NIEUWE
No. 395.
Zondag 11 Juli 1880.
5e Jaargang.
Een gek maakt vele dwazen.
BUITENLAND.
Engeland.
Frankrijk.
Duitschland.
ut hem ie mmit.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden yoor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post1
Afzonderlijke Nummers 0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
I-1.ES DB 4T
PRIJS DER ADVERTENTIEN
AGITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
In Frankrijk heerscht thans de Gambetta-
manie. De vroegere magere dictator en
thans welgevoede Kamer-president heeft,
zoo als bekend is, eene groote redevoering
gehouden teu gunste der amnestie en daar
door is hij de lieveling, het troetelkind van
alle dolzinnige republikeinen geworden.
Helaas! hoe dikwijls wordt er gezondigd
door mensch- vergoding. Het is eene wal
gelijke en treurige verschijning wanneer
een volk zich door een sterfelijk wezen als
een voetbank laat gebruiken. De conser
vatievenen liberalen in Pruisen gaan ook aan
dat euvel mank, doch men moet erkennen
dat zij een imponeerend persoon voor hunne
vereering hebben gekozen. Prins von Bis
marck moge vele gebreken bezitten, hij is
in ieder geval een machtig man, die iets
tot stand weet te brengen en veel in't aan
zijn heeft gebracht. Dat kan men zonder
twijfel als verzachtende omstandigheid zijnen
aanbidders ten goede laten komen. Doch nu
beleett men in Frankrijk een zelfde, ja
een nog grootere vergoding van Gambetta,
een jong, hartstochtelijk zwetser, die veel
voor zich zeiven, maar weinig voor het land
heeft gedaan. Als advokaat in een politiek
proces, werd hij bij de radicalen bekend en
door de revolutionnairen in de Kamer ge
kozen. Toen na Sédan de Napoleontische
heerlijkheid in puinhoop viel, verhief hij
zich tot dictator, hij organiseerde den strijd
tegen de Duitsche invasie en maakte, ein
delijk overwonnen, plaats voor de nationale
vergadering- en den lieer Thiers.
O O
Wanneer een mensch van nauwelijks
dertigjarigeu leeftijd, dictator wordt van een
groot land en eenige legercorpsen als 't ware
uit den grond kan doen verrijzen, dan be
wijst zulks dat hij een buitengewoon per
soon is. Maar de nationale vergadering had
geen bizondereu eerbied voor zulke groote
daden, want het was voor allen duidelijk
dat Gambetta meer brutaal dan verstandig
gehandeld had en door zijne vermetelheid
en roekeloosheid, het land meer schade dan
voordeel had berokkend. De oude Thiers
noemde hem een fou furieux, een woeden
den gek, en hij sloeg waarlijk den spijker
op den kop. De woedende gek was echter
F EU1LLE TO N.
Philippine Van Dampierre.
Vervolg.
Sedert dat oogenblik ook, scheen zij kalmer;
Want alle aardsche hoop was voor haar in rook
vervlogen. Zij bad veel, spon met hare bevende
handen het linnen, dat voor de armen bestemd
Was, en sprak zeer zacht met Raoul. Somtijds
zeide zij
ïtanul zal weldra vertrekken, hij wordt groot
«n zal heen gaan om den koning te dienendan
Zal ik alleen overblijven.
Maar in zich zelve glimlachende, voegde zij bij:
Dan zal ik dood zijn en indien ik
leef, blijft God mij immers over? Ik verlang
niets meer, dan dat mijn vader en mijne broe
ders hunne vrijheid bekomen.
De dag brak eindelijk aan, waarop Raoul haar
Verliet, hij was veertien jaren oud, en volgde
Robert van Artois in hoedanigheid van schild-
in huishoudelijke zaken zoo dom niet, want
hij zorgde er wel degelijk voor dat er bij
al die krijgstoerustingen eenige dubbeltjes
in zijne beurs terecht kwamen. Nadat hij,
nog slechts eenige jaren geleden, als een
arm candidaat in de rechten, in de cafés
zijn gelag schuldig bleef, bevond hij zich
aan 't eind van den oorlog in het bezit
van eenige millioenen; hij kocht een prach
tig huis, gaf weelderige feesten, werd dik en
vet en van jaar tot jaar meer gematigd.
Toen de nationale vergadering opgeheven
werd, eu eene liberale meerderheid aan het
roer kwam, ontving Gambetta van zijne
vrienden den titel van dauphin (kroonprins)
der republiek.» Na den val van Mac-
Mahon werd hij president der Kamer en
daarbij opperste en onverantwoordelijk leider
van het geheele ministerie eu van den pre
sident Grévy zelf. Om zijne tanende po
pulariteit wat te doen herlevenbracht hij
den cultuurstrijd op het tooneel, die voor
de liberalen een waar genot is. Dit was
echter nog niet voldoende. De radicalen
hadden de volle en algemeene amnestie
voor hun wachtwoord gekozen. Gambetta
wacht tot dat het juiste tijdstip gekomen
is en nu wendt hij zich tot de radicalen
en dwingt den President en zijn Ministerie
aan alle moordenaars en brandstichters,
spitsboeven eu petroleuses der commune
genade te schenken. Eene dolzinnige re
devoering moest den Franschen wijs maken,
dat thans het oogenblik gekomen is, dat
Frankrijk na zijne verademing, zijn vollen
invloed in de buitenlandsche zauen moet
herkrijgenopdat dit geschieden kan
moet er eerst verzoening inwendig plaats
vinden.
En dat predikt zoo'n wolf in schaapstooi
juist terzelfder tijd, dat men de kloosters
sluit, de Jezuïeten verjaagt, de scholen be
derft, in een woord een cultuurstrijd doet
ontstaan, die de geloovige en ongeloovige
elementen in Frankrijk naar de wapens
grijpen doet.
De radicale pers verzekert eenstemmig
dat Gambetta de grootste man in de Fran-
sche Republiek, de belichaming der Repu
bliek, de afbeeldiug, de personificatie van
geheel Frankrijk is. Grooter beleediging
is der Fransche natie zeker nimmer aan-
Achzeide hij, voor de laatste maal de
hand van Philippine kussende, nimmer zal eene
school der ridderschap de uwe evenaren, want
gij hebt mij geleerd wat rechtschapenheid en ware
adel is.
Wees getrouw, zeide hem Philippine,
getrouw aan uwen koning en vooral aan God.
En aan u! zeide de knaap. Ik zal mij in
het zwart kleedeu ter herinnering aan uwe smar
ten, edele dame!
Zij lachte hem zachtkens toe, en toen haar
laatste vriend zich verwijderde, zag hij haar God
bidden voor zijn geluk.
VIII.
TIJDINGEN.
Een heerlijke avond daalde, na de brandende
hitte van een Julidag, langzaam over Parijs neder
en de laatste stralen der zon drongen door de
enge ramen der kamer van Philippine. Zij had de
ramen doen opeuen, en hare hijgende borst zocht
een weinig zuivere en verfrisschende lucht. Eene
herinnering deed zich aan haren geest voor:
gedaan. Deze joodsche zwetser, verschrik
kelijk brutaal en tamelijk dom, vermetel
en roekeloos, zelfzuchtig, huichelend en
trouweloos, deze eertijds woedende gek met
den grooten mond en de kleine hersens zal
Frankrijk moeten voorstellen? Nu als ue
Franschen zich niet beter weten te taxee-
rendan ziet het er ongelukkig met
hen uit!
Zoo bespottelijk de zaak ook is, zoo is het
tevens een treurig feit dat deze Bramarbas
de geheele Fransche Republiek in den zak
heeft. Zoodra hij wil kan hij zich op den
presideuts-zetel plaatsen, 't Zou zeer goed
zijn als hij het spoedig deed, want hoe
vroeger de ziekte zich openbaart, hoe eer
der de genezing plaats heeft. En ook in
Frankrijk zal genezing komen; want wij
zijn overtuigd dat Gambetta slechts het
schuim der Fransche natie vertegenwoor
digt, dat de kern nog goed is en de edele,
christelijk conservatieve krachten slechts
slapen, maar niet dood zijn. De uitvoering
der Maart-decreten is in vollen gang.
Geen enkele congregatie heeft de autori
satie gevraagd. De Regeering zal dus ook
tegeu hen ageeren. Op het zelfde oogen
blik dat men voor de moordenaars eere
poorten bouwt, worden niets kwaads doende,
edele kloosterliugen uit het land verdreven.
Als dit de Fransche Katholieken niet wak
ker maakt, dan zullen de verdere gevolgen
van dezen cultuurstrijd op het gebied der
Kerk en school hen wel doen ontwaken.
Den 14en Juli is het de gedenkdag van
O O
de bestoimitig der Bastille, waarmee de
groote revolutie een aanvang nam, deze
door Gambetta en Ferry zoo hoog gepre
zen revolutie, die den Koning deed ont
hoofden, God vervallen verklaarde en eene
zedelooze vrouw als godin der rede op het
altaar plaatste, deze 14 Juli zal nu voor
taan het nationale feest bij uitnemendheid
zijn en zelfs de scholen zullen dit volks
feest helpen vieren eu de koningsmoorde
naars en priesterslachters der glorievolle
revolutie, als voorbeelden en modellen leeren
vergoden.
Kan zoo iets schandelijks en waanzinnigs
in een land, welks bevolking aan God en
zijne Kerk gelooft, staud bljjven houden?
Zal Frankrijk, de oudste dochter der Kerk,
Zoo, zeide zij, was ik ook bij liet venster
van het kasteel Winendaele gezeten, den avond
voor mijn vertrek naar Frankrijk. Maar toen was
mijne moeder daar.... Ik zag de groene vlakten
en de bebloemde velden van ons land, in plaats
van die vochtige plaats en dien somberen toren
Ik was vrij het is nu zeven jaren zeven
eeuwen geleden.
Zij sloeg de oogen op, en beschouwde den
hemel, waaraan de eerste sterren glinsterden.
Gij hebt mij beproefd, Heer! voegde zij
er bij, en Gij zult goedgunstig op mij nederzien-,
In te, Domine, speravi Op U, Heerheb
ik gehoopt
Zij maakte het teeken des kruises, en bleef in
die gedachten verzonken. De deur werd op het
zelfde oogenblik geopend; zij zag verbaasd op,
en was nog meer verwonderd, toen zij eene stem
hoorde, die zeide
Mevrouwwees niet bevreesd, ik ben het,
Raoul, uw dienaar
De vrouwen ontstaken de flambouwen, en
Philippine zag Raoul, met een gebroken wapen-
zich op den duur door dezen fou furieux
en zijne vrienden laten knevelen? 't Zou
immers verschrikkelijk zijn zoo iets te
gelooven.
God weet ook de woedende gekken tot
zijn heilig en geheimzinnig doel te ge
bruiken.
Door den heer Trevelyan werd in het Lagerhuis
de volgende motie ingediend
„dat onverwijld stappen zullen worden gedaan
om de lijst van active generaals op den gewonen
voet te brengen, zoodat die lijst meer in over
eenstemming is met de werkelijke eischen van
den dienst."
Spreker betoogde, dat het leger (met de In
dische strijdkrachten er onder begrepen) op voet
van vrede 400 000 man telt, die door 626 ge
neraals worden gekommandeerd, te zamen aan
tractement 784 500 genietende, terwijl de
Pruisisch-Saksische strijdkrachten, ten getale van
600000 man, slechts door 150 generaals worden
aangevoerd, die te zamen 220 000 inkomen
hebben. Het tegenwoordig systeem kan onmogelijk
langer worden gehandhaafd en voortaan behoort
bij bevorderingen in het leger alleen de bekwaam
heid den doorslag te geven.
De Kamer heeft met 348 tegeu 111 stemmen
het ontwerp goedgekeurd, waarbij aan de regee
ring een crediet van 500,000 fr. wordt toege
staan voor de nationale feesten van 14 Juli.
Ook een advocaat-generaal bij het Hóf van
cassatie, de heer Lacointe, heeft zijn ontslag
gevraagd wegens de uitdrijving der Jezuïten.
Henri Rochefort denkt den 24en Juli het
eerste nommer van zijn blad 1'Intransigeant uit te
geven.
Het eerste nommer zal, naar men zegt, een
feuilleton bevatten van Henri Rochefort, getiteld:
Mademoiselle Bismarck.
Een correspondent van den Westf. Mercur zegt
met zekerheid te kunnen melden, dat keizer Wilhelm
dezer dagen aan een hooggeplaatst staatsambtenaar
nadrukkelijk verklaard heeft, zonder aanwezigheid
des Aartsbisschops niet aan het feest van den
Keulschen Dom te zullen deelnemendoor die
onthouding meent hij te beantwoorden aan de be
doelingen van wijlen zijn koninklijken broeder
Wilhelm IV. De berichtgever voegt er bij, dat
rusting en met bloed en stof bedekt; hij zelf
was bleek en scheen door vermoeienis en lijden
uitgeput.
Groote Godzeide zij, wat deert u? Gij ver
schijnt mij als een spooksel, uit het graf opgestaan!
Ik ben aan den dood ontsnapt, antwoordde
hij; God heeft het zoo gewild. Ik kom van het
slagveld, edele vrouw! Uwe Vlamingen zijn over
winnaars; den 11 Juli hebben de poorters, de
werklieden en de gilden bij Kortrijk een talrijk
leger verslagen, dat door de edelste ridders van
Frankrijk werd aangevoerd. Mijn meester, Robert
van Artois, is gevallen onder de slagen eens
slachters, en bij de kretenVlaanderen te Leeuw
is de Fransche ridderschap verslagen en vermoord.
Achwelk een afgrijselijke strijdwelk een bloed
bad in die groene velden! hoeveel bloed heeft
zich met de Lys vermengd! hoeveel lijken heb
ben het slagveld bedekt
Philippine was opgestaanhaar bleek voorhoofd
werd zacht gekleurd, en met eene stem, die van
vreugde beefde, antwoordde zij:
Wordt vervolgd
