NIEUWE
No, 555.
Zondag 22 Januari 1882.
7e Jaargang.
De afgod der radicale economie.
BUITENLAND.
1,—
0,06
De gehuld van eenj
liAllllSCIK (IIIIIUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
0,85
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
"M Al N T1FSD K li
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Men hoort veel bezwaren inbrengen tegen
het handelstractaat, hetwelk tusschen Neder
land en Frankrijk zal gesloten worden. Onze
onderhandelaren waren blijkbaar niet op
de hoogte der zaak, terwijl de onmiddellijk
belanghebbenden, de handelaren, vooral ook
de njjveren, niet, althans niet algemeen
genoeg werden gehoord.
't Spreekt wel vanzelf, dat dit gebrekkig
op de hoogte zijn van de mannen, die te
Parijs voor onze eischen en behoeften moes
ten opkomen, allernadeeligst heeft gewerkt
°p den uitslag van het diplomatiek overleg.
Wij zullen dan ook geen enkele poging
wagen om van hunne schuld iets af te
doen; wij meenen zelfs, dat tegen hunne
houding ook in den boezem der Volksver
tegenwoordiging behoort te worden gepro
testeerd. Maar de eerlijkheid gebiedt te
erkennen, dat ook, al waren onze gedele
geerden bij deze onderhandelingen de uit-
uemendste deskundigen geweest, die men
zich denken kan, dan nog zou het nieuwe
verdrag niet zeer gunstig voor ons hebben
kunnen wezen. De oorzaak daarvan ligt
niet bij deze Regeering, niet bij de heeren
gemachtigden, doch bij het rampzalig stelsel
van freetrade, dat wij reeds sedert eene
reeks van jaren in praktijk brachten.
Onder de zegeningen van het liberalisme,
behoort ook, dat de deuren van Nederland
voor alle handels-artikelen uit den vreemde
wijd open werden gezet, hoewel zij bij onze
buren en verdere mogendhedsn gesloten
bleven. Die leer der onbeperkte handels
vrijheid werd verdedigd met de zeer ver
heven stelling, dat de vrijheid op elk ter
rein moet worden gehuldigd. Vrij in, vrij
uit; dat was de wensch, dien men van
liberale zijde ons voorhield; daarvoor
moest men knielen; uit dien toestand van
onbelemmerd grensverkeer zou een paradijs
van economische gelukzaligheid te voor
schijn treden. Wel waren er sommige
reactionnairen (van die verstokte lieden,
die maar niet wilden gelooven aan de voor
spiegelingen van de vrijzinnigheid)die protes
teerden tegen het bevoordeelen van den
vreemdeling, welke voor ons zijn grenzen
Diet hooge tarieven afsloot, maar hun ge-
FEU1LLETON.
In een hotel van den eersten rang in een der
groote steden zit een man van middelbaren leef—
t'jd; zijn oog schijnt een rustpunt op een der
boeketten van het gebloemd behangsel der rook
kamer gekozen te hebben. Reeds een half uur
zoo voor zich starend, schijnen er in zijn gemoed
verschillende gewaarwordingen om te gaan, want
bij heeft den bediende van het hotel niet opge
merkt, die op een blaadje den gast van zijn pa
troon een telegraphische depêche voorhoudt. Ein-
elijk waagt deze het den zonderlingen man aan
e sloten. Als ontwaakt uit eeu diepen slaap
z'e ij den bediende aan. Doch op eens veran-
er zijn gelaat, levendig wordt zijn blik en met
een zenuwachtige gejaagdheid grijpt hij naar het
e egram. 18 0f er een gejjee]e wereu van af_
>ng ve rse ïeurt hij, met krampachtige vingeren,
de enveloppe leestlaat moedeloo3 zijü
hoofd op de borst zinken, alleen van tijd tot tijd
nauw hoorbaar, murmelend: „te laat!» Zorgvuldig
sluit hij de depeche in zijn zak, ze was van den
volgenden inhoud: Kom niet, te laat. Na een
half uur belt hij bij zijn broeder, die in dezelfde
plaats woonde, aan. De familie zit aan de thee
tafel. Met een verwilderden blik ziet hij allen aan.
Slechts een woord ontsnapt zijn boezem. „Ge
ruïneerd», roept hij hen toe. Zijn schoonzuster, een
tenger zenuwachtig vrouwtje, slaakt een rauwen
gil en valt, getroffen bij het aanzien en den uit-
tuigeuis werd bejegend met allerlei excep-
tiëu, bovenal die van onbevoegdheid. Zij
waren te bekrompen om de verheven waar
heid te doorgronden, waarin de radicale
staathuishoudkundigen het heil der toekomst
waardeereu.
Eeu tijdperk van ongekende welvaart zou
voor ons aanbreken, de fabrikanten zoudeu
de bestellingen niet kunnen afwerken, de
schepen zouden overvoerd worden met la
dingen, door alle bedrijvige kringen der
maatschappij zou eeu goudstroom vloeien.
Zoo heerlijk was de schets, die de economen
vau de gevolgen der toepassing hunuer
beginselen ontwierpen.
Id het buitenland lachte men in 't vuistje.
Dat Jcleine Nederland werd in groote phrases
verheerlijkt. Wij zoo declameerde men
iu den vreemde, terwijl men zijn lachen
niet kon houden stonden vooraan in de
rijen der apostelen van grootsche sociale
hervormingen
Wat is er echter geworden van dien
paradijs-toestand Welke vruchten hebben
wij sedert 1850, toen de Minister van Bosse
de scheepvaartwetten ophief, alzoo de vrij
heid en gelijkheid der vlaggen decreteerde,
aan dien economischen vrijheidsboom zien
rijpen
Niets dan teleurstellingen waren ons deel;
de handel kwijnde, de nijverheid ging met
stoom achteruitde kleinhandelaar zag al
zijn uitzichten iu rook verdwijne en de
kleine industrie bestaat schier niet meer.
't Kleine Nederland gaf alles voor niets
weg aan de grootere en de groote Rijken,
en dat niet alleen met betrekking tot Ne
derland, maar ook in verband tot Indië.
Ten aanzien van die Nederlandsche kolo
niën bestaat nu de onhoudbare toestand,
dat wij aan de grenzen dier bezittingen de
zelfde rechten bij invoer moeten betalen
als van den vreemdeling worden gevorderd.
Geen schijn zelfs van bescherming werd ge
handhaafd. Onze industrie is zonder genade
overgeleverd aan de macht van den afgod
der radicale economie.
Enkele jaren geleden werd een parle
mentaire enquête ingesteld nopens de mo
gelijke oorzaken van het volkomen verval
onzer koopvaardijvloot. Die commissie be
stond voor het meerendeei uit liberalen.
roep van haar zwager, bijna levenloos ter aarde.
De schrik was haar op 't hart geslagen. De kin
deren en de vader loopen baar ter hulp. Van
wanhoop verliest deze zijn tegenwoordigheid van
geest en staart wezenloos op de als lijk daar
liggende vrouw. De kinderen weenen en roepen
om hunne goede moeder. Te midden van dit
schouwspel staat de oorzaak van dat alles, met
een pop, die hij op tafel vond, te spelen hij
was krankzinnig geworden. Twee dagen verliepen.
Hoop en vrees wisselen elkander af, doch einde
lijk valt de slag en de moeder der 7 kinderen
van zijn broeder sterft, omringd van hare dier
bare kleinen doch zonder haar man; deze is
gevluchtGevlucht om de schande en oneer te
ontvlieden, veroorzaakt door het faillissement
zijner firma, waarvan zijn broeder lid was.
De politie trekt zich de zaak aan, de krank
zinnige wordt door haar in verzekerde bewaring
genomen. Een inspecteur gaat naar de plaats X
waar het kantoor der firma was en de krank
zinnige woont
'tls elf uur in den avond. Ongeduldig wacht
aan den laatsten trein de kassier der firma ge
broeders Relem. De trein stoomt het station bin
nen. Met een arendsblik monstert onze kassier
alle personen, doch mijnheer is er niet. De zaak
komt hem nu duister voor. Hij ijlt naar huis.
Zijn oudste dochter, zijn vrouw was reeds over
leden, ziet haar vader met een bestorven uiterlijk
binnenkomen. Zij vliegt om zijn hals en tracht
met zoete woorden, dan weer ernstig vermanen,
hem eene verklaring over zijn zonderling gedrag
af te persen. „Ik ben onschuldig», roept hij, maar
En wat moest die radicale commissie be
lijden? Dat wij grootendeels door eigen
wetgevende schuld zoo diep waren gezon
ken. Nu zou men hebben gemeend, dat die
radicale heeren dan ook den moed zouden
hebben gehad aan Regeering, Volksverte
genwoordiging en Natie voor te stellen
laat ons terugkomen van den noodlottigen
weg, waarin wij zijn geraakt. Doch neen,
daartoe wilden de radicale lieden niet ko
men het radicalisme verblindt en verhardt
zijn volgelingen; dat is de vloek van die
onzinnige richting.
Nederland volhardde alzoo op den nood
lottigen weg, dien het te kwader uur, on
der den invloed der radicale wijsheid was
opgegaan. De rampzalige gevolgen werden,
wat de Regeering en de Volksvertegen
woordiging betreft, vooral openbaar bij het
aangaan van handelsverdragen.
Wat konden wij den vreemdeling aan
bieden, om hem te stemmen of te bewegen
tot het doen van concessiëu aan ons
Niets. Daarin ligt de ramp van onze
positie. Wij moeten vragen zonder door ons
tarief te kunnen dwingen. Dat begrepen
ook de groote Mogendheden, die gedeelte
lijk ook waren gekomen tot de toepassing
der vrijhandel-beginselen. Duitschland,
Frankrijk, Oostenrijk, Italië zij alle
bewegen zich weder in de richting der be
scherming. Zelfs in Engeland worden stem
men vernomen, die pleiten voor de weder
invoering van vrij hooge tariefrechten. De
groote Machten waren dus bekrompener
dan het kleine Nederland.
Geen wonder dus, wanneer wij bij het
overleg van nieuwe handelsverdragen van
slechte conditie zijn. Wij moeten tegenover
hunne nijverheid beschermende landen, op
komen voor lage rechten ten onzen gunste,
terwijl dezelfde Mogendheden ten onzent
beschermd worden door onze algemeene wet
geving. De uitslag van diplomatieke onder
handelingen, onder zulke omstandigheden
gevoerd, kan ieder spoedig voorspellen.
Wij komen doorgaans met niets van de
betrokken hoofdsteden waar »de handel
over de handelsbelangen plaats greep, terug.
Het traktaat met Frankrijk gesloten
is zoo nadeelig mogelijk voor Nederland.
Waren wij leden der Tweede Kamer, dan
ook hij is onschuldig, de dommerik, waarom vlucht
hij, waarom niet teruggekeerd. Ongewoon aan
zulke aangrijpende en veelbeteekenende woorden,
barst het meisje in tranen uit. Het beeld van
haar moederzaliger komt meer dan ooit voor haar
geest. De koorts grijpt haar aan en ijlende ligt
zij, geholpen door haar jongeren broeder, die dat
alles met snikken en weenen heeft gadegeslagen,
na eenige oogenblikken op hare legerstede. De
oude huisdokter, die oogenblikkelijk bij beide
patiënten wordt geroepen, want ook de vader
ligt wezenloos met het hoofd in de armen op
tafel uitgestrekt, verleent zijn hulp en dank aan
die, herwint de vader zijn krachten, doch zij is
reddeloos verloren. Zwak als zij is, kluistert een
bloedspuwing, die haar, tengevolge van den schrik
overvalt, misschien voor maanden aan het ziek
bed misschien voor altijd.
Twee dagen verloopen. In den morgen van 4
Februari treedt bij den kassier, die niet meer op
het kantoor durfde te verschijnen, een bedienaar
der politie binnen. Gesterkt door het noodlot der
laatste 48 uren, ontvangt hij dezen met onver
schrokkenheid en o wonder.na een gesprek
van minder dan een half uur, heldert zich alles
op. Het telegram, dat gevonden was bij het krank
zinnig lid der firma, brengt het licht, dat aan
deze duistere zaken ontbrak. Een rijtuig brengt
hen in weinige oogenblikken op het bureau en
daar aanhoort de bedienaar van de heilige Her
mandad, met de boeken der firma voor zich, de
toedracht eener zaak, waarvan, hoe ongeloofelijk
het ook klinke, een „komma" de eenige schul
dige is.
Ziehier wat er gebeurd was.
zouden wij zeer stellig aan dat verdrag
onze goedkeuring onthouden, alleen reeds
als protest tegen de gebrekkige wijze, waarop
de onderhandelingen werden geleid. Toch
bljjft die tractaat-geschiedenis slechts een
incident. Het beginsel, dat van ten ver-
derve, blijft, al verdwijnt ook dit verdrag,
terwijl een voordeeliger tractaat wel niet
zal zijn te sluiten.
Onze economische wetgeving moet ge
wijzigd worden, willen wij onzen handel
en nijverheid niet geheel zien te gronde
gaaD. Daarom Nederlanders wordt luid ge
tuigen en protesteeren met den dag meer
uw aller plicht. Regeering en Kamer moe
ten weten, dat het volk begrijpt waar de
schoen wringt, waar de bron van den ach
teruitgang der nationale welvaart gelegen
is. Eerst door een nationaal protest tegen
eene niet-nationale tariefwetgeving kan ver
betering komen. Als de meerderheid der
belanghebbenden zich verzet tegen de
economische dwaasheid van de vrije eco
nomen, die ook de Kerk en school tiran-
niseeren willen, is het mogelijk dat nog
eeu gelukkige wending geboren wordt.
De heer Windthorst heeft ter gelegen
heid van zijn 70sten verjaardag, ruim 300
telegrammen en eenige honderden brieven
ontvangen. Bij zijne komst in den Rjjksdag
vond hij op zijne plaats een bouquet, en
door den afgevaardigde Sonnemann werd
hem een prachtige bloemenkorf aangeboden.
De Pruisische pensioenwet zal nu zoo
worden gewijzigd, dat de ambtenaren na
40-jarigen diensttijd (thans is een 50-jarige
daartoe noodig) recht bekomen op 3/4 van
hun jaarwedde.
De Fransche Kamer heeft in de bu
reaux de commissie benoemd voor het her-
zieningsontwerp. Zij omvat 18 aanhangers
der geheele herziening, 6 der partieele, 4
der eenvoudige en 1die voorstander is
van de invoering van den scrutin de liste,
zonder herziening.
De Regeeringscourant van Dublin
bevatte dezer dagen besluiten, waarbij
nieuwe districten van Tipperary,van Armagh
en van Monaghen in staat van beleg wor-
Het huis gebroeders Relem, stond in relatie
met twee Engelsche huizen, waarvan de ongun
stigste berichten hen ter oore waren gekomen.
De val van een hunner zou ook de val der
firma met zich slepen. De heer Van Reiem is er
de man niet ra om alles af te wachten en be
geeft zich ter plaatse waar het andere lid der
firma, zijn broeder, woont en laat alles aan den
kassier over, met uitdrukkelijken last, hem direct
te telegrapheeren bij aankomst van het bericht
uit Engeland. Door zekere omstandigheden, die
alleen van tijd afhingen, kon alles nog voor
hunne firma gered worden. Dat af te wachten te
huis, heeft hij den moed niet en wil, in het
ongunstigste geval, direct met zijn broeder vluch
ten. Vandaar zijn heengaan. Op den bewasten
dag vonden wij hem in het hotel; daar zijn
broeder nog van niets wist, wilde hij daar alles
afwachten. Een gunstig bericht komt uit Londen,
de gelden der firma zijn nog in tijds gered, en
de kassier telegrapheert met een blij hart: Kom,
niet te laat. Doch, o noodlotde telegraaf brengt
over: Kom niet, te laat. De komma die achter
„kom" moest staan, was bij vergissing achter
„niet" terecht gekomen. Met een blij gemoed
6taat de kassier aan den laatsten trein, terwijl
de beambte van het telegraafkantoor zijn glas
bier drinkt in de sociëteit, onbewust, dat hij,
door een „komma" te misplaatsen, zulk een on
herstelbaar onheil dien dag had veroorzaakt.
De „komma" op zijn plaats te zetten, is dus
nog aanbevelenswaardiger dan de „puntjes" op
de i's.
