NIEUWE
No. 205.
Zondag 15 September 1878.
3e Jaargang.
sJllSi®
Onze Indische Pinantien.
Eene gewichtige ontdekking.
Niet consequent.
De wet ter bestrijding van het
socialisme.
H44RLMSH1 Ilil litVI.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,8ö
Buiten Haarlem franco per post1.
Afzonderlijke Nummers 0.06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
jitmaintilndkai."
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
Van 16 regels30 Ctnts.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dingsdag- en Vrijdag-
I avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
De Indische begrooting voor 1879 sluit
met een te kort van 10 millioen gulden
en is volgens de regeering niet anders te
dekken dan door eene nieuwe leening. In
vroegere jaren waren we in Nederland ge
woon jaarlijks de Indische baten in ont
vangst te nemen.
Thans zijn de wapens verhangen.
Het heet nu subsidie door Nederland aan
Indie.
Zoo ver is het nu gekomenDe ge
voelige slag was reeds lang te voor
zien.
De oorlog met Atjeh door het liberale
ministerie Franse van de Putte ons op de
schouders gelegd, drukt zwaar, loodzwaar
op onze finantiën. Waar zal het einde zijn
nu de Minister in de opgemaakte raming
verklaart dat voor dezen onzaligen oorlog
wederom 10]/s millioen gulden is uitge
trokken. De Minister durft niet de stellige
verzekering te geven, »dat dit voldoende
zal wezen, hij begint al dadelijk met een
uitgaaf van ƒ1,250,000 aan te kondigen,
die nog eens hij de 101/3 millioen komen
zal, en hoopt, dan »dat de uitkomst geen
groote teleurstellingen zal veroorzaken.Men
weet wat in Indie wordt gezegd op grond
van persoonlijk onderzoek; maar men weet
nu nog ten overvloede officieelwaaraan
men zich te houden heeft, en men onthoude
dat reeds met die laatste l1/2 millioen in
de begrooting buiten rekening gelaten, het
subsidie van 10 millioen door Nederland
aan Indië moet worden verhoogd.
Dat bedrag zou voorts met de 7 milli
oen welke op de oorlogsuitgaven van 1878
te kort komen, zjjn geklommen, ware het
niet, dat de verwenschte koffiecultuur al
weder de reddingsplank ware geweest.
Want dat tekort wordt, toevallig, gedekt
primo door de koffie, secundo door de koffe,
tertio door de koffe
O, die ellendige cultuur!
Niet zonder angst zien wij de toekomst
onzer finantiën te gemoet.
Waar en hoe zal het einde zijn van zulk
een ellendig begin!
Lief Nederland, hoe gelukkig zijt gij
onder het bestuur van een liberaal Ministerie!
FE UIL LET ON.
GEORGE MORRISS,
of
DB waarheid gedurende een enkelen dag.
Vervolg.
In alle gevallen zal onze firma van lo Mei
w«£en: White, Brown, Morris» C0., als gij er
"iets op tegen hebt.
Mijnheer Withe, mjjne erkentelijkheid,
Al wel! zeide deze. De anderen willen u
daarmede verrassen; verklap dus niet, dat ik het
heb gezegd.
Heb daarvoor geen vrees, mijnheer, of zij
"leesten het mij soms vragen.
Zij zullen er niet tegen u over spreken
V(J'ór het einde van de maand. Wees nu zoo goed
die dames te helpen, die daar staan te wachten.
De heer White verwijderde zieh en de jongman
"ain als naar gewoonte weder zijne plaats achter
"e toonbank in.
De Friesehe Courant beeft eene ontdekking-
O
gedaan.
»IJmuiden zoo deelt dat blad mede
is.
de Friesehe Ct. voegt er zelf bij, dat men
dit in Nederland nog lang niet algemeen
weet»
is een kolonie hoofdzakelijk van
ultramontanen
Zelfs de havenmeester is Katholiek
Het is te bejammeren dat er geen ver-
eeniging of maatschappij bestaat die deze
ontdekking met eeremetaal kan beloonen.
Zelfs de havenmeester is Katholiek.
Horrible dictu
Als wij uit de even belachelijke als domme
en onbestemde mededeeling van de Friesehe
Courant eene gevolgtrekking moesten ma
ken, dan zouden wij aarzelen tusschen twee
öf er een bewijs in te zien, dat godsdienst
haat tot monomanie kan voeren, öf dat de
Roomsch Katholieke landgenooten onder
nemender schijnen te zijn dan hunne me
deburgers.
Nu de Friesehe Courant tot deze gewich
tige ontdekking is gekomen zou het, dunkt
ons, voor de snuggere redactie der moeite
wel waard zijn te onderzoeken of de ver
zanding (dezer dagen zoo druk besproken)
ook aan ultramontaanschen invloed is toe
te schrijven
Burgemeester en Wethouders van Rot
terdam hebben een loffelijk besluit uitge
vaardigd omtrent het vervroegde sluiten der
o O
cafés-chantants.
Wij voor ons hadden liever gezien dat
dergelijke pestholen der moderne maatschap
pij totaal onmogelijk werden gemaakt. Wij
zijn vijanden van halve maatregelen. Wil
het Rotterdarusche stedelijk Bestuur een
eind maken aan verregaande kabalen die
door dit soort cafés worden gecreëerd, wil
de achtbare vroedschap een kolossaal groot
getal jongelieden bewaren voor algeheelen
ondergang, zjj tastte dan het kwaad in de
hartader aan en zorge dat deze soort cafés
van de straten der beschaafde steden ver-
dwijne.
Het besluit van Rotterdam's bestuur zegt
-- Zijt gij er zeker van, mijnheer, dat die kleu
ren niet zullen verschieten? vroeg eene oude dame
aan George, hem op een stuk katoen wijzende.
Ik weet, integendeel, zeker, dat ".ij zullen
verschieten, antwoordde de bediende.
Maar zij zijn geteekend op vaste kleur. Hoe
weet gij, dat zij het niet zijn?
Omdat eene dame, die er verleden week
een kleed van heeft gekocht, er een stukje van
heeft gewasschen en zich heeft komen beklagen,
dat al de kleuren uitgegaan waren.
Zij heeft gelijk gehad; maar gij moest de
goederen niet op vaste kleur teekenen, als gij
er niet zeker van zijt, dat, zij het zijn.
Hetgeen gij zegt, is volkomen waar, me
vrouw.
Hoe! zijn die etiketten nog niet veranderd?
vroeg de heer White, naderbij komende, en het
hoog tijd achtende tusschenbeiden te komen. Neem
ze er terstond af, mijnheer Morris; voor de stof
fen, welke wij voor vaste kleur verkoopen, staan
wij ook in. Wat verlangt gij dat men u late zien,
mevrouw? ging hij voort, zich tot de dame wendende.
dat cafés-chantants en daarmee gelijk ge
stelde inrichtingen des avonds om 12 uur
gesloten moeten worden.
In het Rotterdamsch Nieuwsblad werd
dezer dagen zeer terecht verwondering uit
gedrukt over de niet-toepassing op de pu
blieke huizen van het onlangs verschenen
besluit van B. en W. Terwijl cafés-chan
tants en dergelijke huizen des middernachts
moeten gesloten worden, heeft een inzender
in genoemd blad ontdekt, dat een paar be
schonken personea tusschen 121/2 en 1 uur
des nachts uit een publiek huis werden ge
worpen. Dat het besluit niet op deze hui
zen wordt toegepast, zal niet anders dan
algemeene teleurstelling baren.
O O
Bij de uitvoering en handhaving van ge
nomen besluiten staat de consequentie op den
voorgrond.
Weldra zal in den Duitschen Rijksdag
de wet ter bestrijding van het socialisme
worden behandeld. Zij is vergezeld van een
memorie yan toelichting reeds ingediend.
Deze memorie geeft een overzicht van de
geschiedenis van het socialisme en het doel
der socialistische beweging.
O o
Of het der regeering gelukken zal door
het uitvaardigen van meer of minder strenge
wetten de socialistische woelingen te fnui
ken, dit zal de tijd moeten leeren. Veel
vertrouwen stellen wij niet in het succes.
De regeering erkent thans zelve dat het
socialisme ontevredenheid verwekt en in
zijne leerstellingen tracht te bewijzen, dat
er onder de tegenwoordige inrichting van
staat en maatschappij geen mogelijkheid
bestaat op verbetering van het lot zijner
aanhangers en vereerders.
Daartoe wordt haat en nijd tegen de an
dersdenkenden gekweekt, alle zedelijke en
godsdienstige overtuiging geschokt, eerbied
en vroomheid verguisd, het rechtsbegrip bij
de menigte verdraaid en alle eerbied voor
Goddelijke wetten ter zijde gesteld. Het
socialisme vervreemdt de gemoederen meer
en meer van den eigen haard en van het
vaderland. Zijne voorstellingen van vroe
gere revolutionaire gebeurtenissen, zijne
verheerlijking van zekere bekende revolu-
Niets, ik dank uik zal terug
komen, gaf deze ten antwoord en verliet het
magazijn.
Zoodra zij heengegaan was, veranderde de pa
troon geheel van manieren en fronsde de wenk
brauwen toen hij zag, dat Morris* bezig was met
de etiketten af te scheuren.
Laat dat staan! riep hij uit. Hoe zijt gij
o]) den inval gekomen om te zeggen, dat die stof
fen niet vast van kleur zijn?
Het is de waarheid, mijnheer! Mevrouw
Ruyser, die er van gekocht had, heeft het terug
gebracht; van bruin was het bijna wit gewor
den.
Dat beboefdet gij niet over te vertellen. Die
dame zou het wel gezien hebben, als zij er een
kleed van had gekocht.
Maar dan zou het te laat geweest zijn,
mijnheer!
En wat gaat u dat aan?Als men aan
iedereen ging zeggen: neem dit niet, neem dat
niet, het verschietneem dat niet, het is
verbrand enz., zouden wij den winkel wel kun-
tie-mannen en van de daden der Parjjsche
commune zijn er op berekend om revolu
tionaire hartstochten en begeerten op te
wekken en de groote menigte tot daden
van geweld aan te sporen.
Het kwaad heeft in Duitschland reeds
te diep wortel geschoten. Menschelijke wet
ten zullen het socialisme wellicht beteuge
len maar ze zullen niet in staat zijn eene
algeheele uitroeing te bewerkstelligen. In
een land waar, door de waanwijze regee
ring, de Godsdienst aan handen wordt ge
legd zullen wetten en besluiten weinig ba
ten. Alleen zij, de Godsdienst, is in staat
paal en perk te stellen aan de onzalige be
roeringen die het trotsche Duitschland tot
den ondergang leiden.
Nobilings dood zal ongetwijfeld invloed
hebben op de in behandeling komende so
cialistenwet. De bestrijders dier wet hebben
er nieuw terrein door gewonnen en de re
geering zal zeker te meer moeite hebben
met het doen aannemen van haar voor
stellen.
Hödel is gevallen door de volbrenging
van een vonnis door de menschelijke ge
rechtigheid over hem uitgesproken.
Nobiling werd uit zijn lijden verlost door
den natuurlijken dood. Yoor de partij wel
ker werking deze moordenaar was, is diens
overlijden niet minder eene uitkomst en in
zooverre is deze gebeurtenis voor het publiek
belang schade. Men komt thans niet ver
der tot de wetenschap van hetgeen met de
gepleegde misdaad in verhand staat en tot
juiste beoordeeling van hetgeen in het staats
belang noodig is mist men nu de duidelijke
gegevens.
De Rijksdag vaardige wetten en beslui
ten uit, de justitie verdubbele haren ijver en
haar beleid, maar wellicht vertoonen zich
achter al die voorzorgsmaatregelen nog grijn
zende gezichten van Hödels en Nobilings
die ten spijt der wetgevers zich als marte
laren hunner gevloekte partij willen of
feren.
Ziedaar de gevolgen wanneer men den
mensch ontdoet van 't geloof aan een loo-
nenden en straffenden God.
Het zijn de naweeën van den cultuur
strijd, de wrange vruchten van de kerkver
volging in Duitschland.
nen sluiten. Het verwondert mij, dat gij, die
zoo lang bij ons zijt, zoo dom kunt wezen
Laat u zoo iets niet meer gebeuren.
Arme George! Hij liad nog niet den tijd ge
had zich te herstellen en tot adem te komen, toen
zijn moed op eene nieuwe proef werd gesteld.
Mijnheer, sprak eene dame tot hem, voor
de toonbank komende, laat mij eens flanel zien
gelijk aan die, welke voor de deur geprijsd staat
geheel wol, en tegen een shilling de meter.
George hoopte een oogenblik, dat men de fla
nel zou nemen zonder verder te vragen en liet
een stuk zien.
Is dat de zelfde, welke buiten aan de deur
ligt?
Geheel de zelfde, mevrouw.
En is zij geheel wol?
N-e-e-n, mevrouw; het iswol en.
katoen.
Wat! neen? En waarom zet gij er dan op,
dat het geheel wol is? Is dat om de menschen
beet te nemen?
Wordt vervolgd
