NIEUWE
Ne. 238.
Donderdag 9 Januari 1879.
4e Jaargang.
De muziek en haar invloed
op het leven.
BUITENLAND.
BLOMMEN STÏÏIN
Frankrijk.
HAARLMSCHI COÏRAIT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pev 8 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
f 0,85
1—
O.Ofi
T)it blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en 7, A T E 11 D A G.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Musik, du machtige! Vor dir eutschwindet
Der armen Sprache ausdrnckvollstes Wort;
Warum auch sagen, was das Herz empfindet?
Tönt doch in dir die ganze Seele fort.
Der Freundschaft Worte haben oft gelogen;
Es tauscht die Liebe durch Beredsamkeit:
Musik allein hat nie ein Herz betrogen,
Doch viele tausend Herzen hoch erf reut!
Zoo zoug eenmaal H el e 11 e, Prinses van
Mecklenburg. Het keurige vers is niet van
algemeene bekendheid maar verdient eeae
ruimere verspreiding ten volle. Wij plaat
sten bet aan liet hoofd van ons artikel om
dat wij met den inhoud sympatliiseereu,
want, waar is de mensch, die zijne aan
doening niet lucht geeft in muziek? Den
O o
blijde van hart ontwelt een vreugdezang,
en een klaaglied verlicht somtijds het hart
van den treurende. Er is derhalve een in
nig verband tusscheu de muziek en 's rueu-
schen zieleleven. Beide oefenen een we-
derkeerigen invloed op elkaar uit.
Wij zien den ernstigen, melancholischeu
Mozart zijn verheven geest uiten in won
dervolle, onnavolgbaar schoone zangen en
bij het hooren dier melodiën maakt zich
allengs een stemming van ons meester ge
lijk aan die, welke den genialen maestro
bij het componeeren bezielde. Wij zien an
dere toonzetters van meer opgewekten aard,
hun levenslustig gemoed uitstorten in mu
ziek, waarvan elke maat den hoorder tot
vroolijkheid opwekt.
Draagt de muziek van een enkel indi
vidu den stempel van den gemoedstoestand,
ook bij gausche volken is dit het geval.
De muziek der Duitschers, bij voorbeeld, is
de uiting van het verheven ernstig gemoed;
vol leven en gloed, heeft zij echter noch
het vroolijke der Fransche noch het zan
gerige der Italiaansche muziek. De onge
lukkige Pool, door den Russischen knoet
onderdrukt, geeft in zijn volkslied de droef
heid en tevens de hoop zijner natie te ken
nen, wanneer hij op treurigen toon zingt:
»Nog is Polen niet verloren». De vrijheid
lievende Zwitser zingt met opgewekten
toon: Wo die Rosder Alpen blüht.De
joviale, luchthartige Tyroler geeft zij tie
F E UI LL JET O N.
De laatste Graaf
VAN
Vervolg.)
„Waartoe zou dat dienen? zeide hij somber
voor zich ziende; ik verlang geen priester meer
in dit kasteel. De dorpskerk is niet ver van hier
verwijderd, en die lust heeft er heen te gaan,
staat zulks volkomen vrij. Wat mij betreft, ik kan
zeer goed en kerk en priester missen: de pastoor
zal dus van mij geen last hebben
Hij zweeg en wenkte met de hand; ik boog
en verwijderde mij, den graaf alleen met zijne
sombere gedachten achterlatende.
Den volgenden morgen werd ik op nieuw bij
den graaf ontboden, en nu zeide hij mij, dat hij
weder van gedachten was veranderd, zijne doch
ters bij zijne zuster wilde laten, en liet dus 011-
gemoedsgesteltenis in een welluidend »jod-
len" te kennen.
Oefent derhalve het zieleleven niet al
leen van enkele individuen, maar ook van
gansche volken invloed uit op hunne mu
ziek, ook het omgekeerde is waar: de mu
ziek is van grooten invloed op 's menschen
gemoed. Een ieder kent de fabel der oud
heid, waarin gezegd wordt, hoe Orpheus
door zijn snarenspel de wildste dieren tot
bedaren bracht, hoe leeuw en tijger hun
woesten aard aflegden als hij de lier be
speelde. Hoe veel onnatuurlijks, er ligt
toch een liefelijke gedachte aan deze mythe
ten grondslag. Wij zien er in hoe ook de
ouden overtuigd waren van den invloed
der muziek. Doch het is niet noodig het
boek der oudheid open te slaan om van die
waarheid overtuigd te worden: een ieder in
wiens gemoed een enkele snaar trilt voor
het schoone der muziek, kan immers van
ondervinding spreken.
Wiens hart klopt niet van vrijheid en
moed wanneer het volkslied wordt gezon
gen; wiens borst wordt niet met hooger
vreugde vervuld, wanneer bij algemeene
feesten gezangen worden aangeheven? Maar
vooral ook onze kerkgezangen maken een
diepen indruk op onze tot godsvereering
gestemde harten. Hartverheffend toch klinkt
het statige gloria in excelcis in. onze ooren
en wij gevoelen al de kracht die in dat
loflied is, even als wij in het smeekende
rorate coeli het verlangen in ons hart op
gewekt gevoelen. En 0111 nu op het veld
der geschiedenis te treden; wie herinnert
zich niet levendig den invloed der »die
Wacht am Rheinin den Fransch-Duitschen
oorlog op de gemoederen der Duitsche sol
daten? hoe deze bij het hooren dezer krijgs
haftige melodie meer werden aangewakkerd
om elkaar te vermoorden, en al welt dan
de gedachte bij ons op: heerlijke muziek,
gij die door uwe tooaen stillen vrede en
liefde in de harten der menscheu moest
kweeken, hoe wordt gij misbruikt, wanneer
men u aanwendt om menschen op elkaar
te verbitteren; toch is dit een feit, een be
wijs derhalve te meer voor de waarheid
der stelling: de muziek oefent een grooten
invloed uit op de gemoederen der men
schen.
noodig was voorzorgen ter barer ontvangst te
nemen.
Zoo bleef hij somber, alleen en in zich zeiven
gekeerd voortleven, slechts nu en dan een vriend
bezoekende, die eenige mijlen van hier woont,
toen voor eenige dagen geleden een brief van
zijne zuster is gekomen, waarin zij bem meldde,
dat zij van plan was eene groote buitenlandsche
reis te ondernemen, en dus de vrijheid zou nemen
de Jonkvrouwen naar het kasteel te zenden.
De graaf was in den aanvang zeer toornig, maar
schikte zich in zijn lot en nu ontving ik weder
den last de reeds besproken vertrekken in orde
te brengen, die, thans van oude meubels voor
zien, zeker geene behagelijke verblijfplaats aan
jonkvrouwen, in weelde opgevoed, zullen opleve
ren. Intusschen moeten zij zich maar tevreden
stellen, en als zij morgen hier zijn, zullen wij
verder zien.
Ziedaar, Kasper! zeidehle rentmeester zuchtend,
u den levensloop van den graaf medegedeeld; die
man is diep beklagenswaardig, want hem ont
breekt de noodzakelijkste schat om gelukkig te
Eu het is een veredelenden invloed, dien
de muziek uitoefent. E)e dieren legden hun
woesten aard af zegt de Sage, wanneer
Orpheus de lier tokkelde en zou dan de
mensch zijn woesten aard niet afleggen
onder den invloed der muziek? 's Levens
zorgen en lasten vergeten wij bij het hoo
ren van melodiën, welke ons treffen, ja,
maar ook de driften des harten, die vol
gens de uitdrukking van zeker schrijver,
daar vaak loeren als de ongetemde donder.
Hij wiens ziel ontvankelijk is voor den in
vloed der muziek, diens gemoed is daarmee
in harmonie bij het hooren er van; daarin
is geen plaats voor driften en hartstoch
ten. Muziek derhalve heeft een veredelen
den invloed op 's menschen gemoed.
Daarom beminnen wij de muziek; dat
ieder in zijn werkkring voor hare versprei
ding en waardeering ijvere. Dat vooral on
derwijzers, zij, die belast zijn met de op
voeding der jeugd, krachtig medewerken
tot hare bevordering. Muziek, we hebben
het gezien heeft zulk een veredelenden in
vloed op 't gemoed, wat zal dan haar in
vloed zijn op het zoo plooibare gemoed
van het kind. E11 zou de bevordering van
den werkkring der muziek ook niet gun
stig influenceeren op ons volksgezang? On
getwijfeld. Helaas! we moeten het er-
kennen, ons volksgezang staat nog op een
zeer laag peil. Het is vreeselijk op de straat
de vuilste liederen te moeten hooren uit
galmen die ons het schaamrood op de
wangen brengen. Het Nederlandsche volk,
althans een groot gedeelte, schijnt nog
steeds, wat den volkszang betreft, tot regel
te hebben aangenomen: hoe vuiler, hoe
mooier. Het is merkwaardig, helaas! dat
bij de Nederlandsche arbeiders de zucht
naar het triviale steeds overheerschend is.
Daar is een soort van arbeid, waarbij een
vroolijk lied het werk gemakkelijk maakt
en een geregelden gang te weeg hreugt.
Die zich echter als fatsoenlijk man erge
ren wil, bezoeke de plaatsen waar dusda-
nigen arbeid gedreven wordt. Altijd en hij-
na overal zal men de meest zedelooze lie
deren hooren uitbraken en de uitvoerders
worden daarin veelal aangewakkerd door
het omstaande publiek en de goedkeuren
de tronies van superieuren.
zijn, ik bedoel de godsdienst. Ik heb u thans
alles medegedeeld wat mijn meester betreft, en
zulks heb ik gedaan om in voorkomende omstan
digheden op u te. kunnen rekenen. Stel dus mijne
goede verwachting niet te leur, en vooral oordeel
niet meer lichtvaardig.
Hier werd de oude man in zijne reden gestoord
door het overgaan der slotbel. „Het is de graaf!"
riep hij bijna verschrikt uit; spoedig werd de poort
ontsloten, en de graaf, die zijn vriend een be
zoek had gebracht, reed in zijn gemakkelijken
reiswagen het slot binnen*
II.
Den volgenden morgen reed eene eenvoudige
reiskoets dc plaats van het kasteel op; eenige
bedienden, met Kasper aan het hoofd, spoedden
zich om de aangekomenen bij het uitstijgen be
hulpzaam te zijn; doch de vrouwelijke reizigers
schenen niet veel acht te slaan op de haar om
ringende personen, en wipten, zoodra het portier
geopend was en zonder de hulp van iemand af
te wachten, vlug en behendig uit het rijtuig. Het
Wij herhalen nogmaals den wensch dat
vooral de ouderwijzers de behulpzame hand
bieden tot de verspreiding en waardeering
der muziek. Zij toch zijn niet alleen ge
roepen tot de bloot verstandelijke opvoe
ding der kinderen, maar ook tot het vor
men van hun hart. Vaak worden de hoof
den der kinderen opgepropt met allerlei
nutteloozen ballast, waaraan de meeste
niets hebben en dien zij overhoord werpen
bij het verlaten der school. Neen laat de
kinderen liever zingen, des noods eiken
schooltijd een kwartier, dat veredelt hun
hart, dat veraangenaamt voor hen de soms
zoo vervelende schooluren, dat verfrischt
hun vaak zoo slaperigen geest en maakt
hen ontvankelijk voor nieuwe indrukken
terwijl de hygiëne er stellig mede ge
diend is.
Dezer dagen zag men in de Ene du Chateau
cL'Enu te Parijs een boer, die op den rug een
zwaar pak droeg. Voor den winkel van don heer
Chalot gekomen, viel de man juist tegen de
groote spiegelruit, welke daardoor verbrijzeld
werd. De winkelier pakte den onhandigen drager
en eischte schadevergoeding. De ongelukkige boer
zwoer, dat hij doodarm was en de schade niet
kon betalen. Doch twee mannen, die in den win
kel warengaven aan Chalot den raad de zakken
van den man die er arm uitzagte onderzoeken;
deze volgde den raad en vond een bankbiljet van
1000 fr. De boer riepdat het geld aan zijn
meester toebehoorde. Chalot luisterde er niet naar,
was zijn eigen rechter, gaf den boer 500 fr. terug
en deze ging heenzwerendedat hij een klacht
bij de politie zou indienenten einde het biljet
weer te krijgen. Doch toen Chalot het bankbiljet
nader onderzocht, merkte hijdat het valsch was.
De klacht bij de politie werd dan ook niet inge
diend.
Een vreeselijke misdaad is te Prevent (dep.
Pas-de-Calais) bedreven.
Zekere Collinverwersknecht, was zich omstreeks
een jaar geleden in (lit dorp komen vestigen en
spoedig daarna huwde hij een jong meisje, dat
slechts op aandringen van haar ouders in dit
huwelijk toestemde.
Het jeugdig gezin was niet lang gelukkig en
binnen weinige weken was het een onophoudelijk
twistenwaarvan het einde wasdat men met
gemeen overleg van elkander ging.
waren twee schoone, jeugdige meisjes, met dezelfde
gelaatstrekken, met denzelfden hooghartigen blik
met denzelfden bevalligen glimlach op het blozend
gelaat; met (len eersten oogopslag kon mm het
zusterpaar herkennen, zoo juist, zoo sprekend ge
leken zij elkander.
Zoodra zij het rijtuig hadden verlaten, trad de
rentmeester deftig vooruit, boog zich bijna ter
aarde en verzocht de jonkvrouwen, de goedheid
te hebben hem te volgen.
Zij verwijderden zich en groetten de bedienden
zeer minzaam, hetgeen zulk een uitwerking op
Kasper te weeg bracht, dat hij juichend zijn pet
in de hoogte wierp en luidkeels uitriep:
„Lang leven <le Jonkvrouwen van Blommen-
stein!"
Een algemeen hoera! weerklonk uit den mond
der bedienden.
Op hetzelfde oogenblik werd echter een venster
des kasteels geopend, en de graaf rood van toorn
riep met donderende stem:
(Wordt vervolgd)
AGTTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels80 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 'iö cents per advertentie a Contant.
Advertentie n worden uiterlijk Dinsdag- en V r ij d a g-
avond ingewacht-
Uitgevers KÜPPERS LAUEEÏ.
