NIEUW-E
Donderdag 21 October 1880.
5e Jaargang.
Het Britsclie stiefkind.
t\o. 424.
in
griffe*.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 0,85
Buiten Haarlem franco per postI,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS IiAUfiEÏ.
De moord gepleegd op een der Engel-
■che landlordsdie in Ierland bezitters van
uitgestrekte goederen zijn, als potentaten
over de arme pachters heerschen en door
hunne gruwelijke handelingen zich den bit-
tersten haat op den hals halen, heeft op
nieuw de aandacht van Europa opgewekt
ten aanzien van het arme eiland en zijne
ongelukkige bewoners, die in den nacht der
wanhoop leven en die geen geduldig en
aandachtig oor voor hun smeeken en vra
gen vinden.
Engelsche dagbladen schreven fulminee-
rende artikelen over de Iersche moorde
naarsbendeen verlangen strenge maatre
gelen om den dood van den door zijne
pachters vermoorden lord Mounthmorris te
wreken; doch geen enkel blad schrijft een
woord van verontschuldiging voor den ver-
schrikkelijken toestand in Ierland, geen
enkel blad constateert dat Tartuffe Enge
land door zijne wreede handelingen, zulke
afgrijselijke gebeurtenissen als deze nieuwe
agrarische moord in Galway, zelf in 't aan-
zjjn heeft gebracht. Wel openbaren de dag
bladen ellenlange berichten uit Ierland
het land van den hongersnood, doch nooit
wordt de vraag behandelt hoe men de arme
Ieren kan helpen; men hoort slechts het
alternatief: of de kreet van wanhoop van
een verdrukt, uitgehongerd en geplunderd
volk, met buitengewone dwangmaatregelen
moet gesmoord worden of dat de gewone
middelen van geweld voldoende zijn. Door
de ware berichten uit Ierland te publicee-
ren kon het Engelsche volk wellicht er toe
komen partij te kiezen voor de verdrukte
broeders op het ongelukkige eiland. Daarom
worden alle overtredingen langs den tele-
grafischen weg, der wereld verkondigd. De
jjselijkste en akeligste sprookjes worden uit
gedacht en elke moordaanslag wordt haar
fijn uitgebazuinduitsluitend met het doel
om tot nog strengere maatregelen, tot ruwer
FEUILLETON.
De geheimzinnige doodkist.
Uit de herinneringe* van een Amerikaanschen stations-chef.
Vervolg «n slot.
Ik gevoelde maar al te goed dat er iets bizon-
ders moest gebeuren. Onwillekeurig nam ik mijn
oud pistool uit de kast, dat ofschoon ongeladen
en verroest, mij toch goede diensten zou kunnen
bewijzen. Ik overtuigde mij dat alle deuren en
vensters goed gesloten waren en maakte de deur
open die uit mijn vertrek toegang gaf tot de goe
deren-loods, ten einde de doodkist goed in 't oog
te kunnen houden. Vervolgens plaatste ik mij aan
het telegraaftoestel en vroeg aan alle stations van
de lijn of zij een telegram aan mij hadden af
gezonden. Alle antwoordden: „Neen."
't Kon zijn dat ik verkeerd gehoord had. Ik
gir.g wederom bij het vuur zitten en hield mijn
blik op de onheilspellende doodkist, toen het
toestel op nieuw tot drie malen toe de waar
schuwing seinde„let op de lijkkist." Ik besloot
nu de nacht wakend door te brengen en begaf
mij geheel gekleed naar bed. De storm was tot
bedaren gekomen, 't werd stil in mijn vertrek. De
klok sloeg middernacht. Alles was rustig. De lamp
in de loods brandde en voortdurend waren mijne
blikken op de lijkkist gevestigd.
Nog eenmaal werd de stilte in mijne omge
geweld te kunneu overgaan. Dezelfde pers
echter houdt het diepste stilzwijgen ten op
zichte van de talrijke daden van ruwheid
en brutaliteit, welke eenige schatrijke En
gelsche lords op millioenen arme landbou
wers uitoefenenhet loon wordt den armen
werkman onthouden, duizenden en duizen
den weten niet wat zij zullen eten of waar
mee zij zich zullen kleedenzij bezitten
geen dak, geen eigen haard, niets is er
wat zij hun eigendom kunnen noemen. Da
gelijks jaar in, jaar uit plegen de
Engelsche grondbezitters op de arme Ieren,
misdaden, hemeltergende wanbedrijven, maar
in gansch Londen vindt men niet één blad,
dat eerlijk genoeg is, deze misdaden te
brandmerken.
Het tegenwoordige hoofd der regeering
in Engeland, de dilettant-houthakker Glad-
tone, heeft, toen hij nog niet tot de mi-
nisteriëele waardigheid was opgeklommen
en tegen het Tory-Kabinet ageerde, de
meetings in 't aanzijn geroepen, welke de
afschuwlijkste berichten over gewaande gru
welen der Turken tegen de Bulgaren tot
onderwerp van bespreking hadden. Maar
nooit waren de Turken zoo ruw en wreed
tegen de onderworpen Bulgaren, als de
Engelschen sinds den tijd van Cromwell
tegen de Ieren waren en ten dage nog zijn.
Alle ruwheid en wreedheid van wilde en
heidensche veroveraars worden overtroffen
door de handelingen der Engelschen in Ier
land. In dit opzicht is hun gedrag analoog
aan dat der Russen in Polen. De Russen
in Polen, de Engelschen in Ierland wed
ijveren in brutaliteit, in onderdrukking en
afpersing hunner ongelukkige natuurge
noten.
Wij uiten geen algemeene klachten; er
staan ons cijfers ten dienste om onze be
schuldigingen te staven en te bewijzen.
Van de gruwelijke onderdrukking der Ieren
tot aan hunne emancipatie door O'Connell,
behoeven we niet te spreken, de geschie
denis heeft met metalen stift de daden van
ving afgebroken door bet telegraaftoestel en ten
derde male klonk het: „let op de lijkkist." Ik
behield Goddank mijne bedaardheid. Na eenige
oogenblikken meende ik in de richting der kist
eenig gedruisch te hooren alsof iemand bezig was
eene schroef uit een scharnier te draaien. Mijn
hart klopteik luisterde en toen het gedruisch
bleef aanhouden, stond ik langzaam op, nam het
pistool in mijne hand en ging zachtjes naar de
kist. Ik hoorde duidelijk dat er een grendel ver
schoven werd en eindelijk ging het deksel lang
zaam omhoog, 't Werd mij angstig te moede, 't
Was een vreeselijk gezicht. In mijne benauwd
heid wierp ik mij op de doodkist; wie of wat er
in was, mocht er niet uit ontsnappen, en terwijl
ik door mijne lichaamszwaarte het deksel neder-
drukte hoorde ik een smartelijken kreet.
Thans was het mij duidelijk dat ik ten minste
niet met een spook te doen had. Met geweld
trachtte hij die in de kist was, het deksel op te
lichten, 't Ontbrak hem echter aan de noodige
kracht. Ik bleef zitten en greep een stuk touw
dat ik, gelukkigerwijze, kon bereiken, trok dit
door de hengsels der kist over het deksel en be
vestigde het met een sterigen knoop. Vervolgens
nam ik hamer en spijkers en vernagelde de kist,
ondanks het smeeken van mijn gevangene, 'k Be
hoef zeker niet te zeggen dat er geen spijkers
gespaard werden. Toen spoedde ik mij naar het
telegraaf-toestel, gaf het alarm-sein en vroeg een
barbaarschheid vereeuwigd, die de brutale
Eugelschman in Ierland heeft uitgeoefend.
Wij herinneren hier slechts aan de ver
beurdverklaring van den grond, die feite
lijk in het wettige bezit der Iersche in
boorlingen was, doch die tegen wet en
recht in, door enkele Engelsche familiën
werd in bezit genomen. De twintig rnil-
lioen acres (tien millioen hectaren) pro
ductief land in Ierland, zijn het eigendom
van slechts 19.288 Engelseheu; de geheele
Iersche bevolking van 5.800.000 zielen, is
van 't bezit uitgesloten. Doch zelfs onder
die 19.288 personen is het land zeer onge
lijk verdeeld, waardoor 742 personen, bijna
de helft, dus tien millioen acres, in eigen
dom hebben; 13 personen (zegge: dertien)
bezitten meer dan het twintigste gedeelte
van het productieve land, namelijk 1.164.000
acres.
En hoe worden deze eigendommen geëx
ploiteerd? De bezitters verteren hunne ren
ten niet in het land, maar zij verspillen
en verkwisten hun geld in Engeland of op
het vasteland; zij zelf beheeren hunne
goederen niet, maar zij verpachten ze en
daardoor zijn zij de bloedzuigers van de
Iersche pachtersfamiliën. Om zoo veel
mogelijk winst te verkrijgen, wordt het
land slechts in kleine stukken verhuurd.
Kleine pachters betalen meer rente, omdat
in de pachtpenningen ook reeds het werk
loon zit. In de meeste gevallen is de pacht
prijs zoo hoog, dat de arme boeren in
vruchtbare jaren met de grootste inspan
ning moeten werken, ten einde den pacht
prijs te kunnen betalen. In slechte jaren,
zooals wij die in den laatsten tijd beleven,
hebben de landbouwers moeite genoeg om
van de opbrengst van het kleine stukje
grond hun leven te rekken; de rente kan
dus onmogelijk betaald worden en de ach-
terstalligen in d6 voldoening van de pacht
penningen worden dan eenvoudig door de
rijke Engelsche landlords uit de pacht
hoeven verjaagd. Zonder levensmiddelen,
extra-trein met de noodige manschappen, want
ik was zeker dat mijne nachtelijke avonturen nog
niet geëindigd waren. Ik blies mijne lamp uit en
wapende mij met een ijzeren stok. „Extra-trein
afgezonden," seinde men, en ik wachtte thans de
dingen die komen zouden met kalmte af.
Nauwelijks waren er tien minuten verloopen,
toen ik voetstappen hoorde. Er bleef iemand voor
de deur staan, vervolgens werd er zachtjes ge
klopt. Ik gaf geen antwoord. „Michelriep eene
stem en toen alles rustig bleef, klopte de nachte
lijke bezoeker iets luider. Ik bleef nog steeds
stil. Plotseling hoorde ik een fiinken bijlslag tegen
de deur; nog een slag en de ongeduldige indrin
ger had eene opening gemaakt, groot genoeg om
er met den arm door te komen. Zijne hand greep
naar de deurgrendel. Op dit oogenblik echter
vatte ik zijn arm en nu ontstond er een ver
schrikkelijk wringen. Met alle geweld trachtte de
indringer zijn arm los te maken, ik hield hem
echter stevig vast. Nadat wij op deze wijze onze
krachten ruim een half uur hadden gemeten,
hoorde ik het gefluit van den extra-trein. De
dief deed nog eene laatste poging om zich los
te wringen, doch te vergeefs. Ofschoon zijne krach
ten, door den angst toenamen, zoo gaf de hoop
mij toch nieuwen moed. Ik liet hem niet los. De
trein kwam binnen. De manschappen naderden.
„Daar is hij!" riepen eenige stemmen en ik voe
dat mijn gevangene door het trein-person
zouder geld, zouder dak worden duizenden
huisgezinnen aan de grootste ellende prijs
gegeven, terwijl de eigenaars zich in weelde
en overvloed baden.
Zeggen wij te veel wanneer wij beweren
dat dergelijke toestanden de wraak van den
Hemel roepen
En wat hebben Regeering en Parlement
gedaan om zulke ellende uit den weg te
ruimen, zulke hemeltergende afpersingen te
voorkomen, zulke misbruiken onmogelijk
te maken? Niets.
In 1870 werd er wel eene wet uitge
vaardigd die den eigenaar tot betaling eener
kleine som verplichtte, wanneer hij den
pachter, niettegenstaande deze aan zijne ver
plichtingen voldeed, wegjoeg; ook had als
dan de pachter aanspraak op schadeloos
stelling voor grondverbetering. Doch de
wet bleef een doode letter, omdat juist sinds
1870, ten gevolge van achtereenvolgende
ongunstige oogstjaren, de ijverigste pachters
zelden in staat waren aan al hunne ver
plichtingen te voldoen. Yoorts loochenden
de landlords steeds de grondverbeteringen
en bedreigden eventueel met een proces,
waardoor zij altijd in 't voordeel waren,
omdat de boeren natuurlijk te arm zijn om
de kosten van advokaat en proces te kun
nen betalen.
Voor Ierland kan slechts het teruggeven
van den grond aan de Ieren als een af
doend redmiddel werken. De wederrechte
lijke overweldiging, die thans reeds drie
eeuwen duurt, moet vergoed worden. Wij
denken daarbij niet aan een plotselingen
of gewelddadigen maatregel, maar aan eene
regeling, zooals die in Duitschlaud, in Oos
tenrijk en zelfs in Rusland plaats heeft
gehad. De eischen zijn van zulk een na
tuurlijken aard, dat het bijna onmogelijk is
er zich aan te onttrekken. Nochtans komt
het den brutalen Engelschman, die zoo be
zorgd is voor Bulgaren en Kanibalen, niet
in den zin slechts een minimum dezer recht
matige eischen toe te staan. Zij zijn in
gegrepen. „Doe openriep mijn collega van het
naaste station.
Ik liet thans de hand los en opende de deur.
De struikroover lag reeds gebonden op den grond.
De spoorweg-beambten kwamen binnen en waren
zeer verblijd dat zij nog bij tijds waren aange
komen. „'t Is een goede vangst," zeiden zij, „dat
geeft 500 dollars." „Ge hebt echter nog niet
alles," antwoordde ik, „ik heb nog een gevangene."
„Waar is hij?" riep men van alle kanten. Ik
wees op de doodkist en vertelde het voorge
vallene.
Thans gingen wij er toe over den inhoud van
de kist nader te onderzoeken.
Eindelijk was het deksel los en voor dat het
gewaande lijk tijd had op te staan om van den
revolver gebruik te maken die het in de hand
hield, was het moordwapen in ons bezit. Uit d
kist kwam een der gevaarlijkste struikroove*
Michigan te voorschijn, op wiens ho
van 1000 dollars was uitgeloo
door hem en zijn metgezel
daarenboven ontving ;l
toen ik hem de 1
aanzienlijk fr
ik teven.
