N I E w E Donderdag 10 Augustus 1882. 7e Jaargang Rome en Herlijn. BUITENLAND. i\0. 612. Een tweevoudig man. HURIIHSIIIl (IMI!VI ABOHNEMENTSPBIJS Per 3 maanden voor Haarlem 0,85 Buiten Haarlem franco per post. 1, Afzonderlijke Nummers 0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. JgMAlNTUhDRi «a V"; AGHTE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIÈN Van 1—6 regels30 Cents Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers KÜPPERS k hAUREY. Sterkere tegenstelling is nauwelijks denk baar, dan die, welke door de beide namen Berlijn en Rome wordt aangeduid. De ideeën welke men in Berlijn huldigt, zjjn zoover van die, welke men in Rome is toegedaan, verwijderd, als de Noordpool van de Zuid pool. Het spreekt van zelf dat wij onder Rome niet de Piëmonteesche regeering ver staan, maar het oude Rome der Pausen. Berlijn is de zuil der moderne staatkunde en de op een half millioen soldaten (in vredestijd) steunende wereldlijke macht. Berlijn is de hoofdstad van een der mach tigste rijken op aarde, dat achting gebiedt en welks stem van grooten invloed is in den raad der volken. De dynastie Hoben- zollern staat op de hoogte eener macht, Welke slechts met alle middelen der di plomatie, der krijgskunst, der genialiteit en des geluks kan worden verkregen. Volgens menschelijke schatting bestaat er nauwelijks een tweede Staat in Europa, die zulke solide fondamenten en zulke goede vooruitzichten op een langdurig bestaan heeft, als het Duitsche Rijk. Hoe gevaar lijk en geëxponeerd zijne centrale ligging in het hart van Europa is, vermits links en rechts onrustige en ijverzuchtige buren wonen, toch is de macht van het Duitsche Rjjk zoo groot, dat een enkele Staat het niet zal durven wagen den strijd met het machtige Germanië te ondernemen. De Paus in Rome, die gedurende meer dan duizend jaren ook als wereldlijk vorst vrij kou gebieden, heeft sinds den inval der Piëmonteezen zijn wereldlijk Rijk verloren, hij heeft geen soldaten, geen kanonnen meer en even als Pius IX, leeft ook Leo XIII als gevangene in de eeuwige stad, te nau- wernood zijns levens zeker en blootgesteld aan allen smaad en aan alle beleedigingen van het Romeinsche plebs. Eu toch is de Paus een vorst, aan wien op deze aarde millioenen gehoorzaam zijn, wien zij lief hebben en vereeren als hun oppersten herder, als het opperhoofd der Katholieke Kerk, en als de plaatsvervanger Gods. De macht van Berlijn rust op bajonetten, vestingen kanonnen en gepantserde sche- Pen; Rome's macht op het christelijke en zedelijke idee en dit is onvergankelijk. Sinds 1800 jaren staat de rots van Petrus als het middelpunt der Katholieke wereld, FEÜ1LLET O N. Vervolg en slot.) Een ruiter voorafgegaan door een koerier, aande zich een weg door de saamgepakte me nigte, hij hield een met groote zegels behangen papier omhoog en met een stentorstem schreeuwde fL «Laat af! Laat af! De Keizer schenkt gratie." Mijn collega s hadden die voor mij verzocht en gekregen. Doch toen hij aan het schavot genaderd was en zijne woorden het. oor des scherprechters be- ru'ten was de bijl reeds gevallen en.... lag MIJ/' ho°fd insgelijks'iri de mand. UnmuldeUijk snelde de ruiter heen, doch kwam van Parijs'*1 t6ru^ me' ''en beroemdsteu chirurg t -in JT ™ijn romp, de scherprechter haalde nnjn hoofd mt de mand en nu begon een der merkwaanhgste operatie's die ooit aanschouwd Dr. Lambert naaide het hoofd flink op den romp, en men plaatste mij 0p een wagen, die mij en den Dr. pijlsnel „aar een der hospitalen voerde; daar werd mij een electrische stroom door het lichaam gelaten en nog andere hande lingen, die ik mij niet meer herinner, werden aan mij ten uitvoer gebracht. Na een verpleging van eenige maanden, he als de bron van recht en waarheid, als de schatkamer van de hoogste goederen der menschheid, als het licht in den storm der geschillen en meeningen der menschheid, als de metalen tafel der zedewetten, als de bemiddelaarster tusschen het aardsche eu boven aardsche, tusschen het tijdelijke en eeuwige. Sinds achttien eeuwen bestre den, belasterd, bespot en vervolgd, ook vertrapt door de machtigen der aarde, staat Rome groot eu verheven, gesterkt na eiken storm. Rij kt de wereldlijke macht aan de ker kelijke als trouwe bondgenoote de hand, dan biedt deze harmonie de beste waar borgen voor het geluk der volkenniets werkt echter verderfelijker dan wanneer Kerk en Staat elkaar bestrijden. Pruisen vond, toen het zich langzamerhand uit het keurvorstendom Brandenburg ontwikkelde, tot dat het nu ongeveer twaalf jareu ge leden aan de spitse trad van het nieuwe Duitsche Rijk, in uitgebreide streken, na melijk aan den Rijn, in Westfalen en Si- lezië, de Katholieke Kerk, zooals zij sinds eeuwen zegenrijk had gewerkt. Daar het echter eene eigenaardigheid van het Prui sische staatsbegrip is, geen andere macht iu liet land te dulden dan die der Re geering, zoo werd onmiddellijk na de wa penfeiten in Bohemen en Frankrijk, ge tracht de Katholieke Kerk in eene van den Staat afhankelijke positie te brengen; zij moest, zoo decreteerde men, dit lot met de Protestantsehe Kerk deelen. Vermits echter Rome dezen eisch niet kon inwilligen, werd, door de Mei wetten, aan de Kerk den oorlog verklaard. Hoe groot' de wonden zijn, welke deze strijd niet alleen aan de Kerk iu Duitschland, maar ook aan den Staat zeiven heeft toegebracht, en hoe vurig men iu Berlijn ook wenschen moge, den strijd niet te hebben aanvaard, toch komen de grootste zwarigheden voor den dag die den vrede iu den weg staan, aan gezien Berlijn niet afziet van zijn eisch om de Kerk ondergeschikt te maken aan den Staat. Dat is de kern van den zoo- geüaamden cultuurstrijd. Het categorisch bevelende commandotoon is den Prui sen eigen. Alles moet zóó zijn, alles moet zóó denken, gevoelen eu handelen als de Staat het goedvindt en voor schrijft. Die staatsoverheersching openbaart zich in Pruisen niet alleen bij de spoor- kwam ik geheel en al en eer een half jaar ver- loopen was, kon ik mij reeds op stokken door de zaal bewegen. Op zekereD dag zag ik in een spiegel. Ik herkende mij niet. Ik strompel de zaal uit. Daar roept een stem «Zie, daar is Troppmann!" Ik schrik, ik keer mij om en loop zoo hard ik kon naar den spiegel. Waarlijk men had ge lijk Ik was het niet. Nu herkende ik mijn hoofd, zijn hoofd: het was het hoofd van Troppmann. Ik viel in zwijm en kreeg een zware koorts. Toen ik na eenige dagen weer hersteld was, was reeds de mare door geheel Parijs verspreid en daar iedereen het wist, werd ik al spoedig door een mijner ziekelijke collega's op de hoogte gebracht. Ziehier wat er gebeurd was. Toen men mij in alle haast, eer het te laat was, met mijn hoofd wilde hereenigen, greep de ontstelde scherprechter bij vergissing niet mijn hoofd, maar dat van den moordenaar van Pantin. Ziedaar mijnheer. mijnli. Eugene, viel de notaris in. Mijnheer Eugène, de geschiedenis van den ougelukkigsten man der wereld; ik hoop dat Troppmann het niet gehoord heeft, anders krijg ik last met hem. Een hinderlijk stilzwijgen volgde nu. Ik haalde diep adem. Zijn verhaal had mij hevig geschokt. De notaris wenkte mij dat ik hem volgen zou- wegen, bij de philantropische inrichtingen maar ook in bet innerlijke van den mensch. De individualiteit eu de vrijheid van mee- uiug zijn iu Duitschland van het Regee- ringaprogramma geschrapt. Geen wonder, dat de Katholieke Kerk, die voor achttien honderd jaren, lang voor dat er een Prui sen bestond, hare wetten van God ontving, wetten die hare vrijheid en rechten niet van de wisselende Regeeringen in de verschil lende Stateu afhankelijk maken kunnen, met het Pruisische commando in botsing kwam. Berlijn zegt: ik wil het zoo, ik be veel het, Rome zegt: ik kan niet anders. Berlijn zegt ik wil in het laatste ressort beslissen, welke Priester voor deze of gene parochie het meest geschikt is: Rome zegt natuurlijk: dat kan niet, ik bemoei mij immers ook niet met de benoeming uwer Ministers, ambtenaren en officieren. Macht veroorzaakt een gevoel van eigen waarde en 't is dit Pruisische gevoel,hetwelk de onvervreemdbare rechten der Kerk niet wil erkennen. Niettegenstaande de benoeming van nieuwe Bisschoppen eu eenige conces- siën iu bijzaken, staan beide machten nog even scherp tegenover elkander als bij den aanvang van den strijd; Pruisen is niet verstandiger geworden, het blijft hardnek kig op zijn standpunt staan, 't Is dus ge makkelijk te verklaren waarom de heer von Schlözer onverrichter zake Rome verliet en dat de Minister van eeredienst »niet bij machtewas een Kerkvorst in de genade des Keizers aan te bevelen, een Kerkvorst, die naar geweten en plicht de eeuwige rechten van Rome tegen Pruisische over- heersching heeft verdedigd. Berlijn eischt dat de Katholieke Kerk een Pruisisch gewaad aautrekke; Rome eischt, en met volle recht, dat de Katholieke Kerk ook iu Pruisen blijve, hetgeen zij altijd en overal geweest is, en zoo staau de beide machten schijn baar onverzoenlijk tegenover elkander eu al komt er in den loop des tijds een drage lijk modus vivendi tot stand van een volmaakten vrede tusschen Kerk en Staat kan, naar onze bescheiden meening, door Pruisens eigenzinnigheid eu zucht naar overheersching, nimmer sprake zjjn. Voor het Pruisisch leger zullen 5000 nieuwe proviant-wagens worden vervaardigd. Wij lieten den ongelukkige alleen achter. Hij gaf geen teekenen van kennis meer bij ons ver trek, en toch sliep hij niet. De geheele omgeving scheen voor hem dood. «Bezoek mat hem te veel af", had mijn vriend de notaris gezegd en hij had gelijk. Ik gevoelde mij verlicht, toen ik buiten kwam; de notaris, die mij eenige schreden voor was, zat reeds in het wagentje en na den knecht een fooitje in de hand geduwd te hebben reden wij weg. Nu gij hem hebt gezien en gesproken zoo brak de notaris het stilzwijgen af zal ik u de ware toedracht der zaak omtrent dien ge heimzinnige verhalen. Geheel Frankrijk was vervuld van den zeven- voudigen moord door Troppmann te Pantin ge pleegd; in ellenlange kolommen verscheen het drama in de dagbladen met de nauwkeurigste bizonderheden. Het proces kwam. Dubois, een der beste advocaten der balie, en die ook de geheele zaak oplettend gevolgd had, zou voor den treurigen held van het bloedige gruwelstuk plei ten, doch zijn verwarde gesprekken in de laatste dagen deden de keuze op een ander vallen. Men fluisterde reeds dat Dubois zoo'n wondere taal verkocht en men bracht dit met allerlei zaken in verhand. Eenige dagen te voren had hij een proces verloren, waarin hij iemand te verdedi gen had, die beschuldigd werd van groven laster, die den dood van het slachtoffer had veroor- Die wagens zullen worden beladen met wat voor de legerbehoeften noodig is, zoodat men slechts de vereischte paarden heeft te requi- reeren om terstond voor optrekken gereed te zijn. De Duitsche Regeering doet iu verschil lende bladen wijzen op het groot gewicht, dat de St. Gothard-spoorweg bezit voor de Duitsche industrie, welke nu uitstekend met de Fransche nijverheid iu Italië kan wed ijveren. Vooral de ijzer-industrie zou door het voordeel, dat de nieuwe spoorlijn voor het vervoer aanbiedt, groot winsten kunnen behalen. Te Berlijn zijn vele klachten ontvangen nopens do uitspattingen van de Engelsche landingstroepen te Alexandrië. De»bevrij- ders« maken zich aan allerlei buitensporig heden schuldig in de woningen der Euro peanen wier belangen zij komen be schermen. De Duitsche schroefkanonneerboot le klasse Cyclop wordt te Wilhelmshaven ge reed gemaakt om binnen eenige dagen naar Egypte te vertrekken. Reeds zijn de kauon- neerbooteu Möwe en liabicht in de Egyptische wateren; de Nymphe werd er verwacht en kan er thans zijn aangekomen, en terwijl nu ook de Cyclop daarheen zal opstoomen, zal vervolgens ook de korvet Gneisenau der waarts vertrekken. Officieel wordt bekend gemaakt, dat het Fransche Kabinet is samengesteld als volgt: Duclerc, minister-president, belast met de portefeuille van buitenlandscbe zaken; Faillières, bionenlandsche zaken, Deves, Justitie; Tirard, financiën; Duvaux, onderwijs; Billot, oorlog; Jauréguiberry, marine; Maby, landbouw; Cochery, post- eu telegraafwezen; Legrand, koophandel en ad interim openbare werken. In de conferentie te Konstantinopel hebben de Turksche gevolmachtigden thans verklaard, de voorwaarden aan te nemen, die de mogendheden in hare uitnoodiging ter conferentie hebben gesteld. De Egyptenaren hebben den spoorweg en het drinkwaterkanaal tusschen Ismaïla en Suez afgesneden. De telegraaf werkt nog, maar de Lesseps weigert andere be richten over te seinen dan die op de scheepvaart betrekking hebben. De Khedive heeft aan Ragheb-pacha een brief gezonden, inhoudende een bevel dat het Gouvernement zich bereid verklare tot zaakt. Dat proces had hem veel hoofdbreken ge kost, doch de feiten spraken te zeer, de getuigen leverden te verpletterende bewijzen dan dat hij zijne cliënte van de zwaarste veroordeeling kon redden. Daaraan schreef men niet ten onrechte vooral zijn zonderlinge handelwijze toe. Ook de zaak «Troppmann", waarvoor hij als verdediger zou moeten optreden, lag hem na aan het hart en een beschikking, die hem als ver dediger buitensloot, had zijn toestand der laatste dagen niet verbeterd. Geheel Parijs was bij (1e executie van Tropp mann tegenwoordig; ook Dubois, de reeds mij merende advocaat, zag dat droevige schouwspel. Toen het mes viel, slaakte Dubois een kreet en sedert is hij. krankzinnig. Na eeniger tijd in een krankzinnigen—gesticht vertoefd te hebben, werd er goedgevonden daar hij niemand eenig leed deed en niet gaarne daar opgesloten bleef een huis in het dorp mijner inwoning aan te koopen. Nu leeft hij hier zoo wat onder mijn toezicht, want, zooals ge weet, is hij nog eenigszins aan mij geparenteerd. Ziju familie bezoekt hem reeds jaren; doch wie er ook komt, zelfs zijn eigen broeder, iedereen vraagt hij in vollen ernst: «Ver kiest mijnheer den advocaat Dubois of den heer Troppmann te spreken; beiden ben ik."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1882 | | pagina 1