NIEUWE
No. 363.
Zondag 21 Maart 1880.
5e Jaargang.
De onmacht der wereld.
BUITENLAND.
fcfti mam
l>—
0,06
O
De Familie Clioisel.
Frankrijk.
Duitsehland.
HMRLHMII (MIMI
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
r 0,85
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
-*e -j
yMSTigypmc
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentien worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUEEÏ.
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
De Fransche Senaat heeft het beruchte
artikel 7 der wet op 't hooger onderwijs,
dat de vrijheid van onderwijs voor een be
paalde klasse van staatsburgers vernietigde,
gelukkig verworpen.
Jules Simon, een der steunpilaren ove
rigens der liberale partij, droeg door zijn
öiachtig en welsprekend woord, ongetwij
feld krachtig bij tot het verkrijgen dier
verblijdende uitkomst.
Verblijdend schreven wij, en dat woord
haudhaveu wij ondanks de verwoedheid
Welke de Fransche Commune-mannen over
die verwerping aan den dag leggen en de
bedreigingen, waartoe zij, onder den indruk
van hun nederlaag, worden vervoerd.
Al zou toch het ergste voor de vrijheid
te wachten zijn; al zouden mannen uit
Frankrijk worden geweerd, die eenvoudig
gebruik maken, voor de verkondiging van
betgeen zij de hoogste waarheid gelooven,
van diezelfde vrijheid, waarvan zij genieten,
die tegen het Christendom onomwonden te
velde trekken, dan nog zouden wij de be
slissing blijven toejuichen.
Het feit is immers hoogst gewichtig, dat
zelfs door liberalen moest worden erkend,
dat de weg, die thans de Regeering inslaat,
wioe( leiden tot de vernietiging van alle
Ware vrijheid.
De gemoedelijke revolutionnairen kwamen
iö verzet (dat is de verheven moraal van
de jongste Parijsche incidenten) tegen de
revolutie.
En dat is ook de groote les der geschie
denis. De omwenteling wordt dikwerf ge
steund door dezulken, die, uit doctrinaire
sympathiën voor abstracte denkbeelden,
de gevaarlijke consequentiën voorbij zien
Welke de revolutie-idee in zich draagt.
De revolutie van '70 was de reactie tegen
bet misdadig Keizerrijk. Als zoodanig had
zlj een alleszins verklaarbaren grond.
Niemand zal het bevreemdend kunnen
vinden, dat men genoeg had van de Re
geering der Napoleons, op meineed en on
recht gebouwden die in telkens nieuwe
trouweloosheden steun en sterkte zocht.
Maar zij die de vrijheid verlangden, had-
FE UIL LE TO N.
Vervolg.
Open nu het raam, sprak de onbekende.
Nauwelijks was dit gedaan, of Chalon en zijn
redder sprongen er door.
Een geklots in het water deed liooren, dat
"■"j door de gracht zwommen.
Verraad! schreeuwde de gendarme.
Werda! riepen de schildwachten.
Er volgde geen antwoord.
foen hooide men het knallen der geweerscho-
*en> en alles werd weder stil.
XI.
Ondanks alle gevaren nam de menschlievende
Pastoor van Yal-Imer nauwgezet de veelvuldige
Plichten waar, welke hem door zijn stand wer-
den opgelegd. Overal, waar ongelukkigen te troos
ten of afgedwaalden voor den hemel te winnen
den door hun invloed en voorgang, een
anderen weg moeten inslaan om haar aan
het arme Frankrijk te verzekeren.
Thiers was de grootste van alle politieke
zondaren. Hij was in '70 de man van
'toogenblik; naar zijn stem en advies had
meu in Gallië zeker ernstiger geluisterd
o O
dan in de Kabinetten van Europa.
Deed hij een vergeefschen tochtin win
tertijd nog wel, om hulp voor zijn verlaten
en vernederd vaderland te vragenhij had
beter gedaan met een rondreis te doen door
Frankrijk om voor 't herstel der wettige
Monarchie te pleiten.
Maar de grijze Thiers verviel tot, of liever
volhardde in de noodlottige dwaling, dat
O o
aan een op zich-zelf verderfelijk beginsel,
door een gematigde toepassing zijn gevaar
lijke werking kan worden ontnomen.
Hij vond in die stemming de conserva
tieve republiek uit.
Die Republiek zou de vrijheid niet slechts
beloven, maar geven.
Geloof en ongeloof zouden zich binnen
haar grenzen onbelemmerd kunnen bewegen.
O O
Gretig sloten de ongeloovigen zich bij
die uitvinding van Thiers aanhet was
hun maar te doen om de Republiek; dat
conservatievezou wel te verwijderen zijn.
Vele welgezioden vielen ook in den strik
der gematigdheid, door de staatkunde van
Thiers hun gespannen.
Zoo kon het gebeuren, dat, in strijd met
de heiligste traditiën der Fransche Natie,
de Republiek de meerderheid verkreeg.
De roode vlag werd ontplooid en dat
rood als het morgenrood van een nieuwen
vrijheidsdag begroet.
Jammerlijke illusie! De Republiek de be
schermster der vrijheid!
Neen, daar waar de Republiek niet het
product is eener eigenaardige nationale ont
wikkeling, waar zij dus aan een in den
grond des harten monarchaal volk wordt
opgedrongen, daar moet zij, het kan niet
anders, de ellendigste resultaten opleveren.
Bij herhaling heeft Frankrijk zich in de-
armen der Republiek geworpen en telkens
met de bekende uitkomst, dat de vrijheid
in die omhelzing werd doodgedrukt.
O O
De verklaring van dat verschijnsel ligt
voor de hand. De vrijheid, welke door de
waren, verscheen hij als een goede herder, en
wist immer troost en zalving in het hart te stor
ten. Niet zoodra was hein de overrompeling van
Chatillon ter oove gekomen, of eene inwendige
stern riep den priester derwaarts. Daar toch kon
hij misschien stervenden bijstaan, aan lijdenden hnlp
en leniging verschaffen. Een gelukkig toeval voer
de hem op den weg, langs welken de graaf ter
strafplaats werd geleid; en het was hem geene
geringe vertroosting in de smart, welke bij die
vreeselijke ontmoeting zijn gemoed beknelde, dat
hij zijn geliefden neef in dat gewichtig oogen-
blik nog zijn zegen had kunnen geven. Treu
rig keerde hij naar zijne gemeente terug; doch
ving niettemin met nieuwen moed ook daar
zijne moeielijke taak weder aan.
De Zondag had alle christenen uit den omtrek
bijeen geroepen in het bosch, waar de godsdienst
oefening gehouden werd. Twee waskaarsen en een
houten altaar, dat met veldbloemen eenvoudig
versierd was, vertegenwoordigden de pracht on
zer kerken in den grootsehen tempel der natuur.
Maar God, die in de harten leest, en het nede-
Fransche revolutionnairen wordt gezocht, is
de vrijheid om zonder God in de wereld te
leven. Zij is dus niet een gewetenskreet,
welke tegen onderdrukking en geweld pro
testeert, maar de woeste kreet van een hart,
dat aan zich zelf genoeg heeft en nu re
volteert tegen zijn Maker en tegen alle
macht en gezag, door God gewild en ge
vestigd.
Daarom vertoonen de Fransche revolu-
tiën altijd zulk een satanisch, demonisch
karakter. Zij zijn altijd geweest even zoo
vele opstanden tegen den Almachtige.
Met zulk een beweging valt niet, voor
ieder, die nog hecht aan orde, wet, recht,
godsdienst en zeden, te trausigeeren.
Hij die zulk een revolutie steunt, maakt
zich medeplichtig aan practische God
verzaking.
Thiers, met zijn dwaze inventie van de
conservatieve Republiek, heeft voor de Re
geering der ongodisten den weg gebaand.
De Gambetta's, de Grévy's, de Freyci-
nets, de Ferry's, zijn slechts de levende
openbaringen van de logische ontwikke
ling der ideeën, bij welke Thiers, wél be
schouwd, ook reeds steun zocht en aan
vankelijk vond.
Hierbij, wij wezen er reeds op. moet men
niet vergeten, dat de republikeinsche be
wegingen in Frankrijk niet slechts, niet
allereerst wellicht droegen en dragen, een
anti-monarchaal, maar bovenal een anti
religieus karakter.
Nu weten wij wel, dat het koningschap
voor het Fransche bewustzijn ten nauwste
met den godsdienst verbonden is; doch wij
zouden ons, desniettemin, in abstradoeen
strijd voor de Republiek hebben kunnen
denken, die nog niet per se ook tegen het
altaar was gericht. Wij nemen zelfs aan
(en de jongste ervaring bevestigt dit) dat
sommige republikeiueu zichzelven d'ets
maken, dat zij deu gods lienst niet benadee-
len, niet bemoeilijken door aan den repu-
blikeinschen regeeringsvorm vast te houden.
Die staatslieden kenmerken zich echter door
volslagen onkunde met betrekking tot het
specifiek Fransche radicalisme.
Steeds was het deu republikeinen in
Gallië, als richting genomen in de onder
mijning van den godsdienst, alzoo tevens
rige niet veracht, zag met welgevallen op deze
vergadering neder. Een deugdzaam priester offerde,
schuldelooze knapen knielden aan liet outer naast
den gewijde des Heeren, en christenhelden, die
leven en welvaart voor de godsdienst en de trouw
hunner vaderen veil hadden, paarden in stille
aandacht hunne vurige gebeden aan de plechtige
stem des priesters. De h. Mis was begonnen, en de
vroine stemming der biddende schare had reeds
velen het gevaar des oogenbliks doen vergeten,
toen, gelijk bloeddorstige tijgers, die hunne schuil
plaats verlaten om zich op eene weerlooze kudde
te werpen, de republikeinen eensklaps uit eene
hinderlaag te voorschijn kwamen. Vruchteloos
poogden de Vendeërs zich door de vlucht te-
redden. Onder een dichten kogelregen drongen
zich de ongelukkigen om hunnen herder samen,
om ware het mogelijk, dezen tegen het doodende
lood te beschermen. Doch de aanvallers baanden
zich met het staal een weg naar het altaar, en
terwijl een kreet van smart uit de menigte op
ging, stortte de geestelijke, door een degenstoot
getroffen, neder. Vrouwen, kinderen en grijsaards
om de vervolging barer bedienaars te doen.
In het diepste wezen der zaak is het
deze tegenstelling welke zich in Frankrijk
doet gelden: «oeretóldienst en persdienst.
De Ferry's, willen zij triomfeeren, moeten
een verbond maken met den zinuendienst,
waaraan iu Gallië zoo ontzettend wordt
geofferd.
Daarin ligt de kracht, doch ook de zwak
heid der Commune-mannen.
Zij kunnen tijdelijk veel maar in 't einde
niets. Hun strijd is gericht tegen het on
overwinnelijke, den Onoverwinnelijke.
De vervolgers van het Kruis zijn mannen
van den dag; aan het Kru's behoort de
eeuwigheid.
Die overtuiging geeft moed, ook ten aan
zien van Frankrijk, bij de verwoedheid der
vijanden van het Christendom.
Luide verkondigen zij het: wij zullen
vervolgen, wij zullen uitwerpen, wij zullen
vernietigen.
Als men hun gebrul hoort, zou men
meenen bij een leeuwenkuil te staan; de
zonde maakt ook werkelijk den mensch
aan het dier gelijk.
Toch behoeft het Christendom niets van
die leeuwen» te duchten; sterk in God kun
nen de Kruisgezanten in dien leeuwenkuil
zich bewegen. Hij, die Daniël bewaakte en
redde, is de Onveranderlijke.
De verwoedheid der wereld vermag op
den duur niets tegen het Rijk van Hem,
die de wereld overwonnen heeft.
De Kamer heeft het recht op ruwe koffie op
156 frs. en op gebrande koffie op 208 frs. vast
gesteld. Zij besloot tot den vrijen invoer van
tabak ten behoeve van de regie, en tot geheel
verbod van invoer voor particuliere rekening.
De commissie uit den Rijksdag voor de socia
listenwet heeft men 10 tegen 4 stemmen de
geldigheid dier wet verlengd tot 30 September
1884, in plaats van 1886, zooals de Regeering
in haar ontwerp voorstelde.
De Rijksdag heeft het Rijksbudget bij derde
lezing aangenomen, zooals het bij de tweede lezing-
was vastgesteld. Tevens heeft hij de leeningswet
goedgekeurd. Hierna is de Rijksdag uiteengegaan
tot 6 April.
vielen naast hem, want niets was den moordlust
dier gewapende beulen heilig; en wellicht ware
geen enkele der aanwezige dorpsbewoners aan het
bloedbad ontsnapt, zoo niet eene bende gewapen
de Vendeërs op het hooren van het aanhoudend
schieten, ter hunner hulp was toegesneld. Toen
zag men de helden der republiek, die zich zoo
dapper hadden gekweten in het vermoorden van
weerlooze lieden, na eene korte schermutseling
afdruipen. Vechten was hunne zaak niet. Zoodra
de republikeinen het veld geruimd hadden, haastte
men men zich de gekwetsten en stervenden te ver
zorgen. Hartverscheurend was het schouwspel, dat
thans dc plaats der vreemdzame godsdienstoefe
ning had ingenomen. Hier knielde eene dochter
bij het lijk harer moeder, ginds sloot een zoon
zijn zieltogenden vader in zijne armen, elders
weder zag men troostelooze ouders den sterven
den mond of het reeds verstijfde gelaat hunner
dierbare panden met tranen en kussen be
dekken.
Wordt vervolgd.)