NIEUWE
No. 402,
Donderdag 5 Augustus 1880.
5e Jaargang.
Oorzaken en gevolgen.
BUITENLAND,
BINNENLAND.
•m-m,
61ÉP
Engeland.
Duitschland.
Rusland.
Griekenland.
Amerika.
GS Vi,.
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA HON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUREY.
Dat de uitvoering der wet van 1878,
zegt de Nieuwe iJselbode noodlottig voor
onzen financieelen toestand worden zal,
niemand durft het loochenen. Op de eene
of andere wijze zullen de kosten op de zak
ken der belastingplichtigen moeten verhaald
worden en de Nederlandsche belastingplich
tigen belmoren tot die gewone soort welke
niet voor haar pleizier betaalt.
Wanneer men de lichtzinnigheid in aan
merking neemt, waarmede de liberale meer
derheid van onze wetgevende lichamen uit
gaven voteert, dan zou men tot het besluit
komen kunnen, dat het voor de natie een
groot genoegen heeten mocht en misschien
een groote eer daarenboven, indien zij zich
op hare aanslagbiljetten voor ronde sommen
vindt aangeslagen. Doch daar de liberale
kiezer dat mensclielijke ten minste over
houdt, dat in de trouwe aanhankelijkheid
aan den geldbuidel gelegen is, is de liberale
Kamerpartij wel genoodzaakt aan de her
komst eener nieuwe belasting een onschul
dig uiterlijk te geven, d. w. z. de schuld van
dergelijke, onaangename gewaarwordingen
opwekkende dingen aan omstandigheden van
haar onafhankelijk te wijten. Men doet haar
dan ook bepaaldelijk een ondienst, indien
men de voorgestelde rentebelasting vast
koppelt aan de schoolwet, en de eerste
een gevolg noemt van de laatste. Laten
hare woordvoerders, zoo zij kunnen, haar
lof van de daken verkondigen, een ding
blijft in ieder geval zekerde liberale partij
is in de laatste jaren ons duur te staan
gekomen.
De Staatsmans wijsheid van van de Putte
en men roemt hem als hun grootsten staats
man heeft ons den noodlottigen Atjeh-
oorlog bezorgd en Kappeyne, die bij zijne
party als grappenmaker te boek stond
doch daarom niet minder in staat werd
geacht om als eerste minister in Neder
land op te treden, Kappeyne begiftigde
ons met de schoolwet. Twee dure geschen
ken, waarvan wij ons nog niet spoedig ont
slagen kunnen rekenen. Sedert de liberale
Zon hoog klom, is er in ons vaderland
geen sprake meer geweest van afschaffing
van belastingen en krijgen wij geschenken
FEUILLETON.
DE ZEGELS.
Vervolg.
De onwillekeurige lach, die zijn misvormd
lichaam kon opwekken, werd door de wreede
uitdrukking zijner gelaatstrekken in bedwang ge
houden. Op het gezicht van dien gevaarlijken
man, betreurde de Tréseguidy den jongen officier.
Het beroep der wapenen versteent het hart, maar
veredelt het karakter; de man wint in edelmoe
digheid hetgeen hij in zachtheid verliest. De leeu
wen hebben het instinkt der tijgers niet; zij zijn
te gelijker tijd wreed en grootmoedig. De mar
kies begreep, dat de beul de plaats van den rech
ter innam. Hij wierp een blik vol onrust op
zijne dochter en zijn kleinzoon, omhelsde ze
teederlijk, sloe.g nog een vaderlijken blik op hen
en verliet het vertrek met het lid van het re-
volutionnaire bewind, die gebood hem te volgen.
Burger, zeide hij, kom, ik moet u spreken.
Onbeschaamde, morde de oude edelman.
zooals de belasting op de successie in de
rechte lijn en de voorgestelde rente-belas
ting, belastingen beide zooals zij wel niet
veel drukkender kunneu gedacht worden.
Het is vermakelijk om te zien hoe de
tegenwoordige regeering bij monde van
den heer Six de verantwoordelijkheid voor
de financiëele gevolo-en der invoering van
O O O
de wet van '78 van zich werpt. »De Re
geering kan niet toegeven« zoo sprak de
minister van Binuenlandsche Zaken in de
zitting van 15 Juli, dat de vermeerdering
van uitgaven waarop dit wetsontwerp be
trekking heeft, hare oorzaak heeft in dit
wetsontwerp. Neen die vermeerdering van
uitgaven heeft hare eenige oorzaak in de
wet van '78. De meerderheid in de beide
Kamers der Staten-Geueraal, die de wet op
het lager onderwijs aangenomen, en de
Regeering die tot hare verdediging en be
krachtiging medegewerkt heeft, waren zich
wel bewust, dat het gevolg vau hare voor
schriften vermeerdering van uitgaven, toe-
O 7
neming van lasten zou zijn. Pogingen,
gedurende de behandeling dier wet gedaan
om de financiëele gevolgen minder bezwa
rend te doen zijn, bepaaldelijk om de te
gemoetkoming aan de gemeenten te be
perken zijn niet geslaagd; en alle finan
ciëele bezwaren die zich in die dagen niet
minder duidelijk en krachtig hooreu deden,
dan in den loop van deze discussie, zijn ge
weken voor de overtuiging van de meer
derheid dat waar het geldt noodzakelijke
uitgaven tot verbetering van het volksou-
der wijs, de middelen tot dekking moeten
gevonden worden, evenals die tot bestrij
ding van elke door de wet bevolen uitgaaf.»
Deze ministerieele woorden bewijzen zeker
dat de heer Six het uitmuntend verstaat
om in de eene hand water en in de andere
vuur te dragen. Doch zij constateeren ook,
dat de liberale meerderheid in hare dweep
zucht op geene financiëele bezwaren heeft
willen letten en zich niet heeft ontzien on
dragelijke lasten op de natie te leggen.
Geloove wie wil, dat dit ten bate van het
volksonderwijs geschiedde. De eigenlijke
onderwijskwestie en het paedagogische
vraagstuk worden in bedoelde wet zoo goed
als niet aangeraakt en ieder die verstand
heeft weet, dat Kappeyne van de wet van
Toen Rignard zich verwijderd had, stond me
vrouw de Tréseguidy op, luisterde eenige oogen-
blikken met open mond en oogeu naar de zich ver
wijderende voetstappeu, die in den gang weerklon
ken, en opende spoedig de deur, terwijl zij den
kleinen Raoul met zich mede nam.
In het vertrek gekomen, liep zij naar het ven
ster, dat zij open had gelaten. Het was een dier
sehoone winteravonden, zoo helder en liefelijk
waarvan de heerlijke poëzie de zomernach
ten gelijkt. De sterren fonkelden aan den donker
blauwen hemel als schitterende diamanten, en de
maan verhief zich boven de hooge toppen der
eikenboomen in het bosch. Niets stoorde de stilte
van het landschap. De wind bewoog slechts het
gebladerte met een zwak zuchtje. De zee, die
kalm en vreedzaam was, spoelde met een een-
toonig geklots tegen de rotsen; en onder de stra
len der tintelende hemelbollen, scheen zij het
oog een onmetelijk bekken van gepolijst zil
ver toe.
Dit tooneel, dat in andere omstandigheden het
gevoelvolle hart van mevrouw de Tréseguidy diep
'78 eene machine de guerre tegen de anti
liberalen gemaakt heeft; van daar en van
daar alleen dat de liberalen zoo trouw
meegingen met hun leidér, dien zij beter
als iemand kenden als een lichtzinnig
Staatsman, indien men aan zulke partij
mannen nog den naam van Staatsman mag
geven.
Eu nu de invoering der ongelukswet is
gedecreteerd, koppelt Vissering aan die
locomotief zijne rentebelasting vast en ver
wittigt de liberale meerderheid, dat de uit
gave van f430.000 voor den loopenden dienst
nog wel uit de meerdere boven de raming
uitgaande inkomsten zullen kunnen gevon
den worden, doch dat voor de volgende
diensten aanneming zijner financiëele voor
stellen onvermijdelijke noodzakelijkheid is.
Tot die voorstellen behoort op de eerste
plaats de rente-belasting, doch dit voor
stel is slechts het begin van eene reeks
andere, die het vindingrijk brein van dezen
hoogleeraar aan het oordeel der Kamers
zal onderwerpen. Het Nederlandsche volk
zal wel ondervinden, dat de oorlog van
van de Putte en liberaal volks-onderwijs
dure liefhebberijen zijn en het zal boven
het tijdperk onzer financiëele rampen ge
voegelijk kunnen schrijven: het tijdvak van
den oorlog met Atjeh en van »de Moen-
sen en Kerdijken.«
Het betreurenswaardige echter bij al
deze feiten is: dat het Nederlandsche volk,
ten gevolge van zware belastingen reeds
zoo zeer gedrukt, helaas door eene reeks
nieuwe heffingen door den fiscus ten lange
leste zal worden uitgemergeld en uitge
zogen. Dat schijnt het belastingscheppend
genie van Vissering cum suis, niet te be
grijpen althans niette achten, 't Is
treurig
De Minister Gladstone is lijdende aan een lichte
or.steking van de linkerlong met koorts.
De Augsburgscke Allgemeine Zeitung bericht
uit Munchen, dat de socialisten aldaar sedert
eenigen tijd er zich bizonder op bevlijtigen, om
hun beginselen door tot heden ongebruikte mid-
zou getroffen hebben, trok thans hare blikken
niet; wat gaf zij om die kalmte der natuur, daar
alles in haar hart storm en rouw was?
Raoul! zeide zij tot haren zoon, hem in
hare armen nemende, uw gezicht is beter dan
het mijne; zie eens goed daar ginder bij den vij
ver, of gij niemand ziet komen.
Het kind wierp den blik in de diepte des
wouds.
Ik zie niets; zeide hij na eenige oogen-
blikken stilte.
De gravin zette een stoel bij het venster,,
en plaatste er Raoul op.
Verlaat geen oogenblik met uw oog den
kant van het bosch, mijn kind! Het komt er
thans op aan uwen vader en uwen oom te red
den. Indien gij iets bemerkt, roep mij dan
en zij nam bij de deur plaats, om het gedruisch,
dat zij binnen hoorde, af te luisteren.
Een lang half uur ging aldus in een voort-
durenden angst voorbij. De gravin liep onophou
delijk van het venster naar de deur, terwijl zij
hier luisterde en daar met opmerkzaamheid uitzag
delen te verspreiden. Geen dag, geen nacht gaat
er voorbij, waarop niet allerwege socialistische
geschriften zooals de Social Democrat, de Tag-
wacht, Tod allem Ungeziefer, enz., heimelijk in
gangen en portalen van woonhuizen worden neer
gelegd, op straten en pleinen in menigte worden
rondgestrooid en in een aantal fabrieken en werk
plaatsen worden verspreid. Zeer vele personen,
die de bedoelde geschriften hadden gevonden,
gaven ze, na eerst van hun inhoud kennis te hebben
genomen, aan anderen ter lezing en werkten op
die wijze zeer tot de verspreiding mede. Er wordt
thans al het mogelijke gedaan, om de daders dier
feiten op het spoor te komen en tevens heeft de
politie het noodig geacht, het publiek opmerkzaam
te maken op de bepalingen der socialistenwet, en
de gevaren, waaraan zij zich door handelingen
als de gesignaleerde bloot stellen. De dagbladen
ondersteunen de Regeering in deze zaak naar
vermogen.
De te St. Petersburg ontvangen courant van Turkes
tan meldt, dat den 27sten Mei generaal Kaufmann,
gouverneur van Turkestan, te Ternoy, hoofdstad
Kuldscha, aangekomen is en aldaar de aankomst
afwachtte van de Russische troepen, die er zich
in het begin van Juni concentreeren zouden. Vol
gens berichten uit Daschgar zou de Chineescbe
opperbevelhebber, generaal Tso-Tsun-Tsen, onge
veer dienzelfden tijd aan het hootd van 10,000
man van Shiho naar Kuldscha opbreken.
Het decreet betreffende de mobilisatie van het
leger is door den Koning geteekend Men verwacht
dat het verschijnen zal, tegelijk met het decreet
tot bijeenroeping der Kamer op 20 September.
De candidatuur voor het Presidentschap der
Republiek, hem door de democratische partij aan
geboden, heeft de heer Hancock aanvaard bij een
brief, waarin hij verklaart zich met het programma
van Cincinnati te vereenigen en zegt, dat de wijzi
gingen in de constitutie, welke de resultaten van
den oorlog hebben bekrachtigd, onschendbaar zijn.
Ilpendam, 2 Augustus. Het 4-jarig zoontje
van den landbouwer N. De Wit is verdronken.
Al spelende, stortte het in de nabijheid van zijns
vaders huis in het Groot Noordhollandsche Ka
naal. Eerst uren na het ongeval werd het lijkje
met de dreg bovengebracht, nadat men lang
vruchteloos had gevischt.
Weert, 2 Augustus. In den tijd van 4 dagen
Dikwijls ondervroegen moeder en kind elkan
der met afgebroken woorden.
Ziet gij de drie mannen bij den uit
gang van het bosch? zeide de gravin.
Netn, hernam het verstandige kind, wiens
helder verstand spoedig het gevaar van zijn nieu
wen toestand begrepen had. Maar het komt mij
voor, dat ik voetstappen op den trap hoor.
Eensklaps slaakte het kind een blijden
kreet, en liep naar zijne moeder, zeggende:
Daar zijn zij!
Mevrouw de Tréseguidy zag inderdaad een
groep schaduwen, die haastig Ploüerneck na
derden.
Zij zijn het; wij kunnen hen dus waar
schuwen! riep zij.
Raoul, die bij de deur gebleven was, uitte een
tweeden kreet, maar waarvan de uitdrukking
ditmaal vol ontzetting was.
Men komt naar boven! men komt naar
boven! men komt hier heen!
{Wordt vervolgd
