NIEUWE No. 449. Zondag 16 Januari 1881. Ge Jaargang. De becldstormers van onzen tijd. BUITENLAND. België. Engeland. In een telegram uit Durban aan de Times wordt het aantal Boeren onder de wapens geschat op 7000 waarvan er 2000 heeten te dienen uit dwang. Frankrijk. HMMEmHI MOT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor HaarlemJ 0,85 Buiten Haarlem franco per post1, Afzonderlijke Nummers0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUEEAÏÏ: St. Jansstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIÈN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. Uitgevers KÜPPERS LAUEEÏ. De gebeurtenissen van het jaar 1566 toen in Antwerpen, Geut, Mechelen, Breda, s Hertogenbosch, Bergen-op-Zoom en in andere steden de kostbaarste schatten der Christelijke kunst het offer werden van de vernielingszucht eener razende, opge zweepte menigte, zijn ongetwijfeld nog van grooten invloed geweest op de feiten die, kort geleden, te Parijs hebben plaats ge had. Op bevel namelijk van eenige despo ten, die in de stad der moderne bescha- ving bij uitnemendheid, God betere het, de eerste viool spelen en met gulhartige toestemming van den radicalen gemeen teraad van de hoofdstad der Fransche Re publiek, zjjn alle kruisbeelden en andere religieuse voorwerpen uit de openbare scho len verwijderd, gedeeltelijk verbrijzeld, op «en kar geladen en God weet waarheen gebracht. De Senaat heeft, wel is waar zijn leedwezen betuigd over deze gebeur tenis, doch er wordt niets gedaan, niets in het werk gesteld om deze acte van zeld zame brutaliteit te vergoelijken. In vroe- geren tijd zeiden de huichelachtige beeld stormer»: »Niet aan God verklaren wij den oorlog; wij eei-biedigen zelfs den gods dienst, zijn cultus en zijne moraal; wij be strijden slechts de invoering van de poli tiek in het geloof! Deze leugens kwamen al zeer spoedig aan het daglicht. Welke politiek toch beoefenden die onschuldige crucifixen aan de wanden der schoolloka len, die thans vernield zijn? De wet van 1850 en deze is nog inderdaad van kracht die duidelijk sprpekt van ver plicht godsdienst-ouderwijs, is dus als 't ware vervallen verklaard door de roode mannen van 't stedelijk bestuur der Fran sche hoofdstad, en de mannen van geweld en gezag verbrijzelen, als dieven in den nacht, het kruisbeeld öm het daarna op de mestvaalt te werpen, het geheiligde zin nebeeld, voor hetwelk millioenen menschen de knieën buigen en dat achttienhonderd jaren der humaniteit in zich bevat! En onder welk voorwendsel neemt men het kruisbeeld uit de school? In naam van den eerbied, dien zij voor de vrijheid van het geweten koesteren! Z. D. H. de Aartsbis schap van Parijs zeiae onlangs met eene ironie, waaruit zijne zielesmart duidelijk sprak; »zy willen de vrijheid van het get FE U1LLE TON. DE SLUIPMOORD. Vervolg.) Het gelaat van den ongelukkige had de doods- ur aangenomende wijd geopende oogen wa ren op den door dampen bewolkten hemel ge vestigd, alsof zij daar bovsn hulp zochten, of wel een aanklacht wilden doen kennen. Op eenmaal bewoog zich het donkere boschje «n een man, van een krachtiger, lichaamsbouw trad er uit te voorschijn; schuw zwierden zijn blikken in het rond. Deze mensch was ic vellen gekleedop zijn hoofd droeg hij een muts uit de huid van een vos gesneden0p zijn bleek, sterk geteekend ge laat vertoonden zich al die snoode hartstochten, al die bevredigde wraak, trotschheid en hoon, vereenigd met die schuwheid, die den misdadi ger na een begane misdaad overvalt; terwijl de buks, waarmede hij het doodend lood dooi de borst van den braven grijsaard gejaagd had, in zijne hand als bestorven was. Zacht, en elk gerucht vermijdende, als ware hij bevreesd, den doode te wekken, sloop hij naar het lijk, boog zich, daar het rondom hem stil Weef, met woeste blijdschap neder over het ver stijfde aangezicht van den ongelukkige, op het- *Gk de angst des doods de trekken van zacht- weten der kleine kinderen garandeeren en zij schenden op de meest honende en sma delijke wijze de vrijheid des geweteus en der familie-vaders.* Dat zijn ware woorden, en zij die thans het Christusbeeld verwijderen, zullen het spoedig door eenige afschuwe lijke gipsbeelden der Republiek, door breek bare caricaturen eener zeer brooze zaak vervangen. De Katholieken zijn kalm in hunne verontwaardiging, want zij zijn er zeker van, dat zij niet lang behoeven te wachten tot de onsterfelijke Gekruisigde zich verheft hoven de ellendige stukken gips door de misdadige hand der Fransche re volutie-mannen geplaatst. Juist nu, tegen over de theoriën, welke dagelijks de massa verlagen en vernederen, zou het verstan dig geweest zijn aan de verdierlijkte meusch- heid den oorsprong, de natuur en de be stemming der ziel te toonen. Juist nu zou men zich kunnen laten inspireeren door de voorbeelden der eenmaal zoo machtige Re publiek, het schoone Venetië, die ons op alle kunstgewrochten toont, hoede Dogen, de Senatoren en de verschillende vertegen woordigers der rijke en machtige Republiek knielden voor liet Kruis. Doch neen, men wil niet hooren, men wil niet zien en meri zal als godslastering naar het Christus beeld de apostrophe van het moderne on geloof slingeren: »uw roem is dood, O Christus, en uw lichaam op het ebben houten Kruis is tot stof vergaan!* Doch juist degene, die op deze wijze het scepticisme van ziju geslacht schilderde, de van zijne betoovering verloste, uit zijne be dwelming ontwaakte dichter de Rolla, voegde er uit den grond zijner melauko- liek gestelde ziel bij: »Ach! dat het toch slechts aan het geloovig kind van dit tijd perk zonder geloof, vergund worde, dit stof te kussen, en te weenen op deze koude aarde, die door uwen dood, o Verlosser en Zaligmaker herleefde, en zonder U onge twijfeld sterven zal.Doch, daar het kruis eene ergernis in uwe oogen is en uwe blikken beleedigt, zijt dan consequent en logisch, gij geweldenaars en volksbe dervers; vernietig dan overal het kruisbeeld, begin met het eenvoudige houten kruis dat op de wegen langs de velden staat, tot het prachtig vergulde embleem dat op de to rens der godshuizen glinstert. Het is overal hetzelfde, het predikt overal hetzelfde offer, dezelfde deugden, dezelfde hoop. Gij wilt geen kruisbeelden meer? Het zij 'zoo! Ruk moedigheid en menschenliefde nog niet geheel had uitgewischt. Midden door het hart, bromde de sluip moordenaar, een voortreffelijk schotHet is door en door gegaan, ging hij helach lachend voort, toen hij het lichaam aan den linkerschouder ophief en aldaar het doordringen van den kogel gewaar werd, het lood zal mij niet verraden thans ter zake; nu het geld, oude knaap! Na deze, gedeeltelijk honende, gedeeltelijk gruwzame woorden te hebben uitgebraakt, door zocht de ellendeling de zakken van zijn slachtof fer, om het geld, hetwelk hij daarin, dacht te vinden, er uit te nemen. De roover had na melijk in de stad vernomen, dat Smithfield een zekere som met zich naar huis had genomen,dan, zijn zoeken was te vergeefs. Ontembare woede kleurde nu zijn vaal grlaat, en hij doorzocht al angstiger en ijveriger het gewaad van den doode. Hel en fiuivel! riep hij eindelijk, knarstte op de tanden en stampte woedend op den grond. Om niet dus, ging hij voort, iemand het leven benomenhet is echter niet mogelijk, het geld moet er zijn! En nu begon hij op nieuw zijn ijzingwekkenden arbeid en doorzocht andermaal de kleederen des vermoordendoch al zijne moeite bféef vruchte loos, en ten laatste afgemat zette hij zich op een omgevallen boomstam peinzend neder. Het den- het weg uit de gerechtshoven, waar het als symbool geldt van eene hoog verheven gerechtigheid. Verwijder het uit de Kamer van koophandel en zegt aan den handels stand, aan de kooplieden dat zij voortaan van een hooger, onzichtbaar Gerechtshof niets meer te vreezen hebben! Dat is ech ter nog niet genoeg. Gjj moet ook de plechtige formule van de hoofden der ge zworenen afschaffen, welke zij tot dusverre in tegenwoordigheid van het kruisbeeld met opgeheven hand uitspraken. »Ik zweer Werp het uit de cellen der misdadigers en uit de hand van den priester die het tee- ken des Verlossers, den delinquent als troost, tot kussen en ter omhelzing reikt, 'tls nog niet genoeg. Gij moet alle mu seums reinigen van deze heelden, die u hinderlijk zijn, die u walgen. Het Chris tusbeeld glinstert daar in een verderf aan brengend licht, in eene misleidende majes teit. Haal de witkwast over al die mees terstukken, waar de Christelijke kunst in een onvergelijkelijken glans zegepraalt over de kunst der Grieken. Ach! gij gevoelt het niet gelijk een Fiesole, een vrome Ange- lico, die voor hun doek staande, hunne penseelen tot voltooiing van hun werk niet konden aanvatten, zonder vooraf tranen in hunne oogen gevoeld te hebben. Gij zijt uit de school van Renan, die het Chris tendom verweet: »in de plaats der schoon heid van het menschelijk lichaam, een beeld van een met vier nagels doorboorden mis dadiger gesteld te hebben.* Neen, dan hebben we meer op met een de Lamartine, de stichter der Republiek van 48, die het kruisbeeld op de lippen eener stervende moe der legde en voor het sterfbed de woorden sprak: »Dit is de gedachtenis, dit is de hoop.* Dan gevoelen we meer eerbied voor een ander Republikein, Lamoricière, die voor zijn dood het kruisbeeld aan de horst drukte. We hebben zelfs nog meer op met een Victor Hugo die misschien zal hij zelf 't zich niet meer herrinneren in ds voorrede van zijn Cromwell schreef: »de lier heeft slechts drie snaren: God, de ziel en de schepping.* Wij waardeeren, 't zij ten slotte gezegd, een ander groot vrijzin nig man, Lacordaire, die eens ouder de verheven gewelven van de Nötre-Dame te Parijs met kracht van stem openlijk uit riep: »hoe beklagenswaardig zijn de man nen der politiek, die niet naar boven zien doch die zich sterk genoeg wanen ken echter baatte hem niet; liet geld was niet te vinden, en de vrees, hier bij het lijk over vallen en gevangen te worden genomen, maakte spoedig een einde aan de woede, die hem bij het mislukken zijner gruweldaad had aangetast, en gebood hem, op zijne veiligheid bedacht te zijn; hij stond dus op, wierp nog eenmaal een blik op het doode lichaam, nam de buks van den grond, schoot haar in de lucht af, en lag haar vervolgens naast den gedooden Smithfield neder. De kogel is door en door gegaan, deze kan mij dus niet verrader., en de oude kan door een ongelukkig toeval zich doogeschoten hebben rede neerde de ellendeling in zich zeiven. Het zoude toch te erg zijn, mompelde hij voort, wanneer ik voor dezen dommen streek, die mij geen dollar in den zak bracht, moest gehangen wordeh. Nu wierp hij zijn geweer over den schouder en sloop het boschje weder in, alwaar hij zijn paard aan den stam van een boom gebonden had. Een geduchte vloek uitstootende, steeg hij op, en daar de avond reeds gevallen was, joeg hij in vollen draf voort, ten einde zoo spoedig mogelijk een herberg te bereiken, en ieder spoor van verden king van zich te verwijderen. Het eerste gehucht, dat hij bereikte, was de hoeve van Mansfield? Een knecht leidde juist een vermoeid paard in den stal en gaf den in vellen gekleeden man, die hem vroeg, wien dit beest toebehoorde, ten antwoordaan dokter met vijffrankstukken en gendarmes de wereld te kunnen regeereu!* In geheim comité heeft de Gemeente raad van Brussel het voorstel behandeld tot vermindering van het tractement van den burgemeester van 25000 op 15000 fr. en van dat der schepenen van 8000 op 5000 fr. De discussie was zeer levendig. Het beginsel van de vermindering van de tractementeu werd aangenomen met 9 tegen 8 stemmen. Volgens tijdingen uit Calcutta wordt het bericht bevestigd van de New Bombay Gazette van 9 dezer, volgens hetwelk er te Kolapoor eene groote samenspanning is ontdekt tot het vermoorden der Europe anen. Er heerscht eene agitatie in Jeypore en in Vizigapatam, tengevolge van het arresteeren van eenige hoofden der inland- sche stammen. Er zijn troepen derwaarts gezonden en andere voorzorgsmaatregelen genomen. Het Regeeriugsontwerp tot afschaffing van de lijfstraffen bij de marine en het leger werd in het Lagerhuis in eerste le zing aangenomen. Uit Pietermaritzburg werd aan de Daily Telegraph gemeld, dat de kolonisten te Newcastle (in Natal) weigeren tegen de Transvalers te vechten. Te Graaf Reinet, in de Kaap-kolonie, is eene talrijke ver gadering gehouden, waarin eenstemmig eene resolutie werd aangenomen tot het betuigen van sympathie aan de Boeren. Het fort te Potchefstroom heet nog voor eene maand geproviandeerd te zijn. In het fort zitten mede een aantal Engelsche vrouwen en kinderen opgesloten. Sir George Colley had zich aan het hoofd gesteld van zijn troep. Een avanceeren was ophanden. De minister van oorlog heeft in den Ministerraad het ontwerp overgelegd tot opheffing der bepalingen van de militaire Middleton. Door niemand ander» opgemerkt, draafde de moordenaar voorbij en bereikte, na nog een paar mijlen gereden te hebben, een klein gehucht, alwaar een boer een herberg hield. Ter nauwernood waa de misdager een uur van het slachtoffer zijner hebzucht verwijderd, toen twee ruiters den weg langs kwamen, waar het lichaam van Smithfield levenloos lag uitgestrekt; de paarden snoven, staken de ooren op en maak ten, als waren zij verschrikt, zulk een geweldigen sprong ter zijde, dat hunne berijder» bijna uit den zadel vielen. Wat is dat? riep een der ruiters, die het zich niet verklaren kon, hoe zijn paard, hetwelk anders zoo mak als een lam was, thans zulk eene beweging maakte. Wij moeten zien, wat dat is, zeide de andere, gaf zijn paard de sporen en dreef het voorwaarts. Dit echter hielp niet, want de beide paarden bleven snuiven, en wilden niet vooruit. Het moet hier niet zuiver zijn, Tom! riep Preston, zijn vriend den teugel overreikende en van zijn paard stijgende. Eenige schreden gedaan hebbende stond hij plotseling stil en riepTomaskom nader, hier ligt iemand vermoordEn na het gelaat van den verslagene beschouwd te hebben, riep hij uit: o, gruwel! het is de oude Smithfield! Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1881 | | pagina 1