N T E U W E No, 327. Zondag 16 November 1870. 4e Jaargang, Dc ware vrede. BUITENLAND, H-^P?EBSs.i£nw De Familie Choisel. I. België. HUKIIHSIIK I III Kill. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemj 0,85 Buiten Haarlem franco per post1, Afzonderlijke Nummers0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. %-ii AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Avertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. Uitgevers KÜPPERS k LAUEEY. De vredes-apostelen hebben weder van zich doen hooren. Uit Londen wordt na melijk bericht, dat de groote strijder voor den eeuwigen vrede op aardede heer Ri chard het voornemen heeft te kennen ge geven, in de Londensche afdeeling van den Vredebondom in de aanstaande zitting van het Lagerhuis zijn voorstel tot algemeene ontwapening op nieuw in te dienen. Vol gens den wensch van den heer Richard zou de Engelsche Regeering het initiatief moeten nemen voor het bijeenroepen van een congreswaarin door al de Mogend heden zou worden besloten zich te gelijk tijdig te ontwapenen. Wij zullen de laatsten zijn om de goede, menschlievende bedoelingen van den heer Richard te miskennengelijk wij in het algemeen de Vredebonders houden voor wel willende, burgerlijk-brave menschen. Maar die persoonlijke waardeering gaat volstrekt niet gepaard met eenige sym pathie voor den Vredebond-zelven. Niet dat wij niet den vrede zouden voor staan en ons niet van heeler harte zouden vereenigen met den grondtoon van het En gelenlied dat reeds voor meer dan achttien eeuwen in de velden van Bethlehem-Efrata weerklonk; doch, terwijl wij het doel toe juichen, kunnen wij aan het middel onzen bijval niet schenken. Naar onze overtuiging ligt er in dezen Vredebond, ja, in al de Bonden van onzen tijd. zelfs een zeer groot gevaar, waarop de aandacht niet genoeg kan worden ge vestigd. Het Christendom is de door God gewilde en verordende Bond, die alle menschen zal omvatten, om, uitgaande van den enkele, allen te doordringen van de beginselen van waarheid, vrede en gerechtigheid. Aan de Christen Kerk is de roeping opgedragen, die zedelijke en maatschappelijke wederge boorte, van wereld en mensehheid tot stand te brengen. De Kerk dus komt de taak toehet pro fetisch lied van Bethlehem in volle ver vulling te doen gaan. En niet enkel vrede, ook (zooals wij FE U1LLE T O N. Vervolg. Ik ben klaar, Gerard, riep hij. In naam der republiek gebied ik u de deur te openen! klonk een zware stem van buiten. Ik ben verloren, mompelde de graaf en verliet ijlings de kamer door den uitgang, langs welken de anderen ontvlucht waren, lleeds was hij buiten het huis toen een gedeelte der wacht, dat langs die zijde kwam, hem tegen hield. Burger Choisel, zdde de brigadier, hem vastgrijpende gij zijt onze gevangene. De graaf stond roerloos. Wie zegt u, dat ik het ben die gij zoekt? vroeg hij eindelijk. Uw signalement. Waarom wordt ik aangehouden? bereids opmerkten) alle zegeningen, welke de mensehheid behoeft, zal zij waarlijk ge lukkig wezen, schenkt de Kerk aan hen, die zich scharen onder haar heilbanier. Al de bondendie men vroeger en later stichtte, om de wereld te begiftigen met 7 O O die voorrechten, welke het Christendom haar reeds sedert 18 eeuwen aanbiedt niet al leen maar waarborgt, moeten alzoo worden beschouwd als krukken voor de kreupelen, terwijl men de onfeilbare genezing van het lijdend lichaamsdeel niet zoekt. Daarin nu ligt de bedenkelijke zijde der Bonden-manie van onze dagen. In eigenwaan verzonken en door den hoogmoed eener valsche wetenschap aan getast keert de zondige menseh zich af van Christus, Zijn kruis en Zijn Kerk. De gevolgen dier afdwaling blijven niet uit. Wel verre toch dat de christelijke- idée in telkens breeder kring haar invloed en zegen verspreidt, en mitsdien de wereld steeds meer doet beantwoorden aan het christelijk-ideaal, wordt de maatschappij, worden ook de verhoudingen tusschen de volken, goddeloozer en onzedelijker. Zoo neemt de verdierlijking in de sa menleving toe; de onreine hartstochten heerschen bijna onbeperkt, de beschaving wordt een oppervlakkig vernis, de begin selen van recht en gerechtigheid verzwak ken, en 't modern volkenrecht is nog erger 7 O O dan 't vuistrecht van vroeger eeuwen. Dat alles werd gekweekt door den geest van den afval; dat werd aangeprezen, verheerlijkt door hen, wier leuze het is: »wij willen niet dat de Christus Koning over ons zij Niet te verwonderen is het, dat, tegen over al die maatschappelijke jammeren, ook tegenover die oorlogen en worstelingen der volken, bij welmeenende menschen de wensch ontwaakt: och, mocht dat alles anders worden. Die verwekking voert dikwerf tot daden, zij is de moeder van dat tal van bonden en vereenigingen, waarop onze tijd zich meent te mogen verheffen. Doch die schijnbare kracht is wezenlijke zwakheid; die roem van onze eeuw is haar schande. Hierover zijn wij u geene verantwoording schuldig. Burger brigadier, zoolang gij mij de oorzaak mijner gevangenneming niet verklaart, weiger ik een stap voorwaarts te doen Bedenk u, geweld zal ik met geweld tegen gaan. Zeg mij dan ten minste, werwaarts gij mij brengt, sprak Choisel, terwijl het angstzweet op zijn voorhoofd parelde. Naar Parijs, ter beschikking van de nationale conventie. Mijn dood! mompelde de graaf, terwijl hij tusschen de soldaten voortging. II. Angstig verbeidde de gravin de terugkomst van haren gemaal; rusteloos wandelde zij in haar vertrek en doorliep de, eene zaal na de an dere. Eindelijk was het den aanwezigen gelukt, haar eenigszins tot bedaren te brengen; maar hare gedachten bleven zóó afgetrokken, dat zij zelden en nog somtijds geen gepast antwoord gaf op de vragen, welke men haar deed. Men begrijpe ons wel; wij herhalen het uitdrukkelijk, niet aan de persoonlijke be doelingen dier hondstichters en apostelen, willen wij iets te kort doenons bezwaar is van prineipiëelen aard; het raakt den wortel der planten, in wier opschieten wij geen verblijdend verschijnsel kunnen be groeten. De uitkomst, of liever de niet-uitkomst, door al die Maatschappijen, tot verbetering der mensehheid, verkregen, rechtvaardigt onze opvatting. Om nu enkel bij ons uitgangs-punt, den Vrecle-Bond, te blijven, wat zien wij in dat opzicht gebeuren? Jaar en dag pleiten de Richards voor de ontwapening en sterker dan ooit staan alle groote mogendheden tot de tanden toe gewapendwaardoor ook de kleinere staten gedwongen worden om tegen alle verras- o o o siugen beveiligd te wezenboven hun krachten voor hun verdedisings-middelen O O te zorgen. Schier op liet eigen oogenblikdat Ri chard zijn pleidooi voor den vrede her nieuwde en 't wagen van een nieuwe po ging tot verwezenlijking van 't vredes- ideaal aankondigde, trachtte ook de En gelsche Premier, aan een feestmaal, de werehi diets te makendat de vrede, min stens in de naaste toekomst, verzekerd zou zijn. Aan dat optimisme van den Engel- schen staatsman zal wel niemand eenig geloof hechtenzoomin als aan de voor stelling der Duitsche en Oostenrijksche bla den volgens welke de Duitsch-Oostenrijk- sche alliantie een hechte waarborg voor den Europeesehen vrede zou wezen. Dit laatste is zoo weinig waar, dat nu reeds ernstig sprake is van een verhooging der uitgaven voor het Duitsche leger, waar- O O aan op nieuw uitbreiding gegeven zal worden. Wil men het resultaat van de vredes pogingen recht goed leeren verstaan dan leze men het verslag van de /eesfbijeenkomst, welke eenige maanden geleden bij den »grooteu« Krupp te Essen plaats had. Daar waren offieiëele afgevaardigden van O O alle landen te zamen, om hier kennis te nemen van de nieuwste uitvindingen op het gebied van de allermodernste moordtuigen. Het Mevrouw, wees in 's Hemels naam bedaard! zeide de heer Chalon, een man van omstreeks dertig jaren, die zich zoowel door zijne verlo ving met de dochter van den graaf Choisel als door zijne gehechtheid aan het huisgezin, welke hij in de tijdsomstandigheden dikwijls blijken liet, de al gemeene achting had verworven. De angst vergunt mij geen oogenblik rust; het is als of ik van de eene plaats naar de an dere gejaagd wordt; nu ga ik ginds, en nau welijks ben ik er, of de vrees drijft mij weder herwaarts.De lange afwezigheid van Choisel verontrust mij hevig; mijn God, zoo er iets ver raden ware!. deze gedachte maakt mij rade loos. Zij zag op den uurwijzer vóór den schoor steen, en verborg toen haar gelaat in de beide handen Er zal zoo veel te bespreken zijn, dat de nacht wel kan verstrijken, alvorens men afgehan deld hebbe, hernam Chalon, terwijl hij zelf de vrees onderdrukte, dat het uitblijven door oen ongeval mocht veroorzaakt zijn. Moeder, voegde Henriette, die gedachteloos feest was zeer luisterrijk; Krupp onthaalde zijn gasten als een ware kanonnen-koning. En nu spreekt het wel van zelf, dat de fabrikant geen honderd duizenden uitgaf (het feest moet die som gekost hebben) dan om nieuwe millioenen in zijn beurste zien vloeieneen reeks van nieuwe be stellingen wordt door hem verwacht. Dat leest vormt als het ware een maat staf, om het effect van den Vredebond te kunnen bepalen. De redebonders predikten den vrede en de Regeeringen antwoordden op die leuze met oorlogsverklaringen en legerverster- kingeu. Zoo treedt de machteloosheid van louter mensehelijke wijsheid en mensehelijke macht daghelder aan het licht. Geen Bonden kunnen de wereld redden. De kranke mensehheid is niet te genezen door mensehelijke medicijn. God-zelf heeft eenmaalin de volheid des tijds, het teeken doen verrijzenwaarin wereld en mensehheid alléén kunnen be houden worden. Op Golgotha werd het Kruis geplant, waaraan de Godmensch leed en stierf om straks, als Overwinnaar van zonde en dood, uit het graf te herrijzen. Toen de eerste Keizer van het wereld- dwingend Rome door God werd gebracht tot bekeering, verscheen dat Kruis voor hem in de wolkeu, met de woorden: in dat teeken zult gij overwinnen. En hij overwon; Rome werd de hoofdprovincie van het Godsrijk op aarde. Allen, die den vrede der wereld werke lijk willen verzekeren, knielen dan neder voor dat Kruis, wekken anderen op huii voorbeeld te volgen, en den Vredebond heffen zij dan veilig op. De Katholieke Kring te Verviers heeft de taak op zich genomen den werklieden die door den Staat of de spoorweg- of andere maatschappijen ontslagen worden, omdat zij hunne kinderen niet naar de openbare school willen zenden, werk te verschaffen. Uit Roesselare wordt gemeld, dat de Zusters in een boek bladerde, er bij: de vergadering kan lang duren en daarbij moet vader onopgemerkt hier komen. Dit doet mij juist vreezen, mijn kind. Als men hem onder zijne vermomming eens herkend had, dan zou men begrijpen. Zij eindigde den zin niet, maar zweeg. De groote klok der Lieve Vrouwe kerk sloeg twee uur. Bij dit geluid overviel eene rilling het geheele gezelschap, want op nieuw bedacht men dat de tijd van terugkomen lang voorbij was. Waar blijft vader? vroeg eindelijk de kleine Eduard, die, onbewust van het dreigende ge vaar, zich onschuldig met eenig speelgoed vermaakte. Deze vraag veroorzaakte een smartelijken in druk op het gemoed der gravin; het werd haar in de zaal benauwd en zij opende een der hooge ramen, welke op den tuin uitzagen; de koele nachtlucht drong naar binr.en en bracht de ang stige vrouw eenigszins tot bedaren. Chalon, zeide Henriette zachtjes, troost moe der toch, ik kan het niet. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1879 | | pagina 1