NIEÜ W E
s
buitenland!
No. 610.
Donderdag 3 Augustus 1882.
7e Jaargang.
Het Kind en liet Christendom.
Op het advertentie-bureau.
HlARLIMSdflE fOllRlE
ABONNEMENTSPHIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzonderlijke Nummers 0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
MAIN TIEND
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPEES LAUREY.
Hoe meer het in den aard van den
ongeloovigen tijdgeest ligt de Christelijke
jeugd van God en Godsdienst te vervreem
den, hoe noodzakelijker het ons toeschijnt
meer en meer te deuken aan de onmetelijk
groote weldaden die het Christendom ook
voor de kinderwereld heeft aangebracht.
Alle humaniteit immers in school en op
voeding heeft de menschheid aan de Kerk
te danken. Hij die deze waarheid wil loo
chenen, denke slechts aan den tijd van
het heidendom, aan de dagen van Herodes
en hij zal op de meest aanschouwelijke
wijze leereri, welke behandeling de kinderen
zonder de Kerk moesten ondergaan.
Slaan we een blik op de verschillende
landen der oude wereld en vergelijken we
de verschillende tijdperken der beschaving,
steeds zullen wij ondervinden dat de kin
derwereld ruimschoots in het droevig lot
deelde van de menschheid die in de duis
ternis, in de schaduw des doods was gezeteld.
Wie kent niet de verschrikkelijke gru
welen van don Molochdienst, die in Afrika
en Azië heerschte? Voor dezen afgod wer
den kinderen geslacht en te zijner eer
verbrand; bij de Syriërs bestond het ge
bruik, op feestdagen kleine kinderen in
zakken te binden en ter eere der godin
Juno van de hoogte des tempels bij Hiera-
polis naar beneden te werpen. Volgens
berichten van vertrouwbare Grieksche ge
schiedschrijvers hadden de Perziërs de ge
woonte om, ter eere van een onderaardschen
afgod, vele kinderen levend te begraven.
Bij de bewoners van Catanea was het, vol
gens den ouden geograaf Strabo, de ge
woonte om de kinderen als ze twee maanden
oud waren, aan een onderzoek te onder
werpen. Was de beoordeeling van den
Koning ten opzichte hunner gestalte niet
gunstig, dan moesten zij sterven.
En welke bloedige herinneringen zijn er
verbonden aan den berg Taygetus in Grie
kenland Ieder vader in Sparta moest zijn
kind naar de hoofden van den stam bren
gen, tot welken zijne familie behoorde.
Dezen stelden alsdan een nauwkeurig on
derzoek in ten aanzien van den lichaams
bouw en de gezondheid van het kind. Waren
beide van dien aard, welke deed vermoeden
dat het leven van het kind nutteloos over
den Staat zou zijn, dan werd het bevel
uitgevaardigd om het in eene kloof van
den berg Taygetus te werpen. In dien af
grond, vond het kind een verschrikkelijken
dood. Jaarlijks werden ook in Sparta, vol
gens een oud gebruik, de knapen voor het
altaar der godin Diana gegeeseld en wel
zoodanig dat het altaar met bloed besprenkeld
werd, en vele knapen onder de onmensche-
FEU1LLETON.
eb hem eens gezien zoo'n man schrijft
een journalist een bedaagd mannetje nog met
zwaite a sdas, waar twee eindjes boord als keu-
enmesjes kwamen uitgekeken; reeds tweemaal
ïat nj zac it gescheld, toen hij eindelijk merkte,
,a ,8,C ei" °Penstond en liij slechts eenige schre
den behoefde te doen om juist vo'o'r het schuif-
raampje van ons advertentiebureau te staan. Een
zenuwachtig klopje tegen het glas en een be
diende der administratie opende het raampje
en daarmee een gesprek met den netten bur
german.
Wat was er van uw dienst, mijnheer!
En de man, nu het moment suprème gekomen
is, aarzelt; hij kijkt links af, op een groote inkt
vlak tegen het raamkozijn, en doorsnuffelt zijne
zakken en draalt en talmt het geduld van
lijke handeling bezweken. Het lot der kin
deren in gansch Griekenland, het beschaafde
Athene niet uitgezonderd, was verre van
benijdenswaardig. Ofschoon in Egypte de
ouders, die hunne kinderen hadden ver
moord, tot straf drie dagen en drie nachten
de lijken der kleinen moesten omhelzen,
toch werd ook daar te lande bet bloed van
onschuldige kinderen in de tempels der
afgoden vergoten eu de Koning zelf offerde
op het graf van Osiris de ongelukkige
kindereu die met rood hoofdhaar bedeeld
waren.
In Rome gaven de wetten der twaalf
tafelen, aan deu vader bet onbegrensde recbt
over leven ot dood zijner kindeven. Vela-
brum, eene plaats in de nabijheid van den
Aventijnschen heuvel en de Lactaria-zuil
op de markt waren de onheilvolle plaatsen
voor de kinderen van het zedelooze Rome.
Daar voorzagen zich de toovenaars van de
kindereu, wier bloed en hersens zij ge
bruikten voor hunne schandelijke dranken.
Ook bedelaars kwamen des nachts bij troe
pen naar Velabrum om kindereu weg te
nemen, ten einde ze in hunne spelonken te
verminkeu en vervolgens met het medelijden
der voorbijgangers hun voordeel te doen.
Inderdaad ook op dit gebied toont ons het
heidendom een afgrijselijk tafereel van
laagheid en oumenschelijklieid en het bewijs,
dat zonder de Goddelijke genade de aan
zich zeiven overgelaten menschheid in een
afgrond van dwaling en ondeugd verzinkt,
wordt geschraagd door de voorstelling van
de in de oudheid heerscheude toestanden
van het opvoedingswezen.
Uit de kribbe te Bethlehem is echter
ook voor de kinderwereld eene gelukkige
toekomst ontloken. Met uitgespreide armen
staat de Heiland te midden der mensch
heid eu roept met Goddelijke liefde de
kinderen naar zich heen. En hoeveel onheil
is er van de kinderen afgewend door zijne
ernstige vermaning: »wee die een dezer
kleinen ergert.De sacrameuteele wijding
van het huwelijk, de wet der monogamie,
de verheffing der vrouw, een eu ander
heeft ook aan het onschuldige kind eene
wezenlijk verbeterde positie gegeven.
Gehoorzaam aan de bevelen van haren
Meester heeft de Kerk de verpleging en
opvoeding der kinderen steeds met de meeste
zorg en liefdevol op zich genomen, Zwar#
straffen stelde zij op hare kerkvergaderin
gen in, voor ouders die het leven en de
gezondheid hunner kinderen in gevaar
brachten; van den vroegsten tijd af heeft
zij zich over de verlaten kinderen met de
teederkeid eener moeder ontfermd. In Spanje
werden de vondelingen door de kerk van
Sevilla van hare inkomsten onderhouden.
Toen in de zevende en achtste eeuw vele
den klerk niet weinig op de proef stellend
en betast zich en haalt eindelijk tusschen den
bevenden duim en wijsvinger een verfrommelt
papiertje te voorschijn, dat hij van morgen bui
ten weten zijner vrouw beschreven heeft
omdat het niet anders kon en nu de maat
vol was.
De bediende bekijkt het kriebelschrift: 't is
een advertentie en hij telt de regels en terwijl
de man een gulden op het lessenaartje legt, zegt
de administrateur: „nog 50 cents mijnheer, het
zijn 8 regels."
't Schijnt dat zich alles verstopt en alles den
braven heer 't moeilijk wil maken: wel vijf mi
nuten heeft hij noodig om die twee kwartjes
voor den dag te halen en toen hij dat restant
bij den gulden gooide, hoorde hij den klerk
zeggen:
Dat is voor één keer, wenscht u het ech
ter meermalen?
De man 6chudt veelbeteekenend neen. Zijn
oog trof mij tot in 't diepst van de ziel, ik stak
ouders in Noord-Duitschlaud, door honger
en nood gedwongen, hunne kinderen gelijk
diereu op openbare markten te koop boden,
zag men een heiligen Amandus van Maas
tricht, een een heiligen Ansgar, Aartsbis
schop van Hamburg, een heiligen Egidius
en anderen, de markten, waar dezen slaven
handel gedreven werd, bezoeken, om de
ongelukkige schepsels te koopen en hen na de
toediening van het h. Doopsel de vrijheid
te verschaffen.
Even als voor de verpleging van het
lichaam der kinderen, heeft de Kerk ook
zorg gedragen voor de geestelijke ontwik
keling en voor het onderwijs der jeugd. De
Kerk is de moeder der school.
Wat heeft de wereld iu dit opzicht al
niet te danken aan deu beroemden staatsman
(later monnik) Cassiodorus, aan den h. Be-
nedictus van Nursia, de ware en eigenlijke
stichter van het Christelijk schoolwezen?
Onder Karei den Groote was de beroemde
Abt Alcuin, de geleerde vriend des Keizers,
bestuurder en leider van het schoolonder
wijs in Frankrijk. Bisschop Tkeodulf van
Orleans liet omstreeks dien tijd in ziiu
diocees overal volksscholen oprichten en iu
sene abdij van Fulda ontmoeten we den
stichter van het Duitsche schoolwezen, den
beroemden Rhabanus Maurus, later Aarts
bisschop van Mainz. Voorts vinden wij in
lateren tijd Johannes Gerson, den geleerde
aan de lioogeschool te Parijs, nog op
hoogen leeftijd bereid om arme kinderen
te Lyon in den katechismus te onderwijzen,
de mau, die op de wetenschap van zijn
tijd en op den gang der wereldgebeurte
nissen zulk een belangrijken invloed heeft
uitgeoefend. Een h. Jozef van Calasauz,
een b. Hieronymus Aemiliani, een h. Yiu-
centius a Paulo, een h. Angela van Brescia,
eene Mary Word, zijn eveneens stralende
en schitterende lichtpunten niet alleen aan
den hemel der Kerk, maar ook in de aunalen
der menschheid. Hun arbeid was beschei
den, deemoedig en daarom werd hij door
God gezegend, terwijl de groote paedagogen
van lateren tijd in huu hoogmoed den Christe-
lijkeu geest versmadend, de jeugd in de duister
nis terugvoeren en door hunne goddelooze the
orieën de menschheid in diepe ellende storten.
Helaas, de mannen van het onzalig,
modern onderwijs trachten in hun over
moed af te breken, wat de Kerk met zoo
veel tact en zorg in de harten der jeugd
heeft opgebouwd. Voor beu gelden onge
twijfeld de woorden vau den Grooten Kin
dervriend. »Wee, wee, die een dezer klei
nen ergert!
Op den Katholiek rust alzoo de heilige
plicht om de kinderen in den geest der
Kerk op te voeden, door hen te onttrekken
aan den invloed der godsdienstlooze scholen
mijn arm naar den bediende uit en wees hem
deu oude niet meer aan te spreken en hem te
laten vertrekken. De man strompelde weg.
En wederom tikte iemand tegen het raampje;
't was een meisje, dat een dienst zocht en ter
wijl de klerk haar te woord stond, greep ik het
verfrommeld papiertje van den vorigen cliënt
en toen begreep ik zijn in tranen wadend oog,
dat zich bij de vraag: „Nog meermalen plaatsen?"
op ous vestigde. Toen begreep ik zijn zenuw-
achtigen toestand, toen besefte ik zijn zielelijden
en ik gevoelde, dat ik een menschentoekomst
tusschen mijne vingeren had, een toekomst waar
over de brenger van het verfrommeld papiertje
zoo zoet gedroomd, waarover hij zoo gaarne tot
ieder die het wilde hooren gesproken had en
w'elken die toekomst geenszins onrustbarend voor
kwam, toen, bij een dier gelegenheden, iemand
hem op donkere stippen in' dien voor hem zoo
helderen hemel opmerkzaam maakte; hij schudde
toen ongeloovig het hoofd en dat schudden her
haalde zich tot den dag dat het te laat was.
en hen te vrijwaren van den geest van
ontkenning, die onze dagen, waarin het
moderne heidendom met verbazende driest
heid het hoofd verheft, in alle klassen en
standen der maatschappij angst- en vrees
wekkend doordringt.
Door aan de jeugd eene waarlijk Chris
telijke opvoeding en verzorging te geven,
in den geest der heilige Kerk, zullen
wij stellig Gode het best onze dankbaar
heid betoonen voor de rijke zegeningen,
die door Hem sinds meer dan achttien eeuwen
ook aan de kinderwereld zoo ruimschoots
werden verleend.
Engeland heeft de Italiaansche regeering
uitgenoodigd deel te nemen aan het han
delend optreden in Egypte, niet enkel ter
bescherming van het Suez-kauaal. De Ita
liaansche regeering heeft gemeend aan die
uitnoodiging geen gehoor te moeten geven
doordien Turkije sedert heeft verklaard tus-
schenbeide te willen komen.
De Khedive heeft de Eugelscheu gemach
tigd, de geheele linie van het Kanaal te
bezetten, voor zoover zij dit ter verdrijving
der opstandelingen nuttig zullen achten.
Arabi-pacha heeft aan de Bedouïnen
langs den oever van het Kanaal aanbevolen,
a m De Lesseps te gehoorzamen. Alle personen,
voorzien van eeu passeerbiljet, geteekeud
door De Lesseps, kunnen totKaïro doorreizen.
De Daily News meldt uit Port-Saïd dat
60,000 Bedouïueu zich bij Arabi's leger
hebben aangesloten; deze beschikt thans
over circa 100,000 strijders.
Thans liggen zeven Fransche pantser
schepen voor Port-Saïd, dat door de op
standelingen versterkt wordt. De gouver
neur is aan boord van eeu Engelsch oor
logschip gevlucht.
Het plunderen der huizen te Alexaudrië
duurt voort. Maandag-avond werden twee
huizeu geplunderd, en is een persoon op
heeterdaad betrapt en gedood door een
patrouille, terwijl twee anderen gevangen
werden genomen. De expeditie naar Millaha
is volkomen geslaagd, zij is teruggekomen
zonder te zijn aangevallen.
Een officieele dépêche uit Kaïro ontvan
gen, zegt: Een groote vergadering van
ulema's, kodi's, mudirs en godsdieusthoof-
den, eergisteren gehouden, heeft besloten
Arabi te handhaven, om het land te ver
dedigen tot eeu bevredigenden vrede of tot
de totale vernietiging.
De Porte heeft de noodige bevelen ge
geven om in de volgende week 15,000 man
naar Egypte te doen vertrekken.
Bij de Porte i3 ingekomen een adres uit
Kaïro, onderteekend door 2000 Egyptische
Zijn toegeven kostte hem dien stap, welken ik
hem juist had zien doen.
En terwijl mijn geest „den veelbelovende"
in een panier door de straten zag hollen, voorbij
het huis waar zijn toekomst begraven werd en
de in zwijm gevallen moeder ontwaarde bij het
vernemen van den maatregel, die den thuisko-
menden diepgeschokten vader door zijn stamhou
der was afgeperst viel mijn oog weer op het ver
frommeld papiertje welks inhoud bestemd was
om aan de publiciteit te worden overgeleverd,
door in de courant te worden geplaatst, en daar
ieder vader die het hooren wil zal toe
roepen: Maak u den vriend van uw kind, doch
geen valscheu, die immer vleit, immer toegeeft,
maar een verstandig, waar vriend, die op zijn
tijd weet te kastijden.
En de inhoud van het papiertje?
„Verzoeke geen crediet te verleenen aan mijn
zoon Jan, wijl het door ondergeteekende enz."
