NIEUWE
No. 265.
Zondag 13 April 1879.
4e Jaargang.
De Paaschtroost.
HilRWHE (UI HUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt:
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Te midden van de onrust dezer wereld
is bet heerlijk Paaschfeest aangebroken.
Tegenover al de stoute ontkenningen
eener ongeloovige wetenschap en het prac-
tisch ongeloof van een zinnenvergodend
geslacht, spreken de toonen der Paasch-
klokken van de zekerheid der Goddelijke
dingen; verkondigen zij het bestaan eener
andere en hoogere wereld; profeteeren zij
van herleven na sterven, van opstanding
uit den dood.
Moet dit heilig christenfeest steeds met
ware zieleblijdschap door de geloovigen wor
den begroet, vooral in dagen als wij be
leven waarin zooveel wordt gezienin de
verte en van nabij't welk stof oplevert
voor rechtmatige bezorgdheidmoet het
als een feest des geloofsder liefde en dei-
hope worden gevierd.
Het kan toch niet worden geloochend,
dat de teekenen des tijds, de feiten van
den dagallendie met belangstelling de
ontwikkeling der toestanden in de onder
scheiden rijken volgen, zoo zij enkel op
den mensch zien en het oog niet naar
boven richten, somber moeten stemmen.
Allerwege heerscht toch een geest van
verzet tegen de door God gewilde maat
schappelijke ordening; het door Hem, met
bedoelingen, welker grond de mensch niet
mag en niet vermag te peilenin 't leven
geroepen onderscheid in lotsbedeeling en
levensvoor rechtenwordt door de waan
wijsheid en de mensclielijke aanmatiging,
een onrecht genoemdtegen den eigendom
wordt een opeubare oorlog gepredikt en de
heiligheid van het familieleven driestweg
aangetast.
Is dat alles waar te nemen op sociaal
terrein, op het gebied der staatkunde staat
het niets beter geschapen.
De eeuwige beginselen van waarheid en
gerechtigheid worden met voeten getreden
en de macht van het geweld is sterker dan
die van de historische rechten en van de
eischen der publieke moraliteit.
Alles wordt ondermijndwat eeuwen lang
werd geëerbiedigd en gehandhaafden het
geen voor geen wankelen vatbaar scheen
ziet men thans beven op zijn grondvesten.
FEUILLETON.
DE VERZOEKING.
Vervolg.
Zij verwachtte hem iedere minuut terug; zij
had eerst geloofd, dat slechts reine menschen-
liefde, het diepe medelijden, dat hij voor alle
armen gevoelde, oorzaak was dat Reinhard
aan de arme vrouw hulp verleende de ware
oplossing van het raadsel kon zij onmogelijk
vermoeden. Toen echter uur op uur verliep en
de beminde echtgenoot niet kwam opdagen, toen
de avond viel en zij geen bericht ontving, was
zij aan de kwellendste gedachten overgele
verd; wat zou zij doen als de nacht kwam en
Reinhard niet terug keerde? Daar hoorde
zij de schel der huisdeur, vaste mannelijke voet
stappen naderden, Elisabeth sprong van haren
stoel en viel in Reinhards armen. Ja, hij was
het, maar weifelend en ontsteld kwam hij in de
kamer. Elisabeth bespeurde in den beginne
Tronen worden in onzen leeftijd omver
geworpen alsof dat niets wareen landen
worden van hun zelfstandigheid beroofd
om bij andere rijken te worden ingelijfd,
alsof over de volken naar de willekeur dei-
toongevende machten mocht worden be
schikt.
Wij hebben oorlogen zien voeren onder
allerlei misleidende voorgevenswij hebben
hooren beweren, dat voor het recht der
nationaliteiten werd gestredenof wel voor
de bevrijding der rassen werd opgekomen,
terwijl de uitkomst beweesdat het zwaard
enkel was uitgetrokkenom als middel van
verovering, van uitbreiding der grenzen,
ten koste van naburente dienen.
De leugen heerschte in de kabinetten en
de volken werden de rampzalige dupes van
de baat- en hebzucht, van de eer- en heersch-
zucht der leidende staatslieden.
Al die afdwalingen en ellende hebben
wij aanschouwd en wij kunnen ze nog da
gelijks waarnemen.
Geen wonder, dat tegenover die ver
schijnselen aan menigeen de noodvraag
wordt ontloktwat staat ons nog erger te
O O
wachten
En wij zouden die beangstigden niet dur
ven geruststellen met de verzekering, dat
het spoedig beterdat het welhaast anders
zal worden.
Integendeel; wij zijn veeleer van mee
ning, dat alles wat wij rondom ons waar
nemen nog maar een begin is der
7 O O
smarte.
De hemel is droevig roodmorgen on-
wederzoo sprak eenmaal de Godmensch
op aarde, en eeuw op eeuw, jaar op jaar,
dag op dag, wordt die uitspraak van den
mond der waarheid, ten volle, ook in de
zedelijke wereld, bevestigd.
Op een dag als deze is, voegt het bo
venal eens ernstig stil te staan bij de vraag,
waarin dan toch eigenlijk wel de ware oor
zaak moet worden gezocht van die verach-
tering der volken, van dat dalend rechts
besef, van die vervalsching der openbare
meening, van die ontaarding van het vol
kenrecht van die algemeene zedelijke ver
bastering.
Sommigen willendat de schuld van al
die sociale en politieke ziekteteekenen enkel
niets van zijne ontroering zij achtte zich gelukkig
hem wederom in hare tegenwoordigheid te zien.
Na eenige oogenblikken stilzwijgen namen ,de
beide echtgenooten plaats op de sofa. „Elisabeth,
zoo begon Reinhard met bevende stem, „Uwe
eerste vraag zal natuurlijk zijn waar ik ben ge
weest, gij zijt sterk en moedig en gij kunt veel
dragen. Ik wensch u te antwoorden alvorens
deze vraag over uwe lippen komt, ik kom van
mijne dood gewaande echtgenoote, zij was het,
zij en mijn kind, die heden door het noodlot
op zoo wonderbaarlijke wijze verschenen. Elisa
beth gaf een kreet van ontzetting en schrik en
viel in Reinhards armen; haar gansche geluk
was door een slag voor eeuwig vernietigd, en
al begreep zij evenmin als Reinhard hoe deze
gebeurtenis zich had toegedragen, het feit bestond
en er was geen uitweg, geen redding, geen hulp,
geen wending van het noodlot. Hare reine ziel
erkende onmiddellijk dat Reinhard voor haar
verloren, dat Maria oudere rechten had. En
toch 't was bijna onmogelijk, hoe zou zij haren
weg door 't leven kunnen volgen zonder hem?
moet geweten worden aan de gebreken in
de staatsinstellingen.
Wij zullen de eersten zijn om te erken
nen dat die staatsinstellingen in alle landen,
zonder onderscheid, veel te wenschen over
laten; doch onder de heerschappij dierzelfde
instellingen werd vroeger beter toestand
beleefd.
Hieruit moet wel worden afgeleid, dat
de diepste wortel van het kwaad niet in
die instellingen kan schuilen.
Anderen roepen ons daarom toe: er moet
nog meer beschaving komen; er moet nog
meer ouderwijs gegeven worden; de men-
schen moeten nog verlichter worden ge
maakt.
Al weder antwoorden wijde beschaving
juichen wij toe; onderricht geven is nuttig
en noodig; verlichting is ons welkom.
Maar de quaestie is slechts: wat noemt
ge beschaving; welk onderwijs bedoelt ge,
en welk soort van licht begeert ge?
Er is toch een beschaving welke alleen
de oppervlakte polijst en de kern bedorven
laat; er wordt dikwerf een onderwijs ge
geven, dat de hoofden der kinderen opvult
met kennis, doch de harten der kinderen
vervreemdt van God en Zijn dienst, van Zijn
vreeze bovenal, waarvan toch reeds de
wijze der oudheid getuigde: dat zij het be
ginsel van alle wijsheid is; er wordt vaak
een licht voor ouden en jongen ontstoken,
in welks glans men alleen wandelen kan
op de wegen des verderfs en des eeuwigen
doods.
Die beschaving, dat onderwijs, die ver
lichting, noemen wij geen zegen, maar een
vloek, zij voeren de menschheid naar den
afgrond.
Yoor wij dus aan de predikers der be
schaving, aan de verdedigers van het on
derwijs, aan de mannen der verlichting
vertrouwen en bijval kunnen schenken, moe
ten wij weten van welk standpunt zij uit
gaan en welk doel zij in 't oog vatten.
Volgens onze overtuiging moet bij allen
worden uitgegaan van Kribbe en Kruis en
moet alles, door den hof van Jozef heen,
uitloopen op den berg der Verheerlijking.
Wat wil dat nu zeggen, vraagt misschien
deze of gene, in verband tot staat en maat
schappij
Reinhard die even radeloos was als zij ver
telde haar hoe ellendig en krachteloos hij de
arme Maria had gevonden, hoe de plotselinge
gemoedsaandoening verbonden met de uitgestane
angsten en de zorgen van een kommervol leven,
hare zenuwen hadden aangetast en dat de grootste
voorzichtigheid noodig was om de verloren krach
ten wederom te herstellen. Elisabeth was de
eerste, die hem thans tot vertrek naar de arme
zieke aanspoordde. Zij reikte hem de hand. Rein
hard kuste deze en sprak „vaarwel tot morgen,
God geve dat wij dan den weg dien wij in dezen
chaos moeten bewandelen helderder mogen zien.
Zoo volhardend als Maria's krachten waren
geweest in het lijden en in de ontberingen, de
angsten die zij gedurende haar verblijf te Ham
burg had uitgestaan, de plotselinge terugkomst
en de wending van haar omstandigheden schenen
toch haar leven gevoelig geknakt te hebben. Zij ver
viel in eene krachteloosheid die scheen niet te willen
herstellen; zij kon het bed niet meer verlaten en
de geneesheer verklaarde Reinhard dat er
weiuig hoop voor haar behoud bestond. Zijn
Dit, naar onze opvatting, dat al het
streven der menscben, al hun bemoeinissen
ook voor aardsche en stoffelijke belangen,
kracht en wijding moeten ontvangen van
en uit het bewustzijn dat alle inspanning,
elk strijden en worstelen, met volkomen
onvruchtbaarheid blijft geslagen, als niet
wordt gearbeid en gekampt in de mogend
heid van Hem, Die den mensch op deze
aarde plaatste, om hem voortebereiden voor
het leven in volmaakter levensorde.
De weg van den Christen, en van de
Christenheid, moet zijn die van den Christus:
door vernedering tot verhooging, door lijden
tot heerlijkheid.
Uit de Kribbe, over Calvarië, ging het
voor den Verlosser naar den Opstandings
morgen in Jozefs hof en naar den Olijf
berg van waar Hij ten hemel voer.
Omdat die waarheid wordt geloochend,
omdat de mensch wel wil genieten, niet
wil lijden en ontberen; daarom zijn ver
warring, ontbinding, ontaarding, overal op
elk gebied aan de orde van den dag.
Men revolteert tegen God en zijn Ge
zalfde, en als gevolg van die revolutie, is
niets meer heilig, wordt niets meer
ontzien.
Daarin ligt de ware wortel van het
kwaad, de wezenlijke oorzaak van het»so
ciaal en politiek verval.
Doch ook daarin ligt, hoe vreemd het
ook klinkende grond der hope bij zooveel,
vreeze.
De mensch en de menschheid kunnen
wel tijdelijk het Christendom miskennen, de
zaligmakende kracht er van loochenen; op
den duur vermogen zij niets tegen de God
delijke waarheid.
Tijdelijk kan het rijk der duisternis ze
gevieren, Christus zal zegepralen; aan Hem
behoort de eindtoekomst.
De poorten der hel, zoo sprak Zijn God
delijke mond, scheidend van de wereld,
zullen Zijn Kerk niet overweldigen.
Die zekerheid is de Paaschtroost der lij
dende en door zorgen bedroefde en gedrukte
o o
menschheid. Laten nu de boozen woelen
en vroeten, al de machten der aarde samen
spannen; de Christen wordt niet vervaard
of ontzet; met Christus, den opgestanen
Heer, zal hij overwinnen.
medelijdend schouderophalen verriedt ook maar
al te duidelijk wat hij vreesde en ofschoon alles
aangewend werd wat menschelijke kunst en hulp
vermogen, zoo werd de zieke met elk uur zwak
ker en haar einde naderde met rassche schreden.
En toch vertoonde er zich op haar gelaat zulk een
gelukkigen, lieven glimlach; zij gevoelde dat haar
nog slechts weinig tijds overbleef, maar zij had
bereikt hetgeen zij zoo vurig had verlangd. Met
hare vermagerde hand trachtte zij de rimpels
van Reinhards voorhoofd te verwijderen, die
zooals zij meende, slechts door de gedachte aan
de herhaalde scheiding te voorschijn kwamen, zij
vermoedde niet dat er nog iets anders was dat
hem pijnigde als haar heengaan.
Zij vernam echter niet in welke omstandigheid
Reinhard zich bevond de treurige bekentenis;
dat hij niet meer als vroeger haar onvoorwaar
delijk toebehoorde, dat haar ontmoeting hem it.
de grootste verwarring had gebracht bleef voor haar
een geheim,
(Wordt vervolgd.)
"aluMMN TIEND3L4T
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Avertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
