NIEUWE
buitenland"
No. 5IG.
Donderdag 8 September 1881.
6e Jaargang.
Wat is de mode?
1)—
0,06
HÜMEMSCHI mm.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
0,85
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUHEAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA HOE AGITATE.
PBIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Er wordt in onze dagen veel over de
mode gesproken en zij wordt beschimpt en
gesmaad. Doch wie kan zeggen van waar
de mode komt en wat dit zonderlinge ding
eigenlijk beteekent?
Men zegt dat de mode ontstaat uit de
zucht naar verandering. Dat is geen afdoende
definitie, want de meerderheid der menscken
is geenszins op verandering van kleeding
verzot, zij volgt echter de mode, omdat
anderen eveneens tot hare volgelingen be-
hooreu. De zucht tot navolging treft men
echter niet aan bij die meuschen welke de
mode uitvinden. Zoo ijdelheid of schoon
heidszin hierbij slechts in 't spel waren,
dan zou er nimmer eene eenheid in de mode
tot stand komen; immers een ieder zou zich
naar zijn eigen smaak kleeden, versieren
en stoffeeren.
Er moet eene algemeene, diepere oorzaak
voor de afwisselende mode zijn en dat is
inderdaad de zucht van enkele hoogere
klassen der maatschappij om zich te onder
scheiden, om uit te muuten boven die klas
sen welke op de lagere sporten der maat
schappelijke ladder hebben plaats moeten
nemen. Ergo is de mode het streven om
tot afscheiding te geraken der hoogere
maatschappelijke klassen van de lagere of
liever gezegd van de middelklasse; de aller
laagste komen niet in aanmerking, omdat
deze natuurlijker wijze, niet naar gelijk
stelling aspireeren. De mode is de dam die
opgeworpen is tusschen de «voorname lui
en den middelstand. Zij is de drijfjacht
van de ijdelheid der verschillende standen
in het sociale leven, waarbij zich telkens
hetzelfde verschijnsel voordoet, namelijk de
poging van het eene gedeelte om den voor
rang te behalen waardoor het van zijne
vervolgers wordt gescheiden en het streven
van het andere gedeelte om door 't aan
nemen der nieuwe mode het te nauwernood
behaalde succès te doen verdwijnen.
Aldus laat zich het karakteristieke der
hedendaagsche mode verklaren. Ten eerste
haar ontstaan in de hoogere maatschappe
lijke kringen en hare navolging in den
middelstand. De hoogere stand geeft, zooals
FEUILLETON.
HET PUNT VAN EER.
(Verhaal van een Engelschman.)
Op een avond het was in den herfst van
18.. zaten wij met ons zevenen, mijn gering
persoontje daaronder begrepen, in de vroolijkste
stemming schertsende en lachende voor het
landhuis van Senor Arguellas, in de nabijheid
van Santiago de Cnba, in het oostelijke inten
dantschap van genoemd eiland, dat niet zonder
reden de koningin der Antilies heet, toen er in
onzen kring een voorval plaats had, dat de heer—
schende vroolijkheid zoo plotseling en volkomen
verdreef, als ware er onverwacht een bomkogel
voor onze voeten neergevallen en gebarsten. Om
echter dit voorval recht te doen begrijpen is het
noodig een beschrijving der bedoelde zeven
personen te geven en te vermelden hoe zij daar
bij elkander waren gekomen.
Wij hadden onder ons drie Amerikanen, wel
gestelde kooplieden uit de zuidelijke staten, die
in veelvuldige handelsbetrekkingen met de eilan
den stonden en voornemens waren den volgen
den morgen bij gunstig weder met het bark
schip Neptunus naar Jamaica te vertrekken.
De vierde was een Spaansch artillerie-luite
nant, een neef van onzen gastheer. De vijfde
was zekere Senor Dupont, een jong en rijk
Creool, van gemengde Fransche en Spaansche
afkomst en, naar men algemeen vermoedde,
de toekomstige echtgenoot van Dona Antonia,
eenige dochter en erfgename van Senor Arguel
las, een meisje van achttien jaren. De zesde
men dit gelieft te noemen, den toon aan.
Een poging der middenklasse om eene nieuwe
mode in te voeren, zou zelfs met bulp van
den meest ontwikkelden schoonheidszin
nimmer gelukken. Trouwens de hoogere
standen zouden het zeer gaarne zien, als
elke klasse in de maatschappij er zijn eigen
mode op nahield.
Yan daar dan ook de onafgebroken ver
andering der mode. Zoodra de middelstand
de nieuwe mode heeft ingevoerd, heeft zij,
krachtens het aangegeven motief hare
waarde voor de hoogere klassen verloren.
Het onderscheidingsteeken heeft opgehouden
te bestaan en even als het wachtwoord,
dat bij den vijand is bekend geworden, moet
het door een ander worden vervangen.
Daarom is nieuwheid de noodzakelijke
voorwaarde der mode, als zij haar doel wil
bereiken. Zelfs het afzichtelijkste en smake-
looze vindt tot dien prijs ingang, als het
schoone uitgeput is en het de voorkeur der
nieuwheid verloren heeft.
De levensduur der mode bepaalt zich in
de tegenovergestelde verhouding tot de snel
heid harer verbreiding. Haar kortstondig
leven wordt veroorzaakt door de verbeterde
communicatie-middelen. In de dagen
waarin onze vaderen zich met de trekschuit
tevreden stelden en er nog geene spoorwe
gen waren, die dagelijks duizenden burgers
uit kleine steden en dorpen in de hoofd
steden brengen en die de nieuwe modes
in den vorm van modejournalen en monsters
over de gansche wereld verspreiden (men
denke aan de exploitatiën der groote maga
zijnen van Brussel en Parijs) had demode
niet die millioenen vereerders waarop zij,
om het zoo eens uit te drukken, in onze
dagen bogen kan.
Uit het aangegeven sociale motief kan
men ook den derden karakteristieken trek
onzer hedendaagsche mode verklaren, name
lijk hare dikwerf gelaakte en verachte doch
willig gedragen tirannie. De mode is het
kenteeken dat men, zooals men zegt, tot
de «beschaafde wereld* behoort. Zij, die
op den naam van een geciviliseerd mensch
aanspraak maken, moeten, volgens veler
begrip, de mode volgen, al zou 't aesthetisch
gevoel er ook met macht en kracht tegen
gast was de kapitein en medeërfgenaam van
het reeds gemelde barkschip Neptunus, kapi
tein Starkey, een welgemaakt, forsch gebouwd
zeeman met fijn beschaafde manieren, een echt
gentleman van omtrent dertig jaren. De zevende
en laatste was iktoen nog een zeer jong
mensch en nauwelijks van een zware ziekte her
steld, die mij een jaar vroeger genoodzaakt had,
het klimaat van Jamaica met dat van Cuba te
verwisselen, dat zachter en gelijkmatiger is, hoe
wel de twee eilanden slechts vijf graden van
elkander liggen. Ik behoorde insgelijks tot de
passagiers van kapitein Starkey, eveneens als
Senor Arguellas, die te Kingston eenige zaken
had te verrichten. Deze laatste reisde in het ge
zelschap van zijn echtgenoote, Senora Arguellas,
van zijn dochter Antonia, den jongen luitenant
en Senor Dupont. De Neptunus had een rijke
lading Engelsche goederen naar Cuba gebracht,
en keerde nu met een halve lading terug, waar
onder eenige vaatjes kruit, die aan de Ameri
ka ansche kooplieden behoorden en op Cuba niet
verkocht hadden kunnen worden, maar waar
voor men nu op Jamaica een markt hoopte te
vinden. Daar het schip van kapitein Starkey uit
muntend voor passaghrs was ingericht en het
fraaie weder een even aangename als korte vaart
beloofde want de wind was naar het noord
westen geloopen en scheen eenigen tijd in die
streek te willen blijven waren wij allen, ge
lijk ik reeds zeide, in een zeer vroolijke stem
ming, en praatten over de aanstaande reis, over
Amerikaansche en Europeescke politiek, en twist
ten over de eigenschappen van Fransche en
Spaansche wijnen, van Havanna en Alabama
opkomen. En juist omdat de mode beerscht
over ons eigen beter weten, over onze over
tuiging en over erkende verkeerdheid, wordt
zij met de alle recht een geweldenares ge
noemd en allen die zich aan haar onder
werpen verdienen terecht met den naam
van slaven der mode te worden bestem
peld. Zij is geen heerscheres zooals de
schoonheid en de waarheid, wier heerschappij
waar en gerechtvaardigd is en overal als
zoodanig erkend wordt, maar zij is eene
geweldenares wier macht men onbevoegd
verklaart en die men toch zwak genoeg is
te verdragen.
Hiermede is het oordeel over de mode
geveld. Zij heeft hare macht hoofdzakelijk
te danken aan de ijdelheid der menschen.
Kwamen de standen, die zwak en dwaas
genoeg zijn haar na te jagen, tot het gevoel
hunner waardigheid hetwelk zich daardoor
kenmerkt dat men niets anders wil voor
stellen dan hetgeen men werkelijk is, dan
was het spoedig met de mode gedaan en
de schoonheid kon weer hare plaats innemen,
die zij bij alle volkeren heeft behouden,
welke de mode volgens den huidigeu geest
niet kenden, omdat zij geen behoefte ge
voelden het onderscheid in stand door de
kleedij kenbaar te maken, of waar het ge
schiedde, verstandig genoeg waren dit onder
scheid te eerbiedigen.
Naar hetgeen uit Kiel wordt gemeld, is
het rapport der Commissie van deskundigen
betreffende de schepen Diogenes en Socrates
«niet ongunstig* voor de firma Howaldt.
Wel vond de Commissie «sommige dingen
in 't oog loopend,maar in alle geval
moest zij constateeren, dat de schepen
«geen oorlogsvaartuigen* waren. Men
meende dat er dus voor de Regeering niets
O O
anders zou overblijven dan de inbeslagne
ming op te heffen.
Over de vraag, of de vice-president
van de Yereenigde Staten niet tijdelijk den
president kan vervangen wordt nog steeds
beraadslaagd. Men gelooft, dat de president
sneller vooruit zal gaan in beterschap, als
alle staatszorg van zijn schouders wordt
sigaren, met groote luidruchtigheid en opgeruimd
heid.
Bovendien was het een heerlijker, helderen
avond. De wind was op het land juist sterk ge
noeg, om het welige geurige loof der voor ons
uitgebreide bekoorlijke dalen in beweging te
brengen, de van wijn gloeiende gezichten van
het gezelschap zachtjes te bewaaien, en het water
der kronkelende beekjes en stroompjes te doen
kabbelen, op welker golfjes thans de spiegelbeel
den der duizendefi van sterren, die den helderen
nacht-hemel van Cuba versieren, met toover-
achtigen glans flikkerden. De meeste gasten had
den tamelijk veel, bijna te veel wijn gedronken;
.maar het gesprek, dat in de Fransche taal werd
gevoerd, die al de aanwezigen tamelijk vlug
spraken, ontwijdde de stille heerlijkheid van den
nacht niet, voordat Senora Arguellas en hare
dochter ons reeds een tijd lang verlaten hadden.
Ik herinner mij niet juist hoe het kwam, of
wat het eerst er toe leidde, maar wij allen be
merkten weldra dat in het gesprek een zeerhatelijken
toon werd aangeslagen en dat het een onaangename
wending genomen had. Het kwam mij voor, dat
Senor Dupont zich eenigszins gekrenkt had ge
voeld door de al te vriendelijke uitdrukking van
Antonia's trekken toen zij van Starkey afscheid
nam. Ik hield mij ten minste overtuigd dat al
de latere onaangenaamheden uit deze oorzaak
voortsproten. De kapitein van den Neptunus had
zich namelijk bereid verklaard om verscheidene
familiën van vrije negers naar Jamaica te ver
voeren, waar de mannen voor hunnen arbeid op
de suikerplantages veel hooger loon konden
bekomen dan op Cuba. De Amerikanen hadden
genomen. Db pers beveelt over het algemeen
een buitengewone bijeenroeping van het
Congres aan, opdat dit beslisse wat in deze
omstandigheden moet worden gedaan. Het
kabinet denkt er over, den vice-president
uit te noodigen voor een paar maanden
het uitvoerend gezag op zich te nemen,
wat het niet in strijd met de wet acht. De
ministers meenen, dat dit zou kunnen ge
schieden, hetzij door een proclamatie van
den president, zulk een opdracht bevattende,
hetzij door een uitnoodiging van den pre
sident om onder stukken, uitgaande van het
uitvoerend gezag, den naam Garfield te
teekenen. Tot een beslissing kwam men
intussehen niet.
Volgens gerucht is de Amerikaansche
generaal Carr, met zeven officieren en 110
soldaten, vermoord door de Indianen in
Nieuw Mexico.
Te New-Orleans is eene groote werk
staking onder de arbeiders in den katoen-
handel aangevangen. Tienduizend man
loopen ledig en de katoenbeweging is er
geheel door gestoord. Ook uit Mobile en
Galveston komen berichten van werksta
kingen.
Volgens de Madridsche Impartial en
Epoca gaat het niet goed met de onder
handelingen tusschen Frankrijk en Spanje
ter zake der door Frankrijk te verleenen
schadevergoeding aan de Spaansche onder
danen, die te Saïda (provincie Oran) ge
plunderd en mishandeld zijn. Frankrijk
namelijk blijft eenerzijds vergoeding eischen
voor de Franschen, die schade geleden
hebben door de jongste burgeroorlogen in
Spanje, en te Madrid wijst men dien
eisch af.
Volgens depêches uit Zwitserland veroor
zaken de hevige regens allerwege overstroo
mingen der rivieren, zoodat zelfs de dienst
op de hoofdsporen is gestaakt. De schade
is groot.
De Daily News deelt mede dat de
internationale conferentie te 's Gravenhage
over de Noordzeevisscherij bijgewoond zal
worden door gedelegeerden van Engeland,
Frankrijk, Nederland, Duitschland, België,
Zweden, Noorwegen en Denemarken.
Volgens de Times is het leger van den
reeds vroeger hun ongenoegen over deze schik
king te kennen gegeven, en werden nu inder
daad wat al te mild met hunne schimpschoten
op kapitein Starkey's „neger-principes," gelijk
zij zijn zeer gematigde verdediging der rechten
van zwarte kleurlingen noemden. Dit zou mis
schien onopgemerkt voorbij gegaan zijn, indien
de kapitein niet ongelukkig zeer ontijdig had
vermeld, dat hij vroeger als midshipman op een
der Engelsche kruisers tot wering van den sla
venhandel had gediend. Dit deed het smeulende
misnoegen van Senor Dupont in vlam slaan, en
uit zijn gemompelde verwenschingen maakte ik
op, dat hij door de getrouwe diensten dezer
kruisers financiëele verliezen had geleden. Een
storm van toornige woorden volgde daarop en
hartstochtelijke uitdrukkingen van verontwaar
diging vlogen heen en weder, want de oogmer
ken der Engelschen ir. het tegengaan van den
slavenhandel werden aan den eenen kant met
even veel verachtelijke bitterheid verdacht ge
maakt, als zij aan den anderen met warmte en
onverzettelijkheid verdedigd werden. Eindelijk om
der waarheid hulde te doen, moet ik zeggen dat
beiden te zeer door wijn en hartstocht verhit
waren om recht meer te weten wat zij zeiden of
deden vergat Dupont zich zoo ver dat hij de
koningin van Engeland een smadelijken bijnaam
gaf, waarop kapitein Starkey hem terstond een
wijnglas met den inhoud in het gezicht smeet.
In een oogenblik waren alle aanwezigen opge
sprongen en door dezen noodlottigen afloop der
woordenwisseling zoo tamelijk nuchter geworden.
Wordt vervolgd.)
