NIEUWE
No. 418.
Donderdag 30 September 1880,
5e Jaargang.
Onze tijden, onze zeden.
BUITENLAND.
BINNENLAND,
Engeland.
Frankrijk.
Itali
Turkijë.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AG-ITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
't Is herfst. Men beweert dat de gekste
dingen geschieden omstreeks den tijd dat
de bladeren van de boomen vallen. Doch
we dienen te erkennen dat er ook veel
dwaze zaken des zomers worden gedaan.
Zoo was het b. v. nog erg mooi weer,
toen de staatspastoor de heer Sterba te
Leschnitz in de courant annonceerde dat
er bij hem gelegenheid bestond te trouwen
voor die paren die iu de Katholieke Kerk
niet getrouwd kunnen worden. De Minister
van Eeredienst in Pruisen, die, niettegen
staande ziine conservatieve en kerkelijke
gezindheid, een vriend en vereerder is van
de heeren staatspriesters, zal toch zeker bij
het lezen dezer advertentie gelachen hebben;
want als die arme staatspastoors hunne
affaire bij wijze van reclame of annonce
moeten aanbevelen of als kwakzalvers op
de markt hunne diensten moeten uitba
zuinen dan moet het met hunne zaak al
bijster treurig geschapen staan. Ofschoon
wij de handelwijze van den heer Sterba
afkeuren, duiden wij ze hem niet ten
kwade. Wij meenen zelfs grondige redenen
te hebben er ons over te verheugen, om
dat zij het staatspriestersehap in het wer
kelijk wezen, in het ware licht plaatst.
Als er werkelijk nog menschen gevonden
worden die den zegen van zulk een man
veslangen, waarom zou hij er dan de leges
niet voor mogen ontvangen? De staats
pastoor Sterba heeft veel overeenkomst met
den smid van Gretna-Green (in den roman
van dien naam) die, als waarnemend bur
gemeester op een dorp aan de Schotsche
grenzen iedereen iu het huwelijk verbond,
die goed betaalde. Jammer dat de naam
van den heer Constautijn Sterba in de
Duitsche romans niet vereeuwigd kan wor
den als die van den smid van Gretna-
Green in de Erigelsche; want hoe gaarne
de Pruisische Minister van Eeredienst de
staatsgeestelijken ook mag lijden, zoo zal
hij toch nooit de wet op het burgerlijk
huwelijk, ten hunnen believe veranderen.
Jammer voor den heer Sterba dat die wet
zoo veel formaliteiten vereischt reeds vóór
he*, huwelijk, zooals b. v. de toestemming
der ouders tot op zekeren leeftijd van
FEUILLETON.
EEN SNUIFJE.
Vervolg.
Op dit oogenblik is uw neus derhalve van mij
afhankelijk; wanneer ik u dus een Frederik
vr: laak ik geen misbruik van mijne positie
i^nadeele; integendeel, ik maak er een
Cfehruik van.
ijne ziel, dat zal ik voor de aardigheid
eten doen, zeide Van Aremberg
"ne snuifdoos
t, ging de
ers in de
bisten
ik
,e
bruid en bruidegom. En op jeugdige paar
tjes is toch eigenlijk de affaire van dea hoer
Sterba gebaseerd.
Voor dat de groene bladeren van de
boomen zijn gevallen heeft ook een Duitsch
staatsman een domme streek begaan, 't Is
nog zoo lang niet geleden dat komedian
ten en tooneelspelers niet in aanzien waren,
thans verkeeren ze bijna ten hove. Eene
gevierde actrice of danseres verdient soms
op één avond meer dan een burgerman in
een of twee jaren. Nu, wij hebben er niets
tegen dat men die heeren en dames met
goud en zilver overlaadt, maar wij keuren
het bepaald en ten strengste af dat zij be
handeld worden als moderne Dalai-Lamas,
zooals, gelijk bekend is, de goden in Tibet
heeten. Toen Sarah Bernhardt onlangs in
Amsterdam verscheen, werd zij met meer
dan vorstelijke eerbewijzen ontvangen en
er was een druktealsof de keizer van
Rusland zich vertoonde. Eu toen, niet laug
geleden, in Berlijn de vermaarde danseres
Grantzow stierf, heerschte er in die stad
eene droefheid alsof een lid vau de keizer
lijk-koninklijke familie het tijdelijke met
het eeuwige had verwisseld. Zij die den
meesten ijver voor deze dolzinnige ver
eering van actrices en danseressen aan den
dag leggen zijn in Duitschland voorname
lijk de rijk geworden Israëlieten, de offi
cieren en de diplomaten. In Weenen is een
Belgisch diplomaat met eene actrice ge
huwd, die als gravin, ook thans nog de
rol der onzedige keizerin Messalina iu een
onzedig stuk zeer onzedig speelt.
Zoo heeft onlangs te Kopenhagen de Prui
sische afgezant. Baron Magnus, zic.h ook
al schuldig gemaakt aan dwaze actrice-
vereering. Zoo als men weet woont er in
Parijs eene zeer magere tragédienne, van
Semitisch ras, Sarah Bernhardt genaamd,
die zeer geestig moet zijn, veel roem bezit
en overal waar zij verschijnt als 't ware
vergood wordt. Uit ijverzucht en verwaand
heid verliet zij het theater waaraan zij
verbonden was, maakte eene kunst
reis en kwam zoo te Kopenhagen. Zij is
eene hartstochtelijk vaderlandslievende
Franpaise; dit weerhield echter den Duit-
schen ambassadeur niet haar het hof te
maken; volgens eenige ooggetuigen heeft
Waagt gij ze in één keer?
In één keer.
Het spel nam een aanvang en de ridder won.
Hij nam aanstonds de drie vierden en waagde
een nieuwen Erederik, dien hij verloor; daarna
waagde hij er twee, en hij kreeg het dubbel,
van hetgeen hij zoo even verloren had, terug.
Dezelfde kansen werden vernieuwd in de volgende
slagen, die somtijds ongelukkig, doch meest
gunstig uitvielen. De ridder volgde iederen zet
met eene gejaagde nieuwsgierigheid, die men
voor eene gretigheid naar het spel zoude kunnen
gehouden hebben; maar eindelijk telde hij de
Erederiks die voor hem lagen, vereenigde
ze in eene rol, en stond op: hij had zijne
1200 thalers! Spoedig verliet hij de zaal, die van
verwenschingen, van geraas en getier en van
vreugdekreten weergalmde. Weldra bereikte hij
de straat, vervolgens de wijk, vvaar hij woonde.
De nacht was reeds aangebroken; de ridder,
'ie niet vreesde gezien te worden, had de slippen
zijn kleed opgevat, om beter door het sliik,
assen en beken, die de voorstad doorsneden,
hij zelfs een knieval voor zijne magere
godin gedaan. Zeker is het dat hij op een
feest-avond een toost dronk op»desehoone
dochter van het schoone Frankrijk, dat wij
allen liefhebbeu!Toen riep Hare Mager
heid den Duitschen afgezant toe: gij meent
immers geheel Frankrijk?dat wil zeg
gen met Elzas-Lotharingen. De ambassa
deur stond eerst verbluft over dit ijskoude
stortbad, hij maakte een buiging en ver
liet de zaal. Het gevolg daarvan was dat
hij een verlof kreeg, dat wil zeggen een
bedekt ontslag, want de man was in Ko
penhagen onmogelijk geworden. De mo
raal van deze geschiedenis is: eene actrice
kan zelfs aan diplomaten 't ontslag geven.
De gebeurtenis kan ons doen lachen,
maar zij heeft ook hare ernstige zijde. In
den tegenwoordigen tijd wordt er bijna over
al komedie gespeeld. De acteurs op het
tooneel zouden niet zoo gevierd en ge
troeteld worden, als er vóór het tooneel
niet zooveel komedianten waren, die in de
wereld evenveel hocus-pocus maken als de
goochelaars achter de lampen. Onder deze
komedianten rekenen wij allereerst den
heer Leo Gambetta, de Fransche dictator
op den achtergrond, die prachtig weet te
ageeren op het politiek wereld-tooneel.
Prins von Bismarck heeft dezen man dik
wijls onder zijne bescherming genomen,
maar hij heeft daarbij dan zeker met den
»ouden Frits« gedacht: men moet met zulk
gespuis weten om te gaan.« Dat neemt
echter niet weg dat Europa thans in zorg
en angst verkeert, wanneer deze onbe
schaamde parvenu met den vinger dreigt.
Nog een ander staaltje van hedendaag-
sche moraal is meldenswaardig, al ware
het slechts om den onzin die het bevat. In
Fulda is een ritmeester doodgeschoten.
Waarom? om niets. Een luitenant meende
dat de ritmeester hem in zijne eer had
gekrenkt; zijn vermoeden rustte echter op
op eene dwaling. De ritmeester had een
voudig de zaak op te helderen, dan zou
alles in orde zijn. Maar omdat de uitda
ging reeds was geschied, beschouwde hij
het als een plicht van eer, geen woord te
uiten en zich door het pistool der dwaling
te laten doodschieten. Hij bewees zijn#
onschuld in een brief dien men in zijne
te kunnen loopen. Zijn hart klopte geweldig bij
de gedachte aan het geluk van Aloysius, en hij
was bijna buiten adem, zoowel van vreugde als
van het loopen. Hij klom de drie bordessen op,
en kwam aan de deur van Aloysius: zij was ge
sloten. Hij klom weder af naar zijne kamer, ho
pende dat de jongman er sedert zijn vertrek,
zoude gebleven zijn, maar niemand was er in.
Toen ging hij naar de waardin, om te weten waar
Vloysius zich ophield, toen hij een briefje bemerkte
dat op zijn lessenaar lag. Hij nam het, zag het
geschrift, dat hem onbekend was en opende
het.
Het was geteekeud „Barker" en bevatte slechts de
volgende regels:
„Gij hebt mij gezegd te hoopen, maar ik heb
„de kracht niet; God-zelf heeft mij verlaten. Ik
„kan mijne moeder of zuster niet helpen, ik hel»
„den moed niet het gezicht harer smarten te ver
dragen. Vaarwel dan, gij die medelijden met
«mij gehad lebt, gij die mij geholpen zoudt
„hebben, indien uwe beurs aan den goeden uil
„ware gelijk geweest- V "io-h'.j1
woning vond. Dat is het begrip van eer
van eene groote menschenklasse, het ge-
heele korps officieren in Duitschlaud. Voor
zulke hersenschimmen offert men het leven,
dat aan de familie en aan het vaderland
is gewijd.
O tijden, o zeden!
Een bericht uit Galway meldt dat Lord Mounl-
morris, een Iersche grondeigenaar, eergisteren
vermoord is. Hij lag met zijn pachters overhoop
Het vermoorden van Lord Mountmorris veroor
zaakt groote ontsteltenis in Ierland. Men gelooft
dat de Regeering strenge maatregelen nemen zal
om agrarische misdaden te onderdrukken.
Den 9n, lOn en lln October zullen te
Compiègne groote feestelijkheden plaats hebben
ter gelegenheid van de onthulling van het stand
beeld van Jeanne d' Arc. In deze dagen van
bloeiend radicalisme in Frankrijk verdient het
vermelding, dat het eerevoorzitterschap bij deze
plechtigheid door den prefect van het departement
den Oise bekleed zal worden
Le Figaro beweert dat al Je congregatiën tu
uitzondering van een misschien, zonder verande
ring zullen blijven tot het tijdschip van den
terugkeer der Kamers.
Men verzekert, zegt Fanfulla, dat de Italiaan-
sche Regeering stappen dóet bij het Vaticaan,
om den Paus te bewegen, op krachtige wijze Italië
te ondersteunen in zijn streven om niet toe te
laten, de bescherming van de Christenen in het
Oosten uitsluitend aan Frankrijk zou worden
overgelaten.
Graaf llatzfeld heeft, na een onderhoud, dat
vier uren duurde, met den Sultan, te vergeefs
getracht dezen te bewegen tot de vreedzame
overgrave van Dulcigno. Dc Sultan verklaard^
ten slotte aan den diplomaat dat hij aan de
gebeurtenissen haar loop zou laten onder de
verantwoordelijkheid van Europa.
Venloo, 27 September. Door den goederen
trein, die gisteren ten 4 ure van hier vertrok,
is bij Maastricht een lijnopzichter overreden.
Armen en beenen werden hem als van het lichaam
„den menschen te gelijken. Zij beschermt slechts
„de gelukkigen." Barker.
Deze brief deed den ridder schrikken; hij kondigde
een noodlottig besluit aan, en misschien te
laat om het te voorkomen. Hij liep naar de
waardin, die op de onderste verdieping woonde,
en vroeg haar, of zij Aloysius ni»t gezien had:
de jodin verzekerde dat hij niet was uitgegaan
en De Roquincourt haastte zich weder naar boven
te klimmen. De deur van binnen gesloten, bood
hem weinig wederstand; maar nauwelijks had hij ze
open, of hij bleef verschrikt, als aan den grond vast
genageld, staan; de jonge Duitscher lag op den
vloer met het hoofd in eene zijner handen, ter
wijl een komloor met gloeiende houtskolen aan
zijne voeten stond.
De ridder hief hem aanstonds op, bracht hem
buiten, bovem aan den trap waar de jodin zich
reeds bevond. Gelukkig was de jongeling nog niet
geheel en al gestikt; door de zorg van beiden
kwam hij weldra weder bij.
Wordt vervolg
