N I E IT W E
No. 333.
Zondag 7 December 1879.
4e Jaargang.
Ecu verdrukt volk.
BUITENLAND.
m.
De Familie Choisel.
Engeland.
Frankrijk.
Duitschland.
Rusland.
HUKLIMHl (IIIRUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemj 0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Avertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS L A U R, E Y.
Er is geen land in het beschaafde Euro
pa waar het prediken van humaniteit en
philantropie op zoo ruime schaal wordt
gedreven als in het naburige, grijze Al
bion. Tallooze vereenigiugen en maatschap
pijen verrijzen als paddestoelen uit den
grond, met statuten, de eene nog philan-
tropischer van inhoud dan de andere. Maat
schappijen tot beteugeling van het misbruik
van sterken drank, vereenigingen tot be
scherming van dieren en tot het tegengaan
van vivisectie en wat dies meer zij, ver
spreiden hunne tractaatjes eu hunne af
gezanten door het gausche land. Maar
terwijl men bezig is, voor redelooze die
ren een comfortable asyl te stichten en te
onderhouden, vergeet men in Engeland dat
er in het arme Ierland millioenen menscheu
zijn die gedrukt gaan onder ellendige wet
ten, die hen zedelijk en lichamelijk ver
moorden en wier handhaving een duidelijk
denkbeeld geven van hetgeen wij onder
het moderne humaniteitsbegrip der Engel-
schen hebben te verstaan.
De bewoners van het verdrukte land,
de Ieren, hebben zich steeds doen kennen
als een ijverig volk dat in alle stilte en
tevredenheid zijne akkers beploegde en de
wetenschappen niet veronachtzaamde. Toen
Ierland ouder het bestuur van Engeland
geraakte, kwam het meer en meer met
het buitenland in aanraking, maar het volk
leidde als altijd een genoegelijk en vreed
zaam leven, al deed de heerschappij van
Engeland zich ook drukkend gelden. Toen
de reformatie ook in Engeland had geze
gevierd, verlangden Hendrik VIII, Elisabeth
en hunne opvolgers dat ook de Ieren hun
voorvaderlijk geloof zouden afzweren. Doch
te vergeefs; zij bleven getrouw aan hunnen
godsdienst. Toen ontstond er eene alge-
meene Ieren-vervolging. Duizenden stierven
den marteldood, duizenden werden verban
nen, duizenden ontvluchtten hun vaderland
en zij die bleven werden door het agrari
sche stelsel in de diepste armoede eu el
lende gebracht. De agrarische wetten, in
het leven geroepen tot straf voor de vast
houdendheid der Ieren aan hun geloof, had
den geen ander doel dan om den grond
eigendom in Ierland in Engelsche handen
over te brengen en dit geschiedde door de
FE U1LLETON.
II.
Vervolg.
Het land genoot na de gevechten bij Cha-
tillon en Bressuire eene korte rust; maar hun toe
stand gelijkt naar dien eens vulkaans, welke van
buiten geen spoor van werking vertoont. doch
inwendig gloeit en woelt. De dood des konings
vervulde aller harten met afschuw, maar bracht
geene beweging tot stand; nu het edikt der lich
ting van driemaal honderd duizend man is ver
schenen, breekt ook het oogenblik van uitbar
sting aan, en de Hemel weet, wat er nog gebeu
ren zal.
Onder dergelijke gesprekken liep de nacht ten
einde. Toen bij het aanbreken van den morgen
de graaf nog niet terug gekeerd was, nam de pas-
geloofsvervolging. Wie niet tot de Angli-
caarische kerk wilde overloopen diens goe
deren werden eenvoudig verbeurd verklaard.
Hij die het wagen durfde huisvesting te
verleenen aan een priester of die eene gods
dienstoefening had durven bijwonen, werd
met zware boete gestraft. Was de onge
lukkige veroordeelde niet in staat zijne
boete te voldoen, dan werden eenvoudig
zijne landbezittingen verkocht en deze gin
gen dan in Engelsche handen over, ver-
O D
mits de Ieren zelf al zeer spoedig te arm
waren om land te koopen. Voorts maakte
men ook bepalingen op het erfrecht. Een
katholiek vader kon wel zijne katholieke
zoons onterven, maar niet zijne zoons die
protestant geworden waren. De protestant-
sche kinderen uit gemengde huwelijken
hadden voorrechten op de katholieke kin
deren. Een protestant, die katholiek werd,
kon nimmer aanspraak op erfenissen ma
ken. Buiten het protestantisme geen bur
gerlijke rechten, geen eigendom; een zoon
kon zijn katholieken vader van alles be-
rooven, door zich protestant te verklaren.
Was het wonder dat de Ieren ouder zulke
barbaarsche wetten al zeer spoedig tot den
bedelstaf gevorderd waren? Hun land bleef
in het bezit der Engelsche landlords (grond
bezitters) en zonder kapitaal, zonder de noo-
dige werktuigen werden zij uitgemergeld
door hunne pachtheeren of hunne rentmees
ters alsmede door den fiscus die nam, het
geen nog van de zuur verdiende penningen
mocht zijn overgebleven. Burgerlijke be
trekkingen in hun eigen land waren voor
O O
de Ieren eveneens gesloten. Alleen Engel-
schen werden in openbare ambten en be
dieningen geplaatst. Het arme Iersche volk
was dus letterlijk tot den veldarbeid aan
gewezen en deze was voor hen bijna al
tijd een bron van ongelukken. Het ging
nog als de hemel een gunstigen oogst zond;
maar als er twee of drie slechte jaren el
kander opvolgden, dan kreeg de toestand
een meer dan treurig aanzien. Volgens de
laatste officiëele statistiek behoort geheel
Ierland, dat ruim acht millioen inwoners
heeft, aan 3000 personen, bijna allen En-
gelschen, die fabelachtige pachtsommen van
de arme Ieren ontvangen. Die groote be
zittingen zijn gevormd door het erfrecht
en ten gevolge van eene wetgeving die de
verdeeling, van de gronden tegenwerkt. Im-
toor afscheid van zijne familie, drukte Chalonde
hand, maakte met den vinger een kruisje op het
voorhoofd van den inmiddels ontwaakten Eduard
en vertrok door den tuin, langs welken hij weldra
in de straat uitkwam.
Toen de geestelijke vertrokken was, had Gus-
taaf, door de vrouwen aangeraden om rust, te
nemen, de familie Choisel verlaten en was naar
zijne woning gekeerd. Maar hij bracht het overige
van den nacht even zeer slapeloos door, en kwam
te elf uren in gezelschap van een vreemdeling
terug.
Mevrouw, zeide hij binnenkomende, ik heb
de eer, u den markies de Saintville, e n der ij
verigste aanhangers onzer partij, voor te stellen.
Zijt welkom mijnheer, het doet mij genoe
gen een' onzer vrienden te mogen ontvangen,
in treurige tijden ziet men die helaas! al te wei
nig, sprak de gravin, terwijl zij hem eene plaats
mers de veilingen der landerijen hebben
altijd in massa plaats. De Ieren zijn door
de rampzalige wetten te arm om een koop
van duizend hectaren lands te doen. Wer
den de veilingen in kleinere perceelen ge
houden, dan kon het Iersche volk eeni-
gen grondeigendom verwerven, nu blijft
alles in Engelsch bezit.
Ofschoon de tijd vele dezer monsterach
tige ongerechtigheden heeft verzacht of ver
nietigd, bestaat er thans nog altijd eene
afschuwelijke wet, die in alle gestrengheid
wordt gehandhaafd, namelijk die van het
grondbezit. En deze wet werkt voortdurend
verlammend op de intellectueele en mate-
rieele welvaart van het verdrukte volk.
De ellende in Ierland verontrust de gees
ten en doet de oude veeten te voorschijn
komen. Ierland is op nieuw in beroering
en Engeland wil zich op nieuw doen gel
den. En de Ieren hebben reeht dat zij hun
ne stem verheffen tegen de onrechtvaardi
ge wetten waaronder zij eeuwen lang ge
bukt gaan. Engeland mag niet vergen dat
zij ten eeuwigen dage zullen werken zon
der het minste vooruitzicht op verbetering
van hun lot.
Er verheft zich door het verdrukte land
eene stem die met kracht aandringt op de
herziening der agrarische wetten. De Ier-
O O
sche prelaten stellen alle pogingen in het
werk tot lotsverzachtingen van het arme
volk, zij verzoeken den rijken landlords
medelijdend jegens de Ieren, hunne mede
broeders, te zijn, nu vooral in deze dagen
van misgewas en tegenspoeden die de toe
komst zoo donker kleuren. Het is te ho
pen dat de Engelsche regeeriug aan dien
rampzaligen toestand in het Iersche land
een einde maakt. De Kerk zal alle pogin
gen in het werk stellen om het volk van
oproerige denkbeelden vrij te houden, maar
zekerheid geeft dit niet. Immers het revo-
lutionuaire element heeft zich van de agra
rische questie meester gemaakt en wat is
natuurlijker dan dat de verdrukte Ieren
eene beweging steunen die hen uitzicht op
bevrijding geeft. De inhechtenisneming van
de heeren Davitt, Killen en Dalij bewijst
genoeg dat de vijandelijkheden geopend
zijn en wij sidderen bij de gedachte aan
de rampen die uit bet opvatten der wape
nen zouden kunnen volgen. Wij vreezen
dat mocht Engeland eenmaal met de re-
op de kanapé aanwees.
De markies boog en ging zitten terwijl Cha-
lon met een opgeruimd gelaat door de zaal wan
delde.
Mevrouw ik heb eene belangrijke tijding voor
u, begon de Saintville.
Yoor mij? o spreek mijnheer.
De vergadering, bij welke uw echtgenoot
tegenwoordig was, werd ook door mij bijgewoond.
Nauwelijks waren wij bij elkander, toen men ons
waarschuwde, dat er eene wacht naderde; wij vlucht
ten allen.
Hemel!.
Wees bedaard mevrouw, alles is wel afge-
loopen.
Is Choisel gevangen genomen?...
Ja, maar hij is weer in vrijheid.
God zij geloofd! riep de gravin; met gevou
wen handen opwaarts ziende. Mijnheer, vervolgde
zij, is het waar of zegt gij het enkel o.u mij gerust
te stellen? Ik bid u misleid mij niet, want zoo
volutie der 19e eeuw, welke het zoo dik
werf heeft aangemoedigd en ondersteund,
zelf te doen krijgen, het die niet zal kun
nen beteugelen.
Mocht het verdrukte Iersche volk, wat
God verhoede, op revolutionnaire wijze de
ketenen verbreken waarin het zoo langen
tijd door het huichelend Engeland is vast
geklonken dan vreezen wij eene verschrik
kelijke wraakneming, een bloedbad en al
de ellende van de uitbarsting eener lang
onderdrukte volkswoede.
Te laat zou Engeland moeten gevoelen
dat het met zijne begrippen van humani
teit, de oorzaak is geweest van den on
dergang zijner eigen kinderen. En het
phariseesche Albion zal aan eene vreeselijke
tuchtiging, voor zijne vele misdaden ten
opzichte van het verdrukte volk, niet kun
nen ontsnappen. Die iuchtiging moge ver
schrikkelijk zijn, ook in hare gevolgen,
stellig echter is zij niet onverdiend.
Ierland is lang genoeg de Niobé der na
tiën geweest.
Het nationaal monument, dat te Dublin zal
worden opgericht ter nagedachtenis van Kardinaal
Cullen, zal bestaan uit een geheel in Middeneeuw-
schen stijl gebouwde cathedraal. De Iersche Af
gevaardigde Gray heeft voor dit doel 1500 p.st.
toegezegd en andere voorname Katholieken hebben
zich bereid verklaard insgelijks voor aanzienlijke
bijdragen te teekenen.
Op last van den Minister van Marine heeft de
gouverneur van Senegal een expeditie naar de
tusschen de rivieren Opper Senegal en Niger ge
legen streken gezonden om te onderzoeken, of daar
op gemakkelijke wijze een spoorweg aangelegd
kan worden.
Te Valenciennes ligt de sneeuw dertig centime
ters hoog, en altijd sneeuwt het nog voort.
In de begrootings-commissie van het Huis van
Afgevaardigden was Dinsdag 11. het hoofdstuk van
Eeredienst en Onderwijs aan de orde. De Minister
von Puttkamer was tegenwoordig. Het snoeimes der
bezuiniging werd nog al duchtig aangewend. Met
sommige verminderingen nam de Minister genoegen.
Maandag-avond toen de Czaar te Moskou was
aangekomen, is een tweede keizerlijke trein, die
veel te zwaarder zal mij de slag treffen.
Ik herhaal het mevrouw, uw echtgenoot is
in vrijheid, stel u gerust.
O ik mag dan den vrijen loop aan mijne
vreugde geven! Vurig dank ik den Heer, dat Choi
sel gered is; hoe rijkelijk worden wij voor onze
vrees beloond. O Albert wat was ik voor u be
kommerd!
Henriette was op het liooren van den uitroep
harer moeder toegesneld, en zoodra had zij niet
de oorzaak dezer uitboezeraing vernomen, of tra
nen van blijdschap parelden op hare wangen.
De markies bracht mij om tien uur deze
tijding, en dadelijk begaven wij ons op weg; want
ik brandde van verlangen om het u bekend te
maken. Gij verneemt zelve uit den mond van
een ooggetuige het verblijdende bericht.
Hebt dank, mijne vrienden, voor uwe be
langstelling. Vertel eens, markies, wat gij van deze
zaak weet?
Wordt vervolgd).
