N I E IT w E No. 622. Donderdag 14 September 1882. 7e Jaargang. Een nieuwe strijd. BUITENLAND. Lessen van wellevendheid. HÜRLEMSMÏ ABONNEMENTSPB IJS Per 3 maanden voor Haarlem j 0,85 Buiten Haarlem franco per post. 1, Afzonderlijke Nummers 0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIÈN Van 1—6 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Ad verten tien worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers K P P E R S LAUREY. De drijfjacht tegen de Katholieke Kerk in Pruisen is wederom in vollen gang en de Katholieken moeten zich op een nieuwen cultuurstrijd voorbereiden. De Reichsboten, dominé Stöcker, die in de Jodenqnaestie tot verademing en tot bedaren komt en des te meer aan 't aanhitsen tegen de Ka tholieken doet, en de officieuse loonschrijvers der Norddeutsche Zeitungreiken elkaar de hand om met kunstmatig opgezweepte woede en blinden ijver tegen de Kerk en tegen het Centrum te ageeren. De quaestie dei- gemengde huwelijken was slechts een mid del voor het doel; men liet haar om poli tieke redenen niet tot rust komen, ver draaide en verminkte haar, hitste de Pro testanten tegen de Katholieken, de conser vatieven tegen het Centrum op en de gandsche zaak outwikkelde zich als een slecht verborgen, ondoordachte, officieuse verkiezings-taktiek, waarvan de conserva tieven en de Regeering de schade en de leden van den Fortschritt het nut zullen hebben; want het breken der conservatie ven met het Centrum zal slechts de mach teloosheid der eersten bewijzen en hen tot handlangers van het liberalisme verlagen. Voor hen die eenig doorzicht in zaken hebben is het niet twijfelachtig, dat de nieuwe kerkelijk-politieke drijfjacht, ver houden met eene theologische woede, die den ongeloovigen en niet kerkelijk-gezindeu tegenstanders bizonder slecht bevalt, reeds sinds maanden voorbereid was. Eerst werd de Kardinaal Ledochowski op de laagste wijze aangevallen en gehooud, vervolgens riep men wraak over het request uit het Aartsbisdom Keulen, dat eene belceaiging voor den Keizer moest heeten; ten derde verweet men de Katholieke pers, dat zij eene anti-nationale strekking had en ten slotte kwam men op de quaestie van de gemengde huwelijken neder, alles met het doel om den cultuurstrijd meer en meer aan te wakkeren. Terwijl zelfs oenige libe - rale bladen verstandig genoeg zijn, om te begrijpen, dat een gemengd huwelijk ker kelijk ongeoorloofd en toch geldig kan zijn, heeft de Norddeutsche Zeitung de brutali teit te durven beweren, dat de Katholieke Kerk alia Protestantsche kinderen, van den Keizer tot den geringsten boer, voor onwettig en Diet erfgerechtigd verklaart. Welk doel hebben de officieusen toch met deze leugens? De nieuwe kerkelijke wetten, voorna melijk de Bisschops-paragraphen, zullen FEUILLETON. Algemeen bekend is het, dat een Engelsch dansmeester, toen hij hoorde dat Lord Oxford tot minister benoemd was, uitriep: „Ik heb hem twee jaar onderricht gegeven, maar er was niets van hem te maken." In de vorige eeuw werd er aan zoogenaamde wgoede manieren" meer waarde gehecht dan te genwoordig. De oude lord Chesterfield heeft zes boekdeelen vol brieven aan zijn zoon geschreven, alleen om hem aan 't verstand te brengen hoe men in een armstoel moet gaan zitten, zonder haast of over ijling, en met een bevallige beweging van armen en beeneu. Hoe zijn zoon over moraal en gods dienst dacht, was den ouden man van de wereld onverschillig; maar het was hem niet onver schillig of men zijn zoon de deur wees omdat hij de manieren van een stalknecht had. Daarom schreef hij die lessen voor hem uit, want de vorming van zijn zoon alleen aan een meester over te laten, kon zijne hoogaristocratische ziens wijze niet bevredigen. Niet onbelangrijk is, met het oog op de over- niet worden uitgevoerd, veeleer zal er eeu nieuwe cultuurstrijd in 't aanzijn geroepen worden. Daar men nu in dit opzicht in de hoogste kringen op zwarigheden stuit, zoo tracht men deze door leugens en laster uit den weg te ruimen. Meu maakt namelijk het Hof diets, dat de Katholieke Kerk het Protestantsche familieleven beschimpt en zelfs de Prinsen van het koninklijk huis als onwettige kinderen beschouwt. Men wil tweedracht zaaien tusschen den Keizer en het Katholieke volk. Yoorts wil men, om de zoo lang en vurig verwachte en ge- wenschte middelpartij tot stand te brengen, de conservatieven van het Centrum losma ken en hen bij de nationaal-liberalen in lijven; daardoor echter zaagt de Regeei-ing den tak af waarop zij zelve zit, want of de liberalen hebben de macht der wetge ving in de hand, of de conservatieven in verbond met het Centrum. De toon die de hofprediker Stöcker in zijne rede te Barmen voerde, de beleedigende termen waarvan de niet-Katholieke pers wemelt, zooals b. v. de heerschappij der hiërarchie,» «de vijan dige houding der Pauselijke curie,»Room- sche onverdraagzaamheid en fanatisme, worden nog overtroffen door de fanatieke taal der officieuse Norddeutsche Zeitungdie het volgende staaltje van gekuischten stijl aanbiedt: ongehoord brutaal en schaamte loos is de wijze, waarop de Germania (daarmee echter wordt de gausche Katho lieke Kerk bedoeld) tegen de Protestantsche bevolking optreedt, onbeschaamder kan men deze niet behandelen. Zeker zijn de Pro testanten nimmer zoo gehoond en belas terd.In dier voege gaat het genoemde officieuse blad voort. Het tiert en raast zonder reden, alleen omdat het razen wil, om het Protestantsche volk tegen de Katho lieken, tegen het Centrum en tegen Rome op te'hitsen; en aangezien de Norddeutsche in eene nauwe betrekking staat met den regeerenden staatsman, zoo kan men na gaan, hoe weinig Prins von Bismarck ge zind is met Rome vrede te sluiten. De kerkelijk-politieke quaestie is tot rust gekomen, de Pruisische Regeering zal waar schijnlijk geen nieuwe voorstellen den Land dag aanbieden. Waarschijnlijk stelt de Regeering zich weinig succès voor bij het hervatten der onderhandelingen met de. Curie, doch aan het voornemen, deze on derhandelingen voort te zetten, kan echter na de herhaalde conferentiën welke de Kei zer en prins von Bismarck met den afge zant von Schlözer hadden, niet getwijfeld dreven complimenten in die dagen, een in 1761 uitgegeven boek, door zekeren Giuseppe Albizzi geschreven, en getiteld: „Ddle riverenze e degli inclini etc." In onze 'taal overgebracht, is de vol ledige titel: „Over nijgingen en buigingen in den ouden en nieuweren tijd, een theoretiscli-prac- tisch-historisch-politiek-zedekundige verhande ling, in zes deelen met kopergravures en geo- grapliische kaart." Iu het eerste deel zegt de schrijver dat da mensch in zijn binnenste een zeker beginsel van strijkages-maken heeft, dat zulk een wezenlijk bestanddeel van zijn natuur uitmaakt, dat men hem gevoegelijk een „buigdier" zou kunnen noemen. Op dit beginsel zegt de schrijver is de eerste kennis van het recht gegrond, en altijd staat de ontwikkeling van verstand en hart in verband met de bekwaamheid in het buigen. Het tweede deel bevat historische bouwstoffen over het ontstaan en de ontwikkeling der bui gingen en strijkages. Toen er monarchieën ont stonden, ontwikkelde het „aangeboren buig- beginsel" zich bizonder sterk, en al zeer spoe dig maakte de kunst van „strijkages maken" snelle vorderingen -in Europa, waar zij langs verschillende wegen uit Klein-Azië en Egypte was overgebracht. Die voortplantingsgang wordt wordeu. Iu heb tegenovergesteld geval im mers zouden deze samenkomsten nutteloos, doelloos zijn geweest en niet plaats gehad hebben, 't Is maar de vraag of de heer vou Schlözer gemachtigd is aan de Curie die concessies te geven, zonder welke, zelfs volgens de verklaring van uiet-katholieke partijen, de beslechting van den strijd ou- mogelijk is. De moeielijkheid van de ver zoening ligt iu de weigering der Regeering om de Meiwetten aan eene organieke her ziening te onderwerpen, doch uit niets kan men opmaken dat de Kanselier bereid is, aan dit, zelfs door de tegenstanders als gerechtigd erkend verlangen, gevolg te ge ven. Yan vrede kan geen sprake zijn zoo lang de Regeering het verbond met poli tieke elementen zoekt, die den strijd tegen de Katholieke Kerk als hun hoogste lust en voornaamste taak beschouwen. Wat staat Pruisens Katholieken onder zulke omstandigheden te doen? Niets, of beter gezegd, al wat zij tot dusver ge daan hebben: pal staan in den strijd, nooit wijken, nimmer weifelen, uimmer toegeven. Tien jaren lang hebben zij gestreden en zij zijn niet verlamd, maar sterk gewor den. Zij zulleu ook nog verder kunnen strijden. Zij zulleu hunne tegenstanders vrijmoedig in de oogeu zien en bij even- tueele verkiezingen getrouw opkomen en op de caudidateu van het Centrum hunne stemmen uitbrengen. Zij zullen ongetwij feld met mannenmoed in den kamp vol harden, omdat zij overtuigd zijn dat slechts door strijd de overwinning kan behaald worden. De Almachtige geve hun Zijn Goddelijkeu bijstand en genade in de zware beproeving, die hen opnieuw te wachten staat. Men dacht eerst, dat het een grap van Figaro was, maar het blijkt nu werkelijk ernst te wezen dat de Fransche Regeering voornemens is, bij de hervatting der zit tingen in October of November, de instel ling van eeu vice-Presidium der Republiek voor te stellen. De prefect van de Bouches-du-Rhöne heeft aan den directeur van den gezond heidsdienst te Marseille een brief geschre ven, waarin hij verklaart dat er gevallen van cholera waargenomen zijn in de Roode Zee en te Alexandrië, en hem mitsdien alle mogelijke waakzaamheid aanbeveelt ten opzichte van de schepen, komende van door een geographische kaart opgehelderd. Het derde deel bevat het geheele systeem van strijkages maken, die in eenvoudige en samen gestelde verdeeld worden. Tot de eerstgenoemde behooren de vertrouwelijk*, de ernstige, de on verschillige, de gewone; tot de laatstgenoemde, de gelegenheids-strijkages en de grappige. In deze afdeeling wordt ook door de bijgevoegde kopergravures mathematisch voorgesteld, welke hoeken en bochten het lichaam bij de buiging maakt, als ook de working der spieren en zenu wen bij elke strijkage. In het vierde deel leert de schrijver de groote kunst van de strijkage, die om een onverander lijke as draait, aan welker beide uiteinden zich het tigenbelang, en het doel om anderen te be- nadeelen, bevinden. Deze as duldt echter zeer onregelmatige afwijkingen. Het vijfde deel bevat historische anekdoten, die, volgens den schrijver, het bewijs leveren, dat sedert 3000 jaar alle staats-omwentelingen uitgaan van een strijkage te rechter tijd of te kwader uur gemaakt. In het zesde deel behandelt de schrijver de moeielijke strijkages (vau den schuldenaar bij zijn voornaamsten schuldeischer, den sollicitant bij zijn beschermer, enz.) en de belachelijke strij de besmette of van de verdachte streken. Het hygiënisch congres is te Genève gesloten, nadat het 's-Gravenhage heeft gekozen tot zetel voor de eerstvolgende bijeenkomst in 1884. De Engelsche bladen bevatten nadere bizonderhedeu nopens het gevecht van Zaterdag bij Kassassin. Het begon te zeven uur 's ochtends, en eindigde des middags met het terugtrekken van den vijand. Ge vangenen verklaren dat Ali Pacha Fermi de Egyptenaren aanvoerde, en wel: 20,000 infanteristen, 2000 ruiters en 3000 Bedouïe- nen, met 69 kanonnen. Toelba Pacha moest met 7500 infanteristen een regi ment ruiterij en 24 kanonnen van Salahieh de Britten iu de rechterflank aantasten. Het mislukte, doordien de vijandelijke flank- aanval onuitgevoerd bleef. Des vijauds ver liezen zijn zwaar doch niet juist bekend. Die 7an de Britten bedroegen een honderd tal, hoofdzakelijk gewonden. De Highlanders, te Ismaïlia ontscheept, avanceerden tot dusverre slechts een tiental mijlen, daar de hitte de manschappen teis- terde. Twee honderd vielen er neer door zonnesteek gedurende den marsch van eer gisteren. Uit Konstantinopel wordt gemeld dat de oneenigheid tusschen Dufferin en de Porte voortduurt. De politie legde beslag op een massa photographische portretten van Arabi. De cholera, die thans in het verre Oosten heerscht, heeft ook de Fransche kolonie iu Cochin-Chiua bereikt. Yolgens de jongste bij de Regeering ontvangen berichten worden hoofdzakelijk de in landers getroffen. Tot den 4n September waren sléchts acht Europeanen bezweken Alle voorzorgsmaatregelen waren genomen om de voortplanting van de ziekte te voor komen, nu zij te Manilla en Annarn zich zoo sterk had uitgebreid. Volgens een uit Cettinje (de hoofd stad van Montenegro) gerichte depêche aan de Köln. Ztg. scheen een botsing tusschen de Montenegrijnen en de Albanen onvermij delijk. De Grieksche consul te Scutari heeft zijn familie naar de hoofdstad ge zonden. Yolgens een telegram uit Durban aan de Timesheeft de Volksstemhet Trans- vaalsche blad, op tartenden toon betoogd dat het voor de Boeren tijd geworden is om zich van de Britsche suzereiniteit te ontslaan In de Vereen igde Staten dreigt een e7 O kages (van diplomaten, van geleerden, onder elkander en bij liunne Maecenaten, en van de vleiers, welke laatste, door al te sterke oefening van liunne organen gewoonlijk aan tering sterven). Het werk eindigt met de volgende beschou wing: „Het grootste gevaar bij het strijkages maken is het evenwicht te verliezen, vooral in zoodanig geval dat men het hoofd lager buigen moet dan de knie van dengeen voor wien men buigt. Dan kon het licht gebeuren dat de buiger voor zijn afgod nederviel en den hals brak. Daarom is het ieder, die strijkages maakt, aan te raden bij zulke gelegenheden in zijn onnoembare een evenwicht te dragen, dat voor zijn doel geschikt is. Bij voorbeeld als hij bij de grooten, bij ministers en hunne vrienden zijn diepen eerbied wil betuigen, zal hij weldoen eenige rolletjes goud bij zich te steken, die hem niet alleen in evenwicht zullen houden, maar ook eene sympathetische werking in zijn voor deel zullen hebben." Zou de moraal tegenwoordig ook nog toepas selijk zijn?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1882 | | pagina 1