NIEUWE
No. 372.
Donderdag 22 April 1880.
5e Jaargang.
De storm in ccn glas water.
BUITENLAND.
Engeland.
Frankrijk.
Duitschland.
Rusland.
lAAlLHSdl (MAKT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemj 0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEETENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Het ontslag door den Rijkskanselier van
Duitscklarid aangevraagd, is, zoo als wij
trouweus verwacht hebbendoor den Kei
zer geweigerd. Wij kennen die aanvragen
om ontslag sinds lang; dertien gaan er in
een dozijn. Meestentijds zijn ze niet ernstig
gemeend en als ze ernstig gemeend zijn,
worden ze van de band gewezen. Art. 16
en 17 der grondwet bepalen dat de wets
voorstellen naar den maatstaf der beslui
ten vau den Bondsraad in naam des Kei
zers in den Rijksdag gebracht en daar door
leden of commissarissen van den Bonds
raad moeten vertegenwoordigd worden en
dat alle verordeningen en beschikkingen
van den Keizer door den Rijkskanselier
moeten worden gecontrasigneerd, waar
door deze de verantwoordelijkheid op zich
neemt.
De Rijkskanselier was der meening toe
gedaan dat hij de verantwoordelijkheid
voor de behandeling der zegel-belasting op
de quitantiën in den Rijksdag niet kon op
zich nemen. Voorts vond hij het onver
draaglijk dat hij bij de beraadslagingen in
den Rijksdag zijn gevoelen over deze para
grafen niet kon meêdeelen, want hij kon
volgens zijne overtuiging niet treden in
het besluit van den Bondsraad en als Rijks
kanselier en voorzitter vau den Bondsraad
Was het hem onmogelijk tegen het besluit
te ageereu. Dat was waarlijk een conflict
van plichten.Maar met het volste recht
zegt het keizerlijk antwoord dat dit conflict
opgelost kan worden. Als men de theorie
tot het uiterste drijft en naar bezwaren
zoekt, dan kan een Rijkskanselier of een
Minister-president elk oogenblik in een
botsing van plichten geraken; doch prak
tisch kunnen deze bezwaren in de meeste
gevallen en zeer spoedig uit den weg ge
ruimd worden. Als men op den weg naar
oen bepaald doel een moeras ontmoet, dan
is het al zeer onpraktisch om voor dien plas
te blijven staan en zijn ontslag te nemen,
heter is het langs den moeras te gaan om
soodoende, zij het dan ook langs een om-
Weg, het doel te bereiken. Von Bismarck
had gerust de verantwoordelijkheid op zich
kunnen nemen om het besluit van den
FE U1LLET ON.
De Familie Choisel.
Vervolg.
En toen, mevrouw, naderde het beslissende
°ogenblik: Adolf sprak in zich zeiven en zonder
"unenhang, dikwijls onderscheidden wij nog de
^oorden Prankrijk en moeder. In den hemel zult
&ij voor haar bidden, mijn zoon, zeide de geeste
lijke, hem meewarig bij de hand nemende. Ja,
^ijn vader mompelde hij zachtjes. Zijne adem
haling werd flauwer, op zijn gelaat verspreidde
Zlch allengs de doodskleur, en terwijl de pastoor
luide de gebeden der stervenden las, riep hij nog
eentnaal: vaarwel moeder! vaarwel! Heer ik kom
t°t U! en zijn schoone ziel ontvlood haar hulsel.
Be bedroefde weduwe zag zuchtende opwaarts.
Uw verhaal heeft mij getroost, kapitein,
Zft|de zij; want ik heb de overtuiging, dat zijn
dood door velen zal benijd worden. Liefde voor
het vaderland, achting voor zijne moeder en be
trouwen op den Heer zijn hem bijgebleven! Vrien-
Bondsraad over den vrijdom van belasting
der postquitantiën in den Rijksdag te bren
gen, want er bestond niet het minste voor
uitzicht dat het tot wet zou verheven wor
den. En zoo dit al werkelijk ware geschied,
dan immers had hij nog tijd in overvloed
gehad, om zich aan de verantwoordelijk
heid voor het in werking treden van dit
besluit te onttrekken.
Uit de houding en handelwjjze van von
Bismarck volgt niets anders dan de stel
ling: de Rijkskanselier kan slechts zulke
voorstelleu van den Bondsraad bij den
Rijksdag indienen die ook door Pruisen
zijn goedgekeurd. Of met andere woorden:
Pruisen moet in den Bondsraad steeds de
eerste viool spelen, anders neemt von Bis
marck zijn ontslag.
Deze beschouwing van zaken vinden we
echter niet terug in het keizerlijk schrij
ven. De Rijkskanselier mag de bijl er niet
bij neerleggen, maar hij moet zich met
den Keizer en den Bondsraad op vreed
zame en vriendschappelijke wijze verstaan,
opdat de harmonie der groote rijksmach
ten wederom hersteld worde. Von Bismarck
had niet het minste motief om zijn ont
slag te nemen, 't Was hem slechts te
doen om door een alarmschot den Bonds
raad tot rede te brengen.
't Is den man van ijzer en bloed
gelukt.
Er heerschte groote verwarring in den
Bondsraad. Van alle kanten kwamen de
afwezige leden opdagen. Vooral de keer
von Mitnacht, de minister van Wurtem-
berg, die aan de spits der oppositie tegen
de quitantie-belasting stond, deed alle mo
gelijke moeite om zich en zijn land te
zuiveren van de verdenking van vijandschap
tegen het rijk of von Bismarck. Beieren
dat met Pruisen gestemd had, nam de rol
van den hoogepriester, die de autoriteit van
den Bondsraad op het altaar van von Bis
marck als zoenoffer slacht. Op Beieren's
voorstel werd besloten, de wet der quitan
tie-belasting nogmaals in beraadslaging te
nemen, omdat niet alle Bondsstaten vol
doende omtrent de belangrijkheid van de
wet waren ingelicht. Wurtemberg stemde
voor het voorstel ofschoon het bestreed
dat de leden onvoldoende zouden ziju in
dianen, ik verzoek uwe gebeden voor den over
ledene.
Twijfel er niet aan, antwoordde de gravin,
wij zullen den Schepper smeeken, hem de eeuwige
rust te geven, indien hij haar niet reeds is
ingegaan. Met een dankbaren blik op hem,
die haren Adolf zoo trouw had bijgestaan, vroeg
nu mevrouw, door wie en op welke wijze het lijk
van haar zoon was ter aarde besteld.
Nauwelijks hadden de landlieden vernomen,
ging Gustaaf voort, dal hij overleden was, of
allen verzamelden zij zich bij zijn stoffelijk over
schot, en bleven er beurtelings bidden, tot wij
hem den volgenden dag de laatste eer bewezen.
Ik heb wel prachtiger, doch nooit aandoenlijker
plechtigheid bijgewoond. Voorafgegaan door den
grijzen priester en eenige koorknapen, werd de
kist grafwaarts gedragen; terwijl de meeste ge
meentenaren, gewapend, den lijkstoet uitmaakten.
Er lag iets verhevens in dezen eenvoudigen en
somberen optocht, waarbij men aan deugd en
trouw de verschuldigde eer bewees, in het ont
zielde lichaam eens vreerndelings. De titel van
gelicht. De overige kleine staten staakten
O O
onmiddfellijk hunne oppositie tegen Prui
sen, behalve de drie Hansesteden Hamburg,
Lübeck en Bremen, die hunne meening dap
per bleven handhaven. En op deze wijze
werd het besluit van den derden April om
trent den vrijdom van belasting der post
quitantiën vernietigd.
De Bondsraad heeft dus het onderspit
gedolven. Het is ons totaal onverschillig
of hij zich voor of tegen de zegelbelasting
verklaart; maar het doet ons pijnlijk aan
te moeten zien dat dit lichaam met eigen
hand, zijn macht en aanzien aan deKKan-
selier ten offer brengt. Dat is eene servi
liteit, doorgevoerd in al hare consequen-
tiëu. Yon Bismarck duit geen zelfstandige
kracht naast zich of om zich heen. Met man
nen van zelfstandig karakter is hij reeds
meermalen in botsing geweest en telkens
hebben zij moeten wijken. De Rijksdag en
de Pruisische Landdag bestaan nog wel,
maar hoe diep heeft von Bismarck het
aanzien en de macht van den Rijksdag,
van het Huis der afgevaardigden en ook
van het Heerenhuis reeds gefnuikt, daar
door dat hij deels door sluwheid, deels
door geweld de tegenspartelende meerder
heid onschadelijk maakte en het parlemen
tarisme door het parlementarisme met goed
gevolg trachtte te vernietigen. Nu is de
beurt aan den Bondsraad. Ook dit gewich
tig lichaam dat de beste muur was tegen
den eenheidsstaat, weet hij te dwingen en
te kluisteren. Zoo blijft er ten langen leste
niets anders over dan de oppermachtige
Rijkskanselier. De gansche staat wordt als
't ware beheerscht door twee oogen. En
als deze oogen eenmaal zullen gesloten zijn,
wat dan? Yon Bismarck vormt geen erf
genamen, zelfs geen beheerders zijner po
litieke nalatenschap, als hij sterft of zijn
ambt vaarwel zegt, dan ontstaat er eene
heillooze verwarring.
Het zal voor iedereen thans duidelijk
zijn welke reden von Bismarck had om
den storm in het glas water te doen ont
staan. Hij kon het »majoriseeren« der
kleine staten onmogelijk verdragen. De man
wordt daarbij met den dag zenuwachtiger
en het is van algemeene bekendheid dat
zenuwachtige menschen op het kleinste
christen held was voldoende, om hem door ieder
te doen betreuren. Zoodra de gewijde aarde het
overblijfsel van mijn dierbaarsten vriend dekte,
losten de landlieden hunne geweren, en zwijgend
keerden wij naar de half verwoeste kerk, waar
de h. Mis aan een nederig altaar, te midden van
puinhoopen opgericht, gelezen werd.
Het kerkhof van Letrelles blijft mij alzoo
eene plaats ter bedevaart. Als kalmer dagen
wederkeeren, zal ik mij derwaarts begeven, om
er ten minste op het graf'mijns zoons te bidden,
viel de weduwe hem in de rede.
Gij zult de rustplaats herkennen, mevrouw,
aan een houten kruis, waarop ik de woorden:
„Belmoutier, het tlachtoffer zijner vaderlands
liefde en vriendschap," gesneden heb.
Dit is zeker het schoonste opschrift, wat
men geven kon; en is het u moger. gelukken,
mijnheer, zonder verderen tegenspoed hier te
komen?
Met diepen weemoed verliet ik de sombere
plek, welke in weerwil van al het akelige, dat
rondom mij heerschte, mij dierbaar geworden
steentje dat op hun weg ligt, woedend
kuunen worden. De Rijkskanselier is genoeg
diplomaat om ook aan zijne toornige uit
vallen een zeker doel te verbinden. Hij
heeft de leden van den Bondsraad de les
gelezen en hen tot rede gebracht en tevens
heeft hij op nieuw zijne positie tegenover
den Keizer en de bevriende Duitsche Vor
sten helder en duidelijk gemaakt.
Alles is gelukt. De Rijkskanselier heeft
zijn doel bereikt.
De storm in het glas water is tot be
daren gekomen. Er heerscht wederom eene
voorloopige kalmte.
De komedie is afgespeeld. De hoofdrol
werd met uitstekend succes vervuld.
Maar toch is het ons duidelijk en op
nieuw gebleken dat de wereldgeschiedenis
meer in de duisternis der coulissen, dan
op het tooneel van den Rijksdag en
van den Bondsraad wordt geschreven.
Lord Beaconsfield heeft zijn ontslag ingediend,
en de Koningin heeft het aangenomen. Al zeer
spoedig kan men dus vernemen aan wien de voi-
ming van het nieuwe Kabinet zal opgedragen
worden aan Lord Hartington, aan Lord Gran
ville, of aan den heer Gladstone.
De Raad van State heeft zich vereenigd met
een voorstel ingediend door Castagnary en mits
dien besloten, dat het woord Monseigneur, ten
aanzien der Bisschoppen, voortaan plaats zal
maken voor de uitdrukking: Monsieur.
Men moet erkenuen dat de republikeinen vin
dingrijk zijn in hunne vervolgingen.
Men zegt, dat de Rijkskanselier, voor weder
met verlof te gaan, nog eens zal deelnemen aan
de discussie in den Rijksdag. Bij welke gele
genheid wordt niet gemeld.
De Russische consul te Van in Turksch-Ar-
menië telegrapheert, dat de aldaar heerschende
hongersnood vreeselijk is. Te Agbak zijn reeds
meer dan 150 personen van honger omgekomen,
In de dorpen ziet men jonge meisjes zich nog
nauwelijks voortsleepen en van honger sterven.
Te Van zijn meer dan drie honderd kinderen ziek
uit gebrek aan voedsel. De aartsbisschop heeft
was. Ik begaf mij naar Golette, waar mijn komst
een algemeene vreugde veroorzaakte; want men
had mij als verloren beschouwd. Door een dag
blad vernam ik den dood van de heeren de
Saintville, Ledou, Gazelle, Capières, Fuyau en
eenige andere deelgenooten. Verlangend om den
op mij rustenden plicht te Tolbrengen, leende
ik het paard van een mijner vrienden, en spoedde
mij herwaarts.
Kapitein, zeide mevrouw Belmoutier, hem
de hand reikende, ik dank u voor de bewezene
belangstelling in Adolf
Geene dankbetuigingen mevrouw, sprak
Chalon haastig; de vriendschap, welke hij mjj
toedroeg, is de oorzaak zijns doods geweest, het
was mij dus dure plicht zoo te handelen. Beschik
over mij, waar ik u van dienst kan zijn. Immer
zal ik gedenken, dat gij de moeder zijt van hem,
die trotsch was zich mijn vriend te noemen,
en die om mij te redden, zich zeiven prijs gaf.
Wij zullen nu het genoegen hebben u eeni-
gen tijd hier te mogen zien, kapitein?
(Werdt vervelqd.)
