NIEUWE
No. 231.
Zondag 15 December 1878.
3e Jaargang,
Eigen Hulp.
Waarom zegt men dat een omgewor
pen zoutvat ongeluk voorspelt?
Barsanti-clubs.
Heliquiën.
Men moet een reisgids ook
kunnen verstaan.
Eene zegening der liberale politiek.
ABONNEMENTSPRIJS
Per S maanden roor Haarlemf 0,85
Buite* Haarlem franco per post1.
Afzonderlijke Nummers0.06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG .n ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
HSTÏznH
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
i
Vau 16 regela30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Adrertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag-
avond ingewacht-
Uitgevers KÜPPERS LAUEEY.
Wij leven in een tijd van clubs en ver-
eenigingen. Als paddestoelen rijzen ze uit
den grond met mogelijke en onmogelijke
programma's en bedoelingen. Bij al dien
overvloed kan bet echter geen verwondering
baren dat vele dezer vereenigingen tot de
epbemeren behooren en even spoedig ver
dwijnen als ze gekomen zijn. Eigen Hulp
een plantje van Oostenrijkschen bodem in
Nederland door eenige enthousiasten over
gebracht schijnt echter in onzen vaderland-
scheu grond niet te willen tieren. Nauwe-
lijks toch hebben zich in de meeste steden
dergelijke vereenigingen geconstitueerd of
men boort van vele zijde klaagliederen
over de inrichting en werking en over den
verflauwden ijver die zich op vele plaatsen
openbaart. Als er eene gemeente is waar
zoo'n vereeniging kans van slagen heeft,
dan is het ongetwijfeld de hoofdstad van
ons rijk. Wat moet men echter denken van
eene vereeniging die 1040 leden telt, doch
die op eene algemeene vergadering slechts
60 leden bij elkaar kan krijgen? Blijkbaar
heeft de belangstelling opgehouden te be
staan, iets wat nog duidelijker wordt wan
neer men de volgende bijzonderheden zal
hebben vernomen.
Uit een brief van het Hoofdbestuur bleek
allereerst, dat het voortbestaan van bet
orgaan der vereeniging gevaar loopt als
niet met lo Januari het vereischt getal
abonnés (-700) is verkregen.
Hierna werden mededeeliugen gedaan om
trent de afdeelingen:
a. Kunsten en wetenschappen. Het rapport
was ongunstig. De aangifte tot het bijwo
nen van den cursus in moderne talen was
luttel, zoodat liet Bestuur dezer afdeeling
had gemeend, de lessen niet te moeten
openen.
b. Levensbehoeften. Ook de rapporten
van deze afdeeling waren niet gunstig.
Van de 1000 leden hadden slechts hoogstens
160 van de Verbruiks-Vereeniging gebruik
gemaakt.
c. Geneeskundige hulp. Ook de-e afdeeling
had vele bezwaren ontmoet, zoodat dan ook
FE U1LLETON.
De oude volkeren beschouwden het zout als
het zinnebeeld der wijsheid en der vriendschap;
daarom lieten zij nooit na het bij eiken maaltijd
op tafel te zetten.
Wanneer een zoutvat omgeworpen werd, be
schouwde men dit als het voorteeken van een
ongeluk of het teeken ran eene toekomende vij
andschap tusschen twee vrienden, rusie enz.
Deze bijgeloovigheid bestaat nog in vele streken,
en zelfs bij geleerde personen.
In 1718 nam de maarschalk De Montrevet het
middagmaal bij den vader van den maarschalk
De Biron- Een zoutvat werd omgestooten recht over
hem. Dit voorval, onbeduidend in zich zeiven,
trof hem zoodanig, dat hij uitriep: Ik zal wel
dra sterven! De koorts overviel hem schielijk en
vier dagen daarna was hij overleden.
Om het voorspeld ongeluk af te keeren, namen
nog geen contracten met doctoren en
apothekers definitief zijn gesloten.
d. Omtrent woningbouw werden mede
geen gunstige mededeelingen gedaan. Deze
afdeeling heeft statuten ontworpen, maar er
was reeds gebleken dat art. 4, waarbij bet
kapitaal op 4000 wordt bepaald, wijziging
behoeft.
Men ziet bet, in geen enkele afdeeling
beeft men eenig gunstig resultaat verkregen.
Zelfs de afdeeling levensbehoeften» de
voornaamste onder bare zusteren bleef verre
beneden liet middelmatige.
Slaan we nog een blik op de kleinere
gemeenten dan zien we op vele plaatsen
dezelfde verschijnselen als in Amsterdam.
Te Meppel o. a. is de vereeniging Eigen
Hulp in de vergadering van 9 December
11. wegens vermindering van liet getal leden
voor ontbonden verklaard en de nog in kas
zijnde gelden onder de leden verdeeld.
Ook te Bolsivard is in de laatst gehou
den vergadering besloten tot opheffing en
liquidatie. Een bericht dien aangaande meldt
ons liet volgende:
Nooit beeft bet veel sympathie bij de
burgers gevonden; wellicht ook daarom
zeiden de verschillende leveranciers achter
eenvolgens de gesloten contracten op, en
zoo kwijnde liet district weg, vooral ook
omdat er geen eenstemmigheid genoeg ge
vonden werd bij de leden der Vereeniging
in het algemeen, geen voordeel genoeg in
't geen van bet Hoofdbestuur uitging.»
Zoo ging bet te Meppel en Bolsward en
zoo zal het na verloop van tijd op vele,
zoo niet op alle, plaatsen gaan waar Eigen
Hulp zich gevestigd beeft. De ondergang
van den neringdoenden stand, die een gevolg
moest zijn wanneer de gloriezon van Eigen
Hulp was opgegaan, is wel bedreigd maar
niet ten uitvoer gebracht.
Naast de onzalige vereenigingen der In
ternationale verheffen zich meer en meer
de Barsanti-clubs. Het moderne ko
ninkrijk Italië dat zich heeft losgerukt van
alle geloof en gezag heeft de eer deze clubs
de ouden, wanneer een zoutvat omgeworpen werd,
eene greep zout en wierpen het over den linker
schouder. Deze gewoonte is nog niet geheel en
al verdwenen.
Het gebruik van het zout dagteekent van de
vroegste tijden. Homerus, om een denkbeeld te ge
ven van de onwetenlieid en de domheid van som
mige volkeren, haalt aan tot bewijs zijner gezeg
den, dat zij, zout hebbende, er zelfs geen gebruik
van wisten te maken, om de spijzen te bere'den
of het vleesch te bewaren. De Grieken rangschik
ten deze stof onder de dingen, die den goden
moesten toegewijd worden en het is in dien zin
dat Homerus het goddelijk noemt. De bijgeloovi-
ge denkwijzen der Grieken deden hun gelooren,
dat zij de goden vergramden met een zoutvat om
te werpen.
De eerbied voor het zout en de zoutvaten ging
van de Grieken tot de Romeinen over, die, naar
Pestus zegt, nooit nalieten het zoutvat op tafel te
zetten, met eene schotel, waarin zij den goden het
eerste vleesch en de eerste vruchten aanboden;
en zij zouden hunne tafel als onteerd beschouwd
hebben zoo zij vergeten hadden het zout op te
dienen.
De eerste zoutvaten waren slechts schelpen: Cha
in ziju steden en dorpen te zien geboren
worden. Ter elfder ure beeft de waanwijze
regeering last gegeven deze verderfelijke
vereenigingen op te heffen. De tijd zal
leeren of haar bevel naar behooren is uit
gevoerd en of hare lastgeving bij het ont
zenuwde volk kracht van gezegde heeft.
Wellicht zijn er onder onze lezers die
onbekend zijn met de antecedenten van den
stichter dezer clubs. Wij geven daarom
eenige bijzonderheden uit het leven van
dezen moordenaar en verrader, opdat men
wete welke beginselen die vereenigingen
O O o
voorstaan en men zich tevens een denk
beeld kan vormen hoe diep de mensch kan
vallen wanneer hij zich in de armen van
het ongeloof en der revolutie werpt.
In den nacht van 23 Maart 1870 nader
de een veertigtal personen de kazerne
San Francisco, onder de kreten: Leven de
soldaten! Weg met de Monarchie! Leve de
Republiek! De schildwacht sloeg alarm en
weldra kwam eene compagnie soldaten uit
de kazerne onder aanvoering van den luite
nant Y e g e z z i. De oproerlingen waren
met revolvers gewapend. Er werd van heide
kanten gevuurd. Een der opstandelingen
viel doodelijk gewond; de anderen gingen
uiteen. Maar den soldaten was de over
winning duur te staan gekomen: een sergeant
was gedood, vier soldaten waren zwaar ge
kwetst, en de luitenant V e g e z z i lag ster
vende uitgestrekt op den grond.
Er werd een onderzoek ingesteld, en het
bleek toen dat V e g e z z i van achteren was
getroffen. De bewijzen brachten aan 't licht,
dat de korporaal Barsanti, achter
Yegezzi geplaatst, zijn geweer op den
luitenant had losgebrand.
Barsanti had zich namelijk verkocht
aan de republikeinen. Door den krijgsraad
ter dood veroordeeld, werd hij, nadat de
Italiaansche troepen zich meester hadden
gemaakt van Romegefusileerd.
Het Farizeesche ras der liberalen, dat
zoo gaarne den spot drijft met de gehei
ligde gebruiken der Kerk, is uitbundig in
cha talis puri, gelijk Horalius ze noemt, of zij
waren gemaakt van gebakken aarde, gelijk (le an
dere vaten; maar naderhand had men er van goud,
zilver en kostbare gesteenten.
Omdat het zout onbederfelijk is, daarom na
men het de oude volkeren voor het zinnebeeld
der eeuwigheid, der wijsheid en der vriendschap.
Daarom wordt het ook gebruikt in sommige
godsdienst-ceremoniën.
In Augustus was een Engelschman op zijn
vastelands-toertje in Zwitserland aangekomen, zoe
kende met den gewonen ijver naar het schilder
achtige en oudheidkundige en verder merkwaar
dige. Op zekeren dag trof liij een ander toerist aan,
die zich blijkbaar in een toestand van groote wan
hoop bevond en schijnbaar in doodsangst of al
thans niet ver daar van daan. Hij vond hem
op den oever van een der bergmeeren van Zwit
serland. Met haastige belangstelling informeerde
hij naar de reden van des anderen doodsbenauw
de bezorgdheid. „Och, zeide de aangesprokene,
daar kwam ik hier helaas aan, verhit en dorstig
zijn lof, wanneer bet zelve in de wereld
een deel dier gebruiken op profane wijze
navolgt. Men bespot de Katholieken wan
neer er sprake is van reliquiën-vereering.
Doch zie wat er in de laatste dagen in
Berlijn is geschied. In die stad namelijk,
werden allerlei kleinigheden verkochtdie
O
door den tooneelspeler Döring zijn nage
laten. Zijne snuifdoozen brachten 3850 mark
op. Yerder werden allerlei zaken verkocht
de pennen, waarmeê Döring bad geschre
ven, een tabakszak en een flacon, die bij
op bet tooueel had gebruikt, zijn biergla
zen zij n wandelstokkenzelfs de luci
fers uit zijn doos!
't Kost waarlijk moeite om zulke dwaas
heid niet met spot te geeselen.
Geld te bieden voor de lucifers uit de
doos die aan een komediant heeft behoord.
Kan het gekker?
Dergelijke handelingen behooren stellig
ook tot het programma van het moderne
Cultur-vcAk
Zooals men weet, is de afschaffing van
de octrooien een der zegeningen" die Ne
derland aan de liberalen heeft te danken.
Een tiental jaren werkt die vrijheid" doch
zie: nu beginnen de liberalen te weeklagen
over de gevolgen
Teleurstelling in de prakiijk van de li
berale theoriën is niets vreemds. Maar het
kan toch zijn nut hebben, er nu en dan
eens op te wijzendat de liberalen dit zelf
erkennen. De Arnhemsche Couranteen der
liberale bladenschreef eenige dagen ge
leden het volgende:
»Onze octrooiwet? En wij hebben er
geen. Nederland heeft zulk een uitgebreid
begrip van vrijheiddat het geen wet meer
heeft ter bescherming van iemands eigen
dom. Wat toch is anders onze afschaffing
in 1869 der octrooien Gij hebt iets nieuws
gevonden in de industrie. Wel zeker, dat
is uw eigendomhoud het voor umaak
een fabriek, of, zoo ge er een hebt, ge
bruik uw uitvinding; maar houd haar ge
heim, want een ieder heeft het recht, direct
en nam een lange teug van het kristalheldere wa
ter van dit meer en ging toen op een steen zit
ten, ten einde mijn reisgids verder te raadplegen
Ik sla de plaats op, waar dit meer beschreven
staat en daar vind ik, dat het water van dit meer
vergiftig is. Och! ik ben een verloren man. Ik
voel hoe het verterend en verwoestend door mijne
aderen loopt! Ik ben geheel vergiftigd; ik heb nog
maar een paar minuten te leven. Och, zeg, bij
uw t'huiskomst, aan.
Laat mij uw reisgids een» zien, hernam
daarop de andere. De bladzijde, waar 't vergiftige
meer beschreven stond, opslaande, las hij: L'eau
du lac est bien poissonneuse.
„Het water in dit meer is dus zeer vischrijk,
vervolgde hij; 't is waar, een S minder, en er zou
vergiftig gestaan hebben. Vischrijk is dat de
heteekenis, vroeg nu de doodsbeangste, volgens zijn
inbeelding vergiftigde reiziger. Zekerlijk. Nu
ik verklaar het u, ik gevoelde mij nooit frisscher
en gezonder dan op dit oogenblik, riep de zoo
even nog stervende toerist uit, en sprong op met
een gelaat, stralende als een zomerzon. Wat zou
er van u geworden zijn, als ik u niet ontmoet
had? Dan zou ik ziju gestorven aan.aan
gebrek aan kennis van de Fransche taal.
