NIEUWE
No. 508.
Donderdag 22 Juni 1882.
Te Jaargang
De Kerkelijke Staat.
liAILMHCHE CO! IA UT.
ABONNEMENTSPBUS
Per 3 maanden voor Haarlem 0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BÜSEAÜ: St. Jansstraat Haarlem.
07. .JEi—i
JE MALS TIEN PR d f
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÊN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Vervolg en slot.)
IV.
Den 20steu September 1870 rukten 20000
Piëmonteezen door de Porte Pia Rome
binnen en tegelijkertijd met hen een in
alle stedeu en dorpen samengeraapt gespuis,
dat alle mogelijke gruweldaden, zelfs moord,
uitoefende en daarvoor nog eene belooning
ontving van 2l/t frauk per dag. »Laat het
volk doen wat het goed vindt,zeide Generaal
Cadorna en hij gaf bevel om alle gevan
genissen, waariu moordenaars en bandieten
zaten, te openen. Voor de zoogenaamde
volksstemming waren dezen natuurlijk zeer
bruikbare individus.
De Pauselijke troepen, ten getale van
14000 man, hadden den strijd tegen de Pië
monteezen aanvaard, doch nadat reeds van
den vijand 200 man en van de Pauselijke
troepen 100 man gevallen waren, gaf Z.
H. de Paus, om aan verder bloedvergieten
een einde te maken, aan Generaal Kanzier
het bevel den strijd te staken. De capitu
latie werd gesloten, de Romeinsche solda
ten gaven hunne wapens af, de aaugeworven
vreemde soldaten werden naar hunne haard
steden terug gezonden, de Paus werd ont
troond en den 2den Juli 1871 hield Vic
tor Emanuel zijn feestelijke intocht in
Rome en nam hij bezit van het Quirinaal.
Zooals wij reeds vermeld hebben, had
de Paus den Kerkelijken Staat van andere
Vorsten ten geschenke ontvangen en was
hij reeds 1000 jaren in het rechtmatige
bezit van het land. Nu is echter hetgeen
wij van anderen weguemeu en hun eigen
dom is, volgens het zevende gebod een
diefstal en als er geweld bij gepleegd wordt,
een roof. Al noemt men de inneming
van Rome eene politieke noodzakelijkheid;
al tracht men de verovering der eeuwige
stad door valsche beginselen te vergoelijken
of te verdedigen, al decreteert men dat de
politiek zich niet met de moraal heeft te
bemoeien, deze en nog andere schijngron
den zullen niet kunnen verhinderen, dat
later in de geschiedboeken zal geschreven
staan; »De tocht der Piëmonteezen naar
Rome was een rooftocht en de bezetting
van den Kerkelijken Staat was een roof.«
Met weemoed en droefheid heeft het Ka
tholieke volk, van het jaar 1848 afmoeten
zien, hoe het beminde Opperhoofd der Kerk
door verraders en vijanden omringd, ver
volgd en tot de vlucht naar Gaëta, welke
FE U1LLETON.
Zeldzame wraak.
Vervolg.)
Een ontzettende gedachte beroerde zijne gansche
ziel, eene gedachte die zich sprekend openbaarde
in zijn starren uitvorschenden blik. „Dat is goed
van u gehandeld, Werner", zeide hij, terwijl hij
met geweld elke ontsteltenis trachtte te ver
bergen.
//Gij zijt een eerlijk man, geef mij de pet maar
zoo ik dank u." Tegelijkertijd gaf hij den
man een geldstuk, dat deze dankend in zijn zak
stak.
„Weet iemand nog iets van deze pet?" vroeg
deze.
„Neen, heer inspecteur?"
„Goed, Werner gij kunt gaan."
Ontstelt stapte Sturm in zijne kamer op en
neer. Zijn borst jaagde geweldig, zijn hart klopte
onstuimig. De slagaderen in de slapen werkten,
als wilden zij de aderen brekenkoud zweet be
dekte zijn voorhoofd. Zwijgend beschouwde hij
de vreeselijke pet; zij was hem vreemd. Oogen-
schijnlijk had zij lang in den tunnel gelegen.
De hevige wind kon haar den man van het
hoofd gezwaaid hebben, die hem in den tunnel
24 November 1848 plaats had, gedwongen
werd. liet Katholieke volk moest zien dat de
Minister van Z. H., Graaf Rossi, en de Pries
ter Palma door de hand van een sluip
moordenaar vielen. En andermaal werden
de Katholieken diep gegriefd, toen na dé
nederlaag bij Castelfidardo, den Paus 4/5
van zijn Rijk verloren ging; doch de smart
en de droefheid bereikten haar toppunt,
toen de catastrophe der onttrooning van
den Yader der Christenheid plaats had.
Yurige gebeden stegeu ook in die tijden van
grooteu nood ten hemel, ondersteuningen
de St. Pieterspenning stroomden van
alle werelddeelen toe en, om geen middel
onbeproefd te laten, zonden de Katholieken,
aan wier hoofd zich de Bisschoppen en
Priesters plaatsten, bij de machtigste Vor
sten verzoekschriften in, om den Paus recht
te verschaffen en hem uit den nood te be
vrijden.
Welke houding namen de Vorsten aan?
Bijna alle Regeeringen hebben zonder
leedwezen, velen met leedvermaak, den val
der wereldlijke heerschappij aanschouwd.
Voor recht en gerechtigheid heeft geen
Staat willen optreden of er den roover
aan willen herinneren. De Franscbe Re
geering verklaarde door Jules Favre, dat
zij de Italiaansche Regeering onder eigen
verantwoordelijkheid liet handelen en de
Minister van Justitie Cremieux verheugde
zich innig over den intocht der Italiaan
sche troepen in Rome. Keizer Wilhelm
deed beloften, ze werden echter met vol
bracht. Keizer Frans Jozef schreef den
Paus een condoleance-brief. Koning Ama-
deus kon zich zelf niet op den troon
staande houden, hij was bij gevolg niet
in staat den Paus hulp te bieden; Rusland
nam eene onverschillige houding aan en
Engeland keurde de handeling van den
roover-koning goed.
Dus werd er ten gunste van den Paus
niets gedaan? Zeker, men deed de schoonste
beloften en men maakte eene waarborgen-
wet.
Door deze wet werd den onttroonden
Paus vrijheid en onafhankelijkheid met
souvereiniteit toegezegd; noch het een noch
het ander heeft echter eenige waarde. De Paus
geniet in zijne woning de vrijheid niet,
die de gemeene man in de zijne heeft. De
Paus is in zijn verblijf opgesloten en wordt er
nauwlettend bespied. Wil de Paus zich in
het openbaar vertoonen, dan loopt hij ge
vaar, op straat bespot te worden. Hij moet
naar het leven stond en de eigenaar dezer
pet heette Sturm. Dat kon alleen zijn bloedver
want zijn, de man die hem zoo bitter haatte.
Juist wilde hij dat verraderlijke voorwerp ter
zijde leggen, toen zijn vrouw de kamer intrad
en zijne ontsteltenis bemerkte.
„Wat is er Frans, wat hebt ge gedaan?"
„Niets, niets, Elise, bekommer u over mij
niet."
„Ge doet vreemd, wat beduidt die pet?"
„Lees, zij behoort aan een man die Sturm heet
en werd in den tunnel bij H. gevonden.
Een kreet van ontzetting ontsnapte haar be
vende lippen.
„Mijn vermoeden!" riep zij, „Robert is de
dader."
„Zacht, vrouwtje, de zaak is wonderlijk, ook
ik geloof het, maar er is geen rechtstreeksch
bewijs. Ik zal nitvorschen of Robert dien dag
naar H. gereden is."
't Onderzoek bewees, dat de koopman Sturm
op dien dag een beroepsreis naar H. gedaan had.
Er was geen twijfel meer, hij en niemand anders
had den moordaanslag gepleegd
III.
De winter was in 't land met zijn lijden en
verblijden. De stad E. lag aan een breeden stroom
Groote ijsschotsen dreven op het water, nu eens
vreedzaam naast elkaar, dan weer in woesten
het wagen een optocht van vrijmetselaars,
vrijdenkers en andere vijanden van het
Pausdom te ontmoeten, die hem zouden
beleedigen; of kan een levenden Paus niet
overkomen wat een dooden Paus is weder
varen?
Om zich voor beleedigingen te vrijwaren,
heeft onze thans glorierijk regeerende Paus
zich niet openlijk laten kroneD. Zelfs dan
ook, als de Paus geen beleedigingen van
zijne vijanden te vreezen had, zou hem
veel, wat zich in de stad Rome aan zijne
blikken zou voordoen, hoogst onaangenaam
zijn. Hij zou er kerken zien, die men tot
kazernen heeft iugericht, vernielde kloosters,
wier vroegere bewoners hem bekend waren,
en nieuwgebouwde scholen ,waar het ongeloof
gedoceerd, het Pausdom gehoond wordt;
hij zou zien, dat het Quirinaal een door
Paus Gregorius XIII gebouwd, door Pau-
lus V voleindigd paleis dus de woning
der Pausen door Koning Humbert in bezit
genomen is.
Een en ander maakt den Paus tot een
gevangene in het Vaticaan. Dat zijn on
dragelijke toestanden! Zij kunnen en zul
len niet blijven, zooals zij zijn. Wanneer
echter veranderingen plaats zullen hebben
weet God alleen, die tijd en maat iu han
den heeft.
Zal de Paus afstand doen van den Ker
kelijken Staat? Neen, nooit. Zoo lang de
Pausen den meineed ais een groote zonde
beschouwen, zoolang zal ook de Paus niet
vrijwillig afstand doen van zijne Staten.
Ieder Paus zweert bij de aanneming der
hoogste waardigheid, het Patrimonium
Petri te bewaren. Daarom zeide Pius IX
tot zijne belagers: »]Yon possumus« en in
October 1871 verklaarde dezelfde Paus in
het consistorie plechtig, liever te willen
sterven dan zijn eed te breken.
Het Opperhoofd der Katholieke Kerk zal
geen afstand doen, omdat hij niets geven
kan, wat hem niet uitsluitend toebehoort.
Meer dan 200 millioeu Katholieken heb
ben deel aan den Kerkelijken Staat. De Paus,
als Opperhoofd der Katholieken, heeft de
verplichting het eigendom te besturen en
het ongeschonden aan zijn opvolger af te
leveren.
Geen Paus zal van de wereldlijke heer
schappij afstand doen, want daardoor zou
hij de gelegenheid openen dat ook zijne
geestelijke macht geschonden of vernietigd
werd. »De vrijheid van den Paus,« heeft
Thiers reeds gezegd,ligt in de souverei-
strijd door onderlinge aanraking, of zich ver
pletterend met knallend geluid tegen de rotsige
oevers.
Dikwijls werd een groote ijsschots tegen het
scherp uitloopend steenen hoofd geworpen, dat,
om den snellen stroom en den aandrang der
golven te breken, ver in de rivier uitgebouwd
was. Op het oogenblik dat de kolossale ijsmassa
met den steenen pijler in aanraking kwam, deelde
en brak, sneed de spiegelgladde schots iu twee
deelen, als hadde een onzichtbare hand met
een scherpen diamant een glasscherf doorge
sneden.
Van de drukke bezigheid der schippers, die
aan den stroom leven gaf, was niets te bespeu
ren. Geen schip met vroolijken wimpel en vlag
gen, geen zwaar beladen boot waagde zich op de
golven, de raderen der stoombooten geeselden
niet den stroom niets dan ijs, een eenzame
vlakte, waarover nu en dan een kraai heen streek
en een ijzeren brug door haar grootste bogen,
oever aan oever verbindend en trotseerende den
geweldigen aandrang van het ijs met hare stevige
pijlers.
Tusschen de boven genoemde steenen hoofden,
waarop de golfstroom brak, lag een spiegelgladde
ijsvlakte op het stille water, waarop de stede
lingen zich vermaakten. Jong en oud was ver
tegenwoordigd. Pijlsnel schoten zij voorwaarts op
niteit. c Is hem deze ontnomen, dan is
hij onvrij, hij hangt dan af van den wil
eener wereldlijke Regeering. En welke moei
lijkheden kunnen hem dan in den weg ge
legd worden!
De Paus zal geen afstand doen van de
wereldlijke Regeering, want deed hp dit,
dan zou hij den aan hem gepleegden roof
goedkeuren. Door de toegevendheid van den
Paus zou het begrip van eigendom ver
dwijnen, men zou het mijn en dijn niet
meer onderscheiden en de sterkere zou zich
het recht aanmatigen te stelen en te roovent
waar hij zulks goedvindt.
Wat zou de Paus doen als hij den roof
niet laakte? Hij zou medeplichtig worden
aan de gewelddadigheden, hij zou door
zijn zwijgen roof en diefstal goedkeuren,
de roofzuchtigen nog meer aanmoedigen en
op deze wijze de welvaart der mensche-
Ipke maatschappij ondermijnen en de re
volutie in de hand werken. Kan men in
derdaad zoo iets van een Paus verwachten,
die de opperste leeraar is der waarheid en
eerste behoeder van den godsdienst en va n
de zedelijkheid.
De Paus zal geen afstand doen van de
wereldlijke heerschappijwant zoolang een
ander heer en Koning van Rome zal zijn,
ontstaat tusschen dezen en den Paus een
onnatuurlijke verhouding- De Koning wordt
door den Paus »zoon,« de Paus echter door
den Koning »vader« genoemd.
Zoo dikwijls de h. Vader van zijne ge
vangenschap, van zijne treurige positie en
van de beleedigingen spreekt en in een
Apostolisch schrijven zich daarover open
lijk beklaagt, spreekt de Regeering van
den Koning deze berichten tegen en zij
verkondigt dat de klachten van den h. Va
der onwaar en in vele opzichten overdreven
zijn en de waarborgen-wet nauwkeurig ge
handhaafd wordt. Is het passend zoo tegen
een Vader te spreken?
Deze onnatuurlijke toestand werd door
Keizer Constantijn den Groote goed be
grepen; hij zag dat hij in Rome bij de
heiligheid en deugden van den h. Vader
in de schaduw gesteld werd en trok naar
Byzantium. Dit begrepen ook later de West-
Romeiusche Keizerszij kozen als resi
dentie de steden Ravenna, Florence, Mi
laan en Bolognageen van hen nam uit
de aangegeven gronden en omdat er niet
de minste noodzakelijkheid bestond, Rome
als hoofdstad. Die daad van ruw geweld
was voorbehouden aan Koning Victor E ma-
ijzeren schoenen, nu eens in rechte lijn, dan
weder in sierlijke bogen.
Als een pijl uit den boog snelden de in pel
zen gehulde gestalten voorwaarts, als gold het
een Olympischen wedloop, onbekommerd voor
het verraderlijke element onder de ijsvlakte, on
bekommerd om de schotsen, die den zoom der
vlakte braken.
Ook de inspecteur Sturm bevond zich onder
de schaatsenrijders. Hij was een der sierlijkste
en snelste rijders. Met stille bewondering volgden
hem veler oogen als hij daar rustig en fier heen-
schoot.
Hij was weer volkomen hersteld; de lange ziekte
had geen spoor van lijden in het lichaam achter
gelaten. De bleekheid der wangen had weder
plaats gemaakt voor een krachtigen, gezonden
gloed. De ijsbaan had iets bizonder aantrekke -
lijks voor Sturm; schaatsenrijden was een harts
tocht, die hem uit vroegere jaren was bijgebleven.
Plotseling ontdekte hij zijn familielid, den koop
man Sturm, die zich met zijn dochter op het.ijs be
vond. Op hetzelfde oogenblik stond hem de moord
geschiedenis, de reispet en alles wat daaraan ver
bonden was, levendig voor den geest, 't Was de
eerste maal dat hij zijn neef sedert die gebeurtenis
zag. Ook de koopman moest den inspecteur ge
zien hebben, maar hij deed, als of hij hem niet
bemerkte. Wordt vervolgd).
