrijk werd gedacht.
Welke bedenkingen nadenkende en onpar
tijdige lieden, zich plaatsende op een objectief
standpunt, ook deden hooren, 't baatte niet
tegenover de »gerusten op Sion." De op-
pervlakkigen bleef juichen overeen
illusie.
Of zeggen wij soms te veel? Gaan wij
misschien te ver? Zijn wij wellicht, op onze
beurt, te pessimistisch gezind?
Maar wat zegt men dan van de houding
van de Porte, die noch luttel deed om de
uitvoering van het tractaat van Berlijn,
zoowel ten aanzien van Europeesch als van
Aziatisch Turkije te verzekeren Wat van
den opstand" van de Bosniërs tegen hun
redders* de Oostenrijkers? Wat van de
verborgen intriges van Servië en Monte-
o O
negro tegen het Kabinet van Weenen?
O O
Wat van den opstand van Cyprus en het
protectoraat van Groot-Brittanje over Azi-
atisch-Turkije en, naar men wil in Oosten
rijk over Europeesch-Turkije? Wat van de
spanning tusschen de Porte en Griekenland.
Als men onbevangen de feiten van het
heden in het Oosten nagaat, dan zal men
moeten erkennen dat het alles behalve vre-
destooneelen zijn, welke zich daar aan het
oog vertoonen.
Bevreemden doet ous dat volstrekt niet;
want het is en blijft waar, dat, als men
wind zaait, men slechts storm kan oogsten.
Het Congres van Berlijn nu heeft inder
daad onrecht gezaaid wat anders dan onrast
en strijd zou kunnen worden geoogst?
Een heerlijke roeping was voor een waar
lijk vredes-Congres iu onzen tijd weggelegd.
Zulk een Congres dat van Berlijn had
toen hij het kasteel uws vaders bewoonde, en
zeker zoudt gij in hem den Eranscken generaal
niet herkend hebben Maar het is hier uwe
plaats niet, Mejuffrouw veroorloof, dat ik u naar
den markies d'Amorcy geleidde.
Mijnheer! ik heb rechten om Mejuffrouw
hier te houden, riep Mejuffrouw Vanbaert uit.
En ik hoop er heiliger dan de uwe te ver
krijgen, zeide de generaal; want indien Mejuffrouw
er in toestemt, bied ik haar mijne hand ter be
scherming aan.
Christine bloosde, nam het kistje, dat het werk
van haar nachtwaken bevatte, en verliet Mejuf
frouw Vanbaert aan den arm van den generaal,
die haar naar de armoedige woning van den mar
kies d'Amorcy geleidde.
De markies was het leven aan den zoon van
zijn jachtopziener verschuldigd hij stemde er
in toe zijne dochter aan den generaal te geven, en de
edele banneling vond weldra in het huis zijns schoon
zoons dat welzijn, dat genot en die pracht waarvan
hij zoolang beroofd was geweest.
Slot.
het kunnen wezen had een nieuwen rechts-
bodem voor de internationale toestanden en
verhoudingen in ons werelddeel moeten in
't leven roepen.
Men had moeten terugkeeren tot de
oude en beproefde beginselen van interna
tionaal recht, welks vernieuwde handha
ving minstens zou hebben geleid tot het
behoud van dat overschot van het Euro-
peesqh evenwicht, dat thans geheel dreigt
verloren te gaan.
Zooals de zaken thans staan heerschen
geweld, willekeur en toeval, wij spreken
menschelijker wijze over het lot der volken,
het wapengeluk beslist over de vrijheid en
zelfstandigheid van staten en rassen.
Somber en nevelachtig doet zich dan ook
de toekomst aan ons voor.
Yan waar kan in en onder dit alles
alleen de redding dagen?
Zou het soms ook kunnen zijn van vrede
bonden en Congressen over volkenrecht?
Dit zou kunnen.
Dwaas, die wanen of wachten. Theoriën
veranderen de harten niet en zullen de macht
der eigenliefde, en van eer-, en heersch-
zucht niet fnuiken.
Al de leden van die Landen en van die
Congressen, gesteld zij snelden gezamenlijk
naar Londen en Weenenzouden lord Bea-
consfield, noch graaf Andrassy kunnen be
wegen hun staatkunde te wijzigen.
Vooral tegenover de vredesbezwaren
treedt het innig verband tusschen godsdienst
en maatschappij in het helderst licht.
De wedergeboorte der maatschappij,
waarvan ook een gezuiverd volkenrecht het
gevolg zal wezen, kan alleen van den in
vloed des Christendoms worden verbeid.
Slechts het Evangelie wint de harten voor
de zaak des vredes.
Enkel van het Kruis der liefde gaat de
kracht uit, die de hand der machtigen,
welke het zwaard van den krijg tot ver
derf der volken voert, krachteloos kan ma
ken. D. M.
In een officieel blad van zekeren Duitschen
Staat leest men het gewone jaarverslag omtrent
den oogst, in zekere streek; het rapport sluit
woordelijk aldus: „Volkomen gezond, vrij van
alle ongedierte, zien wij bij het thans heerschen-
de gunstige weder een der beste oogsten te ge-
moet."
Het bericht uit Harzburg aan het Hannov,
Tageblatt dat de Canossa-zuil dezer dagen door
een bliksemstraal getroffen en gespleten was, is
blijkens het Brunswijker Tageblatt louter een
verzinsel geweest.
Een eerzaam koopman te Keulen, Clement
Becker genaamd, verkeert ingroote verlegenheid.
Toen de student Becker indertijd den aanslag op
den tegenwoordige)! Keizer van Duitschland deed,
verzocht en verkreeg hij verlof, den naam zijner
vrouw te mogen aannemen. Deze naam was geen
ander dan Nobiling. De ongelukkige wenscht nu
op nieuw van naam te veranderen, doch kan
maar niet tot een keuze komen.
Er komen ten opzichte der verkiezingen aller
lei curieuse dingen aan 't licht. Zoo is bijv. in
een dorp in het district Fulda-Gersfeld geconsta
teerd, dat er niet gestemd is. Het stembureau
heeft den geheelen bepaalden tijd zitting gehou-
