NIEUWE
No. 273.
Donderdag 14 Mei 1879.
4e Jaargang.
BUITENLAND.
Wat men ziet en wat men niet ziet.
Een. Nederlandsch Missionaris.
Ook eenquestion bruiante
Eene bekentenis,
Iets voor Antidienstvervangers«
Een volksbelang.
België.
Engeland.
MiRLMSCHÏ Uil HUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt:
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AlNTlESDR
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Avertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUKEY.
De Arnhemsche Courant die van tijd tot
tijd iets aan eeonomie doet, beweerde on
langs dat protectie ten goede komt aan
handelaars en industrieelen, doch schade
doet aan de groote meerderheid des volks.
Voorbeeld: bij eene openbare aanbesteding
ten onzent schreef dezer dagen eene Duitsche
firma in voor 100 Mark, en gelijktijdig in
het eigen land, waar geen vreemde con
currentie bestond, voor 108 Mark, beide
keeren voor dezelfde leverantie. Wie be
taalt nu die 8 percent meer, wordt ge
vraagd.
De Gelderlander deze quaestie besprekende
zegt het volgende:
»Dat betalen van die 8 pet. meer, ziet de
Artihemsche. Maar wat zij niet ziet en toch
ook gebeurt, zijn de volgende drie ge
vallen.
lo Zal die Duitsche firma aan Holland
wel zooveel mindere, misschien zelfs ver-
valschte artikelen leveren, 't Gaat er mee
als met de leveranties van zekeren bakkei
van Eigen Hulp in een onzer Noordsche
provincie-hoofdsteden. Deze levert het hrood
10 pet. minder aan leden van Eigen Hulp,
op vertoon van hun bewijs van lidmaat
schap. Door een collega ondervraagd, hoe
hij dat uithouden kon, verklaarde deze
free-trader, dat hij voor Eigen Hulp het
wittebroodsdeeg 12 pet. lichter afwoog dan
voor zijne gewone klanten. Eigen Hulp be
taalde derhalve, bij slot van rekening, 2 pet.
meer dan de overige burgers en moest voor
die gunst nog wel telkens zijn kaart ver-
toonen.
2o Indien aan die Duitsche firma de be
steding niet gegund ware, dan zou aan
een Hollandsch etablissement werk ver
schaft zijn. Herhalen zich die gunningen
aan het buitenland vele malen, dan gaat
in onze tegenwoordige malaise de Holland-
sche werkplaats te niet. Deze bracht vroe
ger aan patent- en grond- en persoueele
belasting heel wat op; nu wordt die in
richting voor afbraak geveild. De patent
en andere belastingen, eerst daar geïnd,
moeten wij nu bijpassen. De Duitsche fir
ma zal er geen cent toe geven. Dat ziet de
Arnhemsche niet.
FE U ILL ET O N.
Vervolg.
Op het midden van de brug hebben wij even
stil gehouden en daar tegen wind en al in, eens
flink gezongen. Toen wij terug waren gekeerd was
het prachtig maanlicht en het water schitterde
als zilver; 's namiddags in het zonlicht zagen wij
boven de watervallen in het opstuivende water
drie a vier regenbogen boven elkander. Van ons
uitstapje in het hotel teruggekeerd schreef ik de
briefkaarten en baden wij ons brevier.
Ten een ure ('s uachts) vertrokken wij uit
Niagara en ten 10 ure 's morgens, arriveerde ik
te Detroit, de hoofdplaats van het Bisdom waar
de W el Eerw. Heer M.Schaek en geplaatst is. Ik
informeerde aan het bureau wat een retourkaart
van Detroit naar Bay-City (5 ure sporens) kostte
en wij besloten daar heen te gaan, om hem te
bezoeken. Terstond telegrafeerde ik dat wij zouden
En eindelijk ziet men ook niet, dat 3o
door het weinige werk wat er nog is, te
bezorgen aan buitenlanders, het arbeids
volk allengs meer gedaan» krijgt, tot ar
moe vervalt en dan dure oploopjes en stand
jes de Arnhemsche winkelruiten weten
er van te verhalen organiseert, of min
stens kostelooze scholen eu andere koste-
looze zaken vordert. Wie moet dat beta
len? De Duitsche firma soms?
De vooruitstrevendepartij neemt een
bedenkelijken gang aan. In het Vaderland
wordt door zekeren Heer Sc hippers aan
geraden de nieuwe «mooie« 21/a centstuk
ken groot'ente noemen of vier duiten.
Foei in het land der hektaren, decagram-
men, steres en millimeters zou men weer
spreken van oortjes en stooters en groo-
teu. Weet niemand een Griekschen naam
voor onze aartsleelijke nieuwe munt? Zul
ten wij ze Vulkaans noemen? Of, om oud
met nieuw te verzoenen wij hadden on
der onze oude scharrelpenningen ook Loo-
maunetjes de 21/s centstukken Gleich-
mannetjes heeten?
Volgens De Standaard ligt het struikel-
O
bloktegen samenwerking van Protestant-
O C7
sche en R. Kath. couservativen bij haar.
»En dat wel men verlieze het niet
uit het oog nog volstrekt niet zoozeer
bij onze geestverwanten ouder de machti
gen der aarde, noch ook bij onze dusge
naamde droite, en zelfs niet bij onze loca-
ke leiders, maar in hoofdzaak bij het
kiezersvolk zelf, dat op het punt van
Roomsche candidaten zich niet laat ompra
ten en met onverzettelijke stijfhoofdig!Leid
op zijn stuk staan blijft.
Beginnen wij weder te draaien naar de
droite
En hoe lijkt u de mate van politieke
ontwikkeling in een kiezersvolk, waarbij
elke staatkunde met «onverzettelijke stijf
hoofdigheid wijkt voor de vraag: is hij ook
soms Roomsch?
komen en ten 12 ure verlieten wij Detroit om ten
5 ure te Bay-City te arriveeren. Aan het station
was een bejaarde vrouw, die mij vroeg of ik naar
„Father Sckaeken uitzag." Het was zijn huis
houdster en binnen weinige minuten bracht een
rijtuig ons bij hem. Toen wij «aankwamen stond
hij aan de deur en liep ons tegemoet uitroepende
„that's right" (dat is goed.) Uiterst hartelijk werden
wij ontvangen en ik geloof dat u ZEW niet meer
herkennen zoudt, zoo flink en gezond ziet hij er
tegenwoordig uit. Wij hebben natuurlijk heel wat
over u en over Weert en de kennissen gesproken
en heel wat genoegen gehad. Den volgenden dag
heb ik in zijne kerk, die tegelijk voor school
gebruikt wordt, de Hoogmis gezongen en 's na
middags eerst in het Fransch aan de Canadeesciie,
daarna aan de Amerikaansche kinderen in het
Engelsch cathechismus gegeven. Na eenige zeer
aangename dagen te Bay-City te hebben doorge
bracht zijn wij Dinsdag morgen met Father
Sc ha eken naar Detroit teruggekeerd.
Na een genoegelijken dag te Detroit te hebben
doorgebracht en u van daar de photograpkieën van
Al de 55 miliciens uit de gemeente den
Helder vervullen dit jaar zelf hun dienst
plicht.
Die gemeente levert daarentegen 21
plaatsvervangers voor elders. Zeker geen
bewijs voor toenemende welvaart,zoo roe
pen de dagbladen.
De Antidienstvervangers mogen beslis
sen, of 't een weldaad voor die 21 arme
jongens zou zijn geweest als hun de gele
genheid ware ontnomen om met hun hand
geld den toestand van hun familiën of van
hen-zelven te verbeteren.
De Regeering is tal van jaren zoo vrien
delijk geweest en is nog zoo vriendelijk
om haar kasgeld, dat uit den ^.ard der zaak
zeer aanzienlijk is, ter leen te geven aan
de Ned. Bank, zonder daarvoor eenige de
minste rente te laten betalen. Bovendien
is de Staat zoo goed om zeer weinig munt
biljetten uit te geven en daardoor de Ned.
Bank in de gelegenheid te stellen, zeer veel
bankpapier in omloop te brengen. De in
richting behoeit van het geld, dat het bank
papier vertegenwoordigt, volgens het Kon.
besluit van 16 April 1864, Staatshlno. 18)
slechts twee vijfde in kas te houden, het
overig drie vijfde gedeelte kan door haar
op rente worden gezet.
Elders is er reeds op gewezen, dat dien
tengevolge aan de aandeelhouders van de
Ned. Bank jaarlijks drie millioeu wordt
cadeau gedaan, juist het bedrag dat de
Staat verkrijgen wil door invoering van de
effectenbelasting. Er nogmaals de aandacht
op te vestigen, schijnt niet onnoodig, vooral
nu ook de vele millioenen van de nieuwe
leening renteloos ter dispositie zijn van de
Bank. Te verwonderen is het veeleer, dat
over de zaak gezwegen wordt ook door
hen, die zich tegen de effectenbelasting
verklaren. Geld moet er zijn, maar waarom
het dan niet op die wijze gevonden? Het
aan de Ned. Bank verleend voorrecht heeft
zoo lang geduurd, dat zij zeker in de eer
ste plaats het niet meer dan billijk en ge
rechtvaardigd zal vinden, nu ook eens den
Staat die zoo lang door haar genoten voor
Niagara te hebben gezonden, zijn wij des avonds
ten 10 ure per lighting-expres of bliksemsneltrein
naar Chicago vertrokken, en daar ten 9 a 10
ure gearriveerd. Wij hebben Chicago eens goed
rondgezien en zijn, na Donderdag morgen bij de
paters Franciscanen de II. Mis gelezen te hebben,
ten 10 ure ongeveer naar Omata de plaats van
waar ik u nu schrijf vertrokken. Dit is de laatste
halt alvorens voor goed de wildernis, de prairies
van het Rotsgebergte te gaan doortrekken. Wij
zijn hier na ruim 24 uren sporens en dat in
duizelingwekkende vaart aangekomen, en zouden
reeds heden, (Zaterdag 9 Nov.) vertrokken zijn;
maar wij willen eerst morgen de H. Mis lezen.
Wij vertrekken nu morgen ten 11 ure en zullen
dan vier en een halven dag doorsporen tot San
Francisco. Om hier te komen zijn wij eenige
prachtige rivieren overgegaan wier namen over
de geheele wereld bekend zijn. n. 1. de Missis
sippi en de Misouri. Omata is eene stad in
wording, telt ongeveer dertigduizend inwoners,
hier in minder dan twintig jaar van «alle wereld
streken samengestroomd.Amerika is zoo als
deelen te doen geuieten. Te meer daar de
Ned. Bank dan toch iu het bezit blijft van
het zeker niet te versmaden, haar bij de
wet van den 22n Dec. 1863, Stbl. no. 148
toegekend monopolie om als circulatiebank
werkzaam te zijn. En Z.Exc. de Minister
van Financiën, die nu niet meer de Ned.
Bank als secretaris heeft te dienen, maar
thans in dienst is van den Nederlandschen
Staat, zal zonder twijfel beter dan iemand
de rechtmatigheid der vordering inzien,
zoodat van zijn eerlijkheid mag worden
verwacht, dat hij tot het nemen van be
doelden maatregel zal willen medewerken.
In het dorpje Welkenrath, aan de Duitsche
grenzen, wordt een nieuwe kerk gebouwd, wel
ker toren Vrijdag 11. onder dak gebracht en, vol
gens gewoonte, met een vlag getooid werd. Het
werk bleef dien dag rusten, waaraan vele werk
lieden zeker hun leven danken. Want denzelfden
dag nog vernam men iu het dorp een geweldi
gen slag, veroorzaakt door het instorten van den
nieuwen toren, waarvan het puin het dak en voor
een deel het inwendige der kerk vernielde. Per
soonlijke ongelukken hebben er dus door louter
toeval niet plaats gehad.
Een inwoner van Micheroux had Dinsdag te
Luik bij een notaris eene som van 9000 fr. ont
vangen. Om naar zijne woning terug te keeren
was hij op het spoor gegaan in het station du
Centre. Drie heeren waren met hem in den waggon
gestapten na de treinverwisseling in het station
der Guillemins, bevonden zij zich weer in het
zelfde rijtuig. Een der heeren verhaalde dat hij
te Tongeren een geneesheer had geraadpleegd,
die hem een geneesmiddel had gegeven. „Ruikt
eens,'' zeide hij aan zijne gezellen en bracht hun
een fleschje onder den neus. De reiziger met de
9000 franks sliep weldra in tengevolge van den
slaapdrank, dien hij had geroken. De drie heeren
maakten van zijn slaap gebruikom hem van
zijn geld, alsook van een gouden horloge en ket
ting te berooven; zij verlieten vervolgens den trein
te Beynena op dm hoed van den bestolene
een kaartje voor Herve te hebben gestoken. De
conducteur liet bij gevolg den bestolene gerust
slapenen het was eerst te Herve dat deze den
diefstal bemerkte.
De Engelsche zeeofficier Coyte had zich de grap
veroorloofd van een reeks van telegrammen aan
de admiraliteit te zenden of te doen zenden, waar-
u weet het land van tabakpruimers. Van New-
York tot hier toe, ongeveer 800 uren afstand,
vinden wij van alle kar.ten geadverteerd met
enorme letters op alle hoeken en kantenzelfs
midden in de velden op groote borden: pruim-
fijngesneden globe tabak. Ik heb hier een das
gekocht voor zeven gulden omdat er een vlek aan
was
Adieu, ik beveel u allen aan het H. hart van
Jezus en ben enz.
San Francisco 16 Nov. 1878.
Zoo zijn wij dan eindelijk van de kanter. des Atlan-
tischen Oceaans gearriveerd aan die van den Stillen
Oceaan en slechts vier dagen zeereis scheidt mij
van Victoria. Sedert ik 11. Zondag morgen mijn
brief te Omata op de post deed heb ik een reisje
gemaakt van 638 uren afstand, en de langste
spoorwegrit die bestaat. Deze brief zal, naar ik
denk, tegen 6 December bij u zijn, ik bestem hem
dus als een St.. Nicolaas. Ik voor mij verlang
zeer te Victoria aan te komen en daar tijding
van u allen te ontvangen.
Wordt vervolgd
