NIEUWE No. 363. Zondag 21 Maart 1880. 5e Jaargang. De onmacht der wereld. BUITENLAND. fcfti mam l>— 0,06 O De Familie Clioisel. Frankrijk. Duitsehland. HMRLHMII (MIMI ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Buiten Haarlem franco per post. Afzonderlijke Nummers r 0,85 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. -*e -j yMSTigypmc AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentien worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. Uitgevers K P P E R S LAUEEÏ. Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel. De Fransche Senaat heeft het beruchte artikel 7 der wet op 't hooger onderwijs, dat de vrijheid van onderwijs voor een be paalde klasse van staatsburgers vernietigde, gelukkig verworpen. Jules Simon, een der steunpilaren ove rigens der liberale partij, droeg door zijn öiachtig en welsprekend woord, ongetwij feld krachtig bij tot het verkrijgen dier verblijdende uitkomst. Verblijdend schreven wij, en dat woord haudhaveu wij ondanks de verwoedheid Welke de Fransche Commune-mannen over die verwerping aan den dag leggen en de bedreigingen, waartoe zij, onder den indruk van hun nederlaag, worden vervoerd. Al zou toch het ergste voor de vrijheid te wachten zijn; al zouden mannen uit Frankrijk worden geweerd, die eenvoudig gebruik maken, voor de verkondiging van betgeen zij de hoogste waarheid gelooven, van diezelfde vrijheid, waarvan zij genieten, die tegen het Christendom onomwonden te velde trekken, dan nog zouden wij de be slissing blijven toejuichen. Het feit is immers hoogst gewichtig, dat zelfs door liberalen moest worden erkend, dat de weg, die thans de Regeering inslaat, wioe( leiden tot de vernietiging van alle Ware vrijheid. De gemoedelijke revolutionnairen kwamen iö verzet (dat is de verheven moraal van de jongste Parijsche incidenten) tegen de revolutie. En dat is ook de groote les der geschie denis. De omwenteling wordt dikwerf ge steund door dezulken, die, uit doctrinaire sympathiën voor abstracte denkbeelden, de gevaarlijke consequentiën voorbij zien Welke de revolutie-idee in zich draagt. De revolutie van '70 was de reactie tegen bet misdadig Keizerrijk. Als zoodanig had zlj een alleszins verklaarbaren grond. Niemand zal het bevreemdend kunnen vinden, dat men genoeg had van de Re geering der Napoleons, op meineed en on recht gebouwden die in telkens nieuwe trouweloosheden steun en sterkte zocht. Maar zij die de vrijheid verlangden, had- FE UIL LE TO N. Vervolg. Open nu het raam, sprak de onbekende. Nauwelijks was dit gedaan, of Chalon en zijn redder sprongen er door. Een geklots in het water deed liooren, dat "■"j door de gracht zwommen. Verraad! schreeuwde de gendarme. Werda! riepen de schildwachten. Er volgde geen antwoord. foen hooide men het knallen der geweerscho- *en> en alles werd weder stil. XI. Ondanks alle gevaren nam de menschlievende Pastoor van Yal-Imer nauwgezet de veelvuldige Plichten waar, welke hem door zijn stand wer- den opgelegd. Overal, waar ongelukkigen te troos ten of afgedwaalden voor den hemel te winnen den door hun invloed en voorgang, een anderen weg moeten inslaan om haar aan het arme Frankrijk te verzekeren. Thiers was de grootste van alle politieke zondaren. Hij was in '70 de man van 'toogenblik; naar zijn stem en advies had meu in Gallië zeker ernstiger geluisterd o O dan in de Kabinetten van Europa. Deed hij een vergeefschen tochtin win tertijd nog wel, om hulp voor zijn verlaten en vernederd vaderland te vragenhij had beter gedaan met een rondreis te doen door Frankrijk om voor 't herstel der wettige Monarchie te pleiten. Maar de grijze Thiers verviel tot, of liever volhardde in de noodlottige dwaling, dat O o aan een op zich-zelf verderfelijk beginsel, door een gematigde toepassing zijn gevaar lijke werking kan worden ontnomen. Hij vond in die stemming de conserva tieve republiek uit. Die Republiek zou de vrijheid niet slechts beloven, maar geven. Geloof en ongeloof zouden zich binnen haar grenzen onbelemmerd kunnen bewegen. O O Gretig sloten de ongeloovigen zich bij die uitvinding van Thiers aanhet was hun maar te doen om de Republiek; dat conservatievezou wel te verwijderen zijn. Vele welgezioden vielen ook in den strik der gematigdheid, door de staatkunde van Thiers hun gespannen. Zoo kon het gebeuren, dat, in strijd met de heiligste traditiën der Fransche Natie, de Republiek de meerderheid verkreeg. De roode vlag werd ontplooid en dat rood als het morgenrood van een nieuwen vrijheidsdag begroet. Jammerlijke illusie! De Republiek de be schermster der vrijheid! Neen, daar waar de Republiek niet het product is eener eigenaardige nationale ont wikkeling, waar zij dus aan een in den grond des harten monarchaal volk wordt opgedrongen, daar moet zij, het kan niet anders, de ellendigste resultaten opleveren. Bij herhaling heeft Frankrijk zich in de- armen der Republiek geworpen en telkens met de bekende uitkomst, dat de vrijheid in die omhelzing werd doodgedrukt. O O De verklaring van dat verschijnsel ligt voor de hand. De vrijheid, welke door de waren, verscheen hij als een goede herder, en wist immer troost en zalving in het hart te stor ten. Niet zoodra was hein de overrompeling van Chatillon ter oove gekomen, of eene inwendige stern riep den priester derwaarts. Daar toch kon hij misschien stervenden bijstaan, aan lijdenden hnlp en leniging verschaffen. Een gelukkig toeval voer de hem op den weg, langs welken de graaf ter strafplaats werd geleid; en het was hem geene geringe vertroosting in de smart, welke bij die vreeselijke ontmoeting zijn gemoed beknelde, dat hij zijn geliefden neef in dat gewichtig oogen- blik nog zijn zegen had kunnen geven. Treu rig keerde hij naar zijne gemeente terug; doch ving niettemin met nieuwen moed ook daar zijne moeielijke taak weder aan. De Zondag had alle christenen uit den omtrek bijeen geroepen in het bosch, waar de godsdienst oefening gehouden werd. Twee waskaarsen en een houten altaar, dat met veldbloemen eenvoudig versierd was, vertegenwoordigden de pracht on zer kerken in den grootsehen tempel der natuur. Maar God, die in de harten leest, en het nede- Fransche revolutionnairen wordt gezocht, is de vrijheid om zonder God in de wereld te leven. Zij is dus niet een gewetenskreet, welke tegen onderdrukking en geweld pro testeert, maar de woeste kreet van een hart, dat aan zich zelf genoeg heeft en nu re volteert tegen zijn Maker en tegen alle macht en gezag, door God gewild en ge vestigd. Daarom vertoonen de Fransche revolu- tiën altijd zulk een satanisch, demonisch karakter. Zij zijn altijd geweest even zoo vele opstanden tegen den Almachtige. Met zulk een beweging valt niet, voor ieder, die nog hecht aan orde, wet, recht, godsdienst en zeden, te trausigeeren. Hij die zulk een revolutie steunt, maakt zich medeplichtig aan practische God verzaking. Thiers, met zijn dwaze inventie van de conservatieve Republiek, heeft voor de Re geering der ongodisten den weg gebaand. De Gambetta's, de Grévy's, de Freyci- nets, de Ferry's, zijn slechts de levende openbaringen van de logische ontwikke ling der ideeën, bij welke Thiers, wél be schouwd, ook reeds steun zocht en aan vankelijk vond. Hierbij, wij wezen er reeds op. moet men niet vergeten, dat de republikeinsche be wegingen in Frankrijk niet slechts, niet allereerst wellicht droegen en dragen, een anti-monarchaal, maar bovenal een anti religieus karakter. Nu weten wij wel, dat het koningschap voor het Fransche bewustzijn ten nauwste met den godsdienst verbonden is; doch wij zouden ons, desniettemin, in abstradoeen strijd voor de Republiek hebben kunnen denken, die nog niet per se ook tegen het altaar was gericht. Wij nemen zelfs aan (en de jongste ervaring bevestigt dit) dat sommige republikeiueu zichzelven d'ets maken, dat zij deu gods lienst niet benadee- len, niet bemoeilijken door aan den repu- blikeinschen regeeringsvorm vast te houden. Die staatslieden kenmerken zich echter door volslagen onkunde met betrekking tot het specifiek Fransche radicalisme. Steeds was het deu republikeinen in Gallië, als richting genomen in de onder mijning van den godsdienst, alzoo tevens rige niet veracht, zag met welgevallen op deze vergadering neder. Een deugdzaam priester offerde, schuldelooze knapen knielden aan liet outer naast den gewijde des Heeren, en christenhelden, die leven en welvaart voor de godsdienst en de trouw hunner vaderen veil hadden, paarden in stille aandacht hunne vurige gebeden aan de plechtige stem des priesters. De h. Mis was begonnen, en de vroine stemming der biddende schare had reeds velen het gevaar des oogenbliks doen vergeten, toen, gelijk bloeddorstige tijgers, die hunne schuil plaats verlaten om zich op eene weerlooze kudde te werpen, de republikeinen eensklaps uit eene hinderlaag te voorschijn kwamen. Vruchteloos poogden de Vendeërs zich door de vlucht te- redden. Onder een dichten kogelregen drongen zich de ongelukkigen om hunnen herder samen, om ware het mogelijk, dezen tegen het doodende lood te beschermen. Doch de aanvallers baanden zich met het staal een weg naar het altaar, en terwijl een kreet van smart uit de menigte op ging, stortte de geestelijke, door een degenstoot getroffen, neder. Vrouwen, kinderen en grijsaards om de vervolging barer bedienaars te doen. In het diepste wezen der zaak is het deze tegenstelling welke zich in Frankrijk doet gelden: «oeretóldienst en persdienst. De Ferry's, willen zij triomfeeren, moeten een verbond maken met den zinuendienst, waaraan iu Gallië zoo ontzettend wordt geofferd. Daarin ligt de kracht, doch ook de zwak heid der Commune-mannen. Zij kunnen tijdelijk veel maar in 't einde niets. Hun strijd is gericht tegen het on overwinnelijke, den Onoverwinnelijke. De vervolgers van het Kruis zijn mannen van den dag; aan het Kru's behoort de eeuwigheid. Die overtuiging geeft moed, ook ten aan zien van Frankrijk, bij de verwoedheid der vijanden van het Christendom. Luide verkondigen zij het: wij zullen vervolgen, wij zullen uitwerpen, wij zullen vernietigen. Als men hun gebrul hoort, zou men meenen bij een leeuwenkuil te staan; de zonde maakt ook werkelijk den mensch aan het dier gelijk. Toch behoeft het Christendom niets van die leeuwen» te duchten; sterk in God kun nen de Kruisgezanten in dien leeuwenkuil zich bewegen. Hij, die Daniël bewaakte en redde, is de Onveranderlijke. De verwoedheid der wereld vermag op den duur niets tegen het Rijk van Hem, die de wereld overwonnen heeft. De Kamer heeft het recht op ruwe koffie op 156 frs. en op gebrande koffie op 208 frs. vast gesteld. Zij besloot tot den vrijen invoer van tabak ten behoeve van de regie, en tot geheel verbod van invoer voor particuliere rekening. De commissie uit den Rijksdag voor de socia listenwet heeft men 10 tegen 4 stemmen de geldigheid dier wet verlengd tot 30 September 1884, in plaats van 1886, zooals de Regeering in haar ontwerp voorstelde. De Rijksdag heeft het Rijksbudget bij derde lezing aangenomen, zooals het bij de tweede lezing- was vastgesteld. Tevens heeft hij de leeningswet goedgekeurd. Hierna is de Rijksdag uiteengegaan tot 6 April. vielen naast hem, want niets was den moordlust dier gewapende beulen heilig; en wellicht ware geen enkele der aanwezige dorpsbewoners aan het bloedbad ontsnapt, zoo niet eene bende gewapen de Vendeërs op het hooren van het aanhoudend schieten, ter hunner hulp was toegesneld. Toen zag men de helden der republiek, die zich zoo dapper hadden gekweten in het vermoorden van weerlooze lieden, na eene korte schermutseling afdruipen. Vechten was hunne zaak niet. Zoodra de republikeinen het veld geruimd hadden, haastte men men zich de gekwetsten en stervenden te ver zorgen. Hartverscheurend was het schouwspel, dat thans dc plaats der vreemdzame godsdienstoefe ning had ingenomen. Hier knielde eene dochter bij het lijk harer moeder, ginds sloot een zoon zijn zieltogenden vader in zijne armen, elders weder zag men troostelooze ouders den sterven den mond of het reeds verstijfde gelaat hunner dierbare panden met tranen en kussen be dekken. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1880 | | pagina 1