NIEUWE
No. 490.
Donderdag 9 Juni 1881.
6e Jaargang.
de
Ier
Grambetta's zegepraal.
BUITENLAND.
Engeland.
Eene geit als herderin.
Frankrijk.
Griekenland.
Turkije.
Zwitserland.
blimscie mimi
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 0,85
Buiten Haarlem franco per post1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUBEAU: St. Jansstraat Haarlem.
ISTIINDrTT'
AGHTE MA HON AGITATE.
PRIJS DEB ADVERTENTIËN
Van 16 regels 30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlyk Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUBEY.
De Fransche republiek is plotseling uit
de verrukking over de resultaten in Tunis
de blijdschap gekomen over Gambetta's
zegepraal: de aanneming van den scrutin
de Usie door de Kamer der afgevaardigden.
De dagbladen die nog kort geleden open-
en heftig tegen den scrutin de liste
Uverden, bevatten thans de meest vleiende
artikelen voor Gambetta en begroeten hem
als den toekomstigen dictator van 't Fran
sche Rijk. De 19e Mei, de dag van Gam
betta's zegepraal, is merkwaardig voor
Frankrijk en mag wel met roode letters in
de annalen der geschiedenis geboekstaafd
Worden. Gambetta, de eerzuchtige staats
man, die onverzadigd immer voorwaarts
streeft en die zich niet tevreden stellen
kan met hetgeen hij heeft verworven, zal,
vreezen wij, het Fransche volk, dat hij
thans met beleefdheden overlaadt, eenmaal,
de tijd is misschien niet verre, tot de voet
bank zijner macht maken en de natie tiran-
öieker en despotischer behandelen als ooit
een volksverdrukker vóór hem gedaan
heelt. Het doel, dat Gambetta bij den scru
tin de liste voor oogen had, was geen ander,
dan om de verkiezingen in het gansche
Rijk, op deze wijze naar welgevallen en
omstandigheden te kunnen leiden. Het zal
hem met de hulp zijner vrienden en
geestverwanten zeker gemakkelijk vallen,
steeds zelf als caudidaat op de lijsten te
figureeren. Daardoor komt zijn eerzuchtig
plan in vervulling. Doch niettegenstaande
in Frankrijk niets onmogelijk is, wekt het
toch in hooge mate onze verwondering, dat
het groote werk, het voorstel-Bardoux over
den scrutin de listedoor de Kamer in slechts
eene zitting tot wet verheven is. Men kan
niet zeggen dat er eeB grondig parlemen
tair onderzoek vóór de stemming heeft
plaats gehad, want de hoogst onbeduidende
*ede van Bardoux mag ter nauwernood in
aanmerking komen. Vermeldenswaardig zijn
alleen de redevoering van Rogers tegen en
Gambetta's speech voor den scrutin de liste.
Toen Gambetta aan 't woord was, open
baarde zich by de Gambettisten veel enthu-
8iasme en kon men bij hen den haat waar
nemen, dien zij den conservatieven toe
dragen. Zy geraakten in geestdrift, niet
omdat de redevoering het doel had enthu-
siasme of haat te verwekken, maar
°mdathet Gambetta was, die het woord voer
de. Niet ongeschikt heeft de listige politicus
daarin gehandeld, door zijne bladen te laten
verkondigen dat hij eerst Vrijdag, 20 Mei,
bet woord zou voeren, om daardoor eenige
lauwe afgevaardigden, die vijanden waren
Van den scrutin de listegelegenheid te geven
FEUILLETON.
De kracht van den klank op
hooge bergen.
Als men een toongevend lichaam onder de
blok eener luchtpomp in trilling brengt, dan is,
gelijk men weet, de toon zwakker dan buiten de
Het verdunde lucht gevulde ruimte, en staat de
bracht van den toon nauwkeurig in verhouding
t°t de verdunning der lucht binnen de glazen
blok. Daaruit volgt, dat het ook zoo zijn moet
°P hooge bergen in eene verdunde lucht. De
blank zal des te zwakker tot den hoorder over
gebracht worden, hoe hooger hij zich bevindt,
dingen en fluiten kan hij, wel is waar, gemak-
belijk onder eene geringe luchtdrukking, maar
Z1jn melodie kan, volgens de theorie, slechts
m°eielijk tot het oor van een ander geraken.
toch neemt men het tegenovergestelde niet
zelden waar.
Zoo vond b. v. von Görsz op het hooge Andes-
gebergte niet slechts geene vermindering van den
op Donderdag (19 Mei) door huune afwe
zigheid te schitteren. Misschien heeft deze
kuustgreep aan den scrutin de liste de over
winning bezorgd, vermits de beslissende
meerderheid slechts uit acht stemmen be
stond. Het door den vroegereu Minister
Bardoux, een ijverig slippedrager van Gam
betta, ingediende ontwerp, thans tot wet
verheven, luidt als volgt: Artikel 1. De
leden der Kamer van afgevaardigden wor-
O
den volgens den scrutin de liste gekozen.
Art. 2. Elk departement kiest het getal
afgevaardigden, waarop het volgens de bij
gevoegde tabel aanspraak heeft, namelijk
een op de 70.000 inwoners. Art. 3. Elk
departement vormt een kiesdistrict. 4. Ge
kozen wordt hij, die de absolute meerder
heid van stemmen heeft, mits een vierde
gedeelte der ingeschreven kiezers hunne
stem hebben uitgebracht.
Volgens de oude kieswet zond elk arron
dissement zijn eigen afgevaardigden naar
de Kamer; de scrutin de liste daarentegen
bestaat daarin dat het geheele departement
of provincie, de afgevaardigden kiest die
het in de Kamer zullen vertegenwoordigen
en tot dit doel eene lijst der respectieve
afgevaardigden opmaakt.
Als Gambetta bij de beraadslagingen van
het ontwerp slechts gerekend heeft op zijne
welsprekendheid, dan had het met den
scrutin de liste slecht gestaan. Maar Gam
betta bezat een ander middel, dat nog
zelden doel gemist heeft. Dit middel heet:
macht
Ja deze macht is zoo onbegrensd, dat
hij de persoon is, die verhoogen en ver
lagen kan; Gambetta's vijand te worden
is erger dan zich het ongenoegen der Re-
geeriug op den hals te halen; hij die tot
zijn vriendjes en beschermelingen behoort,
heeft aanspraak op de beste ambten en
vetste baantjes. En thans, nu hij als over
winnaar staat tegenover Grévy, is zijn
macht en zijne heerlijkheid in hooge mate
toegenomen, want iedereen weet in Frankrijk
dat Gambetta binnen korten tijd zijne
betrekking als president der Kamer van
afgevaardigden, zal verwisselen met die
welke thans door een man wordt waargeno
men, die, zal hij niet als strooman gelden, zijn
ontslag moet nemen, en deze man is de
President der Fransche Republiek, de heer
Grévy, die door Gambetta uit den zadel
is gelicht. Ook Bartelemy de Saint Hilaire
de Minister van Buitenlaudsche Zaken, die
zich niet als een werktuig van Gambetta
liet gebruiken zal een verzoek om ontslag
indienen.
Dat is natuurlijk koren op den molen
van den Franschen parvenu, want hij zal
deze ambten wel aan zijne vrienden en
klank, maar eene belangrijke versterking er van.
Zonder moeite kon hij zich door zijn gevolg doen
verstaan. De klank van een geweerschot en ook
het rommelen des donders was opmerkelijk krach
tig; dit werd hem ook door andere, daar wonende
Duitschers, bevestigd. Ja, Poppig spreekt zelfs
van het voor de hersenen pijnlijke geweld der
donderslagen.
Die verschijnselen kunnen slechts daardoor
ontstaan dat de bergbeklimmer zich, op die hooge
toppen, steeds in een toestand bevindt, waarin
zijn zenuwstelsel meer dan gewoon prikkelbaar
is, en waardoor hij den klank gemakkelijker, dan
onder den druk eener hooge luchtkolom, ont
waart. Misschien ook dat de buitengewoon drooge
lucht op de Andes daartoe het hare werkelijk
bijdraagt. Die droogheid is, volgens Tschudi, zoo
groot, dat in de Punastreek (ongeveer 14,000
voeten hoog) geen lijk verrot, maar elke doode
tot eene mumie uitdroogt. Deze bewering wordt
overigens wederlegd door eene dergelijke onder
vinding, aan de Noordpool opgedaan, waar men,
volgens het verhaal van Berthold Seemann, zelfs
oogendienaars schenken, aan creaturen
die op de eerste plaats tot zijne geestver
wanten behooren en tweedens onvoorwaar
delijke gehoorzaamheid zullen moeten
zweren.
Maar ook in de Kamer van afgevaar
digden zal er eene opruiming plaats hebben.
Door den scrutin de liste zullen er vele
leden uit verdwijnen, die in plaats van
door vrije en onafhankelijke mannen te
worden vervangen, Gambettestische slippe-
dragers en pluimstrijkers en karakterloos
genoeg zullen zijn om het welzijn van het
land aan eigen voordeel ondergeschikt te
maken.
Frankrijk is behalve Rusland, het meest
verdeelde land in Europahet gist en
ziedt er altijd en als de eene zaak is af
gedaan, staat de andere weer voor de deur;
maar als Gambetta de macht in handen
krijgt, hij, de parvenu, wien de heerschappij
over de wereld boven alles gaat, dan zal
Frankrijk materieel en physiek nog dieper
zinken, dan zulks onder het wanbestuur
van den derden Napoleon 't geval was.
Qui vivraverra
Aan de Standard wordt uit Madrid ge
meld dat Spanje voornemens is Marokko
te annexeeren. Frankrijks en Duitschlands
toestemming zou reeds verkregen zijn.
Koningin Victoria zal 20 Juni e. k.
44 jaren geregeerd hebben, een tijdperk
dat in het Koninkrijk slechts door vier
Souvereinen overtroffen werd; Hendrik III
regeerde nl. van 12161272, dus 56 jaren,
Eduard III van 13271377, dus 50 jaren,
Koningin Elisabeth van 15581603, of
45 jaren, en George III 60 jaren, van
1760—1820.
Volgens berichten uit Weenen en Pe
tersburg aan de Standard is er een nieuw
komplot tegen den Czaar ontdekt, en zijn
er 21 medeplichtigen gearresteerd.
In het nyde Park had eergisteren eene
groote agrarische bijeenkomst plaats. Par-
nell en O'Connell veroordeelden levendig
het evictie-stelsel in Ierland. De vergadering
nam eenstemmig resolutiën aan, verkla
rende dat het Gouvernement aansprakelijk
is voor den toestand van Ierland, en aan
dringende op onmiddellijke schorsing der
evicties en het ontslaan van Forster als
minister.
De Times verneemt uit Konstantinopel
dat de half officiëele Turksche pers weder
begint Frankrijk aan te vallen wegens
Tunis en aandringt op het zenden van een
leger naar Tripoli.
een zwak geluid op een afstand van twee Engel-
sche mijlen gemakkelijk verneemt, en men ge-
volgelijk ook op zulk een afstand zonder moeite
met elkander spreken kan.
Zoo zijn er dikwijls omstandigheden, in welke
theorie en ondervinding elkander in schijn tegen
spreken, en toch beide op waarheid gegrond zijn.
Dat de geit een schrander dier is, is eene be
kende waarheid, en niet minder bekend is het
ook dat zij iets in hare natuur heeft, dat haar
nooit tot rust laat komen. Des te merkwaardiger
is het, dat die onrustige inborst toch tot zekere
bedaardheid geraken, ja zelfs andere wezens re-
geeren kan, daar men bij haar slechts wuftheid
en weerspannigheid zou meenen te vinden. Vol
gens de belangrijke mededeelingen van den heer
von Harthausen heeft de geit op den Kaukasus
zulk een karakter.
//Wij ontmoetten," zoo verhaalt hij, //Ver
scheidene uit het gebergte terugkeerende kudden
schapen. Bij elke kudde waren vijf of zes hon-
Aan de Times wordt uit New-York ge
meld, dat de Lesseps voor de Panama-
kanaal-maatschappij den Panama-spoorweg
gekocht beeft voor 171/2 millioen dollar.
De Standard verneemt uit Konstantinopel
dat de Porte het regelingsplan van Musu-
rus Pacba betreffende de Turksche schuld
verworpen heeft. Diensvolgens is de kans
op een tabaks-monopolie toegenomen, hoe
wel dit zonder groote wijzigingen onaan
nemelijk is.
Aan de Daily News wordt uit Peters
burg gemeld, dat luidens Bulgaarsche berich
ten, de candidatuur van den Deenschen prins
Waldemar voor den Bulgaarschen troon
openlijk wordt aanbevolen.
Generaal Turr heeft aan het Aardrijks
kundig genootschap, waarvan hij lid is,
medegedeeld, dat hij concessie heeft gekre
gen tot doorgraving der landengte van
Corinthe.
Te Brest wordt ieder oogenblik het
laatste schip met geamnestieerde Coramu-
nalisten verwacht, dat in het laatst van
Februari uit Nieuw-Caledonië vertrok.
Daar zijn er 36 aan boord, waaronder
verscheidene zieken, die de vorige keeren
niet ingescheept konden worden.
De vervalsching en diefstallen, ten na-
deele van de Grieksche bank gepleegd, zijn
nog veel omvangrijker dan eerst vermoed
werd. Alleen te Thebe bedragen zij een
millioen drachmen.
De Koning van Griekenland heeft in een
schrijven aan den Minister van Justitie
aangedrongen op vervolging en bestraffing
van de schuldigen.
Door sommige bladen wordt de wensch
uitgedrukt, dat de Kamer bijeengeroepen
worde ten einde een onderzoek in te stellen,
Luidens berichten uit Konstantinopel
heeft Osman Pacha de Turksche Regeering
gewaarschuwd dat de afstand van gebied
niet vreedzaam zal geschieden. Hij ver
wacht onlusten bij het aftrekken der Turk
sche troepen.
De Turksche Regeering heeft aan de
Perzische de dadelijke arrestatie van het
Kurdenhoofd Obeidullah Sjeik beloofd.
Naar aanleiding eener interpellatie in de
Bondsvergadering had de Bondsregeering
een onderzoek ingesteld omtrent de vraag,
of de invoer van Amerikaausch spek niet
evenals in Frankrijk moest worden verbo
den. Laatstleden Vrijdag is daarop van het
den van het uitmuntende ras der steppenhonden,
die, door kruising van wolven en windhonden
geboren, een hevigen haat tegen de wolven heb
ben, en het ook tegen eiken wolf opnemen. Zij
dienen slechts om de kudde te beschermen en
hebben een veel te oorlogzuchtig eergevoel, om
zelve de in- en uitwendige politie der kudde
uit te oefenen, of haar te leiden en onder opzicht
te houden, zoo als onze herdershonden. Hiertoe
dienen de geiten, welke hier elke schaapskudde
vergezellen. Bij het grazen houden zij zich aan
den rand der weiplaats, en dwingen de schapen
om bij elkander te blijven. De schrandere en be-
drevene geit drijft het schaap, als het een weinig
van de kudde afgedwaald is, zoolang tot het
weder bij de overigen is. Bij het naar huis gaan
loopt steeds een eerwaardige bok aan het hoofd
der kudde, en deze volgt hem, de schapen in het
midden, de geiten aan den kant. Is de regee-
rende bok ziek, of wordt hij verhinderd en blijft
hij achter, dan treedt oogenblikkelijk een andere
bok, en wel de naaste in ouderdom en rang, in
zijne plaats en leidt de kudde."
