NIEUWE
No. 272.
Zondag 11 Mei 1870.
4e Jaargang.
Dc eeuw
van verdraagzaamheid.
BUITENLAND.
België.
Engeland.
Frankrijk.
Duitsehland.
Rusland.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt:
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
IN TIEN DR
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Yan 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Avertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LA URE Y.
»Laat otis verdraagzaam zijn" is tegen
woordig het algemeen wachtwoord.
Het zou goed zijn dat men omtrent de
beteekenis vati dat woord elkaar verstond.
Bedoelt men die instemming met het ge
voelen van anderen, welke ieder rechtscha
pen en gematigd mensch gaarne beoefent
in op zich zelf onverschillige zaken welke
in niets de godsdienstigepolitieke en maat
schappelijke beginselen raken? Voorzeker
neenzulke verdraagzaamheid is een nood
zakelijk bestanddeel voor de goede huiselijke
betrekkingenhet gezellig verkeervoor
den geest van wellevendheid en eendracht.
Wij willen spreken over die soort van ver
draagzaamheid die dient om eene formeele
wijking van de waarheid voor de dwaling,
van het recht voor het onrecht, van den
plicht voor het eigenbelang te verbloemen.
Zeker, deze schandelijke toegeeflijkheid is
zoo oud als de wereld. Hare geschiedenis
is te lang om te verhalen. Hoeveel vol
ken, hoeveel koningen en bestuurders heb
ben aan den Moloch dier verdraagzaamheid
hun voorspoedhunne kroonhunne eer
en hun leven geofferd.
Dank zij der verdraagzaamheid hebben
alle dwalingen zich kunnen verspreiden en
onherstelbare verwoestingen kunnen aan
richten. In het begin nederige verzoekster
met schuldeloos uiterlijk, komt zij smeekend
een plaatsje in de zon der vrijheid verzoe
ken. Wee der verradeue waarheid, als een
blinde overheid de eerste ingrijpingen der
leugen heeft toegelaten! Weldra, versterkt
door de zwakheid zelve der wachters van
de waarheidwerd de dwaling aanmatigend,
zij eischte wat zij hare rechten durfde noe
men, en de ten laatste geheel miskende
waarheid is zoo ver gekomen, dat zij op
hare beurt eene verdraagzaamheid moet
vragen die zij nog niet eens altijd verkrijgt.
Zoo heelt het verkeerde zijne heerschappij
gevestigd, zoo was het gevolg van het toe
geven steeds het verminderen van het goed,
de zegepraal van het kwaad.
Zekerlijk, wij hebben het gezegd, dit is
de treurige geschiedenis van alle tijden
maar het is niet minder zeker, dat onze
FEUILLETON.
Een Nederlandseh Missionaris.
Vervolg.
Mijne briefkaarten van Buffalo, Niagara en
Bay-City zijn onderweg, zoo mede de photographiën
van Niagara. Zoo als u weet, verlieten wij op
Woensdag-avond den Wel. Eerw. Heer Scli aek en
en namen plaats ineen slaapwagen naar Buffalo
Vooraf wil ik u zeggen dat de ideeën die men
zicli te Haarlem over Amerika vormt zeer over
dreven zijn. Vooreerst wat de wagons betreft,
't Is waar, veel is daarin tot gemak van den reizi
ger ingericht, maar veel zaken zijn bij u veel
gemakkelijker, ik prelereer ten minste over het
algemeen het Europeesche systeem. Het is bijna
onmogelijk om hier des nachts te reizen zonder
slaapwagon te nemen, terwijl ik toch op mijn reis
naar Italië heel goed slapen kon zonder die on
kosten te moeten maken. Ziethier, wij hebben een
kaartje eerste klasse naar San Francisco en be
haalden daarvoor ruim 350 gulden; willen wij nu
tegenwoordige eeuw in noodlottiger graad
den aard van lafheid en dwaze verdraag
zaamheid vertoont. Zou men durven zeggen
dat die tijden niet gekomen zijn voor eene
halve eeuw voorzegd, waarin de eerlijk
heid, de deugd en de godsdienst bij velen
zullen schipbreuk lijden, die met hun ge
weten gaan redeneerendie bij zich zeiven
zeggen dat men niets moet overdrijvendat
men door al te groote strengheid ten laatste
alles zou verliezen dat de wijsheid gebiedt
zich naar de omstandigheden te voegen
dat het goede, zooals men dat wenschte,
niet meer te pas komt, dat het reeds veel
is het uiterste van het kwaad te vermijden.
De lafheid, zal volgens de taal van dien
tijd, gematigdheid genoemd worden...."
Jamen bestempelt met den schoonkliu-
kenden naam van gematigdheid die nood
lottige onverschilligheid die een groot deel
der bevolking schijnt aangetast te hebben;
de dwaling; van welken aard zij ook zij,
wekt slechts geringe verontwaardiging. Om
van dezen staat tot betreurenswaardige ver
bintenissen te geraken is slechts een stap
noodig.
Deze stap is reeds overschredenen wel
door die menschen waarvan de onfeilbare
waarheid door den mond van Pius IX het
beeld schetste: »Deze lieden die het licht
met de duisternisde waarheid met de dwa
ling willen vereenigen, die overal en luide
van vrede spreken en door deze handelwijze
het zeer aanzienlijk getal dergenen tot zich
trekkendie door de zelfzuchtige liefde tot
rust verleid worden.»
Zij zijn doortrokken van een dubbel
zinnige leer en beproeven de leeringeu der
Kerk op hunne wijze te verklaren; maar
dit vriendengetal is zeker veel gevaarlijker
en noodlottiger dan verklaarde vijandeu;
zij willen een verbond bewerken tusscheu
het licht en de duisternis, eene overeen
komst tusscheu het recht en het onrecht.
Ja, het is dit basculespel, dat den godsdienst
zou vernietigen.
Die menschen belijden, wel is waar,
liefde en eerbied voor de Kerk, en schijnen
hunne talenten en arbeid aan hare verde
diging te wijden, maar zij werken er toch
aan mede, om haren geest en leer te be
derven, daar zij geneigd zijn, zich ten dienste
's nachts slapen dat kost ons iedere nacht ruim
vijf gulden meer. Maar laat ons reizen. Te Buf
falo arriveerden wij Donderdag-morgen ongeveer
ten negen ure en lieten ons naar de Eerw. Paters
Redemptoristen brengen; in den voormiddag
maakten wij eene visite bij den Iloogeerw. Vica
ris-generaal van het Bisdom om onze papieren te
toonen en na den middag maakten wij eene wan
deling door de stad om het een en ander te be
zichtigen. De steden in America, New-York en
Chicago uitgezonderd, die wij tot nu toe zagen,
zijn eigenlijk enorme groote dorpen, somtijds met
piac'ntige huizen, maar toch dorpachtig, daar
ieder huis op zich zelf staat en somtijds zelfs
zeer verre van het naburige af; daardoor is
iedere stad zeer groot tn kan men somtijds een a
twee uren ver gaan in eene stad van 30, 40 of
50 duizend inwoners. De straten zijn royal breed,
trottoirs of de „kleine steentjes" zooals men in
het goede Haarlem zegt, zijn overal bijna van
hout of beter van planken, het zijn vloeren waarop
men des avonds zeer voorzichtig zijn moet om
op die plaatsen waar het hout rot is, geen beenen
te stellen van hen die rechten verzinnen
ten gunste der valsche vrijheid. Zij meenen
dat men absoluut dien weg moet volgen
om de oorzaak der oneenigheden weg te
nemen, om den vooruitgang der tegenwoor
dige maatschappij met het Evangelie te
vereenigen en om orde en rust te herstellen.
Deze verleidelijke dwaling is gevaarlijker
dan een openlijke vijandschap omdat zij zich
met den schoonschijnenden sluier van ijver en
liefde bedekt.
Tegen den voortgang dezer dwaling moe
ten wij strijden met al den moed, met al
de macht die wij als kampioenen voor waar
heid en recht door het geloof ontvangeu.
De burgemeester Leopold De Waal heeft in
eene zitting met gesloten deuren officieel aan den
Gemeenteraad van Antwerpen mededeeling gedaan,
dat ten stelligste op Pinkster-Maandag 2 Juni
a. s. de spoorweg Antwerpen-Gladbacli zal geo
pend worden.
De Courrier de l'Escaut verneemt, dat op aan
vraag van den Kapelaan van Arquennes, het ko
ninklijk besluit ingetrokken is, waardoor naar
men weet, de verbanning van dien priester uit
België was bevolen. De Etoile, die dit nieuws
overneemt, is woedend.
In Engeland is thans eene vaste militaire com
missie voor de luchtvaart samengesteld. Te Wool
wich is eene inrichting gemaakt tot het vervaar
digen van luchtballons, en officieren en soldaten
werden gedurende dezen winter in de vervaardi
ging geoefend.
Vier ballons zijn reeds in deze werkplaats
aangemaakt, en vormen het luchtvaart-materiaal
van het Engelsch leger. Ook een vervoerbaar
toestel om te velde waterstofgas te ontwikkelen
is gereed. Het heeft een gewicht van 3'/s ton en
kan in 12 uren een ballon gullen. De kabel,
waaraan de ballons bij het oplaten bevestigd
worden, heeft een weerstandsvermogen van 3 ton.
De ballons kunnen, wanneer zij met lichtgas ge
vuld zijn, twee man opheffen. Toen onlangs twee
der ballons beproefd werden, maakten de drie
leden van de commissie de luchtreis mee.
Van de werklieden te Valenciennes, die den
arbeid gestaakt hebbenzijn er acht in verze
kerde bewaring genomen wegens rebellie en be
te breken ot in de spijkers te trappen. Op Aller
heiligendag heb ik te Buffalo de H. Mis gele
zen voor de overledene familiebetrekkingen, daar
ik op Allerzielendag wederom op reis moest en
dus niet het geluk kon hebben de H. Mis op te
dragen. Ten tien ure heeft mijn compagnon de
plechtige Hoogmis gezongen, waar ik als diaken
assisteerde. In den namiddag vertrokken wij ten
twee ure naar de Niagara watervallen. Ten 3 ure
ongeveer arriveerden wij en wij begaven ons naar
het hotel tegenover de station; daar komende werd
ons de deur reeds geopend en de hotelhouder
kwam ons te gemoet zeggende: „Gij zijt zeker
1. 1 Zaterdag te New-York gearriveerd met de
nGermanië"? Wij verwonderden ous niet weinig
dat deze man op zooveel uren afstands dit wist
tot dat wij vernamen dat ook hij mede was ge
komen als passagier derde kin*. Met den trein
waren wij reeds over de hangende brug gestoomd,
bij latere beschouwing zagen wij dat die brug
dubbel is, van onder voor voetgangers, en boven
voor den trein. Het is een reusachtig werk en
eenigszins huiverig is het van boven in hét kokende
lemmering van de vrijheid van arbeiden. Twee
hunner zijn thans veroordeeld tot twee maanden,
twee tot ééne maand en een tot zes dagen ge
vangenisstraf. De drie overigen zijn vrijgesproken.
Te Lourches hebben de arbeiders, die gr'eve
hebben gemaakt, gisteren het werk hervat.
Z. D. II. de Aartsbisschop van Parijs heeft
eene commissie benoemd, aan wie de taak is op
gedragen, in het diocees bijzondere congrega-
nistische scholen te stichten.
Woensdag-avond was er een menigte in de
rue du Quatre-September te Parijs op de been
om de proefnemingen te zien door de „Compag
nie d'éclairage par gaz" met een gasverlichting
genomen, die het licht Jablochkoff groote afbreuk
zal doen. De proefneming moet volkomen gelukt
zijn en het electrisch licht overtreffen.
Het licht wordt door drie glazen buizen voort
gebracht waarvan een, de middelste, perpendiculair
is; de twee anderen kruisen zich in horizontale
richting.
Het licht word door een geemailleerd licht
scherm op grooten afstand verspreid.
Op nieuw wordt met groote zekerheid bericht,
dat de Rijkskanselier besloten zou zijn, om wan
neer hij op belangrijke punten van het tarief de
nederlaag mocht lijden, tot de ontbinding van
den Rijksdag over te. gaan.
Uit Spanje wordt gemeld dat de armoede en
duurte er zoodanig toenemen, dat de toestand
er zeer verontrustend wordt.
In Duitsehland is het niet beter gesteld. Zoo
zegt de Regeering, dat thans 340,000 werklieden
zonder werk zijn; voegt men daarbij een andere
340,000 welke de Staat onderhoudt als soldaten,
dat blijkt wel dat er handen te veel zijn in het
Duitsche rijk. Een landverhuizing op groote scha 1
zou meer helpen om in dit kwaad te voorzien,
dat het voorstel der Regeering om alles duurder
te maken door allerlei belasting op verbruiks-
artikelen.
Solowieff heeft berouwvol bekentenis afgelegd
en dientengevolge zijn de gevaarlijkste nihilisten
in hechtenis genomen. Solowieff moet namelijk
een groot liefhebber van champagne en lekker
eten zijn, en iederen avond slempen zijne bewa
kers met hem, om hem dan in dronkenschap
verdere onthullingen te ontlokken.
Het eiland Sachalin, in de nabijheid van Ja
pan gelegen, is thans bestemd om de uit Rus
land verbannen nihilisten te herbergen. Het is
een tamelijk groot eiland, ruim 2000 vierk. mij
len en schijnt gedeeltelijk aan China, gedeeltelijk
aan Japan en gedeeltelijk aan Rusland te behoo-
water neder te zien. Van ons hotel namen wij een
rijtuig naar de watervallen, die op een klein
uur afstands zijn. Om u hiervan een idee te
geven is bijna onmogelijk. Verbeeldt u een zeer
diep kanaal welks oevers steile en ruwe rotsen
zijn. Aan de eene zijde is men op Amerikaansch
grondgebied of in de Vereenigde Staten, aan den
auderen oever is men in Engelsch Canada. De
kleinste waterval stroomt van den Amerikaanschen
oever. De groote watervallen zijn aan het einde
van het kanaal, dat in den vorm van een hoef
ijzer eindigt, zoodat de wateren ook in hoefijzer-
vorm nedervallen of liever nederdouderen. Op
een der photographiën vindt u de hangende brug
voor voetgangers. Om deze brug heen en weder
te passeeren moesten wij f 1.25 geven. Het was
vreeselijk en ik ben er zeker van dat vele er niet
zouden willen overgaan. Er was een hevige wind,
zoodat de brug aanhoudend schommelde. Aan onze
rechterhand donderden de watervallen en ofschoon
wij zeker op vijf minuten afstands waren, werden
wij geheel nat van het bruisende water.
{Wordt vervolgd)
