NIEUWE
No. 341.
Zondag 4 Januari 1880.
5e Jaargang.
Betere toestanden.
BUITENLAND,
De Familie Choisel.
Engeland.
België.
Frankrijk.
HAAR1MCHE COÜRAE
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,83
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzondei'lijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
MAIN
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Avertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Waarheen wij onze blikken vestigen
overal ontmoeten we in onze dagen ram
pen en ellende, tklacliten en gebreken en
dagelijks zien we het streven der goedge-
zinden om den kanker der maatschappij
door eene flinke en voor het verweekte
menschdom passende operatie te verwijde
ren. Toch zal deze kunstbewerking zonder
goed gevolg blijven zoolang de maatschap
pij zieh in een gechlorofoi'miseerden, dus
in een bedwelmden toestand, onder het
ontleedmes bevindt. Men dient de kwalen
van onzen tijd beter te kennen en juister
te doorgronden. Het grootste gedeelte der
menschheid lijdt aan persoonlijke zwak
heid en groote gebreken, maar de lijders
willen het niet erkennen, zij willen zich
niet verootmoedigen voor God, voor zich
zei ven en voor hunne medemensehen.
Wij allen hebben reeds op de school
banken geleerd dat de ootmoed de eerste
grondslag van alle deugden is. Zonder
ootmoed bestaat er geen deugd en een
andere kernspreuk zegt dat de erkenning
van onze gebreken de eerste stap op den
weg van beterschap is. Maar helaas waar
vinden wij in onze dagen dien grondslag
van alle deugden? Zeer zeker bij de jeugd,
waar de harten nog kneedbaar zijn en ont
vankelijk voor wijze lessen en raadgevin
gen ten einde ze te doen ontvlammen voor
al wat goed, schoon en edel is. Geenszins,
helaas! want in plaats van ootmoed en
onderdanigheid vinden we bij de moderne
jeugd trotschheid en onbeschaamdheid in
die mate, dat zij, zooals tallooze voorbeel
den bewijzen, zich verzet en in opstand
komt tegen onderwijzers en opvoeders. Zij
schaamt zich niet gehoorzaamheid te wei
geren, neen zij vermeet zich met bedrei
gingen voor den dag te komen wanneer
haar welverdiende straffeu worden op
gelegd.
Men verwijdere de roede uit de kinder
kamer, de straffen uit de school, men
leere de kinderen zich trotsch en dreigend
tegenover hunne onderwijzers gedragen
en wij zullen eens zien of wij op deze
wijze niet een geslacht opkweeken, dat zich
niet onder straffen of wetten wil buigen
FEUILLETON.
Vervolg.
Maar ook op dit punt stelde liij mij gerust,
met te zeggen, dat hij zijn zoon belast had om
het rijtuig, waarvoor de paarden besteld waren,
met den meesten spoed weg te helpen, en wanneer
er een tweede op volgde, dit door langzaam in
spannen, of iets dergelijks eenigszins op te houden
en vooral te zorgen, dat het de eerste koets niet
kon achterhalen. Hier is altijd een middel op,
voegde hij er bij! Onder het wegrijden snijdt
men ongemerkt eene streng half door, deze breekt
onderweg, en ziedaar de gewenschte vertraging.
Ik bekijf den postillon, dat hij het tuig niet beter
naziet, koop een nieuw touw en daarmede is de
historie afgeloopen. Hieromtrent gerust, reden wij
langs zij- en omwegen tot bijpas Aron. Ik be
dankte den man, die mij zoo veel dienst had be
wezen: drukte hem hartelijk de hand, en begaf
mij te voet naar de stad. Wij kwamen ongehin-
nog minder uit plichtgevoel en door 't ge-
wete zich verootmoedigen kan.
De groote kwaal van onzen tijd, de
trotschheid, kan slechts genezen worden
door de kinderen in ootmoed en zelfver
loochening op te voeden en hen zoodoen
de leeren gehoorzamen en verzaken. Het
is voor ieder mensch moeilijk zich te ver
loochenen en te verootmoedigen, maar die
met zich zeiven en met zijne medemen-
schen in vrede wil leven moet tot die over
winning komen en het zal hem dan ge
makkelijk vallen bij eiken stap de gevol
gen er van te overdenken.
Wij zullen tot betere toestanden komen
wanneer weder" jdsche trouw en daarmede
het oude zoo dikwerf gemiste, zoo hoog
ewaardeerde geloof aan de menschheid
alom heerschen. Maar hoe kan men zich
verheugenv in het bezit van gelukkig ma
kende goederen te zijn in een tijd dat be
drog, afzetterij, zweudelarij, diefstal en
moord aan de orde van den dag zijn?
Melden ons de nieuwspapieren niet dage
lijks oplichterijen van enormen omvang,
bedreven met eene brutaliteit zonder weer
ga? Vroeger toen er nog eerlijkheid, ge
loof en liefde onder de menschen heersch-
ten hoorde men slechts zeer zelden van
dergelijke schurkerijen. Waar nog achting
voor de goddelijke wetten heerscht, waar
het individu zich afhankelijk erkent en
overtuigd is dat het eenmaal voor den god-
delijken rechter rekenschap zal moeten ge
ven van zijn doen en laten, daar kan geen
uitmergeling of uitpersing van den mede-
mensch plaats vinden. Ook hier dus kan
slechts het terugkeeren tot de beginselen
der godsdienst dienen, om der menschheid
het wederzijdsche vertrouwen terug te ge
ven, dat door zwendelarij en bedrog was
verloren gegaan.
O O
Maar wie zal de menschheid uit dit don
kere labyrinth op den zonnigen weg van
het christelijk leven terugbrengen Deze
taak rust op de eerste plaats op de Kerk,
de school en de christelijke familie, op de
tweede plaats op den Staat en op de ge-
heele menschelijke maatschappij.
Elke bladzijde van de wereldgeschiede
nis levert het bewijs dat de Kerk van ha
re goddelijke roeping om aan de mensck-
derd aan de posterij en vernamen, dat het rij
tuig^ hetwelk men verwachtte, nog niet voorbij
was. Een half uur later waart gij daar, en het
overige is u bekend.
Hoe gelukkig is alles uitgevallen en, Cha-
lon hoe vele gevaren hebt gij voor ons uitgestaan?
Dit alles wordt ruim vergolden, nu ik zie,
dat de onderneming met een goeden uitslag be
kroond is.
Welken dank zijn wij onze menscklievende
redders niet verschuldigd, sprak Henriette den
kleinen Eduard vriendelijk op de wang tikkende.
Gij ziet, mijn kind, dat de spreuk: „doe ieder
wel, veel in zich bevat. Ons lot was in handen
van Lambert Caillou; de herinnering van vroeger
genotene weldaden gaf hem het besluit in ons
te redden.
Er zijn nog edele harten in ons land; want
gij ziet, hoe behulpzaam men mij op de vlucht
is geweest.
Het doet altijd genoegen, te zien dat, hoe
wel ons velen vervolgen, echter anderen ook we
der belang in ons lot 3tellen en dit niet door
heid den eeuigen waren weg tot geluk te
toonen en haar daarop te leiden, tot he
den nog niets heeft verloren. Welaan dan,
volgen we hare wijze raadgevingen met
vreugde, liefde ea vertrouwen, storen we
ons niet aan de waanwijsheid der aposte
len van het moderne ongeloof en wij zul
len reeds hier rust, geluk en tevredenheid
ondervinden.
Maar ook de school moet helpen en
werken om den kanker onzer dagen te
genezen, niet alleen in het geven van on
derwijs in de geloofs- en zedeleer, maar
ook door practische opvoeding in de re
ligie.
Hetgeen aan het kinderhart in Kerk
en school van de goddelijke zaken wordt
ingeprent, moet in den huiselijken kring
worden bijgehouden al kan de christelijke
familie het zaadkorreltje niet verder ont
wikkelen. Het bekende spreekwoord vindt
hier eene uitstekende toepassing woorden
wekken, voorbeelden trekken,en daarom
is een christelijk familieleven noodzake
lijk, wil men de jeugd niet bederven en
wil men vermijden een geslacht te zien
ontwikkelen dat nog slechter is dan het
tegenwoordige. Maar helaas! men ziet zoo
O Q
vele familiëu waar het kind den gauschen
dag niets goeds hoort of ziet, en waar
men er zich op schijnt toe te leggen om
het zaad van het goede dat Kerk en
School gezaaid hebben, in twist, strijd en
ontevredenheid te doen verstikken.
Als echter de drie genoemde factoren
hunne plicht doen, alzoo Kerk, School en
Huisgezin, dan heeft de Staat een gemak
kelijke taak, dan regelt en leidt zich al
les van zelf, hij behoeft niet te vreezen
voor dwaalleeringen die gevaarlijk kun
nen zijn voor de maatschappelijke orde,
maar hij kan zich geheel en al wijden
aan de regeling der sociale verhoudingen
en behoeften der menschheid en aan de
bescherming van 's menschen grootste goe
deren, religie, zedelijkheid, recht en waar
heid, christelijke vorming en materiëele
welvaart.
Zoodra deze geest wederom de mensch
heid bezielt, dan verbetert de eene mensch
den anderen en al ligt dit doel nog verre
in 't verschiet, onbereikbaar is het niet
woorden alleen, maar ook met der daad be
wijzen.
Na een kort stilzwijgen, vatte Chalon den
draad van het gesprek weder op.
Misschien zal het u vreemd toeschijnen,
mevrouw, zeide hij dat ik den weg naar Spanje
gekozen heb, daar wij langs andere wegen veel
spoediger over de grenzen hadden kunnen komen.
Wat mij tot deze keuze bewoog, waren vooreerst
de menigvuldige en bijna onoverkomelijke zwarig
heden, om naar Engeland over te steken; ten
anderen vreesde ik de Duitsche grenzen, uithoofde
van den oorlog; en mocht het ook al gelukt zijn,
deze te bereiken, dan zouden wij er waarschijn-
ons toch eene langwijlige vertraging hebben moe
ten getroosten. Den weg naar de Oostenrijksche
Nederlanden durfde ik evenmin inslaan; en zoo
kwam mij dan de Spaansche route als de meest
geschikte voor. Wij blijven wel op het Eransche
grondgebied, maar hebben ook gelegenheid, om
in de Vendée te komen, en ik twijfel niet, of de
graaf zal, zoodra hij kan, zich bij zijne dap
pere landgenooten voegen. Mijn besluit daarom-
eu het beste en zekere middel om het te
bereiken is gemakkelijk te raden. Een ie
der namelijk moet met zieh zeiven een
aanvang nemen. Zoodra wij zelf beter
worden, zullen we ook betere toestanden
verkrijgen.
Nadere bizonderlieden omtrent de spoorweg
ramp op de brug over de Tay, dagteekenen van
Dundee van 1 Januari. Eindelijk zijn de duikers
er in geslaagd den naar beneden gestorten trein
te vinden.
Een telegraphisch bericht zegt daaromtrent het
volgende
De duikers hebben heden de locomotief en drie
wagens van den verongelukten trein in de Tay
gevonden. Zij zetten hunnen arbeid voort.
De politie te Antwerpen is op het spoor ge
komen van een talrijke bende dieveu, van 18 tot
25 jaar, die er sedert geruimen tijd hun bedrijf
van maakten, 's nachts op roof uit te gaan in den
omtrek der kaden en dokken. Reeds zouden 29
van die veelbelovende jongelui zijn aangehouden.
Eenigen tijd geleden werd een nachtwaker, die
op een der kaden met de bewaking van goederen
was belast, vermist; er bestaal vermoeden dat hij
door de bewuste bende in de Schelde is geworpen.
De zaak wordt gerechtelijk onderzocht.
Naar wij vernemen zal het muziekkorps der Guides
zich naar Amerika begeven, alwaar het een engage
ment heeft aangegaan voor 200,000 fr. zuivere
winst, boven de reis- en verblijfkosten.
De laatste berichten, d. i. van 31 December
's ochtends, omtrent de werkstaking der mijnwer
kers in de Borinage luiden vrij gunstig. De rust
is ongestoord gebleven en in alle mijnen neemt
het aantal werklieden toe, dat den arbeid hervat.
Het nieuwe ministerie is eindelijk in het Jour
nal officiel verschenen. Grévy heeft de vlag moe
ten strijken, Gambetta op alle punten gezege
praald. Waddington is voor Gambetta's haat moeten
bezwijken; het ministerie is voor een groot deel
gevormd uit de omgeving van Gambetta, toen hij
in 1870 dictator was. 't Bestaat dus vooral uit
eerlijke mannen, die er van gruwen zouden zich
met 's lands penningen te verrijken. De lijst is
aldus: Freycinet, president, buitenlandsche zaken;
Lepere, binnenlandsciie zaken en eeredienst; Mag-
niu, financiën; Jules Ferry, onderwijs en kunst;
Farre, oorlog; Jauréguiberry, marine; Cochery,
trent is genomen: ik wil tegen onze onderdrukking
strijden. Ik ben een vijand van oorlog, maar de
tirannen handelen op eene wijze, dat toegevend
heid eene misdaad zou worden. Men zet de ba-
jonnetten op het hart; wij moeten ons dus ver
dedigen
Gij zult u dan bij het leger der Katholieken
voegen! viel Henriette hem op eenigszins angstige
toon in de rede.
Ik reken het mij tot plicht dit te doen.
Wederom heerschte er een lange stilte; Me
vrouw Choisel zag peinzend, beurtelings hare doch
ter en Gustaaf aan, en scheen het met de tegen
strijdige denkbeelden, welke in haar gemoed op
welden, niet eens te kunnen worden.
Chalon, zeide zij eindelijk, gij handelt recht
schapen; het zal Henriette zwaar vallen u aan
de gevaren en wisselvalligheden des oorlogs bloot
gesteld te zien; maar nimmer zal zij het wagen,
den man van zijn plicht terug te houden.
{Wordt vervolgd).
