NIEUWE No. 309. Zondag 14 September 1879. 4c Jaargang. Hedendaagsche zeden. BUITENLAND. De Vrouw des Spelers. België. Engeland. Rusland. Duitschland. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem0,85 Buiten Haarlem franco per post1,— Afzonderlijke Nummers0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. MESDSi? MEP** AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. A ver ten tië n worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag avond ingewacht. Uitgevers K P P E It S LAUEEY. Een bekend journalist, Pierre Véron, geeselt dezer dagen in zijn blad, de laffe en immoreele gewoonte der hedendaagsche maatschappij ten opzichte van het poëti- seeren van den misdadiger. Hij begint met te onderzoeken welk deel de maatschappij heeft aan de moreele ontbinding van be dorven wezens en hij stelt allereerst vast dat de mannen van de pers aan het voort durend bestaan van zulke wezens het hunne bijdragen. Wij moeten in dit opzicht den Fran- sc'nen journalist recht doen wedervaren. In plaats toch van hen te brandmerken, scheppen dagbladschrijvers en romanschrij vers er behagen inde misdadigers op te hemelen en tot helden te maken. Men schrijft hun vernuft toe, hunne grofheden worden gepoëtiseerd en men lacht over hun cy nisme. De Fransche pers levert zoo als bekend is een schrikbarenden overvloed romans en verhalen. Verreweg de meesteu dezer pers producten bezitten eene twijfelachtige mo raal, velen zijn bepaald beneden het peil ook der zachtste kritiek. In deze pers-prul len wordt God ontkend en de misdaad verheerlijkt en als 't product van dezen of genen ellendigen broodschrijver slechts pi kant is, wordt het met graagte door de bedorven menigte gekocht, gelezen, ver slonden. Ook in ons land is de pers vrucht baar in het voortbrengen van romantische literatuur, meestal werken vertaald uit het Engelsch, Fransch of Duitsch, terwijl jaar lijks nog voor een groot bedrag romans uit den vreemde, in hunne oorspronkelijke taal, worden ingevoerd. Wij kunnen echter niet genoeg de lezing van romans en boeken over «verborgen hedenafkeuren. Zijlaten maar al te vaak een heilloozen indruk bij de jeugdige le zers na- Die indruk voert hen later ten verderve. Werkelijk, het ware te wenschen dat de regeering eene gestrenge controle invoerde op de leesbibliotheken waar, tegen vijf of tien cents per week, menig gevaar lijk boek te verkrijgen is. Het sluipend gift in romans verspreid, dat sluimerende harts tochten opwekt, biedt een groot gevaar aan, F EU1LLETO N. lil. Vervolg. De schulden van mijn echtgenoot werden be taald, en toen verlieten wij de stad cn kwamen wij te Londen, waar mijn man op een der handelshuizen een betrekking kreeg als boek houder. Het was eene groote verandering voor hem, ilie zoo geheel anders had geleefd om nu te moeten werken; het was ook eene verandering voor mij die als eenig kind en erfgename was opgebracht. Toch gevoelde ik mij gelukkiger dan ik langen tijd was geweest; want mijn echtgenoot was waarlijk verschrikt en getroffen door het onheil dat hij had aangericht. Hij beloofde plechtig nooit meer een kaart aan te zullen raken. Van het groote vermogen dat mijn vader mij nagelaten had, bleef niets meer over dan een klein inkc- dat men niet genoeg kan trachten te be strijden en te voorkomen. Een tweede punt dat meergemelde jour nalist met eene juistheid bespreekt welke getuigenis geeft van zijn zaakkundig oor deel, is: het onvoldoend verbeteringstelsel. O Hij verwijt de Fransche regeering dat zij tot heden geen geschikten middenweg ge vonden heeft tusschen barbaarsche straffen en neiging voor ziekelijke philantropie. Wel is in Frankrijk de doodstraf behouden, doch de gevallen, waarin zij toegepast wordt, eischen zulke bezwarende omstandigheden dat er velen aan ontkomen. Het stelsel van deportatie werkt in Frankrijk verderfelijk en de recidivist weet als trouw bezoeker van de crimineele zittingen, zich genoeg gegevens over de toepassing van den Code te verschaffen, dat hij zijn misdadig plan als het ware met de wet in de hand uit voert. Er zijn voorbeelden te over, dat misdadigers, die tot correctioneele straffen veroordeeld werden, nieuwe misdrijven open baarden om zich tot de straf van depor tatie veroordeeld te zien. Stellen dezen het werken in de open lucht hoven het ver blijf in de gevangenissen, voor vele mis dadigers zijn ook de - e laatsten een ideaal. Terwijl de behoeftige, eerlijke man hon ger lijdt en het hoofd in ellendige ver blijven, in dompige schuilhoeken moet ne- derleggen, wordt de dief in een warme cel verzorgd en ontvangt niet slechts op klok slag eten en drinken, maar wordt boven dien op feestdagen onthaald. Dat is de kanker in de wet en een verscherpte detentie in plaats van het te genwoordig strafstelsel ware hoogst wen- schelijk. Een derde punt wordt nog door Véron behandeld, met name de landlooperij die door de ouders bevorderd wordt. Het is van algemeeue bekendheid dat de lieden, die tot de heffe des volks behooren zich de weelde veroorloven huwelijken te sluiten zonder zich vooraf het hoofd ge broken te hebben over de vraag of hunne middelen dat wel veroorloven. Het is na tuurlijk dat sommige buurten tot eeue over bevolking geraken en de te overvloedige menigte zich dan een weg over de gren zen baant. De onnadenkendheid, om het men dat op mij was vastgezet en dat ik nog niet bad aangeraakt. Ik wist ook dat mijn moe ders weduwengeld voor mij zou zijn zoodat ik gedurende eenigen tijd niet bang was voor ar moede. Er kwam eene betrekkelijke kalmte; en toen gaf God mij den grootsten zegen in mijn leven mijne lieve kleine May. Ik vergat bijna mijne vroegere smarten, als ik mijn kindje in mijne armen drukte. Ach, het ware beter voor haar geweest, indien zij toen gestorven ware; maar neen, God wilde haar ook een bitteren teugla- ten proeven uit den beker die tot overvloeiens toe aan de lippen van hare moeder werd gehou den. Mijn man vergoodde haar bijna en niets kon zijne wroeging evenaren wanneer hij aan de weelde dacht die hij verspeeld had. Mijne kalme geluk zaligheid duurde echter niet lang. Voor May nog zes maanden oud was, verviel hij wei r in zijne oude gewoonte. Ik beproefde alles om hem te redden Zuster; gebeden, tranen, glimlachjes, toe spraken en vermaningen: alles was te vergeefs. Ik had even goed kunnen trachten het stroomen zoo eens te noemen, van deze lieden komt ten slotte ten laste van de gegoede burgerij en daar het moeilijk is voldoende in de behoeften van dien gebreklijdenden stroom te voorzien, en vooral omdat de honger dikwijls met onwetendheid en lui heid gepaard gaat, keeren er zich velen van de overtolligeu tot de misdaad, daar in natuurlijk door geen enkel beginsel van godsdienst tegen gehouden. Wat ziet men nu gebeuren? Dat de ou ders daartoe aanleiding geven door den O O kinderen godsdienstig schoolonderwijs te onthouden en ze door hun voorbeeld tot lediggang en dikwerf voor de misdaad op leiden. Het is dikwijls bedroevend te aanschou wen hoe weinig zorg de ouders dragen voor O o o de godsdienstige opvoeding van het hun toevertrouwde kroost. Er heerscht ten dien aanzien ook in de mindere klasse der maat schappij eene onverschilligheid die erger lijk is, vooral op die plaatsen waar door de goede zorgen der geestelijke overheid, inrichtingen zijn gesticht waar de kinde ren godsdienstig onderwijs genieten. Treu rig is het feit dat er in ons land gemeen ten zijn waar honderden kinderen versto ken blijven van godsdienstig onderwijs, niettegenstaande er goede scholen bestaan opgericht met het doel aan het opkomend geslacht de zaden van godsvrucht en mo- C o raliteit in het hart te leggen en te doen OO ontwikkelen. Pierre Véron had op zekeren dag een samenspraak met een dier haven- looze kinderen, waarvan de Jardin des plantes te Parijs wemelt. Uit dit gesprek bleek dat de moeder van den knaap da gelijks uit werken ging, dat de vader alle dagen dronken was en dat de knaap zelf, den dag met wandelen doorbracht. Dergelijke toestanden zijn ook in ons land helaas! in massa waar te nemen en zulke feiten staan in verband met menig vraagstuk betreffen de het pauperisme. Mochten velen onzer zich beijveren om aan dien treurigen toestand der hedendaag sche zeden voor goed een einde te maken. Het zal een moeilijke arbeid zijn maar toch ook stellig een zegenrijke- Daarenboven: Labor improbus omnia vindt. Vlijtige ar beid vermag alles. van een rivier of het klotsen der golven tegen te houden. Er kwam nog een zwaar verlies, en het overblijfsel van mijn vermogen ging er mede weg. En toen, o, toen kwam dat, Zuster, wat ik voor immer voor u en voor allen had willen verbergen; maar ik moet het verhalen. Mijn arme en onge lukkige man, zonder geld en zonder vrienden zijnde, bedroog zijne patroons voor eene groote som gclds. Eenige dagen gingen voorbij zonder dat ik het wist, en toen werd hij aangehouden. O, wat een schande, ellende en angst in die dagen. Mijne moeder kwam ons te hulp. Zij verkocht de weinige juweelen die ik over ge houden had, mijne kleederen, mijn linnengoed, mijne boeken, mijne muziek, mijn huisraad, alles wat ik bezat. Ik maakte mijn huis ledig, en verliet zijne kale wanden. Op deze wijze raapte ik genoeg bijeen om te rug te betalen wat mijn man ik moet het woord uitspreken gestolen had. Ja, zoover was hii gekomen, hij die eens zoo goed, zoo vrien delijk, zoo edel en vol goede beginselen was, hij was voor de wereld gebrandmerkt als een De Compagnie inter nationale des ivagons-lits heeft, zoo lezen wij in de Indépendance Beige, aan de goedkeuring der regeering een plan onder worpen tot het organiseeren van een dagelijkschen expres-trein, uitsluitend uit slaap- en salonwa gens bestaande, tusschen Ostende, Keulen. Berlijn en de Russische grenzen. Op bepaalde uren van den dag zal aan dezen trein een restauratie-wa gen worden aangehaakt, terwijl alle wagens on derling in communicatie zullen staan. Het plan heeft hoofdzakelijk ten doel de con currentie te overwinnen, welke de lijn Londen Vlissingen en de Nederlandsche staatsspoorwegen aan de haven van Ostende en het Belgische staatsspoor aandoen. De Baron Vanloo, die in België in een twee gevecht met den Graaf De Veysy gewond werd, is aan de gevolgen overleden. De ex-keizerin Eugénie begeeft zich waarschijn lijk in 't begin van October naar Abergeldie, een koninklijk lustslot in Schotland, hetwelk de Ko ningin tijdelijk ter beschikking van de doorluch tige weduwe gesteld heeft. Aan de spijkersmeden in geheel Staffordshire en Worcestershire, ongeveer 10,000 werklieden, werd Zaterdag-avond een loonverminderiug van 10 pCt. aangezegd. Daar de loonen reeds bizon der laag zijn, wordt een algemeene werkstaking verwacht. De Lord-mayor heeft het initiatief genomen voor de oprichting van een gedenkteeken voor den onlangs overleden hervormer van het post wezen, Sir Rowland Hill. Een algemeene inschrij ving is voor dat doel geopend. Een St. Petersburger telegram van the Daily News meldt, dat Tobolsk in Siberië met brand stichtingen bedreigd is en dat gewapende patrouil les door de stad trekken. Een telegram van den gouverneur van Smo lensko, gedagteekend 9 Sept. belicht het uitbreken van een grooten brand te Viama, waar 200 huizen en de stadsgevangenis in volle vlam staan. Van Smolensko is de brandweer uitgerukt. Het denkbeeld om in Berlijn een wereldten toonstelling te houden, moet in de regeerings- kringen nog al bijval vinden. De geheimraad Reuleaux, die thans als Rijkscommissaris bij de wereldtentoonstelling te Sydney fungeert, is een groot voorstander van dit plan, dat echter ook dief en schelm. Ik zag hem daar met geboeide handen, en een gelaat bleeker dan de dood, en door eene vreeselijke angst beklemd. Ik zat bij hem in het gerechtshof. Ik hoorde de getuigenissen die zijn schuld zouden bewijzen, de toespraak van den aanklager tegen hem, de welsprekendheid van dengene die voor hem pleitte. Ik hoorde als in een droom, hoe zij over zijne betere dagen, over zijn eenmaal hoogen stand in de maatschappij spraken, over zijne bekoringen en zijn val. Het was niet met voorbedachten rade, - hij had het geld genomen met het vooruemen om het terug te geven, in elk geval kon het slechts een misbruik van vertrouwen ge noemd worden. Toen hoorde ik den naam van zijne vrouw; menig harde gelaatstrek werd zachter, en vele mannelijke oogen vulden zich met tranen toen men sprak over de opofferingen die zij gedaan luid om terug te geven wat hij genomen had. Eindelijk stond de rechter op en ik zag mijn man het hoofd buigen om het von nis aan te hooren dat volgen zoude- Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1879 | | pagina 1