NIEUWE
Zondag 20 Januari 18*9.
4e Jaargang
Verdraagzaamheid.
HU IT EN LAND.
No. 243.
Geschenk der Nederlandsche
Katholieken aan Z. H. LEO XIII.
De laatste Graaf
BLOMMEN STEIN
België.
Rusland.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
Per 3 mauuden voor Haarlemf 0,85
Buiten Haarlem franco per post1.
Afzonderlijke Nummers 0.06
Van 16 regels 30 Cents
Elke rogel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 cents per advertentie a Contant.
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
AAN'Tl EN
Advertentién worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht
Uitgevers KUPPEES LAUREL
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE
Beclray der vorige opgave 60,00
Tot lafenis der geloooige zielen van
S. voor Z. II. 2,50
S.5,00
Bijdragen voor Z. II. den Paus van
VB10,00
B. A. Jte Haarlem. Voor onsen
Paus-Koning10,00
J. J. B. Hulde aan onsen II. Vader
Paus Leo Kill.25,00
Totaal f 112,50
De kinderen der eenige en ware Katho
lieke kerk hebben het dikwerk bijster hard
te verantwoorden wat beschuldigingen en
aanleuningen betreft, die hen door de an-
dersgezinden worden opgedischt. Onder de
meest en vogue zijnde aantijgingen behoort
ook de beschuldiging, dat de Katholieken
weinig verdraagzaamheid bezitten, dat zij
de denkbeelden van anderen niet eerbiedi
gen en daardoor aanleiding geven tot gods
dienstige haarkloverijen en tot onaangenaam
verkeer in liet maatschappelijk leven. Nu,
het gaat zeer gemakkelijk iemand te be
schuldigen en te belasteren. De wereld,
tuk op leugens, heeft altijd open oor voor
lasterlijke aantijgingen vooral wanneer die
gericht zijn aan 't adres der Roomsch-Ka-
tholieke kerk, die door het ware licht ook
de ware liefde ontving en vrede verspreidt
over het gansche aardrijk. Het gaat met
do beschuldiging der onverdraagzaamheid
O O O
als met zoovele andere zaken die dan eerst
tot hun recht komen wanneer zij beschouwd
worden van uit het juiste gezichtspunt.
Zoodra men van den Katholiek dingen
vergt die strijdig zijn met de dogma's en
leerstellingen zijner kerk, dan is hij ont
zaglijk onverdraagzaam, want door toe te
stemmen zou verdraagzaamheid, lafheid
worden. Wanneer men den geloovigen Ka
tholiek wil dwingen tot het gebruik van
een godsdienstloos, dikwerf goddeloos, on
derwijs voor zijne kinderen, dan is hij ont
zaglijk onverdraagzaam, ten minste in de
oogen der liberalen, de stichters der mo-
derne Scholen. Wanneer men den geloo-
F E UI L LET ON.
VAN
Vervolg.)
„Ach, dit meent ge inïir.ers niet! hernam Anna.
Gij bezit te veel goede hoedanigheden en schat u
zelve te gering. Ik weet dat gij beide niet gelukkig
zijt.en ofschoon jong zijnde, heb ik ook veel ver
driet ondefstaan; harten, die geleden hebben, ver
staan immers elkander liet beste? Kom, geef mij
uwe hand en laat ons vriendinnen zijn
Zij greep de hand van Elize en bracht die aan
'hare lippen.
„Hoor eens, sprak Elize, door dat blijk van
genegenheid getroffen, ik wil openhartig met
u zijn. Gij begrijpt, dat wij op onzen leeftijd
geene kinderen meer zijn. Wij willen echter voor
uwe tante inschikkelijk zijn, baar beminnen zullen
-;.,ve 1«
vigen Katholiek diets tracht te maken dat
zijn geheel samenstel slechts een chemisch
preparaat is of dat de oorsprong van zijn
aanzien gezocht moet worden in eeue ver
fijnde apensoort, dan is hij ontzaglijk on
verdraagzaam, want hij is te zeer overtuigd
van zijn goddelijken oorsprong, om zich
door de onzinnige moderne theoriën en hy
pothesen te laten medeslepen. Wanneer
men den geloovigen Katholiek de moderne
stelling verkondigt dat macht boven recht
gaat, dan is hij ontzaglijk onverdraagzaam,
omdat zijn beter gevoel zich verzet tegen-
de roovers-theoriën der hedendaagsclie po
litiek. De geloovige Katholiek is steeds
O O
onverdraagzaam wanneer zijn godsdienst
wordt aangevallen en beleedigd 't zij in
zijn geheiligde gebruiken en ceremoniën
't zij in zijn herders en priesters, want de
Katholiek heeft de zekere overtuiging dat
zijn godsdienst de ware is en in dat vaste
geloof, één God, ééne Kerk, is hij tegen
over het moderne ongeloof ontzaglijk on
verdraagzaam. Zijne onverdraagzaamheid
uit zich echter niet in daden van ruw ge
weld of in smaadredenen op zijne tegen
standers. Geenszins; hij weet personen van
zaken te onderscheiden en volgens Godde
lijk gebod heeft hij den naaste lief al ver
foeit hij de verderfelijke theorie van zijn
evenmenseh. Neen de ware Katholiek kan
de denkbeelden van het hedetidaagsche on
geloof niet respecteeren. Evenmin als hij
eerbied heeft voor de ideeën van een No-
biling, Moncasi of Passanante evenmin kan
hij de gevoelens respecteereu der geestver
wanten van Voltaire, Spinoza, Strauss en
meer andere philosofen en theologen, wier
leeringen tot het atheïsme voeren.
Wanneer wij onze oogen vestigen op
de dingen die rondom ons gebeuren, dan
zullen wij al zeer spoedig tot de overtui
ging komen dat juist zij, die ons Katho
lieken de onverdraagzaamheid aantijgen,
zich schuldig maken aan het euvel, door
hen in 't woord veracht, maar in de daad
gepleegd. Of getuigd het niet van onver
draagzaamheid dat de prinsen der kerk,
door 't ruw geweld van een naburig des
poot, uit hunne woningen worden verdre
ven, als misdadigers uit het land worden
verjaagd of als vagebonden in de gevan-
wij nochtans nimmer. Slechts eene vrouw bad recht
onze opvoeding te voltooienbet in onze groot
moeder. De graaf, mijn vader, wil echter die brave
vrouw noch onze jongste zuster op dit kasteel toelaten
ik kan zijn onverzettelijken wil op dat punt niet
overwinnen, en daarom ben ik vast besloten dit
huis te verlaten," en nu verhaalde zij haar alles
aangaande haar schrijven, hetgeen zij reeds Om
sta nee had medegedeeld.
De komst der dame oefende intusschen een
weldadige» invloed op Elize uitvele dagen gingen
rustig voorbij en de graaf bad zich niet bet minst
over zijne dochters te beklagen.
De oude dame, die zeer zachtzinnig was en
zeer veel levenswijsheid bezat, wist ongemerkt
bet hart van Elize te winnen, zoodat bet meisje
haar nu en dan zelfs om raad vroeg en steeds
verbaasd stond over den rijken schat van kennis
waarover mejufvrouw Hussel kon beschikken. Ook
in Anna vond zij eene liefhebbende vriendin, die
zich niets op hare meerdere kennis liet voorstaan
én steeds lijdzaam hare grillen verdroeg. Elize
gevoelde zich bijna gelukkig, en dat geluk werd
genis worden geworpen? Getuigt het niet
van eeue kolossale onverdraagzaamheid,
dat priesters en kloosterlingen die zich aan
't heil der menschheid hebben gewijd, ver
bannen worden uit hun vaderland dat zij lief
hadden en waarvoor velen huu leven een
maal veil hadden. Getuigt het van ver
draagzaamheid dat in het naburige Duitsch-
land (wij zullen man en paard noemen)
duizeude Katholieken leven en sterven zon
der de genademiddelen der heilige kerk te
ontvangen. Getuigt het van verdraagzaam
heid dat jaarlijks een contingent priesters
en leekeu aan de Siberische ijsvelden wordt
verstrekt door het gouvernement van het
machtige Czareurjjk. Getuigt het van ver
draagzaamheid dat een eer en godver
geten koning de hla nel sloeg aan den ei
gendom der Kerk én bij de daden van wan-
dalisme die van het bitterste onrecht voegde.
Getuigt het van verdraagzaamheid wauueer
O O
eene regeering zooals die der Zwitsersche re
publiek zich meester maakt van gewijde
kerkgebouwen en die in handen geeit aan
de eerste de beste heresie. Getuigt het van
verdraagzaamheid wanneer een man als
Gambetta in Frankrijk rondreist en overal
zijne radicale en deze godsdienst vijandige
stelsels den volke verkondigt?
Maar waartoe in den vreemde gezocht
wat wij in 't eigen vaderland zoo ruimschoots
vinden. Of getuigt het ook van verdraag
zaamheid wanneer eene regeering de zen
dingsfeesten der orthodox-protestanten toe
laat maar de maréchaussees met blank ra
pier laat hakken op de weerlooze pelgrims
die biddend en lofzingend en zonder de
minste kwade bedoelingen langs 's Heeren
wegen zich voortbewegen. Getuigt het van
verdraagzaamheid wanneer de regeerincr
o ca o
schoolwetten vervaardigt die regelrecht in
strijd zijn met de godsdienstige gevoelens
van ruim twee vijfde gedeelte der geza
menlijke bewoners van het land.
Waarlijk zij die gewoon zijn een liefde
loos oordeel te vellen over al wat Katho
liek is mochten allereerst wel degelijk zich
overtuigen dat het kwaad in eigen boezem
schuilt. Onverdraagzaamheid is den waren
Katholiek niet eigen, maar lafheid even
min. In de volheid zijner overtuiging in de
gehechtheid in de verknochtheid aan zijn
niet weinig verhoogd, toen op zekeren dag de
vriend baars vaders haar in het geheim een brief barer
grootmoeder overhandigde, waarin deze haar en
hare zuster van hare liefde en van die barer
zuster Louize, verzekerde. Zij eindigde met de
belofte, haar nu en dan eens te schrijven en maande
haar ten slotte dringend aan, steeds haren vader
lief te hebben en in alles te eerbiedigen.
Men kan begrijpen hoe de baron van Maalden,
bij zijne terugkomst op het kasteel, van de zijde
der jonkvrouwen met vragen werd lastig gevallen
hij antwoordde deze zoo goed hij vermocht en
verzocht haar nogmaals het geheim niet te ver
raden.
Hoe verheugd waren de meisjes niet met dien
brief, barer grootmoeder' en dan die zuster, die
zij nooit het geluk hadden gehad te kennen, hoe
verlangden zij naar het oogenblik haar aan het
hart te drukken! Zij deelden die blijde tijding,
met verlof van den baron, aan mejuffrouw ltussel
en Anna mede, die volmaakt met hare vreugde
instemden.
Weinig tijds daarna bekwam zij Weder een' brief
heilig geloof staat hij pal tegen alle lis
ten en aanslagen op hetgeen hem boven
alles dierbaar is. Zal men het kind onver
draagzaam heeten dat zich in het strijd
perk begeeft als het geld de eer zijner
moeder te verdedigen? Dat men het dan
ook niet wrake in den Katholiek als hij,
daartoe uitgedaagd, den edelen strijd aan
vaardt voor de eer en glorie van zijne
Moeder, de heilige kerk.
Dat is, geen onverdraagzaamheid!
Dat is kinderlijke plicht!
Uit Hasselt meldt men ons, dat een trein op
de Luik-Limburgsche baan een man gedood en
een broodbakkerswagen verpletterd heeft bij den
overweg tusschen Hasselt en Diepenbeek.
Sedert Maandag is te Brussel en in de voor
steden uit een groot aantal woningen de Neder-
landscke vlag halfstok uitgestoken ter gelegenheid
van de lijkplechtighedenwelke aan de begrafe
nis Z. K. II. Prins Hendrik zijn voorafgegaan.
In het postkantoor van het Russische grens
stadje Slupee, was men dezer dagen bezig met
het stempelen van brieven. Eensklaps hoorde men
een knal. Waarschijnlijk hield, de brief die op dit
oogenblik onder handen was de een of andere
ontplofbare stof in. Het adres was echter vreemd
genoeg onbeschadigd gebleven, zoodat men
geen onderzoek kon instellen.
Volgens de Gaiette de St. Petersbourg heeft
de oorlog met Turkije aan Rusland van het tijd
stip af, waarop het leger werd gemobiliseerd,
887 millioen roebels gekost.
Dat zelfs het Roode kruis geen voldoende
zekerheid tegen schelmerijen geeft, bewijst het
thans in Rusland plaats hebbende gerechtelijk
onderzoek naar de verrichtingen van den Odessa-
schen saniteistrein. Het is namelijk gebleken, dat
bij de lange reizen van dezen door het locaal
comité te Odessa uitgerusten trein, eenige voor
het ziekenverroer ingerichte gesloten wagens alleen
tot het transport van brandhout voor privaatre
kening zijn gebruikt; terwijl gelijktijdig de arme
gewonden op opene platte wagens werden ver
voerd. De uit Jassy voor de zieken medegegeven
sterke drank werd onderweg aan de houders der
stationsbuffetten ten bate van den chef van den j
trein verkocht, enz. Aan eene bijzondere commissie
is het verder onderzoek naar deze verrichtingen
van den saniteitstrein opgedragen. Of het er beter
op zal worden in het land van den knoet?
waarin de grootmoeder aandrong, dat zij toch
godsdienstig zouden zijn en bidden voor de be-
keering van haren ongelukkige» vader. Elize, die
maar al te wel gevoelde hoezeer zij in dit
laaiste punt nog altijd zeer achterlijk was, ver
gezelde nu dagelijks met Constance mejuffrouw
Russel en Anna naar de dorpskerk, en waren
de meisjes vroeger bevreesd om op regenachtige
dagen een voet buiten het kasteel te zetten, thans
lieten zij zich door niets meer weerhouden en
trotseerden met moed zelfs het onstuimigste weder.
Niettegenstaande den goeden wil van Elize om
hare driftige geaardheid te overwinnen, zoo waren
er echter nog vaak oogenblikken, waarin zij deze
niet geheel kon overmeesteren, en oprecht gemeend
was haar berouw, indien zij inej. Hussel door
haar gedrag reden tot droefheid had gegeven.
Op zekeren dag, liet zij zich onbedachtzaam
aan tafel eene aanmerking betreffende de kapel
ontvallen.
Wordt vervolgd)
