NIEUWE
Donderdag 7 September 1882.
7e Jaargang.
Do St. Pieterspenning.
[\o. 620.
Tranen.
IAlllllSCIl C0I1R4IT
ABONNEMENTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
0,85
1,—
0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG eu ZATERDAG.
BUREAU: St. JansstraatHaarlem.
MÏÏÏTIN DU 11
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regelsCe.its
Elke regel meery
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS k LAUKEY.
In den loop der eeuwen hebben zich de
Pausen bij bizondere gelegenheden, in tijden
v»n nood, tot het Katholieke volk om hulp
gewend eu zij zijn nimmer in hun vertrou
wen teleurgesteld geworden. In den nieuweren
I' waarin de verdrukking van den heili
gen Stoel me6r en meer heeft toegenomen,
waarin de Opperherder van zijn overoud
®igeudom door de revolutie is berooid en de
^komsten van den li. Vader zich bepalen tot
^e liefdegaven van de kinderen der Katholieke
Aerk, omdat hij, hetgeen de revolutie aan
bood, niet aannam en niet mocht aannemen,
heeft de St. Pieterspenning een hooge vlucht
genomen eu beschouwen de Katholieken
bet, als eene eervolle en aaugename plicht,
0m den Paus met alle krachten te steunen
zoo door gebed, als door lieidegaven. Dit
edele werk heeft reeds menigen Judas tot
ergernis verstrekt en aanleiding gegeven
tot de meest ongerijmde leugens en tot
den snoodsten laster, vooral nadat Leo XIII
in zijn beroemd schrijven aan den Kardi
naal-Staatssecretaris, openlijk erkend heeft,
dat hij van de genade der Katholieke wereld
leven moet.
t Komt ons dus niet ondienstig voor, het
Ontstaan en het doel van den St. Pieters
penning eenigszins nader te beschouwen.
Daartoe diene het volgende:
Toen in het jaar 1860 de revolutie den
Paus van zijne beste provinciën beroofde,
Was het de Katholieke liefde, die uit eigen
beweging zich aanbood om de treurige
gevolgen van dezen brutalen root eenigs
zins te vergoeden. De inkomsten van den
Kerkelijken Staat werden, zooals bekend
is, besteed ter bestrijding van de behoeften
der Kerk; bet doel der revolutie was dus
om der Kerk, door het ontnemen vau hare
middelen van bestaan, het bestaan zelf
onmogelijk temaken. Deze poging mislukte
intusschen, zooals te voorzien was, geheel
en al. Evenals de Kerk in tijden vau de
wreedste vervolgingen haren goddelijken
glans 't meest liet schitteren en evenals de
belijdenis van het geloof van de zijde der
Katholieken juist onder zulke omstandig
heden zich het heerlijkst toonde, zoo ge
schiedde het ook in die dagen. Toen de
revolutie den h. Yader de noodige middelen
ontroofde, werden ze door de kinderen der
Kerk rijkelijk aangeboden en hoe verder
de revolutie in hare goddelooze onderne
mingen ging, hoe hooger klom de offer
vaardige liefde der Katholieken.
'tWas sluw berekend door den boozeu
vijand en zijn medeplichtigen,- den h. Stoel
van zijne middelen van bestaan te berooven,
FEUILLETON.
Het door droefheid beknelde hart geeft zich
in tranen lucht. Als een onbezonnen daad, die
niet meer te herstellen is, noodlottige gevolgen
heeft, vloeien de bittere tranen van berouw.
Doch tranen wellen ook in het stralend oog op
als de fortuin den sterveling onverwacht hare
gaven in den schoot werpt; dat zijn vreugde
tranen.
Maar als de bedrijvige huisvrouw een ui schilt,
doet de sterke lucht ook rijkelijk hare tranen
vloeien: als de kachel rookt, ziet men allen, die
in de kamer aanwezig zijn, tranen storten; wie
op straat loopt wordt dikwijls tot tranen ge
roerd als een dwarrelwind hem stof in 't gezicht
jaagt.
Tranen zijn eene waterige vloeistof, die sporen
van organische substantie en ongeveer 1 pCt
zout, namelijk phosphorzure kalk en phosphor-
zuur natron, bevat. Als wij de tranen laten ver
dampen en het overblijfsel ouder een microscoop
om vervolgens den uitgeplunderde in ellende
te laten omkomen. Elke andere Regeeriug
zou onder zulke droevige omstandigheden
bezweken zijn. Immers de Pauselijke Re
geering was verplicht den glans eu de waar
digheid van de hoofdstad der Katholieke
Christenheid op te houden, bovendien moest
zij zorg dragen voor het algemeen welzijn
en het bestuur der Kerk en daarbij nog
een vrij talrijk leger onderhouden, en dat
alles zonder de noodige inkomsten er voor
te bezitten. Doch de h. Stoel zegevierde
over al die moeielijkheden, zonder zelfs van
de kleine rest zijner onderdanen nieuwe
offers te eischen. In Rome had men goud, ter
wijl in Florence papieren geld vervaardigd
werd. Dat was de vinger Gods; een wonder,
zal men zeggen. Zeker een wonder, 't was de
daad der Katholieke liefde, het werk van de
vereenigingen tot het inzamelen van den
St. Pieterspenning, die het teweeg brachten.
Sinds het jaar 1870, toen Pius de Groote
door Gods ondoorgrondelijke toelating van
al zijne wereldlijke bezittingen werd beroofd,
toen de Piëmonteezen door de bres inde Porte
Pia in de eeuwige stad drongen, klom het be
drag van den St. Pieterspenning tot eene on
gekende hoogte en werd den h. Vader de
vreugde bereid, jaarlijks uit de handen zijner
kinderen uit alle landen, rijke, zeer rijke
offergaven te ontvangen. De beroofde Paus
was veel rijker dan zijne beroovers, dank
zij der offervaardige Katholieke liefde.
Daardoor werd bij in Staat gesteld, niet
alleen de noodzakelijkste uitgaven te be
strijden, doch overal, waar de nood heerschte,
op rijke wijze te helpen. En nog iu het
laatste jaar van zijn Pontificaat, toen hij,
te midden van deputaties uit de gansche
wereld, zijn vijftigjarig Bisschopsjubilé
vierde, was hem den grooten troost bereid,
te zien, hoe de liefde zijner kinderen in
den loop der jaren niet had afgenomen,
doch tot eene hoogte was gestegen, die
zij vroeger nimmer had bereikt, hetgeen
waarlijk als uniek mag beschouwd worden
in de geschiedenis der Kerk. De beroofde,
in zijn eigen huis gevangen Paus, heeft
triomfen beleefd als wellicht geen zijner
voorgangers. De vijanden der Kerk hoopten
en uitten het onverholen, dat met Pius IX
het Pausdom sterven zou; het grafgezang
werd zeifs reeds door hen aangeheven.
Dat daarmede ook de St. Pieterspenning
een einde zou nemen, was bij hen zoo goed
als zeker, zelfs als het gelukken mocht een
opvolger van den negenden Pius te kiezen;
want dat de Katholieken onder Pius zulke
groote dingen hadden tot stand gebracht,
dat schreven zij geheel eu al op rekening
van de bizondere eigenschappen van Pius'
beschouwen, zien wij die zouten als elkander
kruisende lijnen, die eenige overeenkomst met
visckgraten hebben.
De tranen vloeien niet uit het oog zelf, maar
uit een vrij groote klier, de tranenklier, die
onder het bovenste ooglid ligt, op den oogappel,
naar de slaap toe. Uit die klier loopen zes of
zeven zeer fijne kanalen onder de oppervlakte
van het ooglid en openen zich boven het kraak
been waarop het ooglid rust. Uit die kanalen
vloeien de tranen, overstroomeu het vlies over
den oogappel en verspreiden zich, door de ge
durige beweging van dezen, gelijkmatig over de
oppervlakte. Dat is 't wat aan het oog dat helder,
smeltend aanzien geeft.
Niet alleen bij bizondere gelegenheden, maar
onophoudelijk, dag en nacht, vloeien de tranen
uit die openingen. Dat is noodzakelijk, omdat
zij anders spoedig zouden verdampen en het oog
droog zou worden. Gewoonlijk vloeien zij echter
niet over, want daartegen heeft de natuur een
dam gesteld, namelijk, de wimpers, die, behalve
de afsluiting, welke zij op zich zeiven uitmaken,
ook door de olieachtige afzondering der slijra-
persoou toe, eigenschappen die zulk eeD
bewonderenswaardig enthusiasme onder het
volk hadden in 't aanzijn gebracht. Pius IX
stierf, maar het Pausdom sterft niet. Spoe
diger dan iemand gedacht had, beklom Leo
XIII den Pauselijken troon onder het
jubelen van al de Katholieken op het we
reldrond. En de liefde die Pius had onder
vonden, zij werd op Leo overgedragen, en
de dagbladen brachten dagelijks in hunne
nieuwsberichten de meest doorslaande be
wijzen van liefde die Z. H. Leo XIII mocht
ondervinden. Onder de talrijke deputaties
die den h. Vader hunne gelukwenschen eu
liefdegaven kwamen aanbieden, was er ook
eene uit Spanje en de deelnemers aan deze
deputatie niet te vredeD, door hunne ver
tegenwoordigers de collectieve offergaven
aan den plaatsvervanger des Heilands te
hebben aangeboden, vroegen en verkregen
den volgenden dag audiëntie bij Z. H. en
bij deze gelegenheid overhandigden zij den
h. Vader hunne individueele liefdegaven en
achtten zich hoogst gelukkig iets tot onder
steuning van Gods Stedehouder te hebben
kunuen bijdragen. Dat is een schoon, een
verheven, een treffend beeld van het werk-
dadige, offervaardige Katholieke geloof, het
geloofsgetrouwe Katholieke Spanje waardig.
En dit feit zal herhaald worden zoo dikwijls
aan Katholieke pelgrims de gelegenheid
aangeboden wordt den h. Vader te naderen.
Sinds het bovenvermelde schrijven van
den h. Vader aan den Kardinaal-staats
secretaris, hebben de Katholieke bladen, ook
in het buitenland, met bizonderen nadruk
op de belangrijkheid en de noodzakelijk
heid van den St. Pieterspenning gewezen
en zooals te wachten was, met goed gevolg.
Op bizondere wijze onderscheidde zich dien
aangaande het Engelsche Tablet, dat o. a.
het volgende schreef: »Toen Walter Scott
door het faillissement eener groote handels
zaak plotseling een som van £117,000
schuldig was geworden, zeide O'Connell: als
al degenen welke in het lezen zijner wer
ken genot hebben gesmaakt, slechts een
sixpence bijdragen dan zou hij zijn gansche
schuld kunnen kwijten. Passen we dit op
den h. Vader toe; als allen die in den
plaatsvervanger van Jezus Christus, den
Vader der geloovigen, het Opperhoofd der
Kerk erkennen, maandelijks eeu penny
offeren, dan zouden alle uitgaven met de
som dier bijdragen gedekt kunneu worden.
Als ieder geestelijk zoon vau den h. Vader
wekelijks */4 penny geeft, dan zou dat jaar
lijks de som van twaalf millioen pond ster
ling uitmaken.De woorden van de Tablet
waren niet vruchteloos gesproken. Ge
noemd blad opende zijne kolommen voor
klieren aan hunne randen de tranen tegenhouden.
Dus vinden de tranen van den ooghoek aan de
buitenzijde naar. dien aan de binnenzijde geen
uitweg. Hier sluiten de oogleden echter niet
meer zoo vast en ontbreken ook de wimpers,
zoodat er eene kleine holte ontstaat, waarin de
tranen zich verzamelen; van hieruit kunnen zij
evenwel ook niet wegvloeien, omdat hier eene
plooi in den vorm van eene halve maan is, wier
randen insgelijks met slijmklieren en haartjes
bezet zijn. In die holte zijn twee kleine ope
ningen, die met buisjes in den neus uitkomen.
Gewoonlijk vloeien de tranen dus in den neus.
Evenals een vensterruit, wanneer zij niet ge
regeld wordt schoongemaakt, zeer spoedig door
stof en vuil zoo dof zou worden, dat men er
niet door zien kan, zou het oog hetzelfde lot
te wachten hebben, als de natuur niet gezorgd
had dat de altijd vloeiende bron der tranen het
helder en zuiver hield.
Elke sterke inspanning van het oog brengt
eene vermeerderde afzonderiug der tranen teweeg.
Als er een stofkorreltje, een kolendeeltje, een
klein insect of iets dergelijks in het oog is ge-
bijdragen met het schittereudst succès.
Ook in Frankrijk, waar vooruamelijk
de Kaï'dinaal-Aartsbisschop van Parijs en
de overleden Bisschop van Orleans, Mgr.
Dupauloup, zich zeer voor den St. Pieters
penning interesseerden, is een wassenden
ijver voor dit liefdewerk zichtbaar. De
Aartsbisschop van Aix heeft zelfs eenige
jaren geleden in vereenigiug met nog
veertien andere Bisschoppen een schrijven
aan den h. Vader gezonden, waarin hij
Z. H. verzocht, met het oog op de steeds
klimmeude behoeften van den h. Stoel, aan
de collecten van den St. Pieterspenning
eene vaste, algemeene, wettelijke organisatie
te geven. De Kardinaal-staatssecretaris
heeft echter genoemde Prelaten geantwoord,
dat de h. Vader aan het uitgedrukt ver-
O
langen niet kon voldoen; immers tot dus
ver was nog steeds een Bisschoppelijke op
roeping aan de geloovigen voldoende om
hen gelegenheid te geven hunne liefde
en verknochtheid door milde offergaven aan
den Vader der Christenheid te betuigeu.
Voorts kon worden geconstateerd dat, naar
mate de vijanden der Kerk deu Paus in de
uitoefening van zijn heilig en verheven
ambt bemoeilijkten, de mildheid eu vrij
gevigheid der Katholieken toenam. Dien
tengevolge zag de h. Vader liever dat de
zorg voor de organisatie geheel ea al aan
het beleid en aan den ijver der Katholieke
Episcopaten werd overgelatende Bisschop
pen kondeu dan de diocesanen tot het geven
van offers aanmoedigen en daarbij reke
ning houden met locale toestanden. Niets
zou, zoo schreef de Kardinaal-Staatssecre
taris, den h. Yader onaangenamer zijD,
dan wanneer hij zelf aard eu wijze van
deze offergaven zou moeten bepalen. Als
de volken niet vergeten, dat men aan het
Opperhoofd der Kerk zijne wereldlijke
Regeeriug, door welke hij de noodzakelijke
middelen voor zijn eigen onderhoud en voor
het bestuur der algemeene Kerk verkreeg,
ontnomen heeft, dan zullen zij gemakkelijk
inzien, dat de h. Stoel niet bestaan kan
en zijne weldadige missie in de gansche
wereld niet kan uitoefenen, zonder de edel
moedige ondersteuning der geloovigen. De
uitgaven van den Paus zijn niet gering:
het bestuur der Kerk, de leiding der dio-
cezen, de Romeinsche Congregaties, eeu en
ander eischt veel geld. De h. Vader meent
nu wanneer de Bisschoppen dit alles aan
hunne geloovigen voorstellen, dat zij dan
ook den treurigen toestand van den h. Vader
zullen inzien en gaarne en met vreugde
tot den St. Pieterspenning zullen bijdragen,
zonder dat de collecte van Rome uit wordt
georganiseerd. Slot volgt.)
komen, heeft er dadelijk, door de prikkeling,
eene vermeerderde uitvloeiing van tranen plaats,
die de pijn verlicht, en het hinderlijk voorwerp,
als het klein genoeg is, door de tranenkanalen
wegspoelt. Ook bij elke andere prikkeling door
rook, te sterke uienlucht, een te schel licht,
vinnige koude, enz. beschermen de tranen, die
te voorschijn komen, het oog tegen de nadeelige
gevolgen.
De tranen, die bij gemoedsaandoeningen
vloeien, ontstaan evenzeer door een sterke prik
keling.
Of het is opstijging van hot bloed naar het
hoofd, of eene hevige zenuwbewegiug, die op de
traanklieren werkt. Daarom hebben meuschen
die minder sterk van zenuwen zijn, zooals vrou
wen en kinderen, bij de minste aanleiding hunne
tranen klaar, terwijl een man zelden weent, en
wij overtuigd kunnen zijn, dat als hij het doet,
een zoo diepe smart zijn hart heeft aange
grepen, dat zijne wil er voor heeft moeten
zwichten
