N I E it w E
No. 616,
Donderdag 24 Augustus 1882.
7e Jaargang.
Twee quaestiën.
BUITENLAND.
«iÉÉP^
mm,mi
ABONNEMENTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
0,85
1,—
0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUEEAÏÏ: St. Jansstraat Haarlem.
AINTIENDPAI
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regel?30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters warden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAURE'Y.
Algemeen erkent men dat de Egyptische
quaestie eene internationale is, die geen
eenzijdige oplossing door eene enkele Mo
gendheid gedoogt. Doch er bestaat echter
°og eene andere quaestie wier karakter
nog veel meer internationaal is dan de
Egyptische. Dat is namelijk de Romein
sche of Pauselijke quaestie. Zonderling
echter wordt de Romeinsche quaestie door
Italië vinnig bestreden, terwijl het interna
tionaal karakter van het Suez-kanaal door
dit land op de meest energieke wijze wordt
verdedigd. En toch bestaat er bij beide
quaestiën zooveel analogie, dat de valsche
voorstellingen die de Europeesche politici
zich veroorloven, duidelijk aan het daglicht
komen. Het Suez-kanaal, zegt men, is
oen internationaal werk, want het is met
het geld van bijna alle uatiën gebouwd
en voor de scheepvaart van alle natiën
bestemd; het moet dus voor alle vrij en
toegankelijk zijn en derhalve mag het nim
mer het speciaal eigendom zijn van de een
of andere natie; geen Staat mag er beslag
op leggen.
Een der ijverigste voorvechters dezer
theorie, die overigens niet boven allen
twijfel verheven is, is de Italiaansche Mi
nister van Buitenlandsche Zaken, de heer
Mancini. De argumenten, die hij voor de
vrqheid van het Suez-kanaal en tegen eene
eenzijdige oplossing der Egyptische quaestie
aanvoert, zijn in vrij wat hoogeren graad
van toepassing op het Romeinsche vraagstuk.
Het Christelijke Rome der Pausen is
geen schepping van Italië, maar die van
alle natiën, die daar tallooze inrichtingen
hebben gesticht, bijgedragen hebben voor
het bouwen van de reusachtige St. Pieters--
kerk en ook het grootsche instituut der
Propaganda hebben helpen oprichten. De
gansche wereld heeft belang bij de Ro
meinsche quaestie en de bres in de Porte
Pia, heeft haar geenszins opgelost. Daarom
hebben ook de Staten die het koninkrijk
Italië erkenden, alvorens het Rome an
nexeerde, deze erkenning na de berooving
des Pausen, nooit formeel uitgesproken; ja,
België, Spanje en Oostenrijk verklaarden
de vraag voor eene internationale, die door
Italië alleen niet kon worden opgelost.
Deze verklaring konden zij te beter afleggen
FE U1LLETON.
Een kop koffie.
Een Fransch schrijver schonk ons in 1810
eene lofrede op de koffie, zooals alleen een echt
aanbidder van dien geurigen drank die vermocht
neer te schrijven.
//De koffie," zeide hij, „is een uiterst aange
name, opwekkende en gezonde drank; zij is te
gelijk prikkelend, koortsverdrijvend, de spijs
vertering bevorderend en slaapwerend: zij bant
den slaap, dien vijand van arbeid en studie; zij
scherpt de verbeelding, zonder welke geen ge
lukkige inspiratie denkbaar is; zij verjaagt het
podagra, dat alle genot benemend kwaad, schoon
ook het genot de oorzaak van zijn bestaan moet
heeten; zij bevordert de spijsvertering zonder
welke men zich niet recht gelukkig kan gevoe
len; zij wekt tot vroolijkheid zonder welke geen
vermaak bestaanbaar is; zij schenkt geest aan
wie reeds die gave had niet alleen, maar ook
(voor eenige uren althansj aan wie ze anders mist.
Dank den hemel voor het geschenk der koffie,
want zie hoeveel zegeningen daar besloten zijn
in het aftreksel eener zoo onaanzienlijke boon
Welken anderen drank zou men daarmede kun
nen vergelijken Is niet de koffie een genot en
een geneesmiddel tevens de voedster van
lichaam, geest en verbeelding. Heil u, die den
studieman bezielt, den gastronoom verkwikking
en verademing schenkt een nectar zijt voor
allen
Zoo we ons niet weten voor te stellen hoe
toch wel de Franschen het stelden vóór de in
voering van de koffie, laat ons dan bedenken
dat de thee' in Engeland en de koffie in Frank-
nademaal de Italiaansche Staatsman uen en
zelfs de Kamer van hetzelfde gevoelen waren.
Het bleef echter aan de brutaliteit van den
Minister-advocaat Mancini voorbehouden,
het internationaal karakter der Pauselijke
quaestie te bestrijden. Men beroept zich
op internationale verdragen en overeen
komsten, die de onschendbaarheid van het
Suez-kanaal waarborgen. De onschendbaar
heid van het Pauselijk grondgebied was
echter niet alleen door internationale ver
dragen, doch ook door speciale overeen
komsten, ja door plechtige koningswoorden
gegarandeerd. Eu toch neemt Europa in
beide vragen zulk een verschillende hou
ding aan. De vrijheid van het Suez-kanaal
was nog niet geschonden, zelfs nog niet
ernstig bedreigd; de vrijheid van den Paus,
van het Opperhoofd der Katholieken aller
natiën, is reeds sedert elf jaren vernietigd;
hij is in de macht der revolutionnaireu,
zelfs zijne persoonlijke veiligheid wordt be
dreigd en Europa roert zich niet, geen
Staat beschermt de belangen, welke zijne
Katholieke onderdanen bij de vrijheid van
hun Opperhoofd hebben. Men bewere niet,
dat aan den Nijl materieele, te Rome slechts
moreele belangen op het spel staan. Helaas!
in de eeuw van het materialisme schijut
men moreele belangen geringer te achten
dau materieele; maar ook in de Romeinsche
quaestie zijn de materieele belangen met
de moreele nauw verbonden.
De verdedigers van het Europeesch con
cert verlangen in Egypte verder het sou-
vereiniteitsrecht van den Sultan. Welke
rechten echter zijn ouder en geldiger dan
de rechten der Pausen op Rome, dat zij niet
met geweld hebben veroverd, doch dikwijls
van den ondergang gered en eigenlijk om
zoo te zeggen, geschapen hebben. Men kan
ook niet voorwenden dat Rome het eigen
dom is der Italianen. Rome ligt wel in
Italië, doch ook het Suez-kanaal ligt op
Egyptisch gebied eu toch zou men heu
als dwazen uitlachen die uit den aard der
ligging, het gevolg zouden trekken, dat
het Suezkanaal een Egyptisch eigendom
is en als zoodanig door Egypte kon wor
den geannexeerd. De annexatie van Rome
was een diefstal, een roof, eene schending
van den eigendom en een zegepraal dei
revolutie, die, in het bezit der eeuwige
stad, steeds meer en meer haar laatste
rijk eenvoudig andere lang gevestigde en lang
geliefkoosde dranken en aftreksels vervingen,
die evenzeer verfrisschend, opwekkend en anti-
narcotisch heetten, evenals de tabak, door hare
meerdere kracht en uitnemendheid, slechts plaats
vervangster was van planten, die reeds lang te
voren in Europa gerookt of opgesnoven werden.
De oude Arabische legende nopens deze vrucht
luidt als volgt
Vele eeuwen geleden weidde een Arabisch
schaapherder zijne kudde op een der groene
heuvelen bij Mokka (een haven aan de Koode
zee dicht bij de straat van Bab-el-Mandeb); de
vrees voor 't verscheurend gedierte der naburige
woestijn hield hem waakzaam, en daardoor kwam
hij tot de opmerking dat sommige van zijn
schapen, die zich bij voorkeur voedden met de
glanzige bladeren en bruine gespleten boonen
van zekeren struik, bizonder slapeloos, levendig
en vlug bleven. Hij zette zijne studie eenige
malen voort, en gedurig dezelfde uitwerking waar
nemende, weekte hij eenige van die boonen in
water en bevond dat ze bij hem denzelfden in
vloed hadden. Langzamerhand werd dit geheim
algemeen bekend, en de nieuwe drank werd
weldra gebruikt onder al de zwarte tenten der
zwervende zonen Ismaëls. Evenals de thee reeds
in zwang was bij de Chineesche kluizenaars tot
het weren van den boozeu slaap, zoo werd nu
de koffie in Arabië en Egypte tot hetzelfde doel
gebezigd.
Uit Perzië en Arabië werd de koffie later naar
Egypte en Syrië overgebracht en in 1511 ook
naar ivonstantinopel, waar eenige jaren later de
eerste koffiehuizen werden geopend.
In 1650 opende zekere Jacobs, een Jood, daar
er stede een koffiewinkel, en een paar jaar later
doel, de omverwerping van elk religieus
en wereldlijk gezag verraadt. Het dulden
van dezen revolutionnairen triomf heeft
slechts tot aanmoediging der revolution
naireu in andere landen bijgedragen eu
het zwijgen der Machten bij den vermelden
roof en bij de ontrooving van den Paus,
bevordert waarlijk de zekerheid van het
individueel bezit en de bevestiging van het
koninklijk gezag in de eeuw van het soci
alisme, bijster slecht.
Zullen de volken voor den eigendom en
de kronen achting eu eerbied gevoelen, dan
moet de misdaad aan den Paus en aan
de Katholieken der gansche wereld gepleegd,
vergolden worden. Daarvoor zou niet eens
eene feitelijke interventie noodig zijn; een
beslissend veto der Machten zou den roof
verhinderd hebben. Ook thans zou een
vastberaden optreden aller Machten de
onafhankelijkheid des Pausen verzekeren.
Immers de Italiaansche revolutie siddert
bij elk opduikend conflict.
Er komen uit vele der oud-Pruisische
gewesten voortdurend berichten in te Ber
lijn, omtrent de kwade praktijken, welke
worden gepleegd bi] het verlokken van
onnoozele lieden tot landverhuizing. "Vooral
in Polen zijn die landverhnizingsagenten
met groote bedrijvigheid in de weer. Door
de gewestelijke autoriteiten zijn thans de
bepalingen van het Duitsche strafwetboek
in herinnering gebracht, die op de bedoelde
agenten behoorden te worden toegepast. De
ambtenaren van de justitie en politie zul
len met groote gestrengheid tegen die ge
vaarlijke volksmisleiders optreden.
Het Bestuur van het Britsche Matig
heidsgenootschap heeft een deputatie naar
Cetewayo gezonden, om hem te vragen, het
gebruik van sterken drank in Zoeloeland
tegen te gaan.
De heer Ferdinand de Lesseps wordt
weldra uit Egypte in Frankrijk terug ver
wacht.
Port Saïd is door de matrozen bezet en
de inboorlingen zijn ontwapend. Alles is
rustig. Thans zijn aardwerken opgeworpen
tusschen de Europeesche en Arabische wij
ken. De Khedive heeft den vroegeren gou
verneur hersteld. Te Ismaïlia zijn de bevel-
verrees het eerste koffiehuis onder Pasqua Rosas,
een Dalmatiër, die natuurlijk heel wat uitkraamde
over do deugden en krachten van zijn nieuwe
waar, en niet weinig verbeten vijanden kreeg in
de wijnkoopers en herbergiers der stad. Een
stuiver voor de toonbank en twee stuivers per
kop met inbegrip van nieuwsblad en ver
lichting ziedaar de eerste prijscourant der
koffiehuizen.
Iets later dan in Engeland verscheen de nieuwe
vrucht in Frankrijk.
I11 spijt evenwel van de Arabische schapen
historie was de ware uitvinder der koffie de
groote onbekende, die het branden der boonen
bedacht; dit proces toch ontwikkelt den geur en
brengt de olie naar buiten. Om goede koffie te
maken dient men drie groote stelregels van ge
nees- en scheikunde in het oog te houden. Men
moet namelijk bij het branden het juiste oogen-
blik kennen,-waarop de ontwikkeling van geur
haar toppunt heeft bereikt, opdat niet een te
groote hitte dezen voor immer verdrijve. Men
moet zorgen dat in zijn fabrikaat al de edele
eigenschappen der boon gebruikt worden, al de
«rrove scherpe deelen onontwikkeld blijven en
zich dus niet kunnen vermengen met de ware
essence.
Brillat Savarin heeft ook aan de koffie geen
geringe aandacht en studie gewijd; hij was de
eerste die het systeem van filtreerkannen vond
en toepaste. Volgens hem kon de koffie alleen
uitmuntend zijn wanneer zij op den dag zeiven
van het gebruik gebrand en gemalen werd. Was
dit niet mogelijk, dan diende het poeder be
waard te worden in een goed gekurkte glazen
flesch, terwijl het branden in een braadpan op
het vuur of in een aarden pan in een open
hebbers der Egyptische troepen gevangen
genomen. De telegraaflijn tusschen Port
Saïd en Suez is in 't bezit van het sfouver-
nement en het kantoor der kanaalmaat
schappij is door militairen bezet. Ook de bag-
gerstations zijn door de Engelschen bezet.
Ghemaleh zal waarschijnlijk gebombardeerd
worden. Het Fransche adviesjacht Aspic is
vertrokken om te Suez de korvet forbin
te vervangen, die naar Massoeah vertrekt
om daar de Fransche onderdanen te be
schermen. Ismaïlia is bezet en de troepen
van Arabi zijn uit Nefieh verjaagd, terwijl
ook Kantara is bezet. De commandeur Kane
is licht gewond. De gepantserde vloot en
de troepenschepen zijn het Suez-kanaal
binnengeloopen. Het verkeer op het kanaal
is slechts tijdelijk gestremd om de onge
hinderde doorvaart der Turksche schepen
mogelijk te maken. De kanaalmaatschappij
weigert loodsen. De troepen van Arabi
ontruimen Ghemaleh en trokken op Da-
miette terug.
De Times verneemt uit Konstantinopel,
dat de rechtstreeksche onderhandelingen
tusschen Engeland eu Turkije hervat zijn,
nadat des Sultans pogingen faalden om de
Duitsche en Oostenrijksche gezanten te
winnen voor het plan tot vaststelling eener
Anglo-Turksche overeenkomst in zake
Egypte door de Conferentie Beiderzijds be
toont men een verzoenenden geest, zoodat
het totstandkomen der conventie waarschijn
lijk is. Saïd-Pacha en Dufferin zouden zelfs
reeds overeengekomen zijn op de volgende
hoofdpunten, behoudens goedkeuring van
hunne Regeeringen: lo. het Turksche con
tingent bedraagt uiterlijk 6000 man, ver-
hoogbaar bi] onderling goedvinden; 2o. de
bewegingen der Turksche troepen worden
geregeld bij een voorafgaand accoord tus
schen wederzij dsche opperbevelhebbers: 3o.
de Turksche troepen landen te Aboekir,
Rosetta of Damietta; 4o. een Eugelsch ge
machtigde vergezelt het Turksche hoofd
kwartier; 5o. beide legers ontruimen ge
lijktijdig Egypte, tenzij de beide Regeerin
gen overeenkomen dat eene langere Turksche
bezetting noodig mocht zijn.
Eindelijk zal de kroning van den
Russischen Keizer toch doorgaan. In Mos-
cou wordt dag en nacht gewerkt aan de
voorbereidingen voor deze groote plech
tigheid. Het programma voor de feeste-
staanden oven ver te verkiezen was boven het
gebruiken van een gesloten cilinder (trommel).
„Goudblond" noemde hij ziju ideaal als kleui-
der gebrande boonen. Sedert het begin dezer eeuw
is de koffie in Frankrijk, en vooral in Parijs,
een groot artikel van verbruik geworden; bij het
ontbijt der handwerkslieden had zij toen reeds
den gewonen wijn verdrongen; de overbekende
„dames de la Halle" zag men toen reeds vroeg
in den morgen tusschen de pilaren der Rne de
la Tonnellerie gewapend met groote kommen
heete koffie, waarin zij groote brokken brood
weekten.
De invoer, tot nu toe toereikend voor de be
hoefte, begon thans daaraan zeer ongeëvenredigd
te worden; men zocht een equivalent en gebruikte
weldra als zoodanig den chicoreiwortel. In Vlaan
deren werden uitgestrekte velden er mede be
plant, om, na gedroogd en gebrand te zijn, met
de koffie vermengd te worden een industrie,
die voor vele dorpen aanzienlijke winsten op
leverde.
Parijsche scheikundigen dachten nu ook een
conserve of essence de café uit, waarvan twee
theelepeltjes met kokend water en suiker ver
mengd een groote kom uitstekende koffie gaven;
voorts hadden ze ook een likeur die Crème de
Mokka heette en bonbons die wit waren en als
versterkingsmiddel werden gebruikt terwijl
mede de koffie algemeen gebruikt werd tot het
kruiden van crèmes, ijssoorten en fijne dranken.
Nog altijd staat de koffie in hooge gunst bij
alle standen der maatschappij; of zij echter al
dan niet gezond mag heeten, dit zal wel, als
met zooveel andere spijzen en dranken het'ge
val is, afhankelijk blijven van het gestel des
gebruikers.
