NIEUWE
Mo. 223.
Zondag 17 November 1878.
3e Jaargang.
De praktijk van het
radicalisme.
BUITENLAND.
Frankrijk
1AAMEI
(MME
ABONNEMENTSPRIJS
Per S maanden voor Haarlemf 0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0.06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Feiten bewijzen meer dan woorden.
Gedachtig aan die spreuk zullen wij thans
door het wijzen op daadzakende stelling
bjj vernieuwing staven, zoo dikwerf door
ons verkondigd, dat de heeren radicalen,
als zij de macht eenmaal in handen hebben,
geheel anders handelen dan zij volgens hun
opgeschroefde theoriën, luide uitgebazuind
toen zij het gezag nog moesten vermeesteren
behoorden te doen.
Het is op België dat wij daartoe de aan
dacht onzer lezers willen bepalen.
In dat rijk regeerde jaren achtereen een
anti-radicaal, katholiek ministerie.
Dit bewind maakte zóó weinig misbruik
van zijn standpunt, dat velen zijner geest
verwanten oordeeldenhet met meer kracht
tegen zijn bestrijders te velde trekken en
duidelijker zijn eigen kleur bekennen moest.
Ondanks dien aandrang bleef het kabi-
net-Malou den zeer gematigden weg betre
den; het eerbiedigde en handhaafde eerlijk
en met nadruk aller vrijheidzooals die bij
de Belgische constitutie gewaarborgd is.
net deed zelfs meer dan dat, zonder
daartoe door de parlementaire meerderheid
gedrongen te worden, welke volstrekt niet
met die wijziging op had, omdat zij wist,
dat de tegenpartij er haar voordeel mede
zou doenstelde het behoudend bewind een
nieuwe manier van stemmen voor, die naar
men beweerde, alle stembusmisleiding zou
voorkomendoch die werkeljjk tot resultaat
zou hebben, dat de radicalen weder mees
ter zouden worden van het gezag.
De ervaring heeft die laatste verwachting
vervuld. By de eerste periodieke verkiezing
voor de Kamer, bleven de behoudenden in
de minderheid.
Een ministerie uit de nieuwe meerderheid
trad op. Even als in Nederland moest het
gesteund worden door de vereenigde radi
calen. De gematigden hadden zich bij de
geavanceerden gevoegd.
En waarmede debuteerden nu in België
de liberale heeren?
Met een kieswet-hervorming, die enkel
werd ondernomen om den invloed der be-
FE U1LLETON.
GEORGE MORRISS,
of
BE WAARHEID GEDURENDE EEN ENKELEN DAG.
Vervolg.
Deze hield haar gelaat met haren zakdoek be
dekt, en weende, of liever hield zich als weende zij.
Toen hij bij mij kwam, was het omstreeks
een uur. De heer Morriss voer hevig tegen mij
uit. Hij heeft mij diep beleedisd.
Vertel ons, wat hij gezegd en gedaan heeft,
hernam de docter.
Hij heeft mij woedend aangezien, terwijl hij
vreeselijk de wenkbrauwen fronsde, ging Louise
Brown voort; ik werd zoo bang voor hem, dat
ik bijna in flauwte vielhij heeft mij ver
zekerd, dat ik monsterachtig leelijk was.
Op die wijze bracht zij het gezegde over van
George: «dat zij noch eene schoonheid, noch een
engel was «maar gelukkigerwijze had Louise Brown
houdenden nog meer te verzwakken.
Precies als overal bezigden de liberale
zwetsers hun overwicht, om daarmede hun
tegenpartij, zoo mogelijk, ten dood toe te
drukken.
't Was evenwel slechts een begin der
smarte.
Nog andere liberale weldaden moesten
het deel der Belgen worden.
De jongste troonrede, door koning Leo
pold II uitgesproken, (maar, natuurlijk,
door de heeren liberale ministers vervaar
digd) kondigt een onderwijshervorming aan
welke aan de geestelijkheid allen invloed
op het onderwijs zal ontnemen.
Ieder beseft, wat dat voor België, een
bijkans geheel katholiek land, betoekent
de godsdienstlooze school.
Welk een schoon vooruitzicht voor een
natiedie, zeker nog haar meer der heidde
kiezers en niet-kiezers bijeengevoegd, aan
haar godsdienst gehecht is.
Verwonderen doen wjj ons niet over de
houding der Belgische liberalen.
Het politiek liberalisme in België is daar,
meer wellicht dan elderséén met het
grofste ongeloof en materialisme.
De libre penseurs zijn toch een ras van
menschen, die aan niets gelooven dan aan
zich zeiven en aan de macht van het goud
zij bennen geen hoogere wereld dan die
van het oogenblikkelijk leven, gewijd aan
louter zingenot.
In de loges zijn die vrjje mannen, vrij
van alles, ook van het geloof aan een
eeuwigheid en een Vergelder, natuurlijk
uit beginsel t'huis.
De vrij-metselarijwelke echter, in strijd
zelfs met haar naamniet opbouwt maar
afbreektis de levenssfeer voor de mannen
der ontkenning.
Zulke lieden moeten wel een afkeer
hebben van alle verkondigers eener hoogere
waarheid dan die op het schootsvel van een
metselaar kan worden geborgen en gedra
gen. Een school, waarop nog in de gods
dienst wordt onderwezenwaar aan de
kinderen wordt ingeprent, dat er een God
isdie leeft en heerschten die rekenschap
zal eischen van 's menschen daden, zulk
een school is den vrijdenkerden vrijmet
selaar een gruwel.
zich niet onder eede verbonden de waarheid te
zeggen.
Verder, mijn kind? vroeg de docter.
Het is mij onmogelijk alle» te herhalen, wat
hij mij heeft toegevoegd, vervolgde het meisje en
ik smeek u mij niet meer te ondervragen. Ik
hoop, dat men mij niet dwingen zal de vrouw te
worden van een man, die krankzinnig is!
ik zou er nimmer in bewilligen! zeide mejuffrouw
Brown eindigende.
Stel u gerust, mijn kind; later zal men zien;
maar voor het tegenwoordige is daarvan geen
sprake meer, hernam de docter, die te zeer ge
troffen was door de kinderlijke schoonheid van het
meisje, om hare ongevoeligheid op te merken.
Thans, mijnheer zeide John Morriss, zich
tot den docter wendende, weet gij alles, wat er
gebeurd is. Wat is uw gevoelen? Hij ziet er
op dit oogenblik kalmer uit,zouden wij hem
niet hier kunnen houden? Ik beken, dat het mij
zeer smartelijk zou vallen reeds van daag van hem
te moeten scheiden.
Ik vrees, antwoordde de docter, dat zijne
Zonder God in de wereldenkel te leven
voor het vermaak en voor het wegstervend
heden; dat is de hoogste wjsheid, de al
leen zaligmakende waarheid, welke de jeugd
moet worden aangeprezen.
Wie zou niet gruwen van zulk een leer
En toch tracht men aan haar thans de
zegepraal in België te verzekeren.
Mogelijk is het, dat zij aanvankelijk veel
kwaad zal stichtendat zij velen verleiden
zal, maar ten slotte, Hij, die meer is
dan al de radicalen in alle landen te samen
en Wiens beloften vervuld zullen worden,
als het Rijk van Satan, van alle spotters
en vijanden van 'tKruis, voor altijd tot mach
teloosheid zal zijn gedoemd, zal het Chris
tendom doen zegevieren, al schijnt het tel
kens zijn ondergang en vernietiging nabij.
Ook in Belgie vermogen de vijanden van
het Godsrijk op den duur niets tegen Hem,
Wiens raad zal bestaan.
Yoor een tijd echter en dat is reeds
ramp genoeg bunnen zy heilloos werken
op de opvoeding der jeugd en op de ont
wikkeling van den volksgeest.
Dat alles is erg, is schandelijk en scha
delijk; doch het ergste van alles in deze
quaestie is het verraad, dat door de Belgische
liberalen tegenover de Katholieken wordt
gepleegd.
Toen de liberale bent in 1830 de Bel
gen in Noord-Nederland wilden vervreem
den, hitsten zij de geloovige Katholieken
tegen de toenmalige Regeering door allerlei
middelen op. Nu werden de Katholieken ver
drukt doch was België maar eenmaal
zelfstandig, dan zou de godsdienst waarljjk
tot haar recht komen.
Zoo luidde het programmazoo werd aan
vankelijk ook gehandeld.
De wolf kwam evenwel spoedig uit zijn
schapenvacht te voorschijn.
Ras bleek het, dat de Katholieken slechts
waren gebruikt, geëxploiteerd, en dat de li
beralen in België niet anders waren dan
buiten de grenzen van dat Rijk.
Gedurende langen tijd scheen het alsof
de liberalen van leeftijd niet met de jongere
soorten van liberalen zouden willen mededoen.
Maar het partij-terrorisme werkt ook in
België uitstekend, de oudjes vallen ten slotte
den jongskens bij.
tegenwoordige kalmte slechts het gevolg is van
zijne lichamelijke uitputting en hij spoedig weder
een nieuwen aanval van razernij zal krijgen.
Gij hebt gelijk, docter, merkte een der aan
wezigen aan. Gij moogt u verzekerd houden, dat
het "niet over is en hij het spoedig weder zal
krijgen. Tk heb onderscheidene malen krank
zinnigen gezien en de ondervinding heeft mij ge
leerd, dat men hen niet moet vertrouwen; zij zijn
listig en ongemeen behendig om iemand te mis
leiden.
De lust kon hem ook wel eens bekruipen ons
allen te vermoorden en h-t huis in brand te ste
ken liet mejuffrouw Robinson zich hooren,bevreesd,
dat het slachtoffer harer wraak haar zou ontgaan.
Mijn Godhoe is het mogelijk! riep
juffrouw Morriss snikkend uit. Die arme knaap,
hij zou in staat zijn in het water te springen!
John, het is wel treurig voor ons; maar ik ge
loof, dat het veel voorzichtiger zou wezen hem
nog heden avond te laten wegbrengen. Mat dunkt
u daarvan, docter?
Ik ben ook van oordeel, dat zulks de vei-
De geschiedenis van de jaren 18301832
wordt openlijk verscheurd; de radicalen
breken driest met al hun beloften en toe
zeggingen. Wat zou hun ook heilig zijn,
nu zjj niet meer in den Heiligen, den God
der Openbaring gelooven
Leerrijk is dat Belgisch incident zeker.
Het doet duidelijk zien, dat hij, die op ra
dicalen bouwt, nog minder dan op een zand
grond vertrouwt.
Het radicalisme is de zichtbaar gewor
den trouweloosheid. Als het heden, om naar
boven te komen, zich als vriend voordoet,
zou het morgen, dood bedaard, den gewon
nen vriend opofferen, zoodra hij maar in
den weg staat. De kielmannen van de Pa-
rijsche achterbuurten, die de ladder vast
hielden, waarlangs Gambetta naar boven
klom, zal hij, als hij maar eens op den
zetel zit, als 't moet in het belang der vrij
heid, uiterst kalm, zien onschadelijk maken.
Zóó Gambetta, zoo alle radicalen, overal
en altijd.
Men overwege dit ernstig en zegge
het voort.
De vergulde haan der torenspits van de Notre-
Dame te Parijs is door den wind afgerukt. Is
hij niet in de Seine gevallen dan heeft de vinder
een mooi voordeel: de vogel is gevuld met munt
stukken. Als herinnering aan onzen tijd had men
in het lichaam Fransche munt gelegd in goud,
zilver en koper, van de centimes tot het honderd
francsstuk, en daarbij waren gevoegd goudstuk
ken met het borstbeeld van alle souvereinen in
Europa. Al dat geld, onbedekt in de holte van
den haan nedergelegd, klonk telken keere als de
wind hem deed draaien. Die gedachtenis-voor
werpen, bestemd voor de nakomelingschap, zijn
misschien reeds gekaapt, door een tijdgenoot.
Een Hongaarsche Graaf, Geza Zichy, wordt
thans te Parijs algemeen bewonderd wegens zijn
heerlijk pianospel met de linkerhand. In den be
ginne wilde niemand gelooven, dat men met één
hand goed pianospelen kon. De Graaf werd dan
ook in den salon Erard, waar hij zich eiken dag
oefent, door verscheidene nieuwsgierigen bezocht.
Deze konden zijn spel niet genoeg roemen, en
thans wordt de Graaf in de aanzienlijkste krin
gen van Parijs ontvangen. Den 1 Nov. was hij
de gast van den Prins van Wales. Onlangs woonde
de Graaf eene soirée bij, die de hoofdredacteur
ligste partij is.
In dat geval moet het dan maar hoe eerder
hoe beter, hernam John Morriss.Wiliemanduwer
zoo goed zijn een rijtuig te gaan bestellen, ver
volgde hij, terwijl hij, met angst naar George keek
die ondanks de touwen, waarmede hij aan han
den en voeten gebonden was, bovenmenschelijke
pogingen deed om zich van de sofa op te richten,
op welke hij echter met van woede bliksemende
oogen weder nederzonk.
Mijn God,mijn God.dat arme kind
riep de tante uit: daar krijgt hij weder een aan
val! Spoedig een rijtuig!Hij zal zich
bezeerenzich den dood aandoen
De bedelaar wilde ijlings heengaan om er een
te halen, toen bij de deur openende, tegen twee
nieuwe bezoekers aanliep.
Het waren Helena Lysle en Charles Davy.
Bij het zien van Helena maakte George eene
beweging om op te staan; maar werd door den
docter en ziju oom daarin verhinderd.
Wordt vervolgd.
WTIIh'
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dingsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
