NIEUWE
No. 453.
Zondag 30 Januari 1881.
6e Jaargang.
Twintig jaren.
BUITENLAND.
feuilleton.
België.
^Engeland.
Duitschland.
Frankrijk.
HAAMEMtM C0IIR4IT
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden roor Haarlem j 0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BïïEEAU: St. Jansstraat Haarlem.
38aL- x-2 i
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
I
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Den 2en Januari 1861 stierf Koning
Friedrich Wilhelm IV en Wilhelm I be
klom den troon der Pruisische Koningen.
Koning Wilhelm was toen reeds bijna
64 jaren oud. Wie zou 't verwacht hebben
dat hij nog meer dan twintig jaren zou
regeeren? En wie kon de groote gebeur
tenissen gissen die onder zijn bestuur zou
den plaats vinden en die van zooveel in
vloed zijn geweest niet alleen op den toe
stand van Duitschland maar van geheel
Europa.
De gedaante van ons werelddeel is in
dien tijd hernieuwd. Napoleon, eenmaal
almachtig Keizer der Franschen en het
aspunt der Europeesche politiek, is gevallen
en begraven, zijn zoon, eenmaal de hoop
zijner dynastie is gestorven, het trotsche
Frankrijk is overwonnen en vernederd.
Duitschland heeft de ellende van een broe-
derkrijg ondervonden, doch het behaalde
de zegepraal over den buitenlandschen vij
and en daardoor heeft zich een nieuw rijk
gevormd naast het oude keizerrijk der
Habsburger», dat alle Duitsche stammen,
buiten Oostenrijk, onder Pruisische heer
schappij vereenigt. Den 18en Januari 1871,
het tiende jaar zijner regeering, plaatste
Koning Wilhelm I zich de keizerskroon
op het hoofd. Onze voorvaders hebben zich
Duitschlauds éénheid zeker wel anders
voorgesteld; en terecht, want het samen
flansen der landen, geeft nog geen éénheid
der volkeren.
Groot zijn de resultaten, welke de Keizer
en Koning in dit twintigtal jaren op het
gsbied der buitenlandsche politiek heeft
bereikt, maar het was den heerscher tot
nu toe niet mogelijk, in :t eigen land ook
den inwendigen vrede, dien hij zoo, innig
verlangt, aan het volk te geven.
Nadat de overwinning van 1866 behaald
was, besloot 's Keizers eerste raadsman zich
met de liberalen te verzoenen om hen daar
door tot deelneming aan de wetgeving te
lokken. Vandaar de liberale politiek die
het oude huishoudelijk verband en de borst
weringen der zwakkeren vernietigde, door
de bandelooze vrijheid van het woekerbe-
drijf; die de heerschappij van het kapitaal,
de macht van het goud, deed ontstaan en
den heksendans der Griinderjahre voorbe
reidde.
De afgevaardigde Lasker heeft in late-
DE SLUIPMOORD.
Vervolg.)
Dat zijn de kenteekenen van een schuldig
geweten, zeide nu de eonstabel. Deze woorden
Wekten den dokter, als door een tooverslag,
uit zijne rerdooving op. Dat zijn de kenteeke
nen van verontwaardiging en grievende smart,
nep hij uit, die ieder eerlijk man gevoelen moet,
wanneer men hem in het aangezicht zegt, dat
nij een moordenaar is. Er lseft echter een God,
°P wien ik mijn vertrouwen stel, en die de zwa
re aanklacht tegen mij verdedigen zal! Met fier-
61 uitte Middleton deze woorden, zag zijne
vrienden weemoedig aan en zeide Yolheim! Pres
ton^ houdt ook gij mij voor een moordenaar?
Eene buitengewone stilte had nu plaats; de
beide vrienden wierpen zich aan de borst van den
zoo zwaar aangeklaagde er, gaven daardoor te
kennen, dat zij hem voor onschuldig hielden, of
schoon al de omstandigheden tegen hem getuigden.
Ik dank u, zeide Middleton, tot tranen
bewogen en drukte beiden met warmte de hand.
Ook de constabel werd bewogeahet viel hem
moeielijk, om, wanneer hij het engelreine oog des
dokter* ontmoette, hsm voor een misdadiger te
houden evenwel moest hij naar bevinding van
raken handelenhij verontschuldigde zich, als
ren tijd verklaard, dat men toen reeds aan
den cultuurstrijd beeft gedacht en men
dezen slechts uitstelde om de Zuid-Duit-
scher» in bet Keizerrijk te lokken. Toen
deze manoeuvre op behendige wijze was
geschied, kwam de cultuurstrijd die den
Pruisischen Katholieken zooveel arbeid, zorg
eu ellende, maar ook zooveel roem en glorie
heeft gebracht. Het liberalisme vertegen
woordigt in zijne economische politiek bet
kapitaal, in zijne cultuur-politiek het on
geloof. Deze jammerlijke politiek en de el
lendige cultuurstrijd ontspringen uit dezelfde
bron. Beide brachten ontevredenheid, haat,
twist en tweedracht.
Doch zie, daar kwam, nu eenige jaren
geleden, de reactie, 't Was naar de liberale
politiek dat Prins von Bismarck 't aller
eerst de ijzereu band uitstak. En kort
daarna had er ook eeue verandering plaats
in het Pruisische departement van eere-
dienst, en het scheen, alsof de onderhan
delingen met Rome tot een gunstig resul
taat zouden komen. Maar ook het oude
jaar heeft de verwachtingen teleurgesteld
en de hoop op herstal van den kerkdijken
vrede is als rook voor den wind ver
dwenen.
De verwarring in de binnenlandsche po
litiek is thans grooter dan ooit te voren.
De cultuurstrijd-politiek staat stil en ten
aanzien van de economische politiek weet
de Pruisische Regeering eigenlijk zelf niet
wat zij wil. Die toestand en de goede wil
van den grijzen Keizer, die d« bekeering
van het volk nog gaarne zou aanschouwen,
boezemen aan de Pruisische Katholieken
eenig vertrouwen op eene betere toekomst
in. Het liberalisme was de vredeverstoorder
ook in het Duitsche vaderland, doch bij
zal langzamerhand ook in dat land zijn aan
hang wel verliezen.
Den 18eu Januari 11. was het juist tien
jaren geleden dat het Duitsche keizerrijk
werd geconstitueerd. De liberale bladen
juichten en roemden als om strijd over
vooruitgang, 't Zou echter moeilijk vallen
eeus duidelijk aan te wijzen, waarin die
ontzettende vooruitgang bestaat. Volgens
onze wjjze van zien is er noch op intel
lectueel noch op materieel gebied iets van
vooruitgang merkbaar. In 't financieele
wellicht? Geenszins, tenzij bij enkele woe-
kerjoden, doch dat zijn sporadische gevul-
len, die aan den algemeenen toestand niets
afdoen. De emigratie levert trouwens de
moetende gehoorzaam zijn aan ziin plicht en ver
zocht den gevangene hem te willen volgen.
Hemel, mijne arme vrouu riep nu Middle
ton bevende uitwant eerst thans dacht hij aan
haar en haren ziekelijken toestand, die haar zulk
een zwaren slag niet zoude doen overleven, en dit,
dit brak hem het hart.
Zijne vrienden trachtten hem gerust te stellen;
boden zich aan te zijnent te blijven en zijne
vrouw en zijne moeder alles op de verschoonend-
ste wijze bekend te maken. Daar zij echter hoop
ten, dat de dokter binnen weinige dagen weder
om in vrijheid zoude gesteld worden, wilden zij
vooreerst nog zwijgen, van het of ander voor
wendsel voor zijn lang uitblijven gebruik maken,
en eerst dan tot eene verklaring komen, wanneer
de uiterste noodzakelijkheid zulks noodig maakte.
Allen hielden het voor het beste, dat de dokter
zonder afscheid te nemen vertrekken zoude, en
daar Middleton zelf vreesde, dat hij bij het vaar
wel zeggen geen meester van zijn gevoel zoude
blijven, zoo begaf hij zich naar den stal, zadelde
zijn paarden en reed met de gerechtsdienaren de
tuindeur uit. D* gedachten san de gevangenis
en het pijnlijk onderzoek, dat hem te wachten
stond, knaagden aan zijn binnenste en over
schaduwden zijn anders zoo vriendelijk en vroolijk
gelaat met zwaarmoedigheid en bekommernis.
De hoop der beide vrienden van den dokter
werd niet verwezenlijkt; integendeel, de bewijzen
beste proef op de som. Naast deze staat
Hansjakob die in zijn jongste werk im
mers openlijk getuigt: dat de Duitsche
burger veel betaalt en weinig verdient.
Neen, het liberalisme werkt ook in Prui
sen den vooruitgang tegen. Het beeft ook
in dat land de belastingen tot een vroeger
ongekend cijfer opgevoerd en bet spot met
de waarschuwende stem die van conserva
tieve zijde is opgegaan en die voortdu
rende belasting-vermindering voor het volk
beoogde.
't Is voor Pruisens bevolking te hopen
dat de gszonde reactie zich esne ruims
baan mag breken, zoo nist heden, dan
morgen, zoo niet onder deze Regeering, dan
onder hare opvolgster. De toestand is an
ders onhoudbaar.
De half-ofïiciëele Provinzial Correspondenz
wijst er op dat Prins von Bismarck aan
't einde van dit twintigjarig regeeriugs
tijdperk, nog den Keizer ter zijde «taat
en dat hij dezelfde beginselen nog huldigt
en vertegenwoordigt als in den tijd der
conflicten. Wanneer wij deze aanwijzingen
goed verstaan dan dienen zij om aan het
adres der Fortschritts-mannen en seces-
sionisten een ernstigen afscheidsgroet toe
te zwaaien.
Mocht dit zoo zijn, dan zou liet voor
den grijzen Keizer nog mogelijk wezen,
ook in bet binnenland zulke uitstekende
resultaten te verkrjjgen, als hjj tot dusver
op het veld der buitenlandsche politiek
moclit verwerven. Zoodra met het libera
lisme gebroken wordt, krijgt de eenheid
hare volle wijding en kracht door inwen
dige samenwerking op christelijke grond
slagen en beginselen.
Of Pruisens hemel helder wordt of dat
er nog eenige onweersbuien zich zullen
voordoen, de Katholieken zullen geduldig
moeten wachten de dingen die komen zul
len. Misschien dat de barometer spoedig
rijst en dan ook verkondigt dat er op den
kouden regen een warme zonneschijn volgt.
De gildekamer voor het vak van kanten,
tullen, broderiën enz. heeft in haar bijeen
komst van Maandag jl. zich bezig gehou
den met de onlangs aangekondigde uitvin
ding-Jacquard tot het namaken van de
tegen hem werden gedurig sterker en gevaarlijker.
De geweermaker namelijk had getuigd, dat de
dokter kogels voor zijne pistolen bij hem had
doen gieten ook had hij gezien dat hij kruit bij
zich had, daar hij dit, terwijl hij bij hem in de werk
plaats was, in een dik papier wikkelde. Verder
was de dokter gaarne bereid, om de buks van
John Singers mede nnar huis te nemen, welk
geweer, zoo als bekend is, naast het lijk lag:
ook vond men het geld, hetwelk een koopman
den ouden Smithfield voor pelswerk en andere
goederen had uitbetaald, alsmede de brieventasch
van den vermoorde, bij den dokter; verder was zijn
flanellen rok met bloed bevlekt en de kruithoorn
droeg de eerste letters van de» dokters naam
en beroep, ofschoon hij bepaald ontkende, dien
ooit gezien te hebben.
Al deze omstandigheden getuigden des te meer
tegen Middleton, daar hij reeds de waarheid
erkend had, dat hij den ouden Smithfitld, eenige
mijlen verwijderd, had ingehaald en met hem
was voortgereden tot daar, waar de weg zich
scheidt.
Ongelukkiger wijze verhinderde ook de nu
voor ham zoo zeer ontijdig gevallen sneeuw een
meer nauwkeurig onderzoek naar de hoeven van
het paard, waarmede de werkelijke moordenaar
de vlucht nam, en zoo stond du», niettegenstaan-
de de bepaalde bewering van den dokter, dat
hij onschuldig was, zijne zaak zeer slecht.
echte Brusselsche kant. Men vreesde, dat
daardoor bet band-kantwerk zou worden
verdrongen. Maar uit de aan de Kamer
verstrekte inlichtingen is gebleken, dat er
geen vrees behoeft te best«an voor een
comcurreutie, die aan dezen beroemden tak
der Belgische industrie afbreuk zou doen-
Yoor de oprichting ran een krank
zinnigen-gesticht te Doornik heeft de Kamer
O O
f360,000 toegestaan. Het aantal krank
zinnigen neemt in België ontsettend toe.
Natuurlijk waar het geloof wordt verjaagd,
trekt de waanzin binnen.
Uit Durban wordt thans bericht, dat
eene patrouille uit Pretoria een legerkamp
der Boeren veroverde na levendigen strijd.
Van de zijde der Boeren sneuvelden er 27
en werden velen gewond. Zij gingen op de
vlucht, met achterlating van hunne levens
middelen. Van de Engelschen sneuvelden
er 4 eu werden er 5 gewond. Te Pretoria
gaat alles goed.
Te Koningsbergen heerscht zulk een ge
brek, dat in de afgeloopen week telkens
honderden broodelooze arbeiders roor het
raadhuis stonden geschaard, om werk sinee-
kende. Die treurige toestand kwam ook
ter sprake in de eerste gemeenteraads-zit-
ting van dit jaar. De eere-burgemeester
zeide in zijn toespraak tot de nieuw ge
kozen ledenHandel en vertier in ,onze
stad hebben in de jongste jaren zeer ge
leden, èn door de maatregelen van onzen
oostelijken nabuur, èu ten gevolge van de
nieuwe belasting en Tolwetten. Voorts
kondigde bij tegen de eerstvolgende zit
tingen een reeks vau voorstellen tot ver
betering van den toestand aaa.
Het Huis van Afgevaardigden heeft
bij tweede lezing het voorstel van Windt-
horst afgestemd. Von Rauchhaupt (cons.)
stelde een gemotiveerde orde van dsn dag
voor, waarna het wetsvoorstel zelf verwor
pen werd met 254 tegen 115 stemmen.
De rechtbank heeft uitspraak gedaan in
de zaak tegen de Marseillaisedie het leger
gesmaad en den moordaanslag van Bere-
zowski verdedigd bad. Cluseret, redacteur,
eu Robert, gérant van bet blad, zijn te
dier zake bij verstek veroordeeld, de een
Eindelijk brak de dag aan, op welken de ge
zworenen over het lot van den ongelukkige
zouden bealissen. De jury kwam bijeen, en het
gerechtelijk verhoor nam een aanvang.
Middletons verdediger sprak met warmte voor
den op de bank zittenden aangeklaagde. Omtrent
zijn onberispelijk en steeds eerlijk gedrag riep
hij allen, die hem kenden, tot getuigsn, en wees
op het geheele leven van den beschuldigde terug,
als ook op de betrekking van vriendschap, waar
in hij steeds met Smithfield gestaan had. Hij be
riep zich met allen gemoedelijken aandrang op
het gaweten der gezworenen, en bad hen, in
hunne uitspraak hem voor onschuldig te verkla
ren, die, als een te edel karakter bezittende, on
mogelijk de roekelooze daad konde verricht hebben,
ofschoon door een rampzaligen samenloop ran
omatandigheden eene zware verdenking op zijn
schouder» drukte.
Mijneheeren 1 sprak de verdediger ten slotte
tot de gezworenen, de zaak, die thans door u
behandeld wordt, is een van die, waarop de uit
spraak volkomen van toepassing i»Het is beier
tien schuldigen vrij te spreken dan een onschul
dige te veroordeelen. Zijt dus voorzichtig in het
vellen van uw vonnis, waartoe God u de noodige
wijsheid scheuken en verhoeden moge, dat er uit
de verwikkeling van een zoo noodlottig samen
treffen van gebeurtenissen een rechterlijke moord
gepleegd worde. Wordt vervolgd.)