NIEUWE
No. 449.
Zondag 16 Januari 1881.
Ge Jaargang.
De becldstormers van
onzen tijd.
BUITENLAND.
België.
Engeland.
In een telegram uit Durban aan de
Times wordt het aantal Boeren onder de
wapens geschat op 7000 waarvan er 2000
heeten te dienen uit dwang.
Frankrijk.
HMMEmHI MOT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor HaarlemJ 0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUEEAÏÏ: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUEEÏ.
De gebeurtenissen van het jaar 1566 toen
in Antwerpen, Geut, Mechelen, Breda,
s Hertogenbosch, Bergen-op-Zoom en in
andere steden de kostbaarste schatten der
Christelijke kunst het offer werden van
de vernielingszucht eener razende, opge
zweepte menigte, zijn ongetwijfeld nog van
grooten invloed geweest op de feiten die,
kort geleden, te Parijs hebben plaats ge
had. Op bevel namelijk van eenige despo
ten, die in de stad der moderne bescha-
ving bij uitnemendheid, God betere het,
de eerste viool spelen en met gulhartige
toestemming van den radicalen gemeen
teraad van de hoofdstad der Fransche Re
publiek, zjjn alle kruisbeelden en andere
religieuse voorwerpen uit de openbare scho
len verwijderd, gedeeltelijk verbrijzeld, op
«en kar geladen en God weet waarheen
gebracht. De Senaat heeft, wel is waar
zijn leedwezen betuigd over deze gebeur
tenis, doch er wordt niets gedaan, niets in
het werk gesteld om deze acte van zeld
zame brutaliteit te vergoelijken. In vroe-
geren tijd zeiden de huichelachtige beeld
stormer»: »Niet aan God verklaren wij den
oorlog; wij eei-biedigen zelfs den gods
dienst, zijn cultus en zijne moraal; wij be
strijden slechts de invoering van de poli
tiek in het geloof! Deze leugens kwamen
al zeer spoedig aan het daglicht. Welke
politiek toch beoefenden die onschuldige
crucifixen aan de wanden der schoolloka
len, die thans vernield zijn? De wet van
1850 en deze is nog inderdaad van
kracht die duidelijk sprpekt van ver
plicht godsdienst-ouderwijs, is dus als 't
ware vervallen verklaard door de roode
mannen van 't stedelijk bestuur der Fran
sche hoofdstad, en de mannen van geweld
en gezag verbrijzelen, als dieven in den
nacht, het kruisbeeld öm het daarna op
de mestvaalt te werpen, het geheiligde zin
nebeeld, voor hetwelk millioenen menschen
de knieën buigen en dat achttienhonderd
jaren der humaniteit in zich bevat! En
onder welk voorwendsel neemt men het
kruisbeeld uit de school? In naam van den
eerbied, dien zij voor de vrijheid van het
geweten koesteren! Z. D. H. de Aartsbis
schap van Parijs zeiae onlangs met eene
ironie, waaruit zijne zielesmart duidelijk
sprak; »zy willen de vrijheid van het get
FE U1LLE TON.
DE SLUIPMOORD.
Vervolg.)
Het gelaat van den ongelukkige had de doods-
ur aangenomende wijd geopende oogen wa
ren op den door dampen bewolkten hemel ge
vestigd, alsof zij daar bovsn hulp zochten, of wel
een aanklacht wilden doen kennen.
Op eenmaal bewoog zich het donkere boschje
«n een man, van een krachtiger, lichaamsbouw
trad er uit te voorschijn; schuw zwierden zijn
blikken in het rond.
Deze mensch was ic vellen gekleedop zijn
hoofd droeg hij een muts uit de huid van een
vos gesneden0p zijn bleek, sterk geteekend ge
laat vertoonden zich al die snoode hartstochten,
al die bevredigde wraak, trotschheid en hoon,
vereenigd met die schuwheid, die den misdadi
ger na een begane misdaad overvalt; terwijl de
buks, waarmede hij het doodend lood dooi de borst
van den braven grijsaard gejaagd had, in zijne
hand als bestorven was.
Zacht, en elk gerucht vermijdende, als ware
hij bevreesd, den doode te wekken, sloop hij naar
het lijk, boog zich, daar het rondom hem stil
Weef, met woeste blijdschap neder over het ver
stijfde aangezicht van den ongelukkige, op het-
*Gk de angst des doods de trekken van zacht-
weten der kleine kinderen garandeeren en
zij schenden op de meest honende en sma
delijke wijze de vrijheid des geweteus en der
familie-vaders.* Dat zijn ware woorden, en
zij die thans het Christusbeeld verwijderen,
zullen het spoedig door eenige afschuwe
lijke gipsbeelden der Republiek, door breek
bare caricaturen eener zeer brooze zaak
vervangen. De Katholieken zijn kalm in
hunne verontwaardiging, want zij zijn er
zeker van, dat zij niet lang behoeven te
wachten tot de onsterfelijke Gekruisigde zich
verheft hoven de ellendige stukken gips
door de misdadige hand der Fransche re
volutie-mannen geplaatst. Juist nu, tegen
over de theoriën, welke dagelijks de massa
verlagen en vernederen, zou het verstan
dig geweest zijn aan de verdierlijkte meusch-
heid den oorsprong, de natuur en de be
stemming der ziel te toonen. Juist nu zou
men zich kunnen laten inspireeren door de
voorbeelden der eenmaal zoo machtige Re
publiek, het schoone Venetië, die ons op
alle kunstgewrochten toont, hoede Dogen,
de Senatoren en de verschillende vertegen
woordigers der rijke en machtige Republiek
knielden voor liet Kruis. Doch neen, men
wil niet hooren, men wil niet zien en meri
zal als godslastering naar het Christus
beeld de apostrophe van het moderne on
geloof slingeren: »uw roem is dood, O
Christus, en uw lichaam op het ebben
houten Kruis is tot stof vergaan!*
Doch juist degene, die op deze wijze het
scepticisme van ziju geslacht schilderde, de
van zijne betoovering verloste, uit zijne be
dwelming ontwaakte dichter de Rolla,
voegde er uit den grond zijner melauko-
liek gestelde ziel bij: »Ach! dat het toch
slechts aan het geloovig kind van dit tijd
perk zonder geloof, vergund worde, dit stof
te kussen, en te weenen op deze koude
aarde, die door uwen dood, o Verlosser en
Zaligmaker herleefde, en zonder U onge
twijfeld sterven zal.Doch, daar het
kruis eene ergernis in uwe oogen is en
uwe blikken beleedigt, zijt dan consequent
en logisch, gij geweldenaars en volksbe
dervers; vernietig dan overal het kruisbeeld,
begin met het eenvoudige houten kruis dat
op de wegen langs de velden staat, tot het
prachtig vergulde embleem dat op de to
rens der godshuizen glinstert. Het is overal
hetzelfde, het predikt overal hetzelfde offer,
dezelfde deugden, dezelfde hoop. Gij wilt
geen kruisbeelden meer? Het zij 'zoo! Ruk
moedigheid en menschenliefde nog niet geheel
had uitgewischt.
Midden door het hart, bromde de sluip
moordenaar, een voortreffelijk schotHet is door
en door gegaan, ging hij helach lachend voort,
toen hij het lichaam aan den linkerschouder
ophief en aldaar het doordringen van den kogel
gewaar werd, het lood zal mij niet verraden
thans ter zake; nu het geld, oude knaap!
Na deze, gedeeltelijk honende, gedeeltelijk
gruwzame woorden te hebben uitgebraakt, door
zocht de ellendeling de zakken van zijn slachtof
fer, om het geld, hetwelk hij daarin, dacht te
vinden, er uit te nemen. De roover had na
melijk in de stad vernomen, dat Smithfield een
zekere som met zich naar huis had genomen,dan,
zijn zoeken was te vergeefs. Ontembare woede
kleurde nu zijn vaal grlaat, en hij doorzocht al
angstiger en ijveriger het gewaad van den
doode.
Hel en fiuivel! riep hij eindelijk, knarstte
op de tanden en stampte woedend op den grond.
Om niet dus, ging hij voort, iemand het leven
benomenhet is echter niet mogelijk, het geld
moet er zijn!
En nu begon hij op nieuw zijn ijzingwekkenden
arbeid en doorzocht andermaal de kleederen des
vermoordendoch al zijne moeite bféef vruchte
loos, en ten laatste afgemat zette hij zich op een
omgevallen boomstam peinzend neder. Het den-
het weg uit de gerechtshoven, waar het
als symbool geldt van eene hoog verheven
gerechtigheid. Verwijder het uit de Kamer
van koophandel en zegt aan den handels
stand, aan de kooplieden dat zij voortaan
van een hooger, onzichtbaar Gerechtshof
niets meer te vreezen hebben! Dat is ech
ter nog niet genoeg. Gjj moet ook de
plechtige formule van de hoofden der ge
zworenen afschaffen, welke zij tot dusverre
in tegenwoordigheid van het kruisbeeld met
opgeheven hand uitspraken. »Ik zweer
Werp het uit de cellen der misdadigers en
uit de hand van den priester die het tee-
ken des Verlossers, den delinquent als
troost, tot kussen en ter omhelzing reikt,
'tls nog niet genoeg. Gij moet alle mu
seums reinigen van deze heelden, die u
hinderlijk zijn, die u walgen. Het Chris
tusbeeld glinstert daar in een verderf aan
brengend licht, in eene misleidende majes
teit. Haal de witkwast over al die mees
terstukken, waar de Christelijke kunst in
een onvergelijkelijken glans zegepraalt over
de kunst der Grieken. Ach! gij gevoelt het
niet gelijk een Fiesole, een vrome Ange-
lico, die voor hun doek staande, hunne
penseelen tot voltooiing van hun werk niet
konden aanvatten, zonder vooraf tranen in
hunne oogen gevoeld te hebben. Gij zijt
uit de school van Renan, die het Chris
tendom verweet: »in de plaats der schoon
heid van het menschelijk lichaam, een beeld
van een met vier nagels doorboorden mis
dadiger gesteld te hebben.* Neen, dan
hebben we meer op met een de Lamartine,
de stichter der Republiek van 48, die het
kruisbeeld op de lippen eener stervende moe
der legde en voor het sterfbed de woorden
sprak: »Dit is de gedachtenis, dit is de
hoop.* Dan gevoelen we meer eerbied voor
een ander Republikein, Lamoricière, die
voor zijn dood het kruisbeeld aan de horst
drukte. We hebben zelfs nog meer op met
een Victor Hugo die misschien zal hij
zelf 't zich niet meer herrinneren in ds
voorrede van zijn Cromwell schreef: »de
lier heeft slechts drie snaren: God, de ziel
en de schepping.* Wij waardeeren, 't zij
ten slotte gezegd, een ander groot vrijzin
nig man, Lacordaire, die eens ouder de
verheven gewelven van de Nötre-Dame te
Parijs met kracht van stem openlijk uit
riep: »hoe beklagenswaardig zijn de man
nen der politiek, die niet naar boven zien
doch die zich sterk genoeg wanen
ken echter baatte hem niet; liet geld was niet
te vinden, en de vrees, hier bij het lijk over
vallen en gevangen te worden genomen, maakte
spoedig een einde aan de woede, die hem bij het
mislukken zijner gruweldaad had aangetast, en
gebood hem, op zijne veiligheid bedacht te zijn;
hij stond dus op, wierp nog eenmaal een blik
op het doode lichaam, nam de buks van den
grond, schoot haar in de lucht af, en lag haar
vervolgens naast den gedooden Smithfield neder.
De kogel is door en door gegaan, deze kan mij dus
niet verrader., en de oude kan door een ongelukkig
toeval zich doogeschoten hebben rede
neerde de ellendeling in zich zeiven. Het zoude
toch te erg zijn, mompelde hij voort, wanneer
ik voor dezen dommen streek, die mij geen dollar
in den zak bracht, moest gehangen wordeh.
Nu wierp hij zijn geweer over den schouder en
sloop het boschje weder in, alwaar hij zijn paard
aan den stam van een boom gebonden had. Een
geduchte vloek uitstootende, steeg hij op, en daar
de avond reeds gevallen was, joeg hij in vollen
draf voort, ten einde zoo spoedig mogelijk een
herberg te bereiken, en ieder spoor van verden
king van zich te verwijderen.
Het eerste gehucht, dat hij bereikte, was
de hoeve van Mansfield? Een knecht leidde juist
een vermoeid paard in den stal en gaf den in
vellen gekleeden man, die hem vroeg, wien dit
beest toebehoorde, ten antwoordaan dokter
met vijffrankstukken en gendarmes de
wereld te kunnen regeereu!*
In geheim comité heeft de Gemeente
raad van Brussel het voorstel behandeld
tot vermindering van het tractement van
den burgemeester van 25000 op 15000 fr.
en van dat der schepenen van 8000 op
5000 fr. De discussie was zeer levendig.
Het beginsel van de vermindering van
de tractementeu werd aangenomen met 9
tegen 8 stemmen.
Volgens tijdingen uit Calcutta wordt het
bericht bevestigd van de New Bombay
Gazette van 9 dezer, volgens hetwelk er
te Kolapoor eene groote samenspanning is
ontdekt tot het vermoorden der Europe
anen. Er heerscht eene agitatie in Jeypore
en in Vizigapatam, tengevolge van het
arresteeren van eenige hoofden der inland-
sche stammen. Er zijn troepen derwaarts
gezonden en andere voorzorgsmaatregelen
genomen.
Het Regeeriugsontwerp tot afschaffing
van de lijfstraffen bij de marine en het
leger werd in het Lagerhuis in eerste le
zing aangenomen.
Uit Pietermaritzburg werd aan de
Daily Telegraph gemeld, dat de kolonisten
te Newcastle (in Natal) weigeren tegen de
Transvalers te vechten. Te Graaf Reinet,
in de Kaap-kolonie, is eene talrijke ver
gadering gehouden, waarin eenstemmig
eene resolutie werd aangenomen tot het
betuigen van sympathie aan de Boeren.
Het fort te Potchefstroom heet nog voor
eene maand geproviandeerd te zijn. In het
fort zitten mede een aantal Engelsche
vrouwen en kinderen opgesloten.
Sir George Colley had zich aan het
hoofd gesteld van zijn troep. Een avanceeren
was ophanden.
De minister van oorlog heeft in den
Ministerraad het ontwerp overgelegd tot
opheffing der bepalingen van de militaire
Middleton.
Door niemand ander» opgemerkt, draafde de
moordenaar voorbij en bereikte, na nog een paar
mijlen gereden te hebben, een klein gehucht,
alwaar een boer een herberg hield.
Ter nauwernood waa de misdager een uur
van het slachtoffer zijner hebzucht verwijderd,
toen twee ruiters den weg langs kwamen, waar
het lichaam van Smithfield levenloos lag uitgestrekt;
de paarden snoven, staken de ooren op en maak
ten, als waren zij verschrikt, zulk een geweldigen
sprong ter zijde, dat hunne berijder» bijna uit
den zadel vielen. Wat is dat? riep een der
ruiters, die het zich niet verklaren kon, hoe zijn
paard, hetwelk anders zoo mak als een lam was,
thans zulk eene beweging maakte.
Wij moeten zien, wat dat is, zeide de
andere, gaf zijn paard de sporen en dreef het
voorwaarts. Dit echter hielp niet, want de beide
paarden bleven snuiven, en wilden niet vooruit.
Het moet hier niet zuiver zijn, Tom!
riep Preston, zijn vriend den teugel overreikende
en van zijn paard stijgende.
Eenige schreden gedaan hebbende stond hij
plotseling stil en riepTomaskom nader, hier
ligt iemand vermoordEn na het gelaat van
den verslagene beschouwd te hebben, riep hij
uit: o, gruwel! het is de oude Smithfield!
Wordt vervolgd.)